قانون 70 ساله تجارت ایران



 

قانون 70 ساله تجارت ایران

قانون تجارت

 

قانون تجارت در بخشی از مواد خود شرکت های تجاری را مورد بحث قرار داده است که یکی از مهم تریت این شرکت ها شرکت تضامنی است که در مواد گوناگونی از قانون تجارت مباحث مربوط به آن بیان گشته و مقاله حاضر بیان کننده آخرین وضعیت قوانین کشور در مورد این نوع شرکت ها ست و به طور کلی ساختار آن که شامل صور مختلفی از جمله مدیریت، انحلال، تقسیم سود، مسئولیت شرکاء و مسائل دیگر است مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.

 

 

مقدمه

شرکت تضامنی در زمره شرکت های تجاری است که قانونگذار در قانون تجارت بدان اشاره کرده است و به علت ویژگی های خاص برای عضویت از جمله شرکت های مناسب برای فعالیت های تجاری است.

در این مجال ما به دنبال پاسخ دادن به پرسش هایی در باب تاسیس شرکت تضامنی، ارائه تعریف از این شرکت، تحلیل وضعیت شرکا و نیز چگونگی اداره شرمت تضامنی و مسئولیت شرکا و انحلال آن هستیم.

امید است که در این مقاله بتوانیم تا حد توان ساختار این نوع شرکت را برای خوانندگان عزیز تبیین نماییم.

 

تاسیس شركت تضامنی

تاسیس شركت تضامنی با تنظیم شركتنامه كه به صورت اوراق چاپی در اداره ثبت شركتها موجود می باشد صورت می گیرد. در شركتنامه مذكور باید نام نوع موضوع شركت و مركز اصلی ونشانی كامل همچنین اسامی شركا یا موسسین و شماره شناسنامه و محل اقامت آنها و غیره قید گردد.برای تشكیل شركت تضامنی تمام سرمایه نقدی تادیه و چانچه سهم الشركه غیر نقدی باشد باید تقویم شده و و تسلیم گردد.

به هنگام تاسیس شركت اساسنامه مربوط به آن نیز كه در واقع آئین نامه داخلی شركت می باشد توسط موسسین تنظیم می گردد.مطابق ماده 195 ق.ت. ثبت كلیه شركتهای مذكور در این قانون الزامی است و تابع مقررات قانون ثبت شركتهاست.

 

تعریف شركت و وضعیت حقوقی شركا

شركت تضامنی شركتی است كه تحت اسم مخصوص برای امور تجارتی بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشكیل می شود . اگر دارائی شركت برای تادیه تمام قروض كافی نباشد هر یك از شركا مسئول پرداخت تمام قروض كافی نباشد هر یك از شركا مسئول پرداخ تمام قروض شركت است. هر قراری كه بین شركا برخلاف این ترتیب داده شده باشد در مقابل اشخاص ثالث كان لم یكن خواهد بود .

شركت تضامی توسط حداقل یك مدیر كه شركا از میان خود انتخاب می نماید اداره می شود مدیر مزبور ممكن است غیر از شركا بوده و از خارج انتخاب شود (ماده 12ظ ق.ت)

در اسم شركت تضامنی باید عبارت شركت تضامنی و حداقل اسم یك نفر از شركا ذكر شود . در صورتی كه اسم شركت مشتمل بر اسامی تمام شركا نباشد باید بعد از اسم شریك یا شركایی كه ذكر شه است عبارتی از قبیل : (و شركا) یا (برادران) قید گردد. (ماده 117 ق.ت).

از مطالب بالا می فهمیم كه شركت تضامنی بین دو یا چند نفر شریك تشكیل می شود و شركای شركت تضامنی در برابر تعهدات شركت متضامنا و بطور نامحدود مسئولیت دارند. هر گونه توافق بین شركا جهت حفظ حقوق اشخاص ثالث كان لم یكن می باشد. آخرین نكته ای كه از مطالب بالا فهمیده می شود این است كه خصوصیت شخصی بودن قرارداد شركت تضامنی موجب شده سهم الشركه هر یك از شركا اصولا غیر قابل انتقال باشد مگر با رضایت كلیه شركا در طول حیات شركا و پس از فوت یكی از شركا.

 

 

قانون 70 ساله تجارت ایران

قانون تجارت

اداره شركت تضامنی

اول - نحوه انتخاب و عزل مدیر

 در صورتی كه مدیران از بین شركا بدون قید در اساسنامه انتخاب شده باشند با توجه به شرایط اساسنامه به اتفاق ارا سایر شركا قابل عزل می باشند مدیر غیر شریك با شرایط پیش بینی شده در اساسنامه و در غیر این صورت با تصمیم اكثریت شركا معزول می شود .

