قهوه دمی چیست؟ آشنایی با انواع ابزار دم‌آوری قهوه
- مجموعه: اخبار گوناگون
قهوه دمی چیست؟
قهوه دمی با استخراج عطر و طعم دانههای قهوه به کمک آب داغ به دست می‌آید. این فرایند باعث می‌شود روغن طبیعی و ترکیبات موجود در دانه قهوه درون آب حل شوند و یک فنجان قهوه خوش عطر و طعم حاصل شود. به این منظور ابتدا باید هنگام خرید انواع قهوه ، حواستان را جمع کنید که دانه قهوه متناسب با روش و ابزار دم‌آوری خود تهیه کنید. در بخش بعدی توضیح می‌دهیم که برای تهیه قهوه مناسب به چه نکاتی توجه کنید. در نهایت روش‌ها و ابزار متفاوتی برای دم‌آوری قهوه وجود دارند که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
راهنمای خرید دانه قهوه متناسب با انواع روش‌های دم‌آوری
برای دستیابی به عطر و طعم دلخواه قهوه دمی، باید با ذائقه خود و البته تفاوت دانههای قهوه آشنا باشید. در این صورت دیگر هنگام خرید قهوه سردرگم نخواهید شد. در این بخش عواملی را معرفی می‌کنیم که به شما در تهیه قهوه کمک می‌کنند:
* خاستگاه: قهوه هر خاستگاهی، ویژگی‌های عطر و طعم مختص به خود را دارد. مثلا دانههای قهوه‌ای که در اتیوپی کشت شده‌اند، معمولا طعم میوه‌ای و گلی دارند؛ اما قهوه برزیل طعمی شکلاتی و آجیلی دارد. بنابراین لازم است بدانید چه نوع قهوه‌ای می‌خواهید و سپس کمی درباره خاستگاه‌ها تحقیق کنید.
* درجه برشته‌کاری: درجه برشته‌کاری یا رست، به طور مستقیم روی طعم قهوه اثر می‌گذارد. دانههای قهوه با درجه برشته‌کاری پایین‌تر (لایت)، اسیدیته بیشتری دارند. این در حالی است که قهوه‌های با درجه برشته‌کاری بالاتر، طعمی برجسته‌تر و دودی‌تر دارند. شما مختارید از هر قهوه‌ای که دوست دارید استفاده کنید، اما معمولا برای بعضی از روش‌های دم‌آوری، درجه برشته‌کاری خاصی پیشنهاد می‌شود. مثلا قهوه لایت رست بیشتر برای V60 و کمکس مناسب هستند. مدیوم رست تقریبا برای بیشتر روش‌های دم‌آوری به کار می‌رود. قهوه دارک رست نیز معمولا برای اسپرسو و موکاپات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
* سینگل اوریجین یا بلند: قهوه سینگل اوریجین به قهوه‌ای گفته می‌شود که در یک خاستگاه مشخص تولید شده و ویژگی‌های منحصربه‌فردی دارد. در مقابل، قهوه ترکیبی را داریم که از ترکیب دانههای قهوه از خاستگاه‌های مختلف تهیه می‌شود. اگر طعم ملایم و متعادل قهوه را می‌پسندید، قهوه ترکیبی به شما پیشنهاد می‌شود.
* درجه آسیاب: اگر در خانه دستگاه آسیاب قهوه دارید، حتما دانه قهوه خریداری کنید. در غیر این صورت هنگام خرید قهوه، حتما به درجه آسیاب آن توجه کنید و قهوه را با درجه مناسب با ابزار دم‌آوری خودتان خریداری کنید. مثلا درجه قهوه برای قهوه ترک باید بسیار ریز در حد آرد، برای اسپرسو درجه ریز در حد نمک، برای کمکس و روش‌های پور اور درجه متوسط در حد شن و برای فرنچ پرس درجه درشت در حد نمک دریا باشد.
