چگونه با لجبازی در سالمندان برخورد کنیم؟

مجموعه: دوران سالمندی

لجبازی در سالمندان

دلایل لجبازی در سالمندان و رفتارهای مناسب با آنها

از بین رفتن استقلال یا اثرات بیماری های مزمن و مشکلات پزشکی باعث می شود که سالمندان از نظر جسمی و روحی فرسوده شوند و به جای کمک گرفتن از دیگران شروع به لجبازی با فرزندان کنند.

به نظر اغلب روانشناسان ، لجبازی در سالمندان نشان دهنده بحران هویت است که باید کنترل شود. فرزندان در مواجه شدن با لجبازی سالمندان باید بتوانند احساسات خودشان را کنترل کنند و به والدینشان کمک نمایند و نیازهای جسمی و روحی آن ها را مدیریت کنند تا لجبازی سالمند کمتر شود.

علت لجبازی در سالمندان

لجبازی در سالمندان برای حمام نکردن

یکی از لجبازی هایی که اغلب سالمندان بروز می دهند ، نرفتن به حمام است. علت آن می تواند دلایل مخلتفی باشد از جمله :

- احساس شرم و خجالت و نیاز به حفظ حریم خصوصی

- تنظیم نبودن دمای آب و ناراحت کننده بودن حمام

- احساس ترس و ناامنی در حمام مثل احتمال لیز خوردن

- تجربه های تلخ قبلی

بهترین کار در مواجهه با این مشکل این است که در موردش با سالمند صحبت کنید تا بتوانید علت لجبازی اش را پیدا کنید و ذهنیت او را در مورد حمام نکردن متوجه شوید. 

باید در طول گفتگو کاملا محترمانه رفتار کنید و سوالاتی هدفمند بپرسید مثلا :

خاطره بدی از حمام داری که باعث شده دلت نخواهت به حمام بروی؟

دوست داری دمای حمام یا آب حمام چطور باشد ؟

دوست داری در حمام پوششی داشته باشی ؟

این گفتگو باعث می شود سالمند به شما اعتماد کند و متوجه شود که حفظ استقلال و آرامش و حریم خصوصی اش برای شما مهم است. 

لجبازی در سالمندان برای استفاده از عصا

اغلب سالمندان تصور می کنند که استفاده از عصا نشان  دهنده ناتوانی و از کار افتادگی آنهاست و پذیرفتن این مشکل برایشان ناراحت کننده است. برای حل این مشکل باید مزایای استفاده از عصا را برایش توضیح دهید و به او بقبولانید که طرز فکرش درست نیست و عصا یک ابزار کمکی است که کم می کند کمتر خسته شود، راحت تر راه برود و احتمال لیز خوردن یا افتادنش را کمتر می کند. 

هم سالانش را به او نشان دهید که از عصا استفاده می کنند تا متوجه شود کاری رایج است.

با توجه به مشکلات حرکتی که سالمندان دارند باید سعی کنید بهترین عصا برای سالمندان

را انتخاب کنید همچنین میتوانید از جذابیت های بصری کمک بگیرید و مدل های مختلف و تزئینی عصا را به او نشان دهید که چقدر می تواند در خوشتیپی و وقار او هنگام راه رفتن موثر باشد.

البته در این مورد نباید هیچ گونه زور و اجباری استفاده کنید چون میتواند باعث تشدید لجبازی سالمند شود.  

لجبازی در سالمندان برای حمام رفتن و عوض نکردن لباس ها

لجبازی در سالمندان برای عوض کردن لباس

یک لجبازی رایج دیگر بین سالمندان عوض نکردن لباس است که مهم ترین دلایل آن عبارت است از :

- بی تفاوتی

- بی علاقگی

- افسردگی 

- زوال عقل و فراموشی

برای حل این مشکل باید ابتدا علت واقعی آن را پیدا کنید . مثلا شاید بقیه لباسهایش را دوست ندارد یا با آن ها راحت نیست که در این صورت بهتر است لباسهایی که دوست دارد و با آن ها راحت است برایش بخرید. 

یا این که کلا توجهی به کثیف شدن لباس ها نشان نمی دهد که در این صورت به محض حمام رفتن لباسهایش را در ماشین لباسشویی بیندازید. 

اگر لباس خاصی را دوست دارد ، چند دست لباس مثل همان تهیه کنید و جایگزین بقیه لباس ها کنید.

عوض نکردن لباس میتواند علامت آلزایمر هم باشد که باید در این زمینه از نظر متخصص کمک بگیرید و خودتان لباسهایش را تعویض کنید. 

لجبازی در سالمندان برای غذا نخوردن

مسلما شما نگران سلامت والدینتان هستید که این مقاله را می خوانید. لجبازی سالمندان برای غذا نخوردن ممکن است ناشی از کمبود ویتامین یا مواد معدنی در بدنشان باشد. به عنوان مثال کمبود منیزیم باعث کم شدن اشتها در سالمندان می شود. 

شاید ذائقه سالمند شما فرق کرده است و میلی به خوردن غذاهایی که برایش می پزید ندارد بنابراین بهتر است با او گفتگویی انجام دهید تا مشکل را ریشه یابی کنید. به جای این که با اجبار از او بخواهید غذایی که جلوی رویش گذاشته اید را بخورد با روش دوستانه صحبت کنید مثلا به او بگویید نگران سلامت شما شده ام ، اینقدر غذا نمیخوری که وزنت کم شده است. 

در این صورت والدین شما به جای لجبازی به حرفهایتان گوش میدهند و بیشتر به خوراک خود توجه می نمایند. 

رفتار مناسب با لجبازی در سالمندان

رفتار مناسب با لجبازی در سالمندان

احتمال این که احساس کنید هنگام صحبت با سالمند لجباز گفتگویتان به سمت مشاجره می رود ، زیاد است بنابراین بهتر است سعی کنید آرامشتان را حفظ کنید . سالمند لجباز دچار بحران هویت شده و سردرگمی او را عصبی کرده است بنابراین به جای این که سعی کنید از خودتان دفاع کنید باید بدانید که عصبانیت شما همه چیز را بدتر می کند . تنها چیزی که میتواند شرایط را بهتر کند آرامش شما و حفظ احترام سالمند است. 

به هیچ عنوان والدینتان را تحت فشار نگذارید و تهدید نکنید یا اولتیماتوم ندهید ، هر گونه رفتار خشن و داد و بیداد با سالمند لجباز فقط باعث دورتر شدن شما از هم می شود. 

هنگام صحبت با سالمند لجباز سعