بخاری خودرو چیست؟ عوامل مؤثر در خراب شدن بخاری خودرو

مجموعه: اصول تعمیر و نگهداری خودرو

بخاری خودرو از ضروری ترین تجهیزات اتومبیل در فصول سرد سال است

سیستم بخاری خودرو چگونه کار می کند؟

بخاری خودرو چیست؟

اکثر اتومبیل های مدرن به سیستم گرمایشی و سرمایشی مجهز هستند. بخاری خودرو در رده ی سیستم گرمایشی قرار دارد که به عنوان ضروری ترین تجهیزات اتومبیل در فصول سرد سال به شمار می رود. در طی کاهش دمای هوا، میزان درجه ی حرارت سیستم تهویه ی خودرو از رنگ آبی به رنگ قرمز تبدیل می شود. 

موتور خودرو در طی حرکت نسبت به حالت سکون گرمای بیشتری را تولید می کند. لذا در صورتی که قصد دارید کابین خودرو را گرم نگه دارید، سعی کنید پس از راه اندازی خودرو، دکمه ی بخاری را فعال کنید. 

زمانی که دمای هوا به شدت کاهش یافته باشد، با روشن شدن بخاری نوعی پوشش مه در پنجره های خودرو شکل می گیرد که منجر به کاهش دید سرنشینان می شود. در اکثر اتومبیل ها دکمه ی A/C تعبیه شده است که موظف به تهویه ی هوای موجود در کابین است.

با فعال شدن سیستم تهویه، هوای داخل اتاقک کنترل می گردد. 

لازم به ذکر است که گرمای مورد نیاز بخاری خودرو بدون نیاز به بنزین و آلاینده های سوختی تأمین می شود. اما سیستم تهویه ی هوا بر روی مصرف سوخت تأثیر گذار است. 

علاوه بر این، سرنشینان اتومبیل می توانند به صورت دستی وضعیت سیستم گرمایش و سرمایش را تغییر دهند. 

با روشن شدن بخاری خودرو، نوعی پوشش مه در پنجره های خودرو شکل می گیرد

قطعات سازنده ی بخاری خودرو 

یکی از اساسی ترین قطعات سازنده ی بخاری خودرو، ترموستات است. ترموستات نوعی سوپاپ مکانیکی و خودکار است که  وظیفه ی خنک سازی و تغییر مسیر آب موتور را بر عهده دارد. 

زمانی که درجه ی حرارت آب موتور از میزان مقرر شده فراتر می رود، روند کارکرد ترموستات با انبساط آغاز می شود. ترموستات با بازسازی مسیر عبور جریان آب داغ از موتور به سمت رادیاتور اتومبیل زمینه ی گردش مناسب آب موتور در دمای مناسب را کنترل می کند. 

در مواقعی که ترموستات معیوب باشد، به طور مداوم آب موتور را به گردش در می آورد. مسلما در طی این فرایند موتور خودرو قادر به گرم کردن مایع نمی باشد و با عدم گرم شدن دیواره های رادیاتور سیستم گرمایشی از کار می افتد. 

از دیگر قطعات سازنده ی موتور خودرو می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دمپر یا دریچه ی تقسیم کننده ی هوا

• بوستر بخاری 

• رادیاتور خودرو

• اهرم دریچه های تقسیم هوا

• بست: شیر قطع و وصل کننده ی آب رادیاتور، بست شیلنگ مفتولی 

نحوه ی عملکرد بخاری خودرو

حرارت بخاری خودرو از موتور تأمین می شود. در واقع فرایند احتراق در سوخت های بنزینی و دیزلی سبب ارتقای دما در درون محفظه ی موتور خودرو می گردد. مایعی در موتور جریان دارد که به عنوان خنک کننده ی موتور عمل می کند. این مایع آب موتور نام دارد و با جذب گرمای موتور، نوعی تعدیل هوا را در خصوص عملکرد مناسب آن ایجاد می کند. 

دریچه هایی در داخل کابین خودرو تعبیه شده است که به واسطه ی آن انرژی گرمایی در داخل اتاقک جریان می یابد. به عبارتی روند هدایت انرژی گرمایی داخل کابین اتومبیل به وسیله ی نوعی دمنده ی بخاری صورت می گیرد.

مایع خنک کننده یا آب موتور در مجاری رادیاتور اصلی و کوچک موسوم به رادیاتور بخاری در گردش است. در طی فرایند جذب حرارت از موتور، با داغ شدن آب موتور حرارت به دیواره های رادیاتور نیز منتقل می گردد. با افزایش حرارت رادیاتور، دمنده های انتقال دهنده ی گرما به وسیله ی باتری خودرو راه اندازی می شوند و به صراحت هوای گرم وارد کابین خودرو می شود. 

این فرایند در خودروهای کاربراتوری حدود 15 دقیقه و در خودرو های انژکتوری حدود 3 دقیقه زمان می برد. 

