گیربکس AMT چیست؟ مزایا و معایب استفاده از گیربکس amt

مجموعه: اصول تعمیر و نگهداری خودرو

گیربکس AMT یکی از بهترین و پر طرفدارترین گیربکس ها در جهان است

گیربکس AMT چیست و معرفی کار اصلی گیربکس AMT 

انواع گیربکس یا سیستم انتقال قدرت

یکی از رایج ترین تقسیمات سیستم قدرت، دستی و اتوماتیک است. قدرت در سیستم دستی، از طریق کلاچ به گیربکس منتقل می شود سپس از طریق چرخ دنده ها به محور خروجی گیربکس و در آخر به چرخ ها می رسد.

 در سیستم دستی، نقش اصلی را راننده ایفا می کند. راننده ارتباط میان گیربکس و موتور را با فشردن کلاچ قطع می کند. به عبارتی دیگر با استفاده از اهرم تعویض دنده ، چرخ دنده های مناسب را در گیربکس خودرو روبه روی یکدیگر قرار می دهد.سپس با رهاکردن پدال کلاچ، رابطه میان موتور و گیربکس را برقرار می کند.

نوع تعویض دنده گیربکس های دستی

اما سیستم اتوماتیک دنده ها را به صورت خودکار سبک و سنگین می کند. وظیفه تعویض دنده در سیستم اتوماتیک بر عهده ی کنترل انتقال قدرت یا TCU می باشد.

برای عمل کلاچ گیری در سیستم مذکور، یک فعال کننده الکترومکانیکی به کلاچ خودرو وصل می شود.سپس با دریافت پالس های الکترونیکی از TCU کلاچ خودرو را درگیر یا  آزاد می کند.

نوع تعویض دنده گیربکس اتوماتیک

گیربکس اتوماتیک AMT

AMT مخفف عبارت" Automated Manual Transmission" جزو سیستم های پیشرفته در سطح بین الملل می باشد. این عبارت برای سیستمی به کار برده می شود که از مدل دستی به اتوماتیک تغییر یافته باشد.

برای اولین بار گیربکس" AMT" ، در سال 1996 توسط شرکت " BMW" وارد عرصه بازار گشت. همچنین این نوع گیربکس نخستین بار به وسیله ی  خودرو  MVM110 وارد ایران شد.

بسیاری از خودروهای مدرن از گیربکس AMT استفاده می کنند

تفاوت اصلی گیربکس ساده با گیربکس اتوماتیک در آن است که فرایند تعویض دنده و کلاچ گیری توسط مجموعه رباتی هوشمند انجام می شود.

در طی سال های اخیر، گیربکس AMT به دلیل ساختار ساده و سهولت در رانندگی طرفداران بسیاری دارد. در حال حاضر یکی از شرکت های علاقه مند به این سیستم، کمپانی «فراری» است که در بعضی از خودرو های خود از آن استفاده می کند.

مزایای گیربکس AMT

یکی از ویژگی هایی که سیستم اتوماتیک AMT را از گیربکس دستی و معمولی متمایز می سازد، پیچیدگی فنی پایین و ابعاد قطعات کوچک آن است. سیستم مذکور دنده های بیشتری را برای مصرف کننده در نظر گرفته است. دنده های بیشتر موجب شتاب گیری بیشتر و کاهش مصرف سوخت می شود.

یکی دیگر از مهمترین مزایای سیستم AMT، وجود کلاچ و عدم مبدل گشتاور است. در سیستم هایی که کلاچ دارند، انتقال نیرو از موتور به گیربکس بی وقفه صورت می پذیرد اما در مبدل گشتاور به خاطر ساختار خاصی که دارد، بخشی از نیرو را تلف می کند. بنابراین استفاده از گیربکس های معمولی در موتور خودرو بسیار کم است زیرا این گیربکس ها با اتلاف وقت توانایی حرکتی خودرو را دچار اختلال می سازد.

سیستم (AMT) از آن جهت که کلاچ توسط یک برنامه کامپیوتری هدایت می شود، کنترل دقیقی در سرعت و زمان درگیر شدن کلاچ وجود دارد، در نتیجه موجب طول عمر کلاچ می شود.

از دیگر مزیت های سیستم گیربکس AMT

• افزایش راندمان و راحتی در رانندگی

• بالا بردن طول عمر قطعات خودرو

• قیمت کم و پایین به دلیل سادگی در ساختار فنی

• کاهش مصرف سوخت به وسیله ی دریچه ی گاز برقی که موجب کنترل دور موتور و عدم ورود گاز بی مورد می شود.

