از بازیگری تا شعبده بازی کیانیان!

مجموعه: اخبار فرهنگی و هنری

تاریخ انتشار : سه شنبه, 30 خرداد 1391 11:50

سینماپرس-گروه هنرمندان- رضا کیانیان از جمله سینماگرانی است که در هنرهای دیگر نیز فعالیت حرفه ای دارد که به بهانه شصت و یکمین زادروز وی گذری بر زندگی حرفه‌ای وی داشته‌ایم.

به گزارش سینماپرس، رضا کیانیان یک تجربه گر بزرگ است. کسی که ساحت تجربه اش را از بازیگری تئاتر و سینما به هنرهای تجسمی و نوشتن کتاب گسترش داده است و چند نمایشگاه هم در این حیطه برپا نموده است. به مناسبت پنجاه و یکمین سالروز تولدش به مرور این تجربه ها پرداخته ایم.

زیر نور ماه

کیانیان در سال 1330در تهران به دنیا آمد و در سه سالگی با خانواده به مشهد نقل مکان کرد و علاوه بر دروس دوران ابتدایی و دبیرستان در حوزه علمیه مشهد به تحصیل دروس فقهی و اسلامی پرداخت. از همان دوران نوجوانی در کنار تحصیلات حوزوی به هنر و خصوصا تئاتر هم علاقه مند بود و همین باعث شد تئاتر را به عنوان رشته دانشگاهی انتخاب کند. وی فارغ التحصیل تئاتر از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران است.

کیانیان رد پانزده سالگی از سال 1345بازیگری تئاتر را آغاز کرد و پس از آن در طی سال ها حضور بر صحنه نمایش‌های آنتیگونه، خرده بورژوا، چهره‌های سیمون ماشا، ازدواج آقای می سی سی پی، یادگار سالهای شن و... بازی کرد. البته در فروردین 89 با بازی در نمایش پروفسور بوبوس به کارگردانی آتیلا پسیانی بعد از 6 سال دوری از تئاتر دوباره به صحنه ی نمایش بازگشت.

فعالیت در سینما را از سال 1368 با حضور در «تمام وسوسه های زمین» ساخته حمید سمندریان آغاز کرد. در شانزدهمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم آژانس شیشه ای جایزه بهترین بازیگر نقش دوم را گرفت و در سیزدهمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم کیمیا کاندیدای دریافت جایزه بهترین بازیگر مرد نقش دوم بود. در ضمن او در فیلمهای سینما سینماست و روبان قرمز بازیهای فوق العاده‌ای ارائه داده است.

او برای بازی ماندگارش در فیلم خانه‌ای روی آب سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را از بیستمین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر بدست آورد. برجسته ترین کار کیانیان در تلویزیون بازی وی در سریال مختارنامه در نقش عبدالله بن زبیر، خلیفه بزرگ زبیری در مکه است که علاوه بر آن که متفاوت ترین نقش هنری وی محسوب می شود، اولین کار تاریخی کیانیان (به گفته خودش) در نقش یک شخصیت خاکستری است.

این بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون که در رشته های هنری دیگری همچون مجسمه سازی و عکاسی هم فعالیت می کند. رضا کیانیان گرایش به عکاسی را همانند بازیگری و نویسندگی از علایق خود می داند و تاکید می کند توجه به هرکدام از آن‌ها نشان‌دهنده فراموش کردن باقی نیست.

این بازیگر سینما در پاسخ به پرسشی درباره‌ تاثیر شهرتش در استقبال مخاطبان از نمایشگاه‌های تجسمی‌اش معتقد است: «هر بازیگری برای به دست آوردن شهرت زحمت می‌کشد. من 60 سال سن دارم و از دبیرستان در گروه‌های حرفه‌ای تئاتر کار کرده‌ام. شهرت چیزی نیست که از آسمان با چتر روی دوش آدم فرود بیاید. البته به جز برخی موارد که برای عده‌ای شهرت دفعی ایجاد می‌شود، اما شهرت من دفعی نیست. برای آن سال‌های سال زحمت کشیده‌ام و صاحب دید شده‌ام و نمی‌توان سال‌ها زحمت و تلاش مرا زیر سئوال برد.»