ترموستات یکی از اصلی ترین قطعات در بخاری خودرو است

روش هایی در خصوص بهبود کارکرد بخاری خودرو

اتومبیل از سیستم پیچیده ای برخوردار است که قطعات سازنده ی آن همواره در معرض فرسایش و اصطحلاک قرار دارند. 

شما می توانید به منظور بهبود کارکرد بخاری خودرو در بازه های زمانی مشخص سلامت ترموستات، میزان آب موتور، سلامت فن بخاری یا دمنده، عملکرد بخاری، تنظیم مناسب درجه حرارت را مورد وارسی قرار دهید. 

علاوه بر این، به موجب افزایش دمای رادیاتور جنس ساختاری آن بسیار حائز اهمیت است. آلومینیوم نسبت به مس و برنج رسانای گرمای مناسب تری دارد و در روند کارکرد بخاری خودرو نقش مثبت و مؤثرتری ایفا می کند. 

عوامل مؤثر در خراب شدن بخاری خودرو 

گسترده ترین علت خراب شدن بخاری خودرو، از کمبود تولید گرما نشأت می گیرد. انسداد جریانات رادیاتور بخاری عامل کمبود تولید گرما در سیستم گرمایشی به شمار می رود. 

در واقع در شرایطی که مایع خنک کننده از ماده ی ضد یخ و ضد رسوب به میزان کافی برخوردار نباشد، در مجرای رادیاتور بخاری نوعی رسوب گذاری صورت می گیرد. 

این رسوب ها مانع گردش پذیری آب داغ داخل لوله های رادیاتور کوچک می شوند. بدین جهت به موجب عدم جریان پذیری آب داغ داخل رادیاتور و کاهش دمای دیواره ها ، هوای گرم نیز داخل کابین خودرو دمیده نمی شود. 

معیوب بودن واتر پمپ بخاری خودرو

واتر پمپ انرژی کارکرد رادیاتور و جریان سازی آب در پیشرانه ی خودرو را تأمین می کند. با وجود کارکرد بالای واتر پمپ ها، کوچک ترین خلل در این قطعه، روند جریان سازی آب داغ داخل محفظه ی موتور خودرو مختل می شود و گرمای کمتری عاید کابین اتومبیل می گردد. 

معیوب بودن فن بخاری خودرو

در واقع معیوب بودن فن بخاری، مانع ورود گرمای تولیدی از رادیاتور به فضای کابین خودرو می شود. این عارضه از سوختن فیوز ها و معیوبی موتور فن بخاری نشأت می گیرد. برای رفع مشکل فیوز های فن بخاری به یک مکانیک برق کار مجرب مراجعه نمایید.

از سری عوامل دخیل در کارکرد بخاری خودرو می توان به معیوب بودن ترموستات، معیوب بودن مدار تنظیمات دمای تهویه، گرفتگی دریچه های بخاری و کمبود مایع خنک کننده در مجاری آبرسانی موتور اشاره کرد. 

در مواردی پس از راه اندازی بخاری خودرو علاوه بر عدم کارکرد بخاری، نوعی بوی نامطبوع در کابین اتومبیل انتشار می یابد که از دو عامل نشت آب از رادیاتور بخاری و عدم درز بندی مناسب پوسته فن سرچشمه می گیرد. 

در شرایطی که پوسته ی فن از درز بندی مناسبی برخوردار نباشد، هوای آزاد در داخل کابین جریان پیدا می کند. به منظور رفع این اختلال می توانید تمام واشر و درز های فن را بررسی کنید. سپس در صورت نیاز به تعویض، پیچ ها را عوض و محکم نمایید. 

به منظور جلوگیری از نشت آب از رادیاتور بخاری نیز می توانید شیلنگ های ورودی به سیستم را بررسی کنید. همچنین به صورت جداگانه از عدم سوراخ شدن رادیاتور اطمینان حاصل کنید. 

یکی از نشانه های معیوب بودن بخاری خودرو، کمبود گرما است

جمع بندی

همانطور که بیان کردیم موتور خودرو نوعی سیستم گرمایشی است که وظیفه ی تعدیل هوا در داخل کابین را بر عهده دارد. در طی احتراق آلاینده های سوختی در پیشرانه، ماده ای خنک کننده در موتور قرار دارد که دمای حاصل از احتراق را به خود جذب می کند. این ماده که با عنوان آب موتور شناخته می شود در رادیاتور جریان دارد. در طی این روند  انرژی گرمایشی در رادیاتورهای خودرو شکل می گیرد که سبب افزایش دمای دیواره های رادیاتور می شود. 

در نهایت گرمای رادیاتور از طریق دریچه های موجود در اتاقک به کابین خودرو انتقال پیدا می کند.

گرداوری: بخش خودرو بیتوته