احکام وضو مستحاضه برای نماز واجب و مستحب
- مجموعه: احکام دینی
احکام وضو مستحاضه برای نماز واجب و مستحب چیست ؟
احکام وضو برای مستحاضه
استحاضه چیست ؟
اِسْتِحاضه یکی از خون‌هایی است که از رحم زن خارج می‌شود. به زن در این مدت مُسْتَحاضه گفته شده و برای انجام برخی کارها مانند نماز و روزه لازم است احکام خاصی را رعایت کند.
استحاضه در دیدگاه مشهور فقها به سه نوع قلیله، متوسطه و کثیره تقسیم می‌شود. توقف در مساجد، خواندن آیات سجده دار و آمیزش جنسی بر مُستحاضه با رعایت احکامی جایز است.
احکام وضو مستحاضه برای نماز واجب و مستحب :
مسأله : در استحاضه قلیله باید زن برای هر نماز یک وضو بگیرد، و ـ بنا بر احتیاط مستحب ـ پنبه را آب کشیده و یا عوض کند، و باید ظاهر فرج را اگر خون به آن رسیده آب بکشد.
مسأله : در استحاضه متوسطه باید ـ بنا بر احتیاط لازم ـ زن برای نمازهای خود، روزانه یک غسل نماید، و نیز باید کارهای استحاضه قلیله را که در مسأله پیش ذکر شد انجام دهد. بنابراین اگر استحاضه متوسطه قبل از نماز صبح یا در میان نماز صبح حاصل شود ـ بنا بر احتیاط لازم ـ باید برای نماز صبح غسل کند، و اگر عمداً یا از روی فراموشی برای نماز صبح غسل نکند، باید برای نماز ظهر و عصر غسل کند، و اگر برای نماز ظهر و عصر غسل نکند، باید پیش از نماز مغرب و عشا غسل نماید، چه آنکه خون بیاید یا قطع شده باشد.
مسأله : در استحاضه کثیره باید ـ بنا بر احتیاط واجب ـ زن برای هر نماز پنبه و دستمال را عوض کند یا آب بکشد، و لازم است یک غسل برای نماز صبح، و یکی برای نماز ظهر و عصر، و یکی برای نماز مغرب و عشا به‌جا آورد، و بین نماز ظهر و عصر و مغرب و عشا فاصله نیندازد، و اگر فاصله بیندازد باید برای نماز عصر و عشا دوباره غسل کند، اینها همه در صورتی است که خون پی‌درپی از پنبه به دستمال برسد، اما چنانچه رسیدن خون از پنبه به دستمال با قدری فاصله باشد که زن بتواند در آن فاصله یک نماز یا بیشتر بخواند احتیاط لازم آن است که هرگاه خون از پنبه به دستمال برسد پنبه و دستمال را عوض کرده و یا آب بکشد و غسل نماید.
بنابراین اگر زن غسل کرد و نماز ظهر را مثلاً خواند ولی قبل از نماز عصر یا در میان آن خون دوباره از پنبه به دستمال رسید، بنا بر احتیاط لازم باید برای نماز عصر نیز غسل نماید، ولی چنانچه فاصله به مقداری باشد که زن بتواند در آن میان دو نماز یا بیشتر بخواند، مثل اینکه بتواند نماز مغرب و عشا را نیز قبل از آنکه خون دوباره به دستمال برسد، بخواند، برای آن نمازها لازم نیست غسل دیگری بکند، و در هر صورت در استحاضه کثیره غسل از وضو کفایت می کند.
مسأله : مستحاضه متوسطه که باید وضو بگیرد و هم ـ بنا بر احتیاط لازم ـ غسل کند، باید غسل را اول به‌جا آورد بعد وضو بگیرد، ولی در مستحاضه کثیره اگر بخواهد وضو بگیرد باید قبل از غسل وضو بگیرد.
مسأله : اگر خون استحاضه پیش از وقت نماز هم بیاید اگر چه زن برای آن خون وضو و غسل را انجام داده باشد بنابر احتیاط واجب، باید در موقع نماز وضو و غسل را به جا آورد.
مسأله : مستحاضه ی متوسط که باید وضو بگیرد و غسل کند هر کدام را اول بجا آورد صحیح است، ولی بهتر آن است که اول وضو بگیرد و مستحاضه ی کثیره اگر بخواهد وضو بگیرد باید قبل از غسل، وضو بگیرد.
مسأله : مستحاضه کثیره یا متوسطه اگر پیش ا ز داخل شدن وقت نماز برای نماز غسل کند، غسل او باطل است، بلکه اگر نزدیک اذان صبح برای نماز شب غسل کند و نماز شب را بخواند احتیاط واجب آن است که بعد از داخل شدن، دوباره غسل و وضو را بجا آورد.
