انواع اختلال یادگیری و علائم آن

مجموعه: مشاوره خانواده

انواع اختلالات یادگیری

اختلالات یادگیری: علل، نشانه‌ها و روش‌های درمان آن

اختلال یادگیری (LD) به گروهی از شرایط اطلاق می‌شود که بر توانایی فرد در یادگیری و استفاده از مهارت‌های تحصیلی مانند خواندن، نوشتن و ریاضی تأثیر می‌گذارد. این اختلالات ناشی از مشکلات در پردازش اطلاعات در مغز است و با هوش یا تلاش فرد ارتباطی ندارد.

انواع رایج اختلالات یادگیری عبارتند از:

1. نارساخوانی:

نارساخوانی شایع ترین نوع اختلال یادگیری است که بر خواندن تاثیر می گذارد. افراد مبتلا به نارساخوانی ممکن است در موارد زیر مشکل داشته باشند:

تشخیص صداها: مشکل در تمایز بین صداهای مشابه، مانند "ب" و "د" یا "م" و "ن".

ترکیب صداها: مشکل در ترکیب صداها برای تشکیل کلمات.

خواندن روان: خواندن با سرعت آهسته و با توقف و شروع زیاد.

درک مطلب: مشکل در درک معنی متن خوانده شده.

علاوه بر مشکلات خواندن، افراد مبتلا به نارساخوانی ممکن است در موارد زیر نیز مشکل داشته باشند:

نوشتن: مشکل در املا، دستور زبان و وضوح نوشتار.

صحبت کردن: مشکل در پیدا کردن کلمات مناسب یا در به خاطر سپردن آنچه می خواهند بگویند.

مهارت های حافظه: مشکل در به خاطر سپردن اطلاعات شفاهی یا کتبی.

تاثیرات نارساخوانی:

نارساخوانی می تواند بر عزت نفس، اعتماد به نفس و عملکرد تحصیلی فرد مبتلا تاثیر منفی بگذارد. همچنین ممکن است منجر به اضطراب، افسردگی و مشکلات اجتماعی شود.

راهکارهای مقابله با نارساخوانی:

مداخله زودهنگام: تشخیص و مداخله زودهنگام برای نارساخوانی بسیار مهم است. برنامه های آموزشی فردی (IEP) می توانند به کودکان مبتلا به نارساخوانی در یادگیری خواندن با استفاده از روش های مختلف مانند آموزش چندحسی و آموزش ساختار زبان کمک کنند.

فناوری کمکی: از فناوری های کمکی مانند نرم افزارهای خواندن متن به گفتار و کتاب های الکترونیکی می توان برای کمک به افراد مبتلا به نارساخوانی در خواندن و یادگیری استفاده کرد.

حمایت عاطفی: کودکان مبتلا به نارساخوانی به حمایت عاطفی و تشویق از سوی والدین، معلمان و سایر بزرگسالان در زندگی خود نیاز دارند.

اختلالات یادگیری

2. اختلال یادگیری در ریاضی (دیس‌کلکولیا):

دیس‌کلکولیا اختلالی است که بر توانایی فرد در درک و استفاده از اعداد و مفاهیم ریاضی تاثیر می گذارد. افراد مبتلا به دیس‌کلکولیا ممکن است در موارد زیر مشکل داشته باشند:

شمارش: مشکل در شمارش اعداد به ترتیب صحیح.

محاسبه: مشکل در انجام عملیات ریاضی پایه مانند جمع، تفریق، ضرب و تقسیم.

حل مسائل ریاضی: مشکل در درک و حل مسائل ریاضی.

درک مفاهیم ریاضی: مشکل در درک مفاهیمی مانند زمان، پول و اندازه.

علاوه بر مشکلات ریاضی، افراد مبتلا به دیس‌کلکولیا ممکن است در موارد زیر نیز مشکل داشته باشند:

خواندن: مشکل در خواندن اعداد و علائم ریاضی.

نوشتن: مشکل در نوشتن اعداد و معادلات.

