قیام متصل به رکوع چیست و چه احکامی دارد ؟
- مجموعه: احکام دینی
احکام قیام متصل به رکوع
قیام متصل به رکوع از ارکان نماز است و نمازگزار باید پیش از رفتن به رکوع در نماز در حالت قیام باشد. ترک سهوی یا عمدی این عمل، باعث باطل شدن نماز می شود.
قیام یا حالت ایستادن در نماز، زمانی که پیش از رکوع باشد، از ارکان نماز به شمار می آید و انجام (اتیان) آن بر نمازگزار، واجب است یعنی باید پیش از رفتن به رکوع، در حالت ایستاده (قیام) باشد.
منظور از قیام متصل به رکوع چیست؟
قیام پیش از رکوع را قیام متصل به رکوع می گویند.
منظور از قیام متصل به رکوع چیست و کیفیت آن به چه صورت است؟
پاسخ آیت الله مکارم شیرازی : منظور آن است که رکوع از حالت قیام صورت پذیرد بنابر این کسی که بعد از خواندن سوره (مثلا) برای کشتن حیوان گزنده ای خم شده و پس از آن بدون آن که کاملا بایستد به رکوع برود قیام متصل به رکوع را بجا نیاورده و لذا واجب است کاملا بایستد و سپس به رکوع برود.
آیا پس از اتمام سوره و قبل از خم شدن برای رکوع یک لحظه صبر کردن و ایستادن کافی است؟
صبر کردن و ایستادن در فرض سؤال لازم نیست؛ بلکه اگر از حالت ایستاده به رکوع برود، صحیح است.
قیام متصل به رکوع از ارکان نماز است و نمازگزار باید پیش از رفتن به رکوع در نماز در حالت قیام باشد. ترک سهوی یا عمدی این عمل، باعث باطل شدن نماز می شود.
احکام قیام متصل به رکوع :
• کسی که عذری برای نشسته یا خوابیده خواندن نماز ندارد؛ باید نماز را به صورت ایستاده بخواند، بنابراین باید پیش از رکوع، در حالت قیام باشد.
• در قیام متصل به رکوع، اگر از روی فراموشی، بدن را حرکت دهد یا به جایی تکیه کند، بنابر احتیاط واجب، باید نماز را تمام کند و دوباره بخواند.
• در قیام متصل به رکوع، باید بدن آرام باشد. حرکت دست ها اگر موجب حرکت بدن نشود، مبطل نیست. گرچه بهتر هست تمام بدن آرام بوده و سپس به رکوع برود.
• تنها موردی که ممکن است قیام متصل به رکوع فراموش شود، جایی هست که فرد رکوع را فراموش کرده و مستقیم به سجده برود. اگر به سجده رفت و پیشانی روی مهر قرار گرفت، نمازش باطل هست. زیرا دو رکن از ارکان نماز (قیام متصل به رکوع و خود رکوع) را ترک کرده است.
اما اگر هنوز پیشانی روی مهر نرسیده یادش آمد که رکوع نرفته، باید بایستد و قیام قبل از رکوع را بجا آورده و آنوقت از همان حالت قیام به رکوع برود و ادامه نماز... . اما اگر از همان حالت سجده برگردد و بدون قیام به حالت رکوع خم شود، باز هم نمازش باطل هست، چون قیام متصل به رکوع را ترک کرده است.
اگر ركوع را فراموش كند و بعد از حمد و سوره بنشيند و يادش بيايد كه ركوع نكرده، بايد بايستد و به ركوع برود، و اگر بدون اين كه بايستد به حال خميدگى به ركوع برگردد، چون قيام متصل به ركوع را به جا نياورده، نماز او باطل است.
اگر بعد از قنوت دستهایمان را پایین نیندازیم و یک سر به رکوع بریم نماز باطل است؟
پائین اوردن دست ها بعد از قنوت واجب نیست لکن قبل از رکوع باید کمی بی حرکت بایستید تا قیام متصل به رکوع که از ارکان نماز است محقق شود انگاه به رکوع بروید والا اگر سهوا و از روی غفلت هم در حال حرکت به رکوع بروید نماز باطل است.
آیا پس از قرائت در نماز مکث کوتاه قبل از رفتن به رکوع لازم است؟
– پاسخ آیت الله خامنه ای :
وقف کردن لازم نیست و گفتن تکبیر هم واجب نیست بلکه مستحب است.
– پاسخ آیت الله سیستانی :
واجب نیست.
– حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی :
رفتن به رکوع بدون مکث بعد از قرائت اشکالی ندارد.
– پاسخ آیت الله صافی گلپایگانی :
گفتن ذکر مستحبی لازم نیست. چند ثانیه مکث، در همان حالت قیام پس از اتمام سوره کافی است. و به آن قیام متصل به رکوع می گویند که رکن است و قیام متصل به رکوع رکن است و دنبالش رکوع واقع می شود؛ مثلاً یکی از احکام آن این است که اگر بعد از خواندن سوره توحید به جهت فراموش کردن رکوع برای انجام سجده خم شود و قبل از رسیدن به سجده یادش بیاید که رکوع نکرده باید بایستد و به رکوع برود.
– پاسخ آیت الله مهدی هادوی تهرانی :
پس از پایان قرائت می توان رکوع کرد و نیازی به ذکر مستحب وجود ندارد. هر چند ذکر مستحب است.
حکم قیام متصل به رکوع چیست ؟
– پاسخ آیت الله خامنه ای :
قیام متصل به رکوع که رکن است، یعنی از حالت ایستاده به رکوع رفتن؛ همین که عرفاً قبل از رکوع ایستاده باشد و بدن با طمأنینه و آرامش باشد کفایت مىکند؛ و اما قیام بعد از رکوع، واجب است ولى رکن نیست و ترک آن اگر سهوى باشد، ضررى به صحّت نماز نمىزند.
– پاسخ آیت الله سیستانی :
یعنی اگر فراموش کند و به سجود رود باید برگردد و پس از ایستادن به رکوع رود.
– پاسخ آیت الله مکارم شیرازی :
قیام یعنى ایستادن، در دو جاى نماز، واجب و رکن است: هنگام گفتن تکبیرة الاحرام و قیام قبل از رکوع که آن را «قیام متّصل به رکوع» گویند، ولى قیام در موقع خواندن حمد و سوره و همچنین بعد از رکوع واجب است، امّا رکن نیست و منظور آن است که رکوع از حالت قیام صورت پذیرد. بنا بر این، کسی که بعد از خواندن سوره برای کشتن حیوان گزنده ای (مثلاً) متصل به رکوع را به جا نیاورده، واجب است کاملاً بایستد و سپس به رکوع برود.
– پاسخ آیت الله مهدی هادوی تهرانی :
مراد از «قیام متصل به رکوع» این است که باید از حالت قیام، یعنی ایستادن، به رکوع رفت، پس اگر کسی پس از قرائت به اشتباه به سجده رود و قبل از سجده به یاد آورد که رکوع را انجام نداده است، باید بایستد و سپس به رکوع رود، نه این که از حالت سجده به رکوع رود.
گردآوری: بخش مذهبی بیتوته