با قوانین مربوط به سنوات آشنا شوید

مجموعه: اطلاعات مشاغل

پرداخت سنوات کارگران ضروری است

سنوات چیست و نحوه محاسبه سنوات 

سنوات چیست؟

سنوات یکی از مزایای کاری است که برای تمامی کارگرانی که زیر مجموعه قانون کاری کشور هستند حال چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی در نظر گرفته شده است. به عبارتی تنها مشاغل آزاد و شخصی هستند که در این حیطه قرار نمی گیرند.

سنوات یک حق ضروری است و هیچ کارفرمایی نمی تواند از پرداخت آن سر باز بزند. حق سنوات باید پس از تصویه حساب فرد حال به دلیل اخراج، استعفا، از کار افتادگی و هر دلیل دیگری به وی پرداخت شود. 

سنوات برابر با یک ماه آخر حقوق دریافتی کارگر است و تنها پایه حقوق را شامل نمی شود یعنی تمامی حقوقی که یک کارگر در یک ماه می گیرد یعنی حق مسکن، حق خوار و بار و اولاد و ... باید در سنوات پرداختی محاسبه شود.

به طور کلی حق سنوات را به کارگرانی با سابقه کاری بیشتر یا حتی کمتر از یکسال سابقه بیمه پرداخت می کنند. به عنوان مثال اگر کارگری در یک کارگاه 5 سال سابقه کار داشته باشد باید 5 تا حق سنوات را در پایان کار خود اخذ کند. 

سنوات براساس کارکرد یک فرد محاسبه می شود

انواع سنوات

در قانون کاری ما دو نوع سنوات برای کارگران در نظر گرفته شده است. اولین نوع سنوات همان حق سنوات است. این حق در پایان همکاری بین کارگر و کارفرما به وی پرداخت می شود. پرداخت حق سنوات کاملا اجباری است و به همه کارگران پایان کارشان تعلق می گیرد. حتی اگر کارگری کمتر از یک سال در یک شرکت یا کارگاه کار کرده باشد بر مبنای تعداد ساعات کاری باید پس از قطع همکاری سنوات خود را بگیرد. 

حق سنوات برای هر سال کاری معادل یک حقوق پایه است. اگر شما یک سال کاری هفته ای 44 ساعت خود را کار کرده باشید یک سنوات کامل برای یک سال دریافت می کنید. اما اگر کارگر نیمه وقت باشید یا کمتر از یک سال سابقه داشته باشید میزان حق سنوات شما بر اساس فرمول زیر محاسبه خواهد شد:

میزان کارکرد سالانه * میزان حقوق تقسیم بر 365

حق سنوات برای همه کارگران در نظر گرفته شده است

دومین نوع سنوات که تنها به کارگرانی تعلق می گیرد که مشمول طرح طبقه بندی مشاغل هستند. این سنوات را با نام سنوات پایه می شناسیم. سنوات پایه مانند سایر حقوق و مزایای ماهانه مثلا حقوق اصلی، حق اولاد، حق مسکن و حق خوار بار در پایان هر ماه به حقوق فرد اضافه شده و به وی پرداخت می شود.

این میزان بر مبنای هر روز محاسبه می شود و در پایان هر ماه جمع آن به حقوق کارگر اضافه می شود. به عنوان مثال پایه سنوات روزانه کارگران در سال 1401 برابر 7000 تومان بوده است که در پایان ماه باید 210000 تومان به حقوق کارگر اضافه شود. 

توجه داشته باشید که اخذ پایه سنوات هیچ دخالتی در حق سنوات ندارد و کارگرانی که این نوع سنوات را اخذ می کنند در واقع برای جبران کمبودهای حقوق به آن ها پرداخت می شود و ربطی به حق سنوات پایان خدمت آن ها ندارد. در واقع این پایه سنوات یک فوق العاده خدمت است.

در بعضی کارگاه ها کارفرمایان تمایل دارند که این مزد را در پایان هر سال در کنار عیدی و دیگر مزایا پرداخت کنند. در چنین حالتی ماهانه روی حقوق حق سنوات اضافه نمی شود و مجموع آن پایان سال یا در یک ماه معین به کارگران به شکل یکجا پرداخت خواهد شد. فرمول محاسبه پایه سنوات به شرح زیر است:

پایه سنوات ماهیانه تقسیم بر 30 * میزان کارکرد ماهانه 

پایه سنوات برای کارگران طرح طبقه بندی مشاغل است

چه کسانی مشمول دریافت سنوات هستند؟

سنوات مانند سایر پرداختی های حقوق یک حق ضروری است که پایان قراداد کاری یا پس از تصویه حساب کارگر به وی پرداخت می شود. توجه کنید که عیدی هم به همین شکل است و ربطی به این ندارد که کارگر حتما تا پایان یک سال کاری در یک کارگاه کار کند. عیدی و سنوات باید پس از اتمام کار به هر دلیل حال استعفا، اخراج یا پایان قرارداد کاری به کارگران پرداخت شود. البته این درباره حق سنوات است که همه کارگران را مشمول می شود. 

اگر شما جزو کارگرانی هستید که مشمول دریافت پایه سنوات در حقوق خود شده اید هم طبق قانون کار باید پایه سنوات را به شکل ماهانه یا سالانه و حق سنوات را پس از اتمام کار دریافت کنید. اما اگر جزو کارگرانی نیستید که مشمول اخذ پایه سنوات باشید تنها پس از فسخ قرارداد حق سنوات خود را که بر مبنای تعداد سال های سابقه کاری شما محاسبه می شود دریافت خواهید کرد.

