برداشتن ابرو برای مردان در فقه اسلامی چه حکمی دارد؟

مجموعه: احکام دینی

برداشتن ابرو برای مردان در فقه اسلامی چه حکمی دارد؟

آشنایی با احکام برداشتن ابرو برای مردان در فقه اسلامی

حکم برداشتن ابرو برای مردان در فقه اسلامی

برداشتن ابرو برای مردان یکی از موضوعاتی است که در فقه اسلامی مورد بحث قرار گرفته و احکام متفاوتی از سوی مراجع تقلید شیعه درباره آن ارائه شده است. این موضوع به دلیل ارتباط با مسائل شرعی، اخلاقی و اجتماعی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در این مقاله، با استناد به منابع فقهی و نظرات مراجع تقلید، به بررسی حکم شرعی برداشتن ابرو برای مردان، شرایط و استثنائات آن، و همچنین نکات مرتبط با این موضوع می پردازیم.

برداشتن ابرو و جایگاه آن در فقه

برداشتن ابرو، چه برای مردان و چه برای زنان، در فقه اسلامی به دلیل تأثیر آن بر ظاهر و هویت جنسیتی، مورد توجه فقها قرار گرفته است. در فرهنگ اسلامی، تغییر در خلقت الهی و شباهت به جنس مخالف (تشبه) از موضوعاتی است که احکام خاصی برای آن وضع شده است. برای مردان، برداشتن ابرو به ویژه زمانی که به قصد شبیه شدن به زنان یا آرایش زنانه باشد، حساسیت بیشتری دارد. اما آیا این عمل در همه موارد حرام است؟ آیا استثنائاتی وجود دارد؟ در ادامه، این موضوع را با جزئیات بررسی می کنیم.

حکم کلی برداشتن ابرو برای مردان

طبق نظر اکثر مراجع تقلید شیعه، برداشتن ابرو برای مردان به صورت کلی جایز نیست، به ویژه اگر به قصد آرایش زنانه یا شبیه شدن به زنان باشد. این حکم بر اساس چند اصل فقهی استوار است:

ممنوعیت تشبه به جنس مخالف: در فقه اسلامی، تشبه مردان به زنان و بالعکس (به معنای تقلید در رفتار، لباس یا ظاهر) حرام است. این اصل از روایاتی مانند حدیث پیامبر اکرم (ص) که فرمودند: «لَعَنَ اللَّهُ الْمُتَشَبِّهِینَ مِنَ الرِّجَالِ بِالنِّسَاءِ» (خداوند مردانی را که خود را شبیه زنان کنند لعن کرده است) استخراج شده است.

تغییر در خلقت الهی: هرگونه تغییر غیرضروری در خلقت خداوند، مانند اصلاح ابرو به صورتی که به تغییر غیرطبیعی منجر شود، ممکن است مصداق تغییر خلقت الهی تلقی گردد و جایز نباشد.

حفظ هویت مردانه: در فرهنگ اسلامی، حفظ هویت جنسیتی و پرهیز از اقداماتی که به تضعیف این هویت منجر شود، مورد تأکید قرار گرفته است.

با این حال، برخی مراجع در شرایط خاص، مانند وجود عیب ظاهری یا ضرورت پزشکی، اجازه برداشتن ابرو را داده اند. در ادامه، نظرات مراجع تقلید را به صورت دقیق بررسی می کنیم.

حکم برداشتن ابرو برای مردان

نظرات مراجع تقلید درباره برداشتن ابرو برای مردان

آیت الله خامنه ای :

حکم کلی: برداشتن ابرو برای مردان اگر به قصد شبیه شدن به زنان یا آرایش زنانه باشد، حرام است. اما اگر برای رفع عیب ظاهری یا به دلیل ضرورت پزشکی باشد و شباهت به زنان ایجاد نکند، جایز است.

استفتاء: طبق استفتائات منتشرشده، گفته اند: «اگر برداشتن ابرو برای مردان به گونه ای باشد که عرفاً آرایش زنانه محسوب شود، جایز نیست، مگر در مواردی که برای درمان یا رفع نقص ظاهری باشد.»

آیت الله سیستانی :

حکم کلی: برداشتن ابرو برای مردان به صورتی که عرفاً زنانه تلقی شود، جایز نیست. اما اگر به صورت جزئی و برای مرتب کردن ظاهر باشد و عرفاً زنانه محسوب نشود، اشکالی ندارد. در کل برداشتن مقداری از ابرو برای مرد فی نفسه مانعی ندارد.

توضیح: آیت الله سیستانی تأکید دارند که معیار، عرف جامعه است. اگر برداشتن ابرو در جامعه ای به عنوان عملی زنانه شناخته شود، حرام است.

