8 روش برای آموزش برنامه ریزی و مدیریت زمان به کودکان
- مجموعه: تعلیم و تربیت
آموزش برنامه ریزی و مدیریت زمان به کودکان
آموزش برنامه ریزی و مدیریت زمان به کودکان یکی از دغدغه های اصلی والدین در جوامع امروزی است که به طور مستقیم در شکل گیری شخصیت کودک در بزرگسالی نقش دارد. کودکان با برنامه ریزی در انجام فعالیت های روزانه مقدر به مدیریت زمان هستند. مدیریت زمان با اهمال کاری در تضاد است و برای فرد فرصت انجام امور به نحو احسن را به ارمغان می آورد.
اهمیت آموزش برنامه ریزی به کودکان
آموزش برنامه ریزی و مدیریت زمان به کودکان ، مهمترین روش های تربیتی کودکان هستند که به وسیله ی والدین به کودک آموزش داده می شوند. تربیت حاصل سال ها صرف زمان و برنامه ریزی برای آینده ی کودک است که در شکل گیری شخصیت فردی کودک نقش چشمگیری ایفا می کند.
آموزش برنامه ریزی به کودکان حاکی از نوعی آموزش روزانه دارد که کودک ملزم است در هر 24 ساعت شبانه روز، فعالیت مفید و مناسبی را انجام دهد.
در واقع برنامه ریزی های روزانه به مرور زمان سبب می شود تا کودک مدیریت زمان را نیز آموزش ببیند.
مدیریت زمان در نقطه مقابل اهمال کاری قرار دارد. اهمال کاری حاکی از تعلل و تأخیر در انجام امور مختلف دارد. فرد اهمال کار اموری را که مورد پسند خودش است در اسرع وقت انجام می دهد و اموری را که برخلاف میل او است با بی توجهی به اهمیت موضوع، آن را به زمان دیگری موکول می سازد.
بنابراین اهمال کاری بزرگترین سد در برابر موفقیت فردی به شمار می رود.
آموزش مهارت مدیریت زمان در سن خردسالی به مراتب کارآمد تر از آموزش مهارت های زندگی در سنین نوجوانی است.
علاوه بر این، زندگی بر اساس برنامه ریزی خانوادگی سبب حاکمیت نوعی احساس آرامش و امنیت در فضای خانه می گردد.
آموزش برنامه ریزی و مدیریت زمان به کودکان
کودکان اکثر عادت های روزانه را به صورت منفعل از والدین و اطرافیان تقلید می کنند. بی شک الگو بودن تأثیر پذیری بیشتری نسبت به نصیحت دارد.
در واقع آموزش برنامه ریزی و مدیریت زمان مستلزم اطلاع کودک از اهمیت امور است که به صورت الگو پذیری از والدین به کودک منتقل می شود.
آموزش مهارت های اساسی زندگی، ضامن آینده ی درخشان کودک هستند. مهارت های زندگی شامل آموزش مدیریت زمان، آموزش برنامه ریزی، سازماندهی امور و مسئولیت پذیری می شود.
در ادامه ی مبحث چند راه کار مؤثر در خصوص آموزش برنامه ریزی و مدیریت زمان به کودکان را بیان می کنیم.
تهیه ی لیست با محتوای فعالیت های روزانه
برنامه ریزی روزانه با مشخص سازی فعالیت های روزانه منجر به ایجاد رابطه ی گرم و صمیمی میان کودک و والدین می گردد.
کودک با برنامه ریزی روزانه به طور منظم با مدیریت زمان، به تکالیف روزمره می پردازد و در ساعت مقرر شده، به خواب می رود.
در واقع جدول برنامه ریزی در تقویت حس مسئولیت پذیری نقش چشمگیری ایفا می کند.
توجه داشته باشید که رعایت و توجه به برنامه ریزی به سازگاری نیاز دارد. لذا از تحمیل مسائل به کودک پرهیز کنید.
شما می توانید بر اساس سن کودک، یک لیست مشمول زمان لباس پوشیدن، زمان خواب، زمان کار با رایانه، انجام تکالیف درسی و... تهیه کنید. سپس کودک را مطلع سازید که نسبت به وظایف ذکر شده، مسئولیت دارد.
رعایت قوانین برنامه ریزی
بی شک کودکان به انجام بازی های کودکانه تمایل دارند. این امر به وفور قابل مشاهده است که کودکان می خواهند حتی به مدت چند دقیقه بیشتر از موعد مقرر شده به تماشای فیلم و بازی بپردازند.
در صورتی که قصد دارید برنامه ریزی های روزانه نقش مثبتی را در زندگی کودک ایجاد کنند، بر رعایت زمان های مشخص تأکید داشته باشید.
