با «گوگل» چه کنیم؟

مجموعه: اخبار علمی و آموزشی

تاریخ انتشار : دوشنبه, 30 -3443 03:25

با «گوگل» چه کنیم؟

فرارو- حذف نام «خلیج فارس» از «نقشه گوگل» به موضوع جدید کاربران ایرانی اینترنت بدل شده است. هنگامی که کاربران نام «خلیج فارس» را بر روی «نقشه گوگل» جست و جو می کنند، موتور جست و جو آنها را به موقعیت موردنظرشان هدایت می کند، اما خبری از نام  «خلیج فارس» نیست. همچنین همین فرآیند برای كاربرانی كه "خلیج عربی" را جست‌وجو می‌كنند، اتفاق می‌افتد.

به گزارش فرارو، «نام خلیج فارس» بر روی نقشه حذف شده است. این اتفاق احساسات ملی کاربران ایرانی را خدشه دار نموده و در همین رابطه اعتراضاتی را در فضای مجازی صورت داده اند، اعتراضاتی که تاکنون به نتیجه نرسیده است. فرآیند جست و جوی خلیج فارس و خلیج عربی بر روی نقشه گوگل دقیقا همانند هم است، این مسئله وضعیت را پیچیده تر کرده است. نگاه یکسان  گوگل به نام های "خلیج فارس" و "خلیج عربی" برای هویت تاریخی یک خلیج در نوع خود جالب توجه است.

گوگل می گوید که دلیل نشان ندادن نام خلیج فارس در سرویس نقشه‌اش - گوگل‌مپز - این است که می‌خواهد وارد مناقشه‌های سیاسی بر سر نام این دریا نشود.  مایکل دالوو، مدیر روابط عمومی شرکت گوگل در بریتانیا به بی‌بی‌سی فارسی گفته این شرکت هیچ گونه موضع سیاسی نمی‌گیرد و از آن‌جا که بعضی از مردم دنیا این آبراهه را (خلیج عربی) می‌نامند، برای پرهیز از ورود به یک مناقشه سیاسی، نامی برای این خلیج روی نقشه‌اش ظاهر نمی‌شود.

این استدلال گوگل آشکارا یک مغالطه است چرا که پیش از این بر روی نقشه گوگل نام خلیج فارس قرار داشت. این نهاد با حذف نام "خلیج فارس" ابتدا هویت تاریخی آن را نادیده گرفته و از طرف دیگر با یکسان شمردن  نام های "خلیج فارس" و "خلیج عربی" در جست و جو گر خود عملا وارد یک مناقشه ای سیاسی- فرهنگی شده است. مناقشه ای که گوگل در آن جانبِ معتقدان به "خلیج عربی" را گرفته است و تشکیک بر روی نام "خلیج فارس" را به رسمیت شناخته است.

گوگل می‌گوید: «سیاستش این نیست که همه مناطق جهان را روی سرویس نقشه‌اش نامگذاری کند.» اما این شرکت مثالی از دریا یا منطقه دیگری در جهان که مثل خلیج فارس، نامی برای آن روی سرویس نقشه‌اش ظاهر نشود، ارائه نکرد.

گوگل در شرایطی اقدام به حذف نام "خلیج فارس" کرده است که از لحاظ تاریخی اساسا مناقشه بر سر نام این خلیج هیچ وجاهتی ندارد و حتی سازمان ملل متحد نیز این موضوع را پذیرفته است.

در بند اول سند رسمی مورخ 14 مه 1999 دبیرخانه سازمان ملل متحد در این خصوص آمده است: «واژه خلیج فارس در اسناد و انتشارات و همچنین بیانیه هایی که از سوی دبیرخانه (دبیرکل) صادر می شود استفاده می شود. این واژه یک نام استاندارد جغرافیایی برای یک منطقه دریایی میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عرب منطقه (شبه جزیره اعراب) است. واژه کامل فارس همواره برای معرفی این منطقه دریایی استفاده می شود. در ابتدای این سند نیز این نام به همین منطقه اشاره می کرد و پس از این نیز این نام در هر زمانی که نیاز به شفافیت حس شود تکرار خواهد شد.»