در صورتی كه عزل مدیری بدون دلیل موجه باشد مدیر معزول حق مطالبه ضرر و زیان را از شركت خواهد داشت.

مدیر یا مدیران مندرج در شركتنامه قابل عزل نمی باشند و حق استعفا نیز ندارند مگر با توافق كلیه شرك شركت تضامنی.

در صورتی كه مدیر یا مدیران در اساسنامه انتخاب شده باشند. ممكن است طبق اساسنامه نسبت به تغییر مدیر یا مدیران مذكور عمل شود.

اگر مدیر یا مدیران در شركتنامه یا اساسنامه انتخاب نشده ولی انتخاب آنان بعدا صورت گرفته باشد در این صورت شركا می توانند مدیر یا مدیران فوق را معزول نمایند. بدیهی است مدیر یا مدیران حق استعفا خواهند داشت.

 

دوم - قلمرو محدودیت اختیارات مدیر

مدیر شركت تضامنی برای اینكه بتواند شركت را در مقابل اشخاص ثالث متعهد سازد باید به نام شركت و در حدود اختیارات خود اقدام و اتخاذ تصمیم نماید. درغیر این صورت شخصا مسئول تعهدات مزبور خواهد بود.

دردو مورد به محدودیت اختیارات مدیر یا شریك شركت تضامنی به طور صریح اشاره شده است:

1- تا جبران ضررهای وارده به شركت تقسیم سود ممنوع می باشد (ماده 132 ق.ت).

2- محدودیت انجام عملیات تجارتی )ماده 134 ق.ت).

 

سوم - مسئولیت مدنی مدیر شركت

مسئولیت مدنی مدیران در مقابل شركت از مقررات عقد وكاكت پیروی می نماید و مسئولیت مدنی مدیر در مقابل شركا تابع اصول كلی حقوق مدنی كه در باب تسبیب و قانون مسئولیت مدنی پیش بینی شده است می باشد بالاخص در مواردی كه قلمرو اختیارات مدیران در اساسنامه تعیین شده است.

مسئولیت شركای تضامنی در مقابل طلبكاران شركت

شركای شركت تضامنی مسئولیت تضامنی دارند و كلیه بستانكاران مطالبات خود را از شركت مطالبه می نمایند. حال اگر دارائی شركت تكافوی ادای دیون بستانكاران را نكند اشخاص اخیر حق دارند به شركای شركت تضامنی جهت وصول مابقی مطالبات خود منفردا و یا مجتمعا مراجعه نمایند. هیچیك از شركا نمی توانند با استناد به اینكه میزان قروض شركت از میزان سهم او در شركت تجاوز می نماید از تادیه قروض شركت امتناع ورزد فقط در روابط بین شركا مسئولیت هر یك از آنها در تادیه قروض شركت به نسبت سرمایه ای خواهد بود كه در شركت گذاشته اند. آن هم در صورتی كه در شركت نامه ترتیب دیگری اتخاذ نشده باشد (مستفاد ازماده 116 ق.ت).

در تائید مطالب بالا ماده 4ظ 3 ق.ت. می گوید : (در كلیه مواردی كه به موجب قوانین یا موافق قراردادهای خصوصی ضمانت تضامنی باشد طلبكار می تواند به ضامن و مدیون اصلی مجتمعا رجوع كرده یا پس از رجوع به یكی از آنها و عدم وصول طلب خود برای تمام یا بقیه طلب به دیگری رجوع نماید.

 

مسئولیت شركا در مقابل طلبكار شخصی خود

طلبكاران شخصی شركا حق ندارند كه طلب خود را از دارائی شركت تامین و یا وصول نمایند. اما می توانند نسبت به سهمیه مدیون خود (شریك تضامنی شركت) از منافع شركت یا سهامی كه ممكن از در صورت انحلال شرکت عاید مدیون مزبور گردد هر اقدام قانونی كه مقتضی باشد به عمل آورند. طلبكاران شخصی شركا در صورتی كه نتوانسته باشند طلب خود را از دارائی شخصی مدیون وصول كنند و سهم مدیون از منافع شركت برای تادیه طلب آنها كافی نباشد می توانند انحلال شركت را تقاضا نمایند. (مستفاد از ماده 129 ق.ت

در موردتهاتر دیون مطالبی در ماده 13ظ  ذكر گردیده كه خلاصه آنها عبارتند از :

1- مدیون شركت حق ندارد در مقابل طلبی كه از یكی از شركا شركت مزبور دارد استناد به تهاتر كند.

2- شریك شركت نیز نمی تواند در مقابل كسی كه به شركت مدیون بوده ولی از شریك مزبور طلب شخصی دارد استناد به تهاتر كند.

3- تهاتر دیون طلبكار شخصی یكی از شركا پس از انحلال شركت به دلیل از بین رفتن شخصیت حقوقی شركت وتعلق دارائی آن به شركا تجویز شده است (در اینجا اصل تفكیك شخصیت حقوقی شركت با شركا مورد توجه قرار گرفته است.)

 

تقسیم سود


جهانی شدن-اقتصاد

منافع درشركت تضامنی به نسبت سهم الشركه بین شركا تقسیم می شود مگر آنكه شركتنامه ترتیب دیگری مقرر داشته باشد لیكن تادیه هر نوع منفعت به شركا تا زمانی كه كمبود سهم الشركه شركا به علت زیان های وارده جبران نشده باشد ممنوع خواهد بود(مستفاد از مواد 119 و 132 ق.ت).

 

 

قانون 70 ساله تجارت ایران

قانون تجارت

 

انحلال شركت تضامنی

زمانی كه شركت مقصودی را كه برای آن تشكیل شده است انجام داده یا انجام آن غیر ممكن شده باشد وقتی كه شركت برای مدت معینی تشكیل و مدت منقضی شده باشد و بالاخره در صورت ورشكستگی شركت شركت تضامنی منحل می گردد (فقرات 1و 2و 3و ماده 93 ق.ت) موارد دیگری كه باعث انحلال شركت می شوند عبارتند از :

تراضی تمام شركا صدور حكم انحلال از دادگاه تقاضای فسخ از طرف یكی از شركا ورشكستگی یكی از شركا و در خاتمه فوت یا محجوریت یكی از شركا.

 

الف - نتایج انحلال

اول - ثبت و اعلام انحلال

انحلال شركت تضامنی باید طبق ماده (2ظ ظ  ق.ت) ناظر به مواد 195 و 197 همان قانون و برابر نظامنامه وزارت عدلیه اعلام شود. این نظامنامه در ماده 9 خود می گوید: (در هر موقع كه تصمیمات راجع به تمدید مدت شركت زائد بر مدت مقرر یا انحلال شركت قبل از مدت معینه یا تغییر كیفیت تفریغ حساب یا تغییر اسم شركت یا تغییر دیگر در اساسنامه یا تبدیل و یا خروج بعضی از شركا ضامن از شركت اتخاذ شود و همچنین در هر موقعی كه مدیر یا مدیران شركت تغییر می یابد و یا تصمیمی نسبت به مورد معین در ماده 58 قانون تجارت اتخاذ شود مقررات این نظامنامه راجع به ثبت و انتشار باید در مورد تغییرات حاصله نیز رعایت شود.

شركا شركت تضامنی مكلفند كه انحلال خود را با تقدیم مدارك مقرر بدوا در اداره ثبت شركتها به ثبت برساند و سپس در ظرف ماه اول از تاریخ ثبت انحلال آن را به هزینه خود شركت توسط اداره ثبت محل در روزنامه رسمی و یكی از جراید كثیر الانتشار مركز اصلی شركت منتشر نمایند.

شركت تضامنی پس از انحلال باید تصفیه شود. در بعضی كشورها شركت پس از انحلال و در حلا تصفیه می تواند با شركت دیگر ادغام شده ویا نوع خود را تغییر دهد . بدین ترتیب تصفیه صورت نمی گیرد. در قانون تجارت ایران تبدیل شركت تضامنی به شركت سهامی (اعم از عام و خاص) فقط در زمان حیات شركت پیش بینی شده است (ماده 135 ق.ت.)

دوم - تصفیه شركت تضامنی

شركت تضامنی پس از انحلال باید تصفیه شود. در بعضی كشورها شركت پس از انحلال و در حلا تصفیه می تواند با شركت دیگر ادغام شده ویا نوع خود را تغییر دهد . بدین ترتیب تصفیه صورت نمی گیرد. در قانون تجارت ایران تبدیل شركت تضامنی به شركت سهامی (اعم از عام و خاص) فقط در زمان حیات شركت پیش بینی شده است (ماده 135 ق.ت.) و ظاهرا چنین تبدیلی پس از انحلال امكانپذیر نمی باشد ولی با اصلاح ماده 135 مذكور شركا می توانند پس از پرداخت طلب طلبكاران حتی در زمان انحلال شركت و در طول مدت تصفیه شركت تضامنی را به شركت سهامی عام و خاص تبدیل نماید.

