افزایش قیمت بنزین؛ بار اضافی بر دوش قشر کارگر و خانوارهای کمدرآمد
- مجموعه: اخبار اقتصادی و بازرگانی
- تاریخ انتشار : شنبه, ۱۵ آذر ۱۴۰۴ ۱۲:۳۰
روزنامه جهان صنعت نوشت: افزایش قیمت بنزین بار دیگر بهعنوان اقدامی درآمدزا از سوی دولت برای مقابله با کسری بودجه فزاینده در کانون توجه قرار گرفته است. این تصمیم در شرایطی اتخاذ شده که اقتصاد ایران با تورم بالا و تحریمهای شدید بینالمللی مواجه است و پیشینه تجربه هدفمندی یارانهها نشان میدهد وعده تخصیص درآمدهای حاصل به دهکهای ضعیف ممکن است در عمل محقق نشود. تحلیلگران معتقدند این افزایش قیمت نهتنها هزینههای تولید و حملونقل را بالا میبرد بلکه اثر روانی قابلتوجهی بر بازار دارد و در ماههای آینده فشار تورمی آن بیش از پیش آشکار خواهد شد.
در این میان قشر کارگر و دهکهای پایین درآمدی که سهم عمدهای از هزینههایشان را به خوراک و مایحتاج اولیه اختصاص میدهند، بیشترین آسیب را متحمل خواهند شد. در این میان وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی وعده اختصاص کالابرگ حاصل از افزایش قیمت بنزین به مردم را داده است. البته که وعده جبران از طریق مکانیسمهایی مانند کالابرگ، با توجه به عمق تورم موجود، راهکار موثری به نظر نمیرسد. به باور کارشناسان، تا زمانی که ریشه مشکلات اقتصادی از جمله تنشهای سیاسی و تحریمها برطرف نشود، سیاستهای مقطعی نهتنها مشکل کسری بودجه را حل نخواهد کرد بلکه با کاهش قدرت خرید و فرسایش نیروی کار، پیامدهای اجتماعی و اقتصادی بلندمدت وخیمی را بههمراه خواهد آورد.
افزایش قیمت بنزین، راهی برای افزایش درآمد دولت
حمید حاجاسماعیلی، کارشناس بازار کار در گفتوگو با «جهانصنعت» به تاثیرات افزایش قیمت بنزین و تاثیر آن بر تورم و قشر کارگری پرداخت و عنوان کرد: از آنجا که ما تجربه افزایش قیمت انرژی در بحث هدفمندی یارانهها را پشت سر گذاشتهایم در این مقطع میدانیم که قصد دولت از افزایش قیمت بنزین افزایش درآمدزایی برای خود است. دولت در هدفمند کردن یارانهها بهدنبال قیمت واقعی حاملهای انرژی بود که قصد داشت آن را به تولید و دهکهای ضعیف جامعه اختصاص دهد که این هدف در هدفمند کردن یارانهها محقق نشد. حاجاسماعیلی در ادامه خاطرنشان کرد: هماکنون یکی از بزرگترین مشکلات دولت کسری بودجه است که سال به سال شکاف این کسری بودجه با هزینههای دولت بیشتر میشود. از سوی دیگر با سرکار آمدن دولت ترامپ در آمریکا و با شدت گرفتن فشارهای سیاسی و اعمال تحریمهای بیشتر، دولت با کسری بودجه بیشتری روبهرو شد چراکه عمده درآمد دولت از طریق نفت حاصل میشود.
وی در ادامه با اشاره به این موضوع که دولت در افزایش قیمت بنزین دو سناریو را پیش میبرد، بیان کرد: در سناریوی اول دولت بنزین سوپر وارد میکند تا آن را با قیمت بالاتری به فروش برساند درحالیکه در شرایط کنونی دولت هیچ نیازی به بنزین سوپر وارداتی ندارد بنابراین اینگونه بهنظر میرسد که دولت قصد دارد با این اقدام برای خود درآمدزایی کند. در سناریوی دوم نیز با افزایش قیمت بنزین داخلی و محدود کردن آن، قصد کنترل مصرف بنزین دارد. در چنین شرایطی قصد دارد نرخ سومی برای بنزین ایجاد کند که تمام این سناریوها در راستای افزایش درآمدزایی برای خود است. حتی در ماههای آینده نیز دوباره شاهد افزایش قیمت بنزین خواهیم بود.
