آنچه باید در مورد تریکوتیلومانیا یا اختلال کندن مو بدانید

مجموعه: روانشناسی کودکان

اختلال کندن مو با احساسات مثبت و منفی کودک در ارتباط است

علل تریکوتیلومانیا یا اختلال کندن مو در کودکان + راههای درمان

اختلال کندن مو در کودکان

اختلال کندن مو نوعی بیماری رایج در کودکان و نوجوانان است که به عنوان یک اختلال مغزی پیچیده شناخته شده است. این بیماری به اختلال تریکوتیلومانیا و اختلال موکنی شهرت دارد. 

بیماری تریکوتیلومانیا سبب شکل گیری احساس لذت پس از کندن مو می شود. عده ای از بیماران مبتلا به اختلال کندن مو به خوردن آن نیز علاقه مند هستند. 

مشاهده کندن مو در کودکان با نگرانی های والدین همراه است. در واقع والدین از دیدن صحنه کندن مو توسط کودک احساس ناخوشایندی دارند. عارضه تریکوتیلومانیا با کچل شدن سر، در فعالیت اجتماعی کودک تحت تأثیر منفی ایجاد می کند. علاوه بر این زمینه را برای شکل گیری افسردگی مهیا می سازد. 

در اکثر موارد اختلال کندن مو در کودکان در طول احساس کسالت، ناامیدی، تنهایی، بازی، خواب و مطالعه شکل می گیرد. متداول ترین رده سنی برای شکل گیری اختلال تریکوتیلومانیا بین 9 الی 13 سالگی می باشد. 

بهتر است بدانید اختلال کندن مو در دخترها نسبت به پسرها رایج تر است. 

علائم ابتلا به اختلال کندن مو در کودکان 

اصلی ترین عامل شکل گیری اختلال کندن مو در کودکان مشخص نمی باشد

به طور کلی کودکان متأثر از اختلال کندن مو، به موجب نگرانی درباره لکه های برهنه بر روی سر به صورت مداوم خواستار پنهان سازی مو ها هستند.

تحقیقات حاکی از آن دارند که کودکان مبتلا به اختلال کندن مو در طول روز حریصانه منتظر تنها شدن و فرا رسیدن لحظه کندن مو هستند. اکثر کودکان تریکوتیلومانیا یک مو را شناسایی می کنند، سپس با کندن آن مو در خلوت به احساس رضایت می رسند. 

از سری نشانه های ابتلا به اختلال کندن مو در کودکان می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• مشاهده تارهای مو در ابرو، مژه و سر

• کشیدن موها به صورت مداوم به ویژه موهای موجود در فرق سر 

• شکل گیری احساس لذت و رضایت پس از کندن مو ها توسط کودک 

• وجود عادت هایی نظیر جویدن ناخن، جویدن لب و خوردن موهای کنده شده 

• کندن موهای عروسک و حیوانات 

بهتر است بدانید که اختلال تریکوتیلومانیا در صورت عدم درمان به یک عارضه بلند مدت و مزمن مبدل می گردد. 

عوامل دخیل در شکل گیری اختلال کندن مو 

اصلی ترین عامل شکل گیری اختلال کندن مو مشخص نمی باشد. اکثر اختلالات پیچیده مغز تحت تأثیر حالت روحی- روانی کودک، عوامل محیطی و ژنتیکی به وجود می آیند. در واقع سابقه ابتلا به تریکوتیلومانیا در خانواده احتمال شکل گیری و پیشرفت اختلال کندن مو را افزایش می دهد. 

عده ای از کودکان به موجب میل و رقبت درونی خواستار کندن مو هستند. این نوع کودکان پس از کندن مو از شر وسوسه ی مو کندن خلاص می شوند و به احساس رضایت می رسند. 

در مقابل بعضی از کودکان به صورت اتوماتیک و بدون آگاهی اقدام به کندن مو می کنند. در اختلال اتوماتیک کندن مو کودک در هنگام تماشای تلویزیون، خستگی و مطالعه کتاب اقدام به کشیدن مو های سر می نماید. 

علاوه بر این، اختلال تریکوتیلومنیا با احساسات مثبت و منفی کودک در ارتباط است. به طور مثال زمانی که کودک در فشار احساس تنهایی، خشم، استرس، دوگانگی، ناامیدی و خستگی قرار دارد، برای رهایی از مشکلات به کندن مو روی می آورد.

در مقابل زمانی که منشأ اختلال تریکوتیلومنیا احساسات مثبت است، فرد به موجب احساس رضایتی که از طریق کندن مو عاید می شود، اقدام به کشیدن مو می کند. 

معلولیت های نهفته؛ از دلایل احتمالی اختلال کندن مو در کودکان 

در مواردی وجود اختلال کندن مو در کودکان نشان از معلولیت هایی نظیر وسواس فکری، افسردگی، بیش فعالی، هراس اجتماعی و اختلال اضطراب عمومی دارد. بهتر است بدانید تشخیص مناسب اختلال نیازمند مراجعه به پزشک است. 

وسواس فکری 

کندن موهای عروسک از نشانه های ابتلا به اختلال کندن مو در کودکان است

وسواس فکری الگویی از افکار و ترس است که کودک را به انجام رفتار های اجباری سوق می دهد. زمانی که کودک به وسواس فکری مبتلا است در انجام فعالیت های روزمره با اختلال مواجه می شود و احساس پریشانی می کند. 

بیش فعالی 

بیش فعالی یک اختلال پیچیده عصبی و رشدی است. این اختلال در جنبه های مختلف زندگی کودک به وِیژه در توانایی توجه تأثیر می گذارد. متداول ترین نشانه های بیش فعالی کودک شامل انجام فعالیت های مختلف بدون فکر کردن، مشکل در آرام نشستن، مشکل در رعایت نوبت، آشفتگی در بروز احساسات، ناآرامی، بی قراری و بی دقتی می شود. 

هراس اجتماعی 

هراس اجتماعی نوعی اختلال اضطرابی است. این اختلال در محیط های اجتماعی به شکل ترس، خجالت، اضطراب و خودآگاهی بروز پیدا می کند. مهم ترین عامل شکل گیری هراس اجتماعی احساس نگرانی کودک از کنجکاوی و قضاوت اطرافیان است. 

اختلال اضطراب عمومی 

اختلال اضطراب عمومی با عنوان اختلالات اضطرابی نیز شناخته می شود. این اختلال شامل نگرانی هایی است که در عملکرد روزمره کودک محدودیت ایجاد می کند. 

عوارض ناشی از اختلال تریکوتیلومانیا 

گلوله مویی 

یکی از عوارض کندن مو، گلوله مویی است. کندن مکرر مو زمینه را برای شکل گیری یک غده بزرگ مویی در بدن مهیا می کند. این غده به مرور زمان در عملکرد سیستم گوارشی اختلال ایجاد می کند و با کاهش وزن و حالت تهوع بروز می یابد. 

اختلالات عاطفی 

اکثر کودکان مبتلا به اختلال کندن مو از عدم اعتماد به نفس، شرمندگی و احساس خجالت رنج می برند. این قبیل کودکان در خصوص قرارگیری در اجتماع مشکل دارند. عدم اعتماد به نفس مانع شکل گیری فعالیت های اجتماعی می گردد و با عصبانیت های شدید همراه است. بهتر است بدانید کودکان مبتلا به اختلال تریکوتیلومانیا در دوره بزرگسالی به موجب عدم برخورداری از مو و مژه به بهره گیری از کلاه و مژه های مصنوعی می پردازند. 

تداخل آسیب دائمی به پوست و مو 

مهم ترین گام برای برطرف سازی اختلال کندن مو در کودکان، مشاوره با روان پزشک است

بی شک کندن مو های سر به صورت مکرر سبب تداخل آسیب دائمی به ریشه های مو می شود. آسیب به پوست سر و مو شامل عفونت و ریزش مو می گردد. 

درمان اختلال کندن مو در کودکان 

درمان ذهنی کودک 

مهم ترین گام برای برطرف سازی اختلال کندن مو در کودکان، مشاوره با روان پزشک است. طبق تحقیقات صورت گرفته، دارو های روان گردان نقش چشمگیری در محدود سازی رفتار های کندن مو در طول شکل گیری اختلالات روانشناختی دارند. 

به طور مثال زمانی که عادت کندن مو در کودک از افسردگی نشأت می گیرد، روانشناس با شناسایی وضعیت روحی کودک و با تجویز دارو های ضد افسردگی سبب کاهش عادت کندن مو می گردد. 

تغییر عادت های کودک 

یکی دیگر از راه های درمان اختلال کندن مو، رفتار درمانی شناختی است. در رفتار درمانی شناختی، به کودک در راستای ترک رفتار های نامطلوب اعم از جویدن ناخن، کندن مو و جویدن لب کمک می شود. این روش درمان در شناسایی افسردگی و اضطراب کمک شایانی می کند. 

به عبارتی دیگر کودک در رفتار درمانی شناختی مهارت های کاربردی را برای کنترل کندن مو و مدیریت احساسات منفی آموزش می بیند. بهتر است بدانید رفتار درمانی زمانی کاربرد دارد که گزینه های درمانی مختلف پاسخگوی رفع اختلال کندن مو نباشند. 

راه کارهای درمانی برای تسریع روند بهبودی اختلال کندن مو در کودکان 

مؤثر ترین راه کار درمانی برای کاهش عادت و تسریع روند بهبودی اختلال کندن مو در کودکان بهره گیری از تکنیک القا آرامش است. این تکنیک از طریق ماساژ دست های کودک سبب بهبود رویه درمان اختلال ریکوتیلومانیا می شود. 

برای اجرا تکنیک القا آرامش دست های کودک را به مدت چند دقیقه در دست خود نگه دارید. سپس به صورت آرام دست های او را ماساژ دهید. 

از سری راه کاری های درمانی برای کاهش عادت کندن مو در کودکان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کوتاه کردن موهای کودک 

• تعبیه پلاستیک بر روی انگشت های کودک 

• عدم دسترسی به مو با قرار دادن کلاه بر روی سر

• تمرین تنفس عمیق 

• بهره گیری از توپ های ضد استرس  

گردآوری:بخش کودکان بیتوته