مهارت های حرکتی: مشکل در هماهنگی حرکات ظریف مورد نیاز برای نوشتن و رسم اشکال.

تاثیرات دیس‌کلکولیا:

دیس‌کلکولیا می تواند بر عملکرد تحصیلی فرد مبتلا، به خصوص در دروس ریاضی و علوم تاثیر منفی بگذارد. همچنین ممکن است منجر به اضطراب، افسردگی و مشکلات عزت نفس شود.

راهکارهای مقابله با دیس‌کلکولیا:

مداخله زودهنگام: تشخیص و مداخله زودهنگام برای دیس‌کلکولیا بسیار مهم است. IEP ها می توانند به کودکان مبتلا به دیس‌کلکولیا در یادگیری ریاضی با استفاده از روش های مختلف مانند استفاده از ابزارهای manipulatives و آموزش استراتژی های حل مسئله کمک کنند.

فناوری کمکی: از فناوری های کمکی مانند ماشین حساب و نرم افزارهای آموزشی ریاضی می توان برای کمک به افراد مبتلا به دیس‌کلکولیا در یادگیری و انجام محاسبات ریاضی استفاده کرد.

حمایت عاطفی: کودکان مبتلا به اختلال یادگیری ممکن است به دلیل مشکلاتی که در یادگیری دارند، عزت نفس پایین داشته باشند. مهم است که به آنها حمایت عاطفی و تشویق ارائه شود.

اختلال یادگیری در کودکان

3. اختلال نوشتن (دیس‌گرافیا):

دیس‌گرافیا اختلالی است که بر توانایی فرد در نوشتن واضح و صحیح تاثیر می گذارد. افراد مبتلا به دیس‌گرافیا ممکن است در موارد زیر مشکل داشته باشند:

مهارت های حرکتی ظریف: مشکل در نگه داشتن مداد به درستی، نوشتن با فشار مناسب و هماهنگی حرکات دست و چشم.

املا: مشکل در به خاطر سپردن و استفاده صحیح از حروف و کلمات.

وضوح نوشتار: نوشتن با خط ناخوانا، نامنظم و با فاصله گذاری نامناسب بین حروف و کلمات.

سرعت نوشتن: نوشتن با سرعت بسیار آهسته.

ابراز تفکر نوشتاری: مشکل در سازماندهی افکار و بیان آنها به صورت نوشتاری.

علاوه بر مشکلات نوشتن، افراد مبتلا به دیس‌گرافیا ممکن است در موارد زیر نیز مشکل داشته باشند:

خواندن: مشکل در خواندن نوشته های خودشان.

صحبت کردن: مشکل در پیدا کردن کلمات مناسب برای بیان افکار خود.

مهارت های حرکتی درشت: مشکل در هماهنگی حرکات کل بدن، مانند راه رفتن یا دویدن.

تاثیرات دیس‌گرافیا:

دیس‌گرافیا می تواند بر عملکرد تحصیلی فرد مبتلا در نوشتن انشا، تکمیل تکالیف و یادداشت برداری در کلاس تاثیر منفی بگذارد. همچنین ممکن است منجر به کاهش انگیزه برای نوشتن، اضطراب و مشکلات عزت نفس شود.

راهکارهای مقابله با دیس‌گرافیا:

مداخله زودهنگام: تشخیص و مداخله زودهنگام برای دیس‌گرافیا بسیار مهم است. برنامه های توانبخشی حرکتی و کاردرمانی می توانند به بهبود مهارت های حرکتی ظریف مورد نیاز برای نوشتن کمک کنند.

فناوری کمکی: از فناوری های کمکی مانند نرم افزارهای تبدیل گفتار به نوشتار و کیبوردهای ارگونومیک می توان برای کمک به افراد مبتلا به دیس‌گرافیا در نوشتن و یادگیری استفاده کرد.

