آشنایی با شهادت ثالثه
- مجموعه: اصول و فروع دین
همه چیز درباره ی شهادت ثالثه
شهادت ثالثه چیست؟
شهادت ثالثه، به معنای سومین گواهی، بعد از شهادتین (شهادت دادن به توحید و نبوت)، شهادت دادن به امامت و ولایت علی بن ابی طالب است که با عبارتی همچون «أشهَدُ أَنّ عَلیاً ولیَّالله»، «أشهَدُ أَنّ عَلیاً حُجَّةُ الله» و«أشهَدُ أَنّ عَلیاً اَمیرالمؤمنین حقاً» صورت می گیرد. در اصل مقصود از شهادت ثالثه، شهادت به ولايت امام علی عليه السّلام است.
یکی از اختلافات بین شیعه و اهل سنت کیفیت اذان و اقامه است. از آنجا که اعمال در دین اسلام بدون دلیل و برهان فاقد ارزش و اعتبار و بدعت و حرام است، و هر یک از فریقین، دیگری را به بدعت در اذان متهم می کنند، از این رو این موضوع باید به طور دقیق و مدلل بررسی و حقیقت آن بازگو شود.
در بعضی از روایات آمده است که هرگاه به توحید و رسالت شهادت دادید، به ولایت علی بن ابیطالب (ع) هم شهادت بدهید. شهادت ثالثه در اذان و اقامه و تشهد آمده است. هنگام ایمان آوردن به اسلام و مسلمان شدن.
همه مسلمانان، از جمله شیعیان، معتقد هستند که گفتن «اشهد ان لا اله الا الله» و «اشهد انّ محمداً رسول الله» برای ورود به اسلام کافی است، و همچنین همین دو عبارت جزء اذان و اقامه و نیز تشهد نماز هستند.
مراجع تقلید شیعه هم معتقدند «اشهد انّ علیا ولی الله» جزء شهادتین اسلام، و نیز جزء تشهد و اذان نیست؛
گر چه «شهادت ثالثه» حق است و مكمل «شهادتين» می باشد. اما هر چه حق و صحيح و درست باشد كه نمی توانيم در نماز بگنجانيم. آيا می توانيم در تشهد بگوييم: (اشهد ان آدم صفوة الله و اشهد ان نوحاً نبي الله و اشهد ان ابراهيم خليل الله و ...) در حاليكه همه اين موارد حق و صحيح است و جزء باورهای ما می باشند.
ما بايد ثابت كنيم كه پيروی از امام علی ـ عليه السّلام ـ بر هر مسلمانی واجب و لازم است و راه سعادت و خوشبختی دنيا و آخرت در اطاعت و پيروي از اهل بيت عليهم السلام است.
ما وظيفه داريم فضائل امام را آنگونه كه شايسته او می باشد، به تشنگان معارف ناب اسلامی و طالبان حقيقت عرضه نماييم و با دلايل متقن و علمی از كتاب، سنّت، و تاريخ صحيح و با ادّله و براهين روشن و واضح ثابت نماييم. ما بايد روشن سازيم كه اول پيامبر خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ است و در رتبة دوم امام علي ـ عليه السّلام ـ قرار دارد و آن دو برترين بندگان خدايند.
ما اگر واقعيت ها را به طور صحيح و درست به جهانيان و خصوصاً كساني كه از مكتب اهل بيت ـ عليهم السّلام ـ دور نگه داشته شدهاند عرضه كنيم، قطعاً مورد قبول بيشتر قرار خواهد گرفت، تا اينكه شهادت ثالثه را در نماز اضافه كنيم در حالي كه به آن امر نشده ايم و هيچ گونه دليل بر آن نداريم.
تفاوت بین اذان اهل سنت و تشیع
درباره ی شهادت ثالثه یا همان «اشهد أن علیا ولی الله» دو نظر وجود دارد:
1. بعضی آن را جزء مستحب می دانند، مانند قنوت که جزئی از نماز و مستحب است.
2. عده ای نیز آن را مستحب می دانند؛ اما بدون قصد جزئیت، یعنی مستحبی است که جزو اجزای اذان نیست، مانند صلوات در هنگام نام بردن یا شنیدن نام گرامی رسول اسلام صلی الله علیه و آله که صلوات فرستادن را مستحب می دانند، حتی در اذان.
شیعیان در اذان، پس از شهادت بر رسالت حضرت محمد (ص)، بر ولایت امیرمؤمنان علی بن ابی طالب (ع) گواهی می دهند. در این مورد توضیح چند نکته ضروری است:
نکات مهم
• تمامی شیعیان بر این نکته اتفاق نظر دارند که شهادت ثالثه جزء اذان نبوده و لذا هنگامی که فصول اذان را می شمارند، آن را هجده فصل بیشتر نمی دانند که عبارتند از: چهار تکبیر، دو بار شهادت بر وحدانیت خدا، دو بار شهادت بر رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله، دو بار «حیّ علی الصلاة»، دو بار «حی علی الفلاح»، دو بار «حیّ علی خیر العمل»، دو تکبیر و دو بار تهلیل.
• اگر فردی شهادت سوم را به عنوان جزئی از اذان بگوید، کار حرامی مرتکب شده و گناه کرده است.
• شهادت سوم در اذان، بدون قصد جزئیت جایز و یا مستحب است و این استحباب، دو مبنا دارد:
– امام علی (ع) به حکم قرآن و حدیث رسول گرامی صلی الله علیه و آله، ولی خداست. (سوره ی مائده آیه ی ۵۵-۵۶)
– امام صادق (ع) فرمودند : هرگاه به رسالت پیامبرصلی الله علیه و آله شهادت دادید، بر ولایت علی علیه السلام نیز گواهی دهید.
گردآوری: بخش مذهبی بیتوته