این کارشناس بازار کار در پاسخ به این پرسش که این افزایش قیمت بنزین چه تاثیری بر تورم به همراه خواهد داشت و تورمهای ناگهانی چند هفته اخیر ناشی از افزایش قیمت بنزین است، گفت: بدون شک افزایش قیمت بنزین سبب تورم اقتصادی میشود و هماکنون شاهد تاثیر روانی این موضوع هستیم که در ماههای پیشرو تاثیر واقعی خود را بیشتر نشان خواهد داد. البته درباره تورم چند هفته اخیر عوامل مختلفی میتوانند اثرگذار باشند اما از آنجا که هیچ مرکز تحقیقاتی وجود ندارد که براساس دادهها آن را ارائه دهد، نمیتوان با قاطعیت گفت این تورم بهدلیل افزایش قیمت بنزین است؛ با این وجود بدون شک یکی از عوامل اثرگذار در افزایش قیمتهای این روزها، افزایش قیمت بنزین بهشمار میرود.
شوخی بیمعنی وزیر کار
حاجاسماعیلی در پاسخ به این پرسش که وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی عنوان کردند که افزایش قیمت بنزین را در قالب کالابرگ به دهکهای پایین جامعه اختصاص میدهند، آیا این اقدام تاثیری بر دهکهای پایین جامعه دارد، بیان کرد: اختصاص دادن افزایش درآمد بنزین به یارانهها در قالب کالابرگ بیشتر شبیه شوخی میماند. در تورم سرسامآوری که به آن گرفتار شدیم افزایش ۱۲۰هزار تومان به سه دهک اول چه دردی از مردم را دوا خواهد کرد، وقتی تورم خوراکیها به ۵/۶۶درصد رسیده است.
وی در ادامه تصریح کرد: تورم یکی از بزرگترین مشکلات کنونی جامعه است و دولت باید به فکر برطرف کردن آن برآید و حل این مشکل جز از طریق بهبود روابط بینالملل حاصل نمیشود. تنشهای سیاسی و بهدنبال آن تحریمها روزبهروز فضای اقتصادی کشور را تنگتر خواهد کرد و تورم بیشتری را برای اقتصاد ایران رقم خواهد زد.
قشر کارگر زیر بار تورم
این کارشناس اقتصادی در ادامه پاسخ به این پرسش که در چنین شرایطی وضعیت طبقه کارگر چگونه خواهد شد، گفت: طبقه کارگر جزو
سه دهک نخست هستند که باوجود افزایش دستمزد یکبار در سال بیشترین آسیب را متحمل خواهند شد؛ این در حالی است که این قشر نیروی کار جامعه بهشمار میروند و نقش مهمی در بازار کار برعهده دارند و با این تورم و بیتوجهی دولت به این قشر، شاهد از دست رفتن نیروی انسانی در جامعه خواهیم بود که تبعات ناگواری بههمراه خواهد داشت.
کلام آخر
افزایش قیمت بنزین بهعنوان راهکاری کوتاهمدت برای تامین مالی کسری بودجه دولت، بدون پرداختن به ریشههای بحران اقتصادی، تنها بار تورمی جدیدی را بر دوش جامعه میگذارد. این اقدام بهویژه معیشت قشر کارگر و خانوارهای کمدرآمد را که پیشتر نیز درگیر تورم سرسامآور بهویژه در بخش خوراک بودند، تحت فشار بیشتری قرار میدهد. جبران این افزایش از طریق سازوکارهایی مانند کالابرگ، با توجه به شکاف عمیق بین کمکهای نقدی و سطح عمومی قیمتها، ناکارآمد و بیشتر نمادین بهنظر میرسد. تجربه نشان میدهد تا زمانیکه چالشهای ساختاری از جمله تحریمها و تنشهای بینالمللی برطرف نشود و اصلاحات اقتصادی پایهای صورت نگیرد، چنین تدابیری نهتنها مشکل بودجه را حل نمیکند بلکه با تضعیف قدرت خرید و فرسایش سرمایه انسانی، موجب تشدید رکود و افزایش نارضایتیهای اجتماعی خواهد شد.