مدیر یا مدیران تصفیه دارائی شركت منحله را نقد و مطالبات شركت را نیز وصول می نمایند. همچنین دیون شركت را پرداخته و در آخر دارائی باقیمانده شركت را بین شركا تقسیم می كنند.

سوم - انتخاب مدیر یا مدیران تصفیه

امر تصفیه درشركت تضامنی با مدیر یامدیران شركت می باشد مگر آنكه شركای ضامن اشخاص دیگری را از خارج یا از بین خود برای تصفیه معین نمایند. در صورت عدم توافق سایر شركا با اشخاص تعیین شده دادگاه عمومی اشخاصی را برای امر تصفیه تعیین خواهد كرد. اسامی مدیرانی كه غیر از مدیران شركت باشند باید در اداره ثبت شركتها در تهران و دردایره ثبت شركتها در شهرستانها به ثبت و آگهی برسد.

کار-اقتصاد

چهارم- وظایف مدیر یا مدیران تصفیه

از كارهایی كه مدیر تصفیه مكلف به اجرای آن می باشد خاتمه دادن به كارهای جاری شركت و اجرا نمودن تعهدات شركت می باشد و در صورت نیاز می تواد برای اجرای تعهدات شركت معاملات جدیدی نیز بنماید. از جمله كارهای دیگر مدیر تصفیه وصول مطالبات شركت تضامنی و تقسیم دارائی شركت می باشد آن قسمت از دارائی شركت كه در مدت تصفیه مورد نیاز نمی باشد بطور موقت بین شركا تقسیم می شود. مدیر یا مدیر عامل تصفیه حساب شركا را نسبت به هم وسهم هر یك از شركا را از نفع و ضرر تعیین می نماید. در صورت اختلاف نظر در موردتقسیم بین شركا حل مساله با دادگاه ذیصلاح می باشد.

 

ب - مرور زمان

دفاتر هر شركتی كه محل شده با نظر مدیر ثبت اسناد در محل معینی از تاریخ ختم تصفیه تا ده سال محفوظ خواهد ماند (در ماده 217 ق.ت) ضمنا مدت مرور زمان در دعاوی مطروحه از طرف اشخاص ثالث علیه شركا یا وراث آنها راجع به معاملات شركت در صورتی كه شركا یا وراث قانونا مسئول باشند 5 سال است و مبدا مرور زمان از روزی است كه انحلال شركت تضامنی یا ستعفا شریك یا اخراج او از شركت در اداره ثبت شركتها به ثبت رسیده و در روزنامه رسمی آگهی شود. چنانچه طلب پس از ثبت و آگهی مزبور قابل مطالبه شده باشد مرور زمان از روزی شروع می شود كه طلبكار حق مطالبه پیدا كرده باشد.

كارهایی كه مدیر تصفیه مكلف به اجرای آن می باشد خاتمه دادن به كارهای جاری شركت و اجرا نمودن تعهدات شركت می باشد و در صورت نیاز می تواد برای اجرای تعهدات شركت معاملات جدیدی نیز بنماید

شركای شركت تضامنی در مدت 5 سال از تاریخ جاری شدن مرور زمان هر كدان منفردا و متضامنا در مورد تعهدات شركت درمقابل اشخاص ثالث مسئول می باشند.

مرور زمان پیش بینی شده در ماده 219 ق.ت. كه مدت آن 5 سال است مانند سایر مرورزمانهای مندرج در قانون تجارت قاعده خاص بوده و به قوت خود باقی است و با احراز شرایط زیر جاری می گردد:

دعوی شخص ثالث علیه شركای شركت تضامنی یا وراث آنها باشد.

شركای یا وراث آنها قانونا مسئول قرار داده شده باشند.

دعوی شخص ثالث راجع به معاملات (تعهدات) شركت باشند.

مبدا مرور زمان از تاریخ ثبت انحلال شركت یا كناره گیری شریك یا اخراج او از شركت در اداره ثبت و اعلان در مجله رسمی شروع می شود..../منبع :سایت حقوق ایران

کالا ها و خدمات منتخب

      ----------------        سیــاست و اقتصــاد با بیتوتــــه      ------------------

      ----------------        همچنین در بیتوته بخوانید       -----------------------