آیت الله مکارم شیرازی :

حکم کلی: برداشتن ابرو برای مردان به طور کلی حرام است، مگر در مواردی که ابروها به صورت غیرطبیعی پرپشت یا نامرتب باشند و برداشتن آن ها برای رفع عیب ظاهری باشد.

استفتاء: در پاسخ به سؤالی در سایت رسمی ایشان آمده است: «برداشتن ابرو برای مردان جایز نیست، مگر اینکه به دلیل نقص ظاهری یا مشکل پزشکی باشد که در این صورت مانعی ندارد.»

آیت الله صافی گلپایگانی :

حکم کلی: ایشان برداشتن ابرو برای مردان را به طور کلی حرام دانسته اند، مگر در مواردی که ضرورت پزشکی یا عرف غیرزنانه وجود داشته باشد.

آیت الله بهجت :

حکم کلی: برداشتن ابرو برای مردان اگر به قصد آرایش یا شبیه شدن به زنان باشد، حرام است. اما اگر برای رفع عیوب ظاهری و بدون قصد تشبه باشد، مانعی ندارد.

آیت الله وحید خراسانی :

حکم کلی: ایشان نیز برداشتن ابرو را برای مردان حرام می دانند، مگر در مواردی که برای درمان یا رفع نقص ظاهری باشد و عرفاً زنانه تلقی نشود.

احکام برداشتن ابرو برای مردان

استثنائات و شرایط جایز بودن :

با توجه به نظرات مراجع، برداشتن ابرو برای مردان در موارد زیر ممکن است جایز باشد:

رفع عیب ظاهری: اگر ابروهای مرد به گونه ای باشد که به دلیل پرپشتی غیرطبیعی، به هم ریختگی یا نقص ظاهری، باعث مشکل در ظاهر او شود، برداشتن یا مرتب کردن آن ها جایز است.

ضرورت پزشکی: در مواردی که برداشتن ابرو به دلایل پزشکی (مانند مشکلات پوستی یا جراحی) لازم باشد، این عمل جایز است.

عرف جامعه: اگر در جامعه ای برداشتن ابرو برای مردان به صورت جزئی و برای مرتب کردن انجام شود و عرفاً زنانه تلقی نشود، برخی مراجع آن را جایز می دانند.

برداشتن ابرو برای مردان در فقه شیعه به طور کلی حرام تلقی شده است، مگر در مواردی که برای رفع نقص ظاهری یا به دلایل پزشکی انجام شود. این مقاله به نقل از برخی مراجع تأکید می کند که معیار اصلی، تشبه به زنان و عرف جامعه است. همچنین، به این نکته اشاره شده که اگر برداشتن ابرو به صورت جزئی و برای مرتب کردن باشد و در جامعه به عنوان عملی زنانه تلقی نشود، ممکن است جایز باشد. این مقاله با استناد به نظرات فقها، بر اهمیت رعایت احکام شرعی در این موضوع تأکید دارد.

نکات تکمیلی و توصیه ها :

تفاوت های فرهنگی و عرفی: حکم برداشتن ابرو به شدت وابسته به عرف جامعه است. در برخی جوامع، مرتب کردن ابرو برای مردان امری عادی تلقی می شود و ممکن است از نظر شرعی مشکلی نداشته باشد، در حالی که در جوامع دیگر، این عمل زنانه تلقی شده و حرام است.

نیت و قصد: نیت فرد در برداشتن ابرو بسیار مهم است. اگر هدف، آرایش یا شبیه شدن به زنان باشد، عمل حرام است. اما اگر هدف، بهبود ظاهر به صورت طبیعی یا رفع نقص باشد، ممکن است جایز باشد.

مشورت با مرجع تقلید: با توجه به تفاوت نظرات مراجع و شرایط خاص هر فرد، بهتر است در این موضوع به طور مستقیم از مرجع تقلید خود استفتاء کنید.

توجه به پیامدهای اجتماعی: حتی اگر عملی از نظر شرعی جایز باشد، باید به پیامدهای اجتماعی و فرهنگی آن توجه کرد تا از ایجاد سوءتفاهم یا خدشه به هویت دینی جلوگیری شود.

سخن آخر :

حکم برداشتن ابرو برای مردان در فقه شیعه به طور کلی حرام است، به ویژه اگر به قصد آرایش زنانه یا شبیه شدن به زنان باشد. با این حال، در مواردی مانند رفع عیب ظاهری، ضرورت پزشکی یا عرف غیرزنانه، برخی مراجع این عمل را جایز می دانند. معیار اصلی در این احکام، عرف جامعه، نیت فرد و عدم تشبه به جنس مخالف است. برای اطمینان از حکم دقیق، توصیه می شود که افراد به مرجع تقلید خود مراجعه کرده و استفتاء کنند.

گردآوری: بخش مذهبی بیتوته