او گفته است: «قبلا هم این نکته را گفتم که برای من جزئیات مهم است، چرا که کلیات قرن‌هاست گفته می‌شود. کلیات زمانی معنی پیدا می‌کند که به زندگی روزمره ما یعنی همان جزئیات ترجمه شود. زندگی و تفکر را جزئیات می‌سازند. من هم با برگزاری نمایشگاه‌هایم مخاطب را به دیدن دوباره‌ی جزئیات دعوت می‌کنم.»

کیانیان هدف از برپایی نمایشگاه هایش را این گونه توضیح داده است: «هدف هیچ هنرمندی بیان یک مسئله اجتماعی نیست زیرا خلق اثر هنری خود یک هدف است. این نگاه مخربی است که خلق اثر هنری را در خدمت چیز دیگری بدانیم چرا که هنر، هنر است و در خدمت چیز دیگری نیست.»

نویسنده کتاب‌هایی همچون «بازیگری» و «شعبده بازیگری» با اشاره به علاقه‌مندی‌اش به حوزه‌های گوناگون هنری یادآور شده است: «وقتی کتاب می‌نویسم به معنای این است که نویسنده هستم. وقتی عکس می‌گیرم به معنی این است که عکاسم. بنابراین حضور من در این عرصه‌ها به معنای آن نیست که به این عرصه‌ها گریز زده‌ام. زمانی که از تئاتر به سینما رفتم عده‌ای به من گفتند تو از تئاتر آمده‌ای. نمی‌فهمم چرا باید مدام عرصه‌های مختلف هنری را با یکدیگر مقایسه کنیم. هر پدیده را باید با خودش مقایسه کرد. وقتی در عرصه تجسمی کار می‌کنم آن را باید در همین عرصه مقایسه کرد نه با بازیگری!»

بی حسی روزمرگی

او در کارت دعوت نمایشگاه انفرادی عکسش در مورد خودش گفته است: «سال 1330در تهران متولد شدم و بعد در مشهد بزرگ شدم و در مشهد مدرسه رفتم و بعد در تهران دانشکده را تمام کردم. در دانشکده هنرهای زیبا تاتر خواندم، اما نقاشی و طراحی هم می‌کردم، کاریکاتور هم می‌کشیدم. سال‌ها تاتر کار کردم، سال‌ها هم هست که سینما کار می‌کنم. بازی می‌کنم. طراحی صحنه و لباس هم می‌کنم. فیلمنامه هم نوشته‌ام. برای تلویزیون هم بازی می‌کنم. تولید هم کرده‌ام. چند سالی نجاری کرده‌ام. منظورم ساختن مبل و صندلی و میز و قفسه است. سال گذشته نمایشگاهی انفرادی از مجسمه‌های چوبی‌ام در خانه هنرمندان ایران داشتم. در سه نمایشگاه گروهی عکس شرکت کردم. خوشحال بودم که عکس‌هایم در کنار عکس‌های عکاسان بزرگ قرار گرفتند. و این مجموعه، اولین نمایشگاه انفرادی عکس‌های من است.

هایده، همسرم، می‌گوید: «همان طور که در هنگام بازی روی صحنه یا جلوی دوربین، از نقش آشنایی زدایی می‌کنی تا تماشاگر با نقش فاصله بگیرد، با چوب‌ها و عکس‌هایت هم همین کار را تکرار می‌کنی. چوب‌ها را طوری به نمایش می‌گذاری که تماشاگر آن‌ها را دوباره ببیند و کشف کند و عکس‌هایت از چیزهای ساده‌ای است که از فرط روزمرگی دیده نمی‌شوند. تو از آن‌ها آشنایی زدایی می‌کنی، دیدنی و قابل دوست داشتن می‌شوند.» من می‌گویم همه چیز این جهان را می‌توان دوست داشت. ولی ما در جریان روزمرگی بی‌حس می‌شویم و دور و برمان را کمتر می‌بینیم و کمتر می‌شنویم.»