سهل انگاری عامل عدم یادگیری مدیریت زمان در کودکان به شمار می رود. شاید گمان کنید چند دقیقه بازی بیشتر تداخلی در پیروی از برنامه ایجاد نمی کند. اما کودک با سهل انگاری والدین به راحت طلبی گرایش پیدا می کند و اهمیت برنامه ریزی را نادیده می گیرد.
لذا در هفته های نخست یادگیری برنامه ریزی و مدیریت زمان به خصوص در روز های اول، طبق موعد های مقرر به انجام امور مختلف بپردازید.
آموزش مفهوم زمان به کودکان
کودکان حتی در سنی که مقدر به خوانایی ساعت باشد، مفهوم مدیریت زمان را به طور کامل درک نمی کنند.
شما می توانید یک ساعت مچی به دلخواه فرزند تهیه کنید سپس در راستای افزایش آگاهی کودک در خصوص زمان اقدام کنید. به طور مثال به او آموزش دهید مدت زمان کار با لپ تاپ را به وسیله ی ساعت به مدت 30 دقیقه اندازه گیری کند.
تعیین اولویت
ایجاد تمایز میان مسائلی که کودک در اختیار دارد و مسائلی که دوست دارد در اختیار داشته باشد، بسیار حائز اهمیت است.
در ذهنیت کودکان تصویری از اولویت وجود ندارد. در واقع یک کودک با انجام تکالیف روزمره نمی تواند تصور کند که مثلا با درس خواندن قادر است تا در دانشگاه های معتبر شرکت کند. بلکه اولویت کودک در مقیاس های ساعتی، روزانه و هفتگی خلاصه می شود.
شما می توانید با سازماندهی امور، نوعی اولویت بندی را شکل دهید. به طور مثال اولویت بندی کنید که کودک صبح ها پس از بیدار شدن از خواب ابتدا مسواک بزند. سپس صبحانه بخورد و برای رفتن به مدرسه آماده شود.
پس از مدرسه نیز ابتدا تکالیف درسی را تکمیل کند. سپس ساعاتی را برای بازی با گروه همسالان اختصاص دهد. آخر شب نیز وسایل مورد نیاز فردا را آماده کند و پس از مسواک زدن برای خواب آماده شود.
کودکی که بتواند میان مسائل مختلف تمایز قائل شود، به صراحت می تواند خواسته های خود را در قالب اولویت به ثمر برساند.
تمرکز در انجام فعالیت های مختلف
تمرکز یکی از مؤلفه های مهم در خصوص کیفیت انجام امور مختلف به شمار می رود. تمرکز به یک فضای اختصاصی و آرام نیاز دارد.
در واقع اولویت اصلی آموزش مدیریت زمان به فراهم آوری محیطی آرام، عاری از تشویش و تقویت کننده ی تمرکز باز می گردد.
به طور مثال برای انجام تکالیف کودکان یک محیط مناسب را برای مطالعه تعبیه کنید. یک محیط مناسب عاری از عوامل حواس پرتی اعم از تلویزیون، تبلت و سر و صدای خانواده است.
به عبارتی دیگر برای مهیا سازی یک محیط مناسب برای ایجاد تمرکز ذهنی، مسائلی را که تمرکز کودک را مختل می سازند، از محیط اطراف او حذف نمایید.
تهیه ی تقویم ماهانه
تقویم ماهانه با نمایش روزهای منحصر به فرد و یادآوری فعالیت های مشخص، دقت کودک را در خصوص زمان انجام فعالیت های روزمره افزایش می دهد. تقویم به صورت غیر مستقیم منجر به برنامه ریزی کودک در امور مختلف می شود.
شما می توانید تاریخ های مهم ماه اعم از تاریخ تحویل کار دستی، تاریخ امتحانات، کلاس های ورزشی، جلسات، تعطیلات و تاریخ تولد را در تقویم درج نمایید.
علاوه بر تقویم ماهیانه، تعبیه ی فعالیت و تکالیف مختلف ایام هفته در یک جدول مشخص نیز ضرورت دارد.
شما می توانید به دلخواه کودک با بهره گیری از وسایل مورد علاقه ی او، یک جدول هفتگی را تهیه کنید. سپس با همکاری کودک در بخش های کوچک مسائل را تقسیم بندی کنید.
به طور مثال زمانی که کودک در روز دوشنبه امتحان دارد. از روز شنبه برای تاریخ امتحان برنامه ریزی کنید و زمان مناسب برای مطالعه ی مطالب و مرور اطلاعات را در برنامه مشخص سازید.