مناقشه بر سر نام خلیج فارس سال 2004 نیز از سوی نشریه "نشنال ژئوگرافیک" به وجود آمد. این نشریه نام "خلیج فارس" را در نقشه های خود به  "خلیج عربی" تغییر داد که خشم تمامی ایرانیان را برانگیخت. به دنبال اعتراضات گسترده ایرانیان و سپس واکنش وزارت خارجه وقت، سرانجام نشنال جئوگرافیک رسما پوزش خواست و نام خلیج فارس را بار دیگر جایگزین این عبارت مجعول کرد.

چندی پیش نیز انتشارات آکسفورد به خاطر به کار بردن "خلیج عربی" به جای"خلیج فارس" در یکی از کتاب هایش از ایران عذر خواهی کرد. در کتاب چهارم از سری کتاب‌های آموزشی 'برایت استار' (ستاره درخشان)، چاپ انتشارات دانشگاه آکسفورد، به جای خلیج فارس از واژه "خلیج عربی" استفاده شده بود.

با گوگل چه کنیم؟

اما پرسش این است که با "گوگل" چه باید کرد؟ اظهار نظرهای مختلفی در این باره صورت گرفته است. عده ای معتقدند باید وزارت امور خارجه وارد کار شود و رادیکال ترین موضع را در این باره اتخاذ نماید، عده ای دیگر از تحریم "گوگل" سخن می گویند و خواهان این هستند ایرانیان از موتور جستو حجوی "گوگل" استفاده نکنند. عده ای دیگر هم معتقدند که هیچ اقدامی نباید در این باره صورت داد و وضعیت موجود را بپذیریم.

حسین علایی کارشناس مسائل استراتژیک معتقد به واکنش ترکیبی است. وی در این باره گفت که ایران باید در این زمینه اقدامات حقوقی انجام دهد، به مجامع بین‌المللی شكایت كند و باب مذاكره با مسوولان «گوگل» را باز كند و همچنین فشار روانی، اجتماعی و تبلیغاتی عظیمی علیه «گوگل» سامان دهد.

علایی اقدام گوگل را سیاسی خواند و افزود: «برخلاف ادعای آنها كه ما در مسایل سیاسی نمی‌خواهیم خود را درگیر كنیم، اما عملا این اقدام سیاسی و به نفع كسانی است كه به دنبال تحریف‌های تاریخی هستند و می‌خواهند اسامی تاریخی را بنا بر خواست دولت‌ها تغییر دهند.»

از طرف دیگر محمود اروج زاده کارشناس فناوری اطلاعات و ارتباطات و مدیر مسئول سایت "ایتنا"، معتقد است که ایران باید با "گوگل" وارد مذاکره شود. اروج زاده امروز طی یادداشتی در روزنامه شرق نوشت: «اگر نتوان با گوگل در زمینه موضوع تاریخی مشخص و مستندی مانند خلیج‌فارس مذاكره كرد، طبعا حساب مذاكره درباره فیلترینگ نتایج جست‌وجو، از اساس منتفی خواهد بود.»

اروج زاده این اقدام گوگل را حاصل " فعل و انفعالات پشت پرده و‌ لابی‌های گسترده سیاسی" دانست و اعلام کرد که كه با اندكی فشار احساساتی در فضای وب، به‌راحتی بازگشت‌پذیر است.

به این ترتیب اگر اقدام گوگل را اقدام سیاسی بدانیم که حاصل "لابی ها گسترده اعراب" است، باید ابتدا سندیت نام "خلیج فارس" را به "گوگل" به اثبات برسانیم و نشان دهیم که این اقدام آن ها بر خلاف آنچه که می گویند کاملا سیاسی است. انجام این کار هم جز از طریق مذاکره و گفت و گو با آن ها امکان پذیر نیست. از سوی دیگر ایرانیان باید با اقداماتی هماهنگ خشم خود را نسبت به این  رفتار نمایش دهند و حساسیت بالای خودشان را به گوگل نشان دهند./فرارو