کیانیان در آیینه زمان:

بازی در نمایش«آنتیگونه»

بازی در نمایش«خرده بورژواها» به کارگردانی

بازی در نمایش «چهره‌های سیمون مارشا»

بازی در نمایش«ازدواج آقای می‌سی‌سی‌پی» نوشته«فردریش دورنمات» به کارگردانی«حمید سمندریان»؛ تهران، تئاترشهر، تالار اصلی؛ 1367

بازی در نمایش«یادگار سال‌های شن» نوشته و کارگردانی«علی رفیعی»؛ تهران، تالار وحدت؛ 1368

بازی در فیلم سینمایی«تمام وسوسه‌های زمین» به کارگردنی«حمید سمندریان»؛ 1368

نگارش فیلمنامه و بازی در فیلم سینمایی«پاتال و آرزوهای کوچک» به کارگردانی«مسعود کرامتی»؛ 1368

بازی و طراحی صحنه و لباس در فیلم سینمایی«ایلیا، ‌نقاش جوان» به کارگردانی«ابوالحسن داودی»؛ 1370

بازی در فیلم سینمایی«مرد ناتمام” به کارگردانی«محرم زینال‌زاده»؛ 1371

طراحی صحنه و تیتراژ در فیم سینمایی«سایه‌های هجوم» به کارگردانی«احمد امینی»؛ 1371

نگارش فیلمنامه(مشترک)«دمرل» به کارگردانی«یدا... صمدی»؛ 1372

بازی در فیلم سینمایی«کیمیا» به کارگردانی«احمدرضا درویش»؛ 1373

بازی در فیلم سینمایی«درد مشترک» به کارگردانی«یاسمن ملک‌نصر»؛ 1373

بازی در فیلم سینمایی«مادرم گیسو» به کارگردانی«سیامک شایقی»؛ 1374

بازی در فیلم سینمایین«سلطان» به کارگردانی«مسعود کیمیایی»؛ 1375

بازی و طراحی صحنه و لباس در فیلم سینمایی«سینما، سینماست» به کارگردانی«سیدضیاءالدین دری»؛ 1375

بازی و بازیگردانی در فیلم سینمایی«آژانس شیشه‌ای» به کارگردانی«ابراهیم حاتمی‌کیا»؛ 1376

بازی، طراح لباس و مشاور نویسنده و کارگردان در فیلم سینمایی«روبان قرمز» به کارگردانی«ابراهیم حاتمی‌کیا»؛ 1377

بازی در نمایش«یک روز خاطره انگیز از زندگی دانشمند بزرگ وو» به کارگردانی«علی رفیعی»؛ تهران، تالار وحدت؛ 1377

بازی در نمایش«بازی استریندبرگ» نوشته«فردریش دورنمات» به کارگردانی«حمید سمندریان»؛ تهران، تئاترشهر، تالار چهارسو؛ 1378

طراح صحنه و لباس در نمایش«نیلوفر آبی» نوشته و کار گردانی«حمید امجد»؛ تهران، تئاترشهر، تالار چهارسو؛ 1378

بازی در فیلم سینمایی«بوی کافور، عطر یاس» به کارگردانی«بهمن فرمان‌آرا»؛ 1378

طراح صحنه و لباس در نمایش«شب سیزدهم» نوشته و کارگردانی«حمید امجد»؛ تهران،‌ تئاترشهر، تالار اصلی؛ 1379

بازی در فیلم سینمایی«سک گشی» به کارگردانی«بهرام بیضایی»؛ 1379

بازی در فیلم سینمایی«چتری برای دو نفر» به کارگردانی«احمد امینی»؛ 1379

بازی در فیلم سینمایی«عیسی می‌آید» به کارگردانی«علی ژکان»؛ 1380

بازی در فیلم سینمایی«عروسی رومشکان» به کارگردانی«ناصر غلامرضایی»؛ 1380

بازی در فیلم سینمایی«خانه‌ای روی آب» به کارگردانی«بهمن فرمان‌آرا»؛ 1380

بازی و بازیگردانی در فیلم سینمایی«گاهی به آسمان نگاه کن» به کارگردانی«کمال تبریزی»؛ 1381