تعدیل در برنامه ریزی
ذهن کودکان به آزادی نیاز دارد. در واقع کودکان نیاز دارند در بازه های زمانی مشخص به بازی با همسالان بپردازند و انرژی موجود در بدن را تخلیه کنند.
بدین جهت در برنامه ریزی های هفتگی و ماهانه حد اعتدال را رعایت نمایید. عده ای گمان می کنند با پر کردن زمان های روزمره ی کودک می توانند بر فعالیت های فرزند نظارت کامل داشته باشند.
این در حالی است که افراط و تفریط در برنامه ریزی منجر به بروز احساس پریشانی، خستگی و اضطراب در کودکان می شود.
در نظر گرفتن پاداش
پاداش های روزانه یا هفتگی انگیزه ی درونی کودکان را برای مدیریت زمان دو چندان می کند.
یکی از مهارت های تهیه ی پاداش، خلاقیت است. بی شک نیاز های کودک در رده های سنی مختلف تغییر پیدا می کند. به طور مثال یک پسر هشت ساله به بازی های ویدئویی بیشتر از دریافت عروسک اشتیاق دارد.
البته سلایق و جنسیت نیز در خلاقیت انتخاب پاداش نقش دارند.
مشخصه های حائز اهمیت در خصوص آموزش برنامه ریزی و مدیریت زمان در کودکان
حمایت والدین
توجه داشته باشید که در راستای آموزش مهارت های زندگی به کودک به عنوان یک مربی به یاری کودک بپردازید.
در طی افزایش وظایف کودکان، نوعی چالش میان فرزند و والدین به وجود می آید که با بی توجهی به اصول و ضوابط روابط، موجب عدم همبستگی و دوری کودک از خانواده می شود.
والدین به موجب احساس مسئولیت در برابر نتایج فعالیت های کودکان، همواره وظایف آن ها را به صورت دستوری گوشزد می نمایند. این امر سبب بروز خشونت والدین و لجبازی کودک می گردد.
مناسب ترین رفتار والدین، به حمایت و راهنمایی های همه جانبه ی کودک باز می گردد. شما می توانید کودک را با واقعیت مسائل رو به رو کنید و با اشتراک گذاری اطلاعات کافی، وظیفه ی تصمیم گیری را بر عهده ی خود کودک واگذار کنید.
تصمیم گیری کودک بر اساس عقل و تفکر، علاوه بر ارتقای اعتماد به نفس منجر به مسئولیت پذیری، مدیریت زمان و برقراری روابط آزادانه میان کودک و والدین می شود.
رده ی سنی کودکان
اصل آموزش برنامه ریزی برای کودکان به تناسب سنی کودک استوار است. بی شک برنامه ی روزانه ی یک کودک سه ساله با یک کودک هفت ساله در تمایز است.
در واقع سطح توانایی کودکان است که سبب شکل گیری نوعی مغایرت در انجام وظایف می شود.
مسلما یک کودک در رده ی سنی 3 الی 5 سال درک مناسبی از ساعت روزانه ندارد. شما می توانید با گفت و گو در خصوص اجرای برنامه ها در زمان های مشخص، ذهن کودک را از زمان مطلع سازید.
یکی از ابزار های مناسب برای درک وقت کودکان در رده ی سنی 3 الی 5 سال، استفاده از تایمر زمان است. اعلان تایمر زمان در بازه های زمانی مشخص به صدا در می آید و کودک را از زمان سپری شده مطلع می سازد.
در مقابل یک کودک، قبل از ورود به سن نوجوانی (10 الی 13 سال) درک جامع تری از نتایج امور دارد. او می تواند درک کند با مدیریت زمان و برنامه ریزی دسترسی به اهداف سریع تر می شود.
سخن پایانی
آموزش برنامه ریزی و مدیریت زمان یکی از مشخصه های اصلی تربیتی در کودکان به شمار می روند.
در واقع فردی که از سنین کودکی مهارت های برنامه ریزی را آموزش دیده باشد، بدون اتلاف وقت به انجام امور مختلف می پردازد.
این قبیل کودکان در بزرگسالی نسبت به سایر افراد موفق تر هستند و با در نظر گرفتن نتیجه ی امور، به برنامه ریزی می پردازند.
مدیریت زمان حاصل برنامه ریزی های مناسب در گذر زمان است. آموزش مهارت مدیریت زمان و برنامه ریزی خواستار اجرای فنون مختلف اعم از اولویت بندی، درک مفهوم زمان، تمرکز، رعایت قوانین، رعایت حد اعتدال و در نظر گرفتن پاداش بر اساس رده سنی، جنسیت و علایق کودکان می باشد.
گرداوری: بخش کودکان بیتوته