استراتژی های نوشتن: آموزش استراتژی هایی مانند سازماندهی افکار قبل از نوشتن، استفاده از چک لیست ها و ویرایش نوشته ها می تواند به افراد مبتلا به دیس‌گرافیا در بهبود کیفیت نوشته هایشان کمک کند.

4. اختلال پردازش شنوایی

این اختلال بر توانایی فرد در پردازش و درک اطلاعات شنیداری تأثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به اختلال پردازش شنوایی ممکن است در درک گفتار، دنبال کردن دستورالعمل‌ها و تشخیص صداها مشکل داشته باشند.

درمان اختلال یادگیری

5. اختلال مهارت‌های حرکتی

این اختلال بر توانایی فرد در هماهنگی حرکات و انجام حرکات ظریف تأثیر می‌گذارد. افراد مبتلا به اختلال مهارت‌های حرکتی ممکن در نوشتن، نقاشی، پرتاب توپ و سایر فعالیت‌هایی که نیاز به هماهنگی دست و چشم دارند، مشکل داشته باشند.

علائم اختلال یادگیری می‌تواند در افراد مختلف متفاوت باشد، اما برخی از علائم رایج عبارتند از:

- مشکل در خواندن: خواندن کلمات آهسته یا با مشکل، اشتباه خواندن کلمات، مشکل در درک معنی متن

- مشکل در نوشتن: نوشتن با دست خط نامرتب، املا غلط، مشکل در نوشتن جمله‌بندی، مشکل در سازماندهی افکار روی کاغذ

- مشکل در ریاضی: مشکل در شمارش، محاسبه، حل مسائل ریاضی، درک مفاهیمی مانند زمان و پول

- مشکل در گوش دادن و دنبال کردن دستورالعمل‌ها: مشکل در درک گفتار، به خصوص در محیط‌های شلوغ، مشکل در به خاطر سپردن اطلاعات شفاهی

- مشکل در مهارت‌های حرکتی: مشکل در دست گرفتن مداد، توپ پرتاب کردن، نوشتن، نقاشی

تعریف اختلال یادگیری

نکاتی برای کمک به کودکان مبتلا به اختلال یادگیری:

- مداخله زودهنگام: هر چه زودتر اختلال یادگیری تشخیص داده شود و مداخله انجام شود، کودک بهتر می‌تواند بر آن غلبه کند.

- آموزش فردی: کودکان مبتلا به اختلال یادگیری به آموزش‌های فردی و متناسب با نیازهای خود نیاز دارند.

- حمایت در مدرسه: بسیاری از مدارس برنامه‌های آموزش خاص (IEP) و برنامه‌های 504 را برای دانش‌آموزان مبتلا به اختلال یادگیری ارائه می‌دهند.

- استراتژی‌های یادگیری: به کودکان می‌توان استراتژی‌های یادگیری خاصی را برای کمک به آنها در یادگیری و به خاطر سپردن اطلاعات آموزش داد.

- حمایت عاطفی: کودکان مبتلا به اختلال یادگیری ممکن است به دلیل مشکلاتی که در یادگیری دارند، عزت نفس پایین داشته باشند. مهم است که به آنها حمایت عاطفی و تشویق ارائه شود.

با مداخله و پشتیبانی مناسب، اکثر کودکان مبتلا به اختلال یادگیری می‌توانند یاد بگیرند و به موفقیت برسند.

نکات تکمیلی در مورد اختلالات یادگیری:

- اختلالات یادگیری مادام العمر هستند، اما قابل مدیریت هستند. با تشخیص زودهنگام، مداخله مناسب و حمایت های لازم، افراد مبتلا به اختلال یادگیری می توانند بر چالش های خود غلبه کنند و به موفقیت برسند.

- هیچ دو فرد مبتلا به اختلال یادگیری شبیه هم نیستند. علائم و شدت اختلال در افراد مختلف متفاوت است. به همین دلیل، رویکردهای آموزشی و حمایتی باید بر اساس نیازهای فردی تنظیم شوند.

