عفونت مفاصل در کودکان + علائم و راه های درمانی

مجموعه: بیماری های شایع کودکان

عفونت استخوان اغلب در کودکان 3 تا 14 سال به خصوص پسران رخ می دهد

 

عفونت مفاصل یا استخوان چیست؟
 هرگاه میکروب‎ها بتوانند خود را به طریقی به مفصل رسانده و در آنجا تکثیر یابند، می‎توانند منجر به التهاب و عفونت مفصل(آرتریت) در کودکان شوند. چنانچه بافت استخوان دچار عفونت و التهاب شود، استئومیلیت رخ می‎دهد.

عفونت استخوان اغلب در کودکان 3 تا 14 سال به خصوص پسران رخ می دهد و بیش از همه استخوان های بلند دست ها و پاها مبتلا می شوند.

عفونت استخوان یا مفصل بیشتر زمانی رخ می دهد که میکروب ها از طریق جریان خون از یک محل آلوده همچون زخم یا دمل در محل دیگری از بدن، به استخوان یا مفصل می رسند. در برخی موارد عفونت مستقیما از بافت آلوده مجاور سرایت می کند.

عفونت استخوان دو نوع حاد و مزمن دارد. در صورتی که درمان به موقع صورت نگیرد و عفونت استخوان مزمن شود رفع آن دشوار می گردد.

عفونت های مفصل و استخوان در کودکان، یک مشکل اورژانسی است که باید هر چه زودتر درمان شود.

در صورتی که عفونت مفصل و استخوان دیر تشخیص داده شود منجر به تخریب بافت مفصل یا استخوان می‎شود.

چه عواملی باعث ابتلا بیشتر کودکان به عفونت مفاصل می ­شود؟
از آنجائی که سیستم ایمنی نوزاد تکامل نیافته است ابتلا به هر نوع عفونت در نوزاد باعث انتشار آن به سایر سیستم­ها می­شود. بطور مثال ابتلا به عفونت تنفسی باعث عفونت مغز (مننژیت) و یا پوستی باعث انتشار عفونت به مفصل مجاور آن می­شود. به هر حال این انتشار از طریق خون صورت می­گیرد و بنابراین احتمال ابتلا همه اجزاء بدن نوزاد به عفونت وجود دارد.

ولی برخی عوامل ابتلا عفونت مفصل را بیشتر می­کند این عوامل عبارتند از:
- وجود عفونت پوستی در نواحی حوالی مفصل
- خونگیری­ و یا تزریقات داخل وریدی مکرر از نوزاد بدون رعایت اصول استریلیزاسیون
- بستری بودن مدت طولانی نوزاد که هم موجب تزریقات و خونگیری­های مکرر می­شود و هم وضعیت ایمنی نوزاد را به دلیل عدم تغذیه مداوم از شیر مادر مختل می­نماید
- وزن بسیار پائین تولد (که استعداد نوزاد را به ابتلا عفونتهای مختلف بیشتر می­کند)

کدام مفاصل کودکان بیشتر گرفتار عفونت می ­شود؟   
هیچ مفصلی در بدن انسان از ابتلا به عفونت در دوره نوزادی در امان نیست ولی مفاصل بزرگ بیشتر مبتلا می­شوند. در میان مفاصل بزرگ مفصل لگن و در حد کمتری شانه به دلیل آنکه علائم آن بیشتر مخفی می­ماند و علائم موضعی نیز کمتر از خود نشان می­دهند از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. ولی امکان ابتلا مفاصلی مانند زانو، مچ دست و پا و آرنج نیز وجود دارد و دارای اهمیت هستند.

مفاصل بزرگ بیشتر به عفونت مبتلا می­شوند

 
علائم عفونت مفاصل در کودکان:
علائم براساس سنین در افراد متفاوت است. علایم بیماری در سنین پایین (زیر یک سال) تب، بی‎قراری و محدودیت حرکتی است؛ بطوری که هنگام تعویض پوشک، مادر متوجه می‎شود که کودک پا را در حالت خاصی نمی‎تواند تکان دهد.

در سنین بالا، علائم این بیماری تب، قرمزی مفصل، تورم مفصلی و محدودیت حرکتی است. در چنین حالتی بیماری که دچار عفونت مفصلی و استخوان می‎شود، باید تحت درمان آنتی‎بیوتیک وریدی قرار گیرد که البته مدت درمان براساس میکروبی که به بدن وارد شده، متفاوت است. مدت زمان برای عفونت مفصل سه هفته و برای عفونت استخوان سه ماه به طول می‎انجامد.

در صورتی که عفونت مفصل و استخوان دیر تشخیص داده شود منجر به تخریب بافت مفصل یا بافت استخوان می‎شود. زمانی که عفونت استخوان به جراحی نیاز پیدا کند، قسمت استخوان که آبسه شده تخلیه می‎شود.

در برخورد با کودک یا نوزاد مشکوک به عفونت مفصل چه باید کرد؟
بدون درنگ و پرهیز از هرگونه دستکاری توسط والدین، اطرافیان و یا افرا غیر متخصص باید نوزاد را برای بستری و انجام درمانهای لازم به یک مرکز کودکان رساند. تاخیر در درمان و یا دستکاری­های غیر ضروری باعث انتشار عفونت به استخوان اطراف (استئومیلیت)، مفاصل مجاور و انتشار به اعضاء دیگر از طریق خون می­شود که امکان درمان بدون عارضه را کم می­کند.

عوارض تشخیص دیر هنگام عفونت مفاصل کودکان:
تشخیص دیر هنگام عفونت در مفاصلی مانند هیپ باعث نکروز شدن (از بین رفتن) سر استخوان ران در محل مفصل به استخوان لگن می‌شود که هم آرتروز این مفصل و هم کوتاه شدن پای مبتلا را به همراه دارد.

در دیگر استخوان‌ها و مفاصل نیز با همین مکانیسم می‌توانیم تخریب مفصل و استخوان مجاور و اختلال در رشد استخوان را داشته باشیم. اگر درمان مناسب صورت نگیرد ممکن است در ناحیه مفصل، عفونت شدید شده، ایجاد آبسه کند و به طور خود به خود سر باز کرده و تخلیه شود.

درمان دارویی و جراحی عفونت مفاصل کودکان:

علاوه بر نمونه برداری برای میکروسکوپی، سونوگرافی و آزمایش خون نیز تجویز می شود. درمان با آنتی بیوتیک انجام می شود. در مواردی نیاز به عمل جراحی جهت بیرون کشیدن مایع از مفصل مربوطه می باشد. پس از درمان عفونت فیزیوتراپی یا ورزش درمانی توصیه می شود تا مفصل انعطاف خود را حفظ کند. در صورت درمان به موقع کودک به طور کامل بهبود می یابد.

گردآوری: بخش کودکان بیتوته

isna.ir

prsi.ir