انواع ابزار دم‌آوری قهوه
استفاده از ابزار دم‌آوری متفاوت برای یک دانه قهوه یکسان، نتایج متفاوتی را به دنبال دارد. فرقی نمی‌کند بخواهید در خانه قهوه تهیه کنید یا از کافه قهوه‌تان را سفارش دهید، در هر صورت لازم است با انواع ابزار دم‌آوری قهوه آشنا باشید تا بتوانید انتخاب درست‌تری داشته باشید. در ادامه چند مورد از محبوب‌ترین لوازم تهیه قهوه دمی را معرفی می‌کنیم و نحوه استفاده از آنها را به شما می‌آموزیم.
1.فرنچ پرس
فرنچ پرس یکی از لوازم پر استفاده در آشپزخانه‌های ایرانی است که با کمک آن فوم شیر یا دمنوش درست می‌کنند، اما کاربرد اصلی آن چیز دیگری است. فرنچ پرس، ابزاری کلاسیک برای دم‌آوری قهوه است از قدیم‌الایام در سطح جهانی از آن استفاده می‌کردند. این دستگاه شامل ظرف استوانه‌ای‌شکل از جنس شیشه یا استیل است و پیستونی دارد که در انتهای آن صافی ریزی تعبیه شده است. فرنچ پرس در عین سادگی، به خوبی قهوه را عصاره‌گیری می‌کند و یک نوشیدنی قوی و سنگین ارائه می‌دهد.
طرز تهیه قهوه با فرنچ پرس
۱. پیستون را بردارید و قهوه آسیاب‌شده را درون محفظه فرنچ پرس بریزید.
۲. آب داغ را به آن اضافه کنید و چند دقیقه اجازه دهید قهوه دم بکشد.
۳. پس از گذشتن چند دقیقه، به آرامی پیستون را فشار دهید و قهوه را در فنجان‌های مدنظر خود سرو کنید.
2. اروپرس
اروپرس یا ایروپرس یکی از ابزارهای ساده دم‌آوری قهوه است که محبوبیت زیادی بین دوستداران قهوه دارد. در این روش از فشار و فیلتر کاغذی استفاده می‌شود و نتیجه آن قهوه‌ای معطر با طعم دلنشین و ملایم است. به خاطر طراحی ابزار اروپرس، قهوه آسیاب‌شده برای مدت کمی در آب داغ می‌ماند و از این جهت عصاره‌گیری زودتر انجام می‌شود.
طرز تهیه قهوه با اروپرس
۱. برای استفاده از اروپرس، روی درب دستگاه فیلتر کاغذی قرار دهید و آن را کمی با آب داغ خیس کنید تا به محفظه بچسبد.
۲. سپس دستگاه را روی لیوان مد نظر خود قرار داده و درون محفظه دستگاه، قهوه آسیاب‌شده بریزید.
۳. آب جوش ترجیحا با درجه ۹۸ درجه را درون محفظه بریزید تا پر شود. با قاشق سریع چندین دور محتوای درون محفظه را هم بزنید. سپس درب اروپرس را با کمی فاصله درون محفظه قرار دهید و ۱ دقیقه صبر کنید.
۴. بعد از ۱ دقیقه درب را بردارید و دوباره با قاشق هم بزنید. این بار درب را دوباره روی محفظه بگذارید و برای ۱ دقیقه پیستون را فشار دهید تا همه آب دستگاه عبور کند.
3. کمکس
کمکس، ابزار موردعلاقه همه دوستداران قهوه کلاسیک است که عاشق قهوه پور اور هستند. این ابزار از شیشه تولید شده و شکلی شبیه ساعت شنی دارد. همراه با کمکس، فیلتر کاغذی ضخیمی استفاده می‌شود تا قهوه نهایی بدون هیچ‌گونه ذرات اضافی حاصل شود. از همین جهت قهوه دم‌آوری‌شده با کمکس بافتی ملایم و رقیق دارد.
طرز تهیه قهوه با کمکس
۱. فیلتر کاغذی را روی کمکس قرار دهید و با کمی آب داغ آن را خیس کنید تا مطمئن شوید طعم کاغذ به خورد قهوه نمی‌رود.
