موارد مصرف، عوارض و دوز داروی آلفنتانیل
- مجموعه: اطلاعات دارویی
مشخصات آلفنتانیل
• نام دارو: آلفنتانیل
• نام لاتین: Alfentanil
• نام تجاری: Alfenta
• رده دارویی: ضد درد در بیهوشی و بیهوشی
• اشکال دارویی: آمپول
• فروش دارو: بانسخه
موارد مصرف آلفنتانیل
• داروی نگهدارنده دربیهوشی
• کنترل درد پس از جراحی
موارد منع مصرف آلفنتانیل
• استفاده از آلفنتانیل در بیمارانی که سابقه حساسیت یا عدم تحمل نسبت به این دارو را دارند، ممنوع است.
• همچنین، آلفنتانیل در بیمارانی که دارای نارسایی تنفسی یا انسداد راه های تنفسی هستند، استفاده نمیشود.
مقدار و نحوه مصرف آلفنتانیل
• سن بیمار
• نوع و شدت بیماری تحت درمان
• نحوه واکنش به اولین مقدار مصرفی دارو
• سایر شرایط پزشکی بیمار
• تجویز داروی آلفنتانیل بستگی به وزن بیمار، شرایط فیزیکی، شرایط پاتولوژیک زمینه ای، مصرف داروهای دیگر، نوع و مدت زمان جراحی، و نیاز به بیهوشی متغیر دارد.
• در بزرگسالان برای بیهوشی، میزان تزریق آلفنتانیل به طور معمول بین ۸ تا ۵۰ میکروگرم برای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت وریدی و سپس ۳ تا ۱۵ میکروگرم برای هر کیلوگرم وزن بدن به صورت تزریق وریدی است. همچنین، برای تزریق مداوم آلفنتانیل به صورت وریدی، معمولاً مقدار ۰.۵ تا ۳ میکروگرم در دقیقه استفاده میشود.
عوارض جانبی آلفنتانیل
• تاری دید
• درد یا ناراحتی قفسه سینه
• گیجی
• تنفس دشوار یا مشکل
• سرگیجه
• غش کردن
• ضربان قلب تند، آهسته، تپنده یا نامنظم یا نبض
• سردرد
• تنفس نامنظم، سریع یا آهسته یا کم عمق
• سبکی سر، سرگیجه یا غش
• عصبی بودن
• لب ها، ناخن ها یا پوست رنگ پریده یا آبی
• کوبیدن در گوش
• تعریق
• مشکل در تنفس
• خستگی یا ضعف غیر معمول
• سرفه
• تنفس پر سر و صدا
• عضلات سفت گردن، بازوها و پاها
• سفتی در قفسه سینه
• تیره شدن پوست
• اسهال
• غش کردن
• تب
• کهیر، خارش یا بثورات پوستی
• از دست دادن اشتها
• حالت تهوع
• رفلکس های بیش فعال
• هماهنگی ضعیف
• پف یا تورم پلک ها یا اطراف چشم ها، صورت، لب ها یا زبان
• بی قراری
• لرزیدن
• تعریق
• صحبت کردن یا رفتار کردن با هیجان که نمی توانید کنترل کنید
• لرزیدن یا لرزش
• تکان دادن
• استفراغ
نکته: در صورت مشاهده هر کدام از این علائم حتما به پرشک خود اطلاع دهید.
تداخل دارویی آلفنتانیل
• بنزودیازپین
• آبامتاپیر
• آباتاسپت
• آکالابروتینیب
• آسبوتولول
• آسکلوفناک
• استتاسین
• استازولامید
• استوفنازین
• اسید استیل سالیسیلیک
نکته: برای جلوگیری از این تداخل، لیست تمام داروهایی که مصرف می کنید را در اختیار پزشکتان قرار دهید.
موارد احتیاط مصرف آلفنتانیل
• حساسیت به داروهای دیگر: استفاده از آلفنتانیل در افراد دارای سابقه حساسیت یا عدم تحمل دارو ممنوع است، به این معنی است که این افراد قبلاً واکنش های نامطلوب یا حساسیت مفرط به آلفنتانیل یا مواد افیونی مرتبط از خود نشان داده اند. در مواردی که حساسیت یا عدم تحمل شناخته شده به آلفنتانیل وجود دارد، استفاده از آن منع مصرف دارد.
• مصرف آلفنتانیل در دوران بارداری: داروی آلفنتانیل در گروه C داروهای حاملگی قرار دارد، اما تاکنون شواهدی بر تراتوژنیسیته (توانایی ایجاد عوارض جنینی) آن یافت نشده است.