بازی و بازیگردانی در فیلم سینمایی«فرش باد” به کارگردانی«کمال تبریزی»؛ 1381

نگارش فیلمنامه(مشترک) و بازی در فیلم سینمایی«رأی باز» به کارگردانی«مهدی نوربخش»؛ 1381

بازی در فیلم سینمایی«قدمگاه» به کارگردانی«محمدمهدی عسگرپور»؛ 1382

بازی در فیلم سینمایی«یک تکه نان» به کارگردانی«کمال تبریزی»؛ 1383

بازی در فیلم سینمایی«ماهی‌ها عاشق می‌شوند” به کارگردانی«علی رفیعی»؛ 1383

بازی و انتخاب بازیگر در فیلم سینمایی«جایی برای زندگی» به کارگردانی«محمد بزرگ‌نیا»؛ 1383

بازی در نمایش«حرفه‌ای‌ها» به کارگردانی«بابک محمدی»؛ تهران، فرهنگسرای نیاوران، تئاترشهر، تالار قشقایی؛ 1383

بازی در فیلم سینمایی«یک بوس کوچولو» به کارگردانی«بهمن فرمان‌آرا»؛ 1384

بازی در فیلم سینمایی«کارگران مشغول کارند» به کارگردانی«مانی حقیقی»؛ 1384

بازی در فیلم سینمایی«زاگرس» به کارگردانی«محمدعلی نجفی»؛ 1384

بازی در فیلم سینمایی«باغ فردوس، ساعت پنج بعدازظهر» به کارگردانی«سیامک شایقی»؛ 1384

بازی در فیلم سینمایی«اسب» به کارگردانی«بابک محمدی»؛ 1384

گروه فیلمبرداری در فیلم سینمایی«شاعر زباله‌ها» به کارگردانی«محمد احمدی»؛ 1384

بازی در فیلم سینمایی«سه زن» به کارگردانی«تهمینه میلانی»؛ 1385

بازی در فیلم سینمایی«همیشه پای یک زن در میان است» به کارگردانی«کمال تبریزی»؛ 1386

بازی در فیلم سینمایی«خاک آشنا»؛ 1386

بازی در فیلم سینمایی« هفت و پنج دقیقه »؛ 1387

بازی در فیلم سینمایی« قطعه 88 »؛ 1387

بازی در فیلم سینمایی« صداها»؛ 1387

بازی در فیلم سینمایی« یه حبه قند»؛ 1388

بازی در فیلم سینمایی« نیش زنبور»؛ 1388

بازی در فیلم سینمایی« گزارش یک جشن»؛ 1389

بازی در فیلم سینمایی« راه آبی ابریشم»؛ 1389

بازی در فیلم سینمایی «آزمایشگاه»؛ 1390

بازی در فیلم سینمایی« هیچ کجا هیچ کس»؛ 1391

تقدیرهایی که از کیانیان کردیم:

کاندید دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش دوم مرد از جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم سینمایی«کیمیا»؛ 1373

دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش دوم مرد از جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم سینمایی«آژانس شیشه‌ای»؛ 1376

تألیف و چاپ کتاب«بازیگری»؛ نشر نیلا؛ 1376

دریافت جایزه بهترین طراحی صحنه و لباس از سوی کانون ملی منتقدان تئاتر برای طراحی صحنه نمایش«نیلوفر آبی»؛ 1378

دریافت جایزه بهترین طراحی صحنه و لباس از جشنواره تئاتر فجر برای طراحی صحنه در نمایش«نیلوفر آبی»؛ 1378

تألیف و چاپ کتاب«تحلیل بازیگری»؛ انتشارات نقش و نگار؛ 1379

دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد از جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم سینمایی«خانه‌ای روی آب»؛ 1380

منبع:cinemapress.ir