۲. قهوه آسیاب‌شده را روی فیلتر بریزید. آب داغ را با حرکات دورانی آرام روی پودر قهوه بریزید.
۳. آب با عبور از ذرات قهوه، قطره قطره به مخزن پایینی می‌رسد و در نهایت قهوه‌ای خوش عطر و طعم به شما تحویل می‌دهد.
4. سایفون
سایفون (Siphon) از ابزار خاص و البته محبوب دم‌آوری قهوه است که با نام دستگاه وکیوم نیز شناخته می‌شود. این وسیله شامل دو محفظه اصلی مخصوص پودر قهوه و محفظه آب یا همان حباب است. این دو محفظه توسط لوله حباب به یکدیگر متصل و با پایه نگهدارنده روی هم قرار می‌گیرند. سایفون با استفاده از بخار و فشار، آب را از محفظه پایینی به بالا می‌کشد و پس از تماس با آسیاب قهوه، قهوه دمی را به محفظه پایین می‌فرستد.
طرز تهیه قهوه با سایفون
۱. فیلتر سایفون را در آب داغ قرار دهید تا گرم شود و سپس آن را در محفظه قیفی شکل بالایی قرار دهید؛ به طوری که در انتهای محفظه قرار بگیرد.
۲. آب داغ را درون محفظه پایینی یا همان حباب سایفون بریزید.
۳. حباب را روی شعله منبع حرارتی سایفون قرار دهید و اجازه دهید آب گرم شود.
۴. بدون اینکه فشار زیادی بیاورید، محفظه قیفی را به حباب متصل کنید.
۵. کمی بعد آب درون حباب به جوش می‌آید و به محفظه بالایی منتقل می‌شود. در این حالت قهوه آسیاب‌شده را اضافه کنید و کمی هم بزنید.
۶. وقتی آب وارد قیف شد، سایفون را از روی شعله بردارید و حدود ۱۰ ثانیه کنار بگذارید.
۷. پس از مشاهده جمع شدن قهوه روی فیلتر و شکل‌گیری حباب در انتهای قیف، قهوه شما آماده است.
5. قهوه‌ساز V60
قهوه V60 یکی از محبوب‌ترین روش‌های دم‌آوری قهوه است که به خاطر حفظ ویژگی‌های دانههای قهوه در عین سادگی شناخته می‌شود. این قهوه‌ساز همچون کمکس از روش پور اور برای دم‌آوری قهوه استفاده می‌کند. وی ۶۰ یا وکتور ۶۰، دارای یک محفظه مخروطی‌شکل است که روی لیوانی قرار می‌گیرد و در جنس‌های مختلف در بازار وجود دارد. این ابزار دهانه گشادتری نسبت به دیگر ابزار دم‌آوری پور اور دارد؛ بنابراین سرعت تهیه قهوه دمی بالاتر است. برای طرز تهیه قهوه با ٰV60 کافی است مراحل تهیه قهوه با کمکس را طی کنید.
6. اوریگامی
همانطور که از نام این ابزار دم‌آوری بر می‌آید، ایده اوریگامی از هنر تا کردن کاغذ ژاپنی می‌آید. این وسیله در واقع یک دریپر است و شباهت زیادی به V60 دارد. چیزی که باعث وجه تمایز این دو ابزار شده، دندانه‌های یکسان و جنس اوریگامی است که معمولا به صورت سرامیکی و پلاستیکی عرضه می‌شود. همچون دیگر روش‌های پور اور، یک فیلتر کاغذی روی این ابزار قرار می‌گیرد. فیلتر مورد استفاده برای اوریگامی می‌تواند به شکل ساده یا مشابه با خود ابزار، دندانه‌ای باشد.
طرز تهیه قهوه با اوریگامی
۱. اوریگامی را به کمک استند روی ظرف مدنظرتان قرار دهید و فیلتر را درون آن بگذارید. سپس آب داغ بریزید تا هم فیلتر و هم اوریگامی و ظرف گرم شوند.