• مصرف آلفنتانیل در دوران شیردهی: آلفنتانیل در شیر مادر ترشح میشود و میتواند در صورت مصرف توسط مادر، به نوزاد منتقل شود. این دارو ممکن است در نوزادان سرکوب تنفسی ایجاد کند. بنابراین، توصیه میشود که مادران پس از مصرف آلفنتانیل، تا ۲۴ ساعت بعد از آخرین مصرف دارو، از شیردهی خودداری کنند. در این مدت، میتوان از شیر خشک یا شیر مادر که قبلا دوشیده شده استفاده کرد. به هر حال، برای دریافت توصیههای دقیق و مناسب در مورد شیردهی و مصرف دارو، توصیه میشود با پزشک خود مشورت کنید.
• مصرف آلفنتانیل در سالمندان: از آنجا كه بيماران سالخورده ممكن است نسبت به اثرات درماني و عوارض جانبي دارو (به خصوص آپنه) حساستر باشند، براي ايشان مقادير مصرف كمتر دارو تجويز ميشود.
• مصرف آلفنتانیل در کودکان: استفاده از آمپول آلفنتانیل در افراد زیر ۱۲ سال توصیه نمیشود.
نحوه عملکرد
• گیرنده های مواد افیونی با گیرنده های پروتئین G جفت می شوند و به عنوان تنظیم کننده های مثبت و منفی انتقال سیناپسی از طریق پروتئین های G که پروتئین های موثر را فعال می کنند، عمل می کنند.
• اتصال مواد افیونی باعث تحریک تبادل GTP برای تولید ناخالص داخلی در مجموعه پروتئین G می شود. از آنجایی که سیستم عامل آدنیلات سیکلاز و cAMP است که در سطح داخلی غشای پلاسمایی قرار دارد، اپیوئیدها با مهار آدنیلات سیکلاز، cAMP داخل سلولی را کاهش می دهند.
• متعاقباً آزادسازی انتقال دهنده های عصبی درد مانند ماده P، GABA، دوپامین، استیل کولین و نورآدرنالین مهار می شود. مواد افیونی همچنین آزادسازی وازوپرسین، سوماتوستاتین، انسولین و گلوکاگون را مهار می کنند.
• فعالیت ضد درد آلفنتانیل به احتمال زیاد به دلیل تبدیل آن به مورفین است. اپیوئیدها کانال های کلسیمی که با ولتاژ کار می کنند (آگونیست گیرنده OP2) نوع N را می بندند و کانال های پتاسیمی که به طور درونی تصحیح کننده وابسته به کلسیم هستند (آگونیست گیرنده OP3 و OP1) را باز می کنند. این منجر به هایپرپلاریزاسیون و کاهش تحریک پذیری عصبی می شود.
شرایط نگهداری آلفنتانیل
• آلفنتانیل باید در دمای اتاق (بین 15-30 درجه سانتیگراد) نگهداری شود.
• محیط خشک و تاریک برای نگهداری مناسب است.
• تاریخ انقضای آلفنتانیل را بررسی کنید و از استفاده از دارویی که تاریخ انقضای آن گذشته است، خودداری کنید.
توصیه هایی برای مصرف کنندگان آلفنتانیل
• استفاده از آمپول آلفنتانیل در افرادی که دارای صدمه سری هستند یا فشار درون مغزی بالا دارند، به دلیل افزایش خطر بروز نارسایی تنفسی، با احتیاط باید صورت گیرد.
• در بیمارانی که دارای نارسایی کبدی یا کلیوی هستند، باید با احتیاط مصرف شود زیرا این بیماران ممکن است در عملکرد متابولیکی دارو مشکل داشته باشند.
• اگر آلفنتانیل در زمان عمل جراحی استفاده شده است، پیگیری و دستورات پس از عمل پزشک را رعایت کنید. این شامل تحت نظر قرار گرفتن در محلی که مراقبت پزشکی صورت میگیرد و مصرف داروهای تجویز شده، برای راهنمایی دقیقتر و اطلاعات کاملتر، همیشه به پزشک خود مراجعه کنید، زیرا او میتواند به شرایط شما و نیازهای درمانی خاصتان توجه کند و راهنمایی صحیحی را ارائه دهد.
تذکر مهم
مطلبی که مطالعه میکنید صرفا جنبهی افزایش آگاهی دارد؛ خود درمانی و تجویز دارو با تکیه بر این مطالب جایز نیست. برای مصرف دارو حتما به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
گردآوری: بخش سلامت بیتوته