مسأله : زن مستحاضه (در استحاضه قلیله)، برای هر نمازی چه واجب باشد و چه مستحب، باید وضو بگیرد (و نیز اگر بخواهد نمازی را که خوانده احتیاطاً دوباره بخواند، یا بخواهد نمازی را که تنها خوانده است دوباره با جماعت بخواند، باید تمام کارهایی را که برای استحاضه گفته شد انجام دهد.) ولی برای خواندن نماز احتیاط و سجده فراموش شده و تشهد فراموش شده و سجده سهو، اگر آنها را بعد از نماز فوراً به جا آورد لازم نیست کارهای استحاضه را انجام دهد.
در استحاضه قليله بايد زن برای هر نماز يک وضو بگيرد و ظاهر فرج را هم اگر خون به آن رسيده، آب بکشد و بنابر احتياط واجب پنبه را عوض کند يا آب بکشد.
اگر پيش از نماز يا در بين نماز، خون استحاضه متوسطه ببيند، بايد برای آن نماز غسل کند.
آیت الله مکارم شیرازی : مسأله هر گاه زن مستحاضه قلیله، نماز ظهر و عصر یا مغرب و عشاء را از هم جدا بخواند، باید برای هر کدام یک وضو بگیرد و هم چنین برای نمازهای مستحب ّ، ولی برای مجموع نماز شب، یک وضو یا غسل کافی است و برای خواندن نماز احتیاط و سجده فراموش شده و تشهّد فراموش شده و سجده سهو که بلا فاصله بعد از نماز به جا می‌آورد، غسل و وضو لازم نیست.
مسأله : هر گاه زن مستحاضه قلیله، نماز ظهر و عصر، یا مغرب و عشا را از هم جدا بخواند باید براى هر کدام یک وضو بگیرد و همچنین براى نمازهاى مستحبى؛ ولى براى مجموع نماز شب یک وضو یا غسل کافى است، و براى خواندن نماز احتیاط و سجده فراموش شده و تشهد فراموش شده و سجده سهو، که بلافاصله بعد از نماز بجا مى‌آورد، غسل و وضو لازم نیست.
احکام وضو برای مستحاضه
پرسش : آیا شخص مستحاضه برای خواندن نمازهای مستحبی، باید برای هر نماز یک وضو بگیرد؟
در صورتی که خون خارج نشده باشد، می‌تواند بدون وضوی جدید، نمازهای متعددی بخواند.
پاسخ مراجع تقلید :
آیت الله شبیری زنجانی : اگر در اثناء نوافل یا بین آن خون نبیند با همان وضو می‌تواند نافله بعدی را بخواند اما اگر خون ببیند باید به احکام استحاضه عمل کند.
آیت الله نوری همدانی : در فرض سؤال مادامی‌که وضو باطل نشده است و یا خون خارج نشده است، می‌توان نوافل را هم با همان وضو خواند.
آیت الله هادوی تهرانی : مستحاضه ی قلیله یا متوسطه برای هر نماز باید یک وضو بگیرد و در این حکم فرقی بین نماز واجب یا مستحب نیست؛ البته در استحاضه ی متوسطه یک غسل قبل از نماز صبح نیز باید انجام دهد.
پرسش : اگر بر زن مستحاضه قلیله، نماز احتیاط یا سجده ی سهو و مانند آن واجب شده باشد، باید برای آن ها تجدید وضو کند؟
زن مستحاضه قلیله براى خواندن نماز احتياط و سجده فراموش شده و تشهد فراموش شده و سجده سهو که بلافاصله بعد از نماز به جا مى آورد، نیازی به تجدید وضو ندارد.
پرسش : اگر مستحاضه قلیله بخواهد کارى انجام دهد که شرط آن طهارت است؛ مانند رساندن جایى از بدن به خطّ قرآن، یا طواف واجب خانه خدا و مانند آن، آیا یک وضو کافى است، یا وظیفه دیگرى دارد؟ و اگر بخواهد یکى از این کارها را تکرار کند، لازم است وضو هم تکرار شود؟
پاسخ : براى انجام طواف باید وضو بگیرد، و همچنین تکرار آن وضو دارد؛ ولى براى نافله‌هاى نمازهاى واجب وضوى اضافى لازم نیست، و همچنین براى نماز شب که پشت سر هم بجا مى‌آورد یک وضو کافى است.
پرسش : آیا مستحاضه قلیله پس از پاک شدن از خون باید غسل کند؟
پاسخ : غسل بر او واجب نیست.
پرسش : آمیزش، طلاق، رفتن به مسجد الحرام و حرم ائمه (ع) و عبور از سایر مساجد براى مستحاضه قلیله چه حکمى دارد؟
پاسخ : اشکالى ندارد.
گردآوری: بخش مذهبی بیتوته