۲. آب جمع‌شده را دور بریزید و قهوه آسیاب شده را درون اوریگامی بریزید. بهتر است برای این ابزار از نسبت به‌ازای ۱۵ گرم قهوه، ۲۵۰ گرم آب داغ در نظر بگیرید.
۳. ابتدا کمی آب داغ را روی قهوه‌ها بریزید تا به مرحله بلوم (Bloom) برسد و اوریگامی را کمی به صورت دورانی حرکت دهید.
۴. بعد ۴۵ ثانیه، نصف دیگر آب داغ را به صورت دورانی اضافه کنید و دوباره اوریگامی را بچرخانید.
۵. دوباره بعدی ۴۵ ثانیه باقیمانده آب داغ را خیلی آهسته به صورت دورانی روی قهوه بریزید.
۶. حدود یک دقیقه بعد اوریگامی را تکان داده و بچرخانید و قهوه دمی‌تان را سرو کنید.
7. هریو سوئیچ
ابزار دم‌آوری هریو سوئیچ (Hario Switch) نسخه پیشرفته‌تر V60 به حساب می‌آید و با این حال شباهت زیادی به کلور نیز دارد. در واقع با هریو سوئیچ می‌توانید با یک تیر دو نشان بزنید و هم از طریق فشار و هم به روش پور اور قهوه دمی تهیه کنید. تفاوت این ابزار با V60 دریچه‌ای است که توسط سوئیچ باز و بسته می‌شود و می‌توانید جریان قهوه و مدت زمان دم‌آوری را کنترل کنید. طرز تهیه قهوه با هریو سوئیچ مشابه با V60 است با این تفاوت که هنگام دم کردن قهوه باید مطمئن شوید دریچه بسته است و پس از اتمام دم آوری، دریچه را باز کنید تا قهوه آزاد شود.
8. کلور
ابزار دم‌آوری کلور (Clever Dripper) کاربردی نسبتا مشابه با هریو سوئیچ دارد و از دو روش دم‌آوری فشار و پور اور استفاده می‌کند. کار با این ابزار بسیار راحت است و شباهت زیادی با روش‌های پور اور دیگر دارد.
طرز تهیه قهوه با کلور
۱. فیلتر کاغذی را روی کلور قرار داده و روی آن آب داغ بریزید.
۲. کلور را روی سطح صافی قرار دهید و آسیاب قهوه را به آن اضافه کنید. کمی ابزار را تکان دهید تا سطح قهوه صاف شود.
۳. کمی آب برای مرحله بلوم به قهوه اضافه کنید و ۳۰ ثانیه صبر کنید.
۴. پس از ۳۰ ثانیه، تا پر شدن کلور (حدود ۳۵۰ میلی لیتر) آب داغ را به صورت حرکات دورانی و آهسته اضافه کنید و سپس درب کلور را قرار دهید.
۵. بعد از ۱ دقیقه درب را بردارید و با قاشق کراست تشکیل‌شده را به آرامی کنار بزنید.
۶. دوباره درب را بگذارید و حدود ۱.۵ دقیقه دیگر صبر کنید.
۷. کلور را روی ظرف مدنظرتان قرار داده و دریچه آن را باز کنید. قهوه دم شده به آرامی در ظرف شما سرازیر می‌شود.
درنهایت خاطرنشان می کنیم:
استفاده از ابزار مناسب برای دم‌آوری قهوه، می‌تواند تحولی در تجربه شما با این نوشیدنی ایجاد کند. بنابراین، فرقی نمی‌کند در دنیای قهوه تازه‌وارد باشید یا فقط بخواهید روش دم‌آوری قهوه‌تان را تغییر دهید؛ در هر صورت بهتر است با انواع ابزار دم‌آوری قهوه آشنا باشید. خوشبختانه انواع و اقسام ابزار برای تهیه قهوه وجود دارند که با هر سلیقه و بودجه‌ای می‌توانید آنها را تهیه کنید.