• سادگی تعمیر و نگهداری

• سبک شدن وزن خودرو

• رانندگی آسان در ترافیک های شهری

• نصب و راه اندازی آسان

قطعات گیربکس AMT

گیربکس AMT متشکل از قطعات مغزکامپیوتری به نام" TCU" یا برد الکترونیک، سیستم تعویض دنده ،دسته دنده AMT و مکانیزم کلاچ برقی می باشد. در ادامه موارد ذکر شده و نحوه عملکرد آن ها را توضیح می دهیم.

نحوه ی عملکرد گیربکس AMT به گونه ای است که با کمک مغز کامپیوتری، میزان فشار وارد شده بر پدال گاز و دور موتور را تشخیص می دهد. سپس پس از بررسی شرایط ، دستور رهاسازی کلاچ و تغییر دنده را توسط موتور های الکترونیکی ، صادر می کند.

سرعت بررسی شرایط برای تغیر دنده به حدی زیاد است که راننده متوجه هیچ مکثی نمی شود.

• مغز کامپیوتر  TCU

کنترل الکترونیک عملیات کنترل دریچه گاز و کلاچ گیری و تعویض دنده را بر عهده دارد. این مغز کامپیوتر دارای درایور سنسورها، درایور موتور ها، مدار تغذیه برد و مدار محافظ می باشد.

• سیستم تعویض دنده

در سیستم دستی روند تعویض دنده به کمک دسته دنده انجام می شود که به صورت مستقیم با یک مکانیزم لینکی به گیربکس متصل است.

اما در سیستم AMT مکانیزم لینکی و دسته دنده حذف شده و این عملکرد توسط ربات هوشمند بنام سیستم تعویض دنده انجام می گردد. ربات هوشمند از یک موتور مکانیزم انتقال نیرو و دو موتور DC با قابلیت تشخیص موقعیت، ساخته شده است.

• دسته دنده AMT

درخواست راننده برای تعویض دنده توسط قطعه دسته دنده دریافت می شود و سپس به برد الگترونیک ارسال می شود.

• مکانیزم کلاچ برقی

مکانیزم کلاچ برقی توانایی تشخیص نقطه ی خطی بودن کلاچ یا نیم کلاچ بودن را دارد؛ همچنین عملکردهایی از قبیل رها کردن کلاچ در هنگام تعویض دنده، ترمز و حرکت در مسیر های شیب دار را انجام می دهد.

ویژگی گیربکس های تیپ ترونیک و شیفت ترونیک

بر خلاف گیربکس های اتوماتیک معمولی،در گیربکس های اتوماتیک تیپ ترونیک و شیفت ترونیک این قابلیت به راننده داده می شود که وی به دلخواه سیستم را به صورت اتوماتیک یا دستی قرار دهد.

به عبارتی دیگر، اگر راننده اهرم تعویض را در حالت اتوماتیک قرار دهد، تعویض دنده به صورت اتوماتیک صورت می گیرد. اما اگر راننده به دلخواه، وضعیت دنده را به دستی تبدیل کند می تواند با استفاده از شیفتر ها دنده را تعویض کند.

یکی از قابلیت های بسیار خوب سیستم اتوماتیک آن است که اگر راننده به موقع دنده را عوض نکند ومیزان سرعت و فشار از حد معین شده برای گیربکس و موتور فراتر رود، برای جلوگیری از وارد شدن آسیب به موتور ها، به صورت اتوماتیک دنده سبک می شود.

 اگر دنده ها در زمان مناسب تعویض نشوند و به دلیل دور بالا کلاچ درگیر شود ، منجر به وارد شدن شوک به موتور و چرخ ها می گردد.

نحوه تعویض دنده توسط سیستم گیربکس AMT

تعویض حالت دنده در گیربکس AMT

(N) مخفف کلمه "Neutral": با قرار دادن دنده در حالت (N) گیربکس در حالت خلاص قرار می گیرد.

(R) مخفف کلمه " Rear": با قرار دادن دنده در حالت (R) گیربکس در حالت دنده عقب قرار می گیرد. برای حرکت دسته دنده به سمت جلو، باید در هنگام قرار دادن گیربکس در حالت دنده عقب، دسته دنده به بالا کشیده شود.

(A) مخفف کلمه " Automatic" : با قرار دادن دنده در این شرایط، عملیات تعویض دنده به صورت خودکار تبدیل می شود.

(M)مخفف کلمه ی " Manual" : با قرار گذاشتن بر روی این حالت، دنده از اتوماتیک به حالت دستی تعویض می شود.بدین جهت برای تعویض شماره دنده، دسته را به سمت (+) و برای کاهش دنده، دسته را به سمت (-) حرکت می دهیم.

گردآوری: بخش خودرو بیتوته