عیدی نیز به همین شکل است و به این نکته توجه کنید که چه یکسال سابقه داشته باشید چه کمتر باید عیدی و حق سنوات خود را هر زمانی که قرارداد شما با کارفرما فسخ شد دریافت کنید. 

سنوات بر مبنای حقوق پایه محاسبه می شود

قوانین مربوط به سنوات براساس قانون کار

ممکن است درباره نحوه و میزان اخذ سنوات به ویژه حق سنوات خود سوالاتی داشته باشید. شورای عالی کار با جمع بندی تعدادی از مهم ترین این سوالات یک بیانیه صادر کرده که سعی شده در آن کلیه قوانین و مقررات را درباره حق سنوات پاسخ دهد. بخشی از موارد مهمی که در آن اشاره شده به شرح زیر است:

• در پایان هر سال در کشور ما مبلغ و میزان حق سنوات سالانه معین شده و اطلاع رسانی خواهد شد. این میزان را بر مبنای هر روز کاری اعلام می کنند که برای محاسبه میزان کلی باید بر تعداد روزها یا سال های سابقه کاری ضرب بشود. 

• سنوات هر فردی بر مبنای آخرین حقوق دریافتی وی پرداخت می شود. مثلا اگر شما 10 سال سابقه کار در یک شرکت دارید و می خواهید از آن کارگاه بروید باید این ده سال را بر اساس آخرین حقوق دریافت کنید نه بر مبنای حقوق سال های گذشته. 

• سنوات باید به همه کارگران که مشمول قانون کار هستند پرداخت شود چه کارگر شما دائمی باشد و چه موقتی و حتی فصلی. با این حال نحوه محاسبه سنوات این افراد فرق دارد و برای کارگران فصلی بر مبنای تعداد کارکرد آن ها محاسبه می شود. 

• حق سنوات و پایه سنوات سالانه به همه کارگران تعلق می گیرد. بر این مبنا حتی اگر کارگری استعفا کند باید حق سنوات خود را از کارفرما بگیرد. 

• با وجودی که سنوات را به معنای سال ها ترجمه می کنیم اما پرداخت سنوات ربطی به این ندارد که حداقل یک سال را در یک کارگاه کار کرده باشید. شما حتی اگر 3 ماه هم در کارگاهی کار کنید پس از اتمام کار باید سنوات را بر مبنای این 3 ماه دریافت کنید. 

• اگر مدیر یا کارفرما در یک مجموعه تعویض شود هیچ ارتباطی با پرداخت حق سنوات شما ندارد. در هر حال شما به میزانی که در یک کارگاه کار کرده اید  (نه به میزانی که با یک کارفرما کار کرده اید) باید سنوات بگیرید. 

• عیدی و پاداش و همچنین حق سنوات مشمول دریافت بیمه نیستند.

• میزان حق سنوات سالانه هر فرد برابر با حقوق پایه پرداختی وی در آخرین پرداخت او خواهد بود. و این میزان برای یکسال کاری است. 

سنوات توسط کارفرما پرداخت می شود

سنوات چه زمانی به کارگران پرداخت می شود؟

بین زمان پرداخت حق سنوات و پایه سنوات تفاوت وجود دارد. حق سنوات همان طور که گفتیم پس از پایان قرارداد کاری به کارگر تعلق می گیرد. پایان قرارداد یعنی زمان تصویه حساب فرد هنگام خروج از کار. می تواند این به علت استعفای کارگر باشد یا به علت اخراج، پایان یافتن قرارداد، فسخ قرارداد، بازنشستگی، از کار افتادگی و حتی فوت کارگر. در هر صورتی سنوات به فرد پرداخت می شود. 

پایه سنوات هم یا به شکل ماهانه بر روی حقوق ماهیانه کارگر پرداخت می شود یا مجموع آن به شکل سالانه در یک ماه معین به کارگر پرداخت می شود. فقط زمان پرداخت آن باید در ماهی باشد که شورای عالی کار مبلغ سنوات را به تصویب نهایی رسانده باشد.

معمولا این مبلغ در ماه اردیبهشت پرداخت می شود. در صورتی که به هر دلیل کارفرما چند سال از پرداخت پایه سنوات کارگران سرباز زده باشد و تصمیم بگیرد که پس از چند سال آن را پرداخت کند باید این مبلغ را بر اساس آخرین قانون پرداخت سنوات و بر مبنای آخرین حقوق محاسبه کند. 

سنوات هر کارگر پس از تصویه حساب پرداخت خواهد شد

کلام پایانی

بر مبنای قوانین کاری کشور ما تمامی کارگران و کارکنانی که در مشاغل دولتی و خصوصی در ذیل مجموعه قوانین شورای عالی کار کشور فعالیت می کنند باید مبلغ معینی حقوق و مزایا را دریافت کنند.

هر ساله یک مبلغ معین به عنوان حقوق پایه مشخص می شود که به آن مزایایی چون حق مسکن، بن خوار و بار، حق اولاد، فوق العاده کاری، سنوات و ... اضافه می شود. سنوات یک حقوق قانونی و ضرروی برای کارگران است و مانند عیدی باید به تمامی کارکنان اعم از موقت، فصلی، ساعتی و دائمی با توجه به میزان کارکردشان پرداخت شود. 

گردآوری: بخش دانش کسب و کار بیتوته