- مهم است که بر نقاط قوت فرد مبتلا به اختلال یادگیری تمرکز کنیم. تشویق و تقویت نقاط قوت می تواند به افزایش اعتماد به نفس و انگیزه فرد کمک کند.

درمان اختلال یادگیری کودکان

سوالات متداول درباره اختلالات یادگیری

1. اختلال یادگیری چیست؟

اختلال یادگیری (LD) به گروهی از شرایط اطلاق می‌شود که بر توانایی فرد در یادگیری و استفاده از مهارت‌های تحصیلی مانند خواندن، نوشتن و ریاضی تأثیر می‌گذارد. این اختلالات ناشی از مشکلات در پردازش اطلاعات در مغز است و با هوش یا تلاش فرد ارتباطی ندارد.

2. چه نوع اختلالات یادگیری وجود دارد؟

انواع رایج اختلالات یادگیری عبارتند از:

نارساخوانی

اختلال یادگیری در ریاضی (دیس‌کلکولیا)

اختلال نوشتن (دیس‌گرافیا)

اختلال پردازش شنوایی

اختلال مهارت‌های حرکتی

اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)

اختلال یادگیری در املا

اختلال یادگیری در زبان غیرکلامی (NLD)

3. علائم اختلالات یادگیری چه هستند؟

علائم اختلال یادگیری می‌تواند در افراد مختلف متفاوت باشد، اما برخی از علائم رایج عبارتند از:

مشکل در خواندن

مشکل در نوشتن

مشکل در ریاضی

مشکل در گوش دادن و دنبال کردن دستورالعمل‌ها

مشکل در مهارت‌های حرکتی

4. چه عواملی باعث اختلالات یادگیری می‌شوند؟

علت دقیق اختلالات یادگیری ناشناخته است، اما تحقیقات نشان می‌دهد که عوامل ژنتیکی و مغزی در بروز آنها نقش دارند. برخی از عوامل محیطی، مانند قرار گرفتن در معرض سموم یا عفونت‌ها در دوران بارداری یا زایمان، ممکن است خطر ابتلا به اختلالات یادگیری را افزایش دهد.

استرس و اضطراب شدید در دوران کودکی نیز ممکن است در برخی موارد در بروز اختلالات یادگیری نقش داشته باشد.

5. اختلالات یادگیری چگونه تشخیص داده می‌شوند؟

تشخیص اختلالات یادگیری معمولاً توسط تیمی از متخصصان شامل روانشناس آموزشی، معلم متخصص و متخصص اطفال انجام می‌شود. آنها از ارزیابی‌های مختلف، از جمله مصاحبه، تست‌های هوش و تست‌های مهارت‌های تحصیلی برای ارزیابی نقاط قوت و ضعف فرد استفاده می‌کنند.

6. چگونه می‌توان به افراد مبتلا به اختلال یادگیری کمک کرد؟

هیچ رویکردی برای درمان اختلالات یادگیری وجود ندارد، اما روش‌های مختلفی برای کمک به افراد مبتلا به این اختلالات وجود دارد، از جمله:

مداخله زودهنگام

آموزش فردی

حمایت در مدرسه

استراتژی‌های یادگیری

حمایت عاطفی

7. آیا افراد مبتلا به اختلال یادگیری می‌توانند به موفقیت برسند؟ 

بله، افراد مبتلا به اختلال یادگیری می‌توانند به موفقیت برسند. با وجود چالش‌هایی که با آنها روبرو هستند، افراد مبتلا به اختلال یادگیری  می‌توانند با تلاش، پشتکار و حمایت مناسب به اهداف خود برسند.

سخن آخر:

امیدوارم این اطلاعات بتواند در آشنایی بیشتر شما با انواع اختلالات یادگیری و علائم آنها مفید باشد. لطفا فراموش نکنید که در صورت نگرانی در مورد وجود اختلال یادگیری در خود یا فرزندتان، حتما با یک متخصص واجد شرایط مشورت کنید.

گردآوری: بخش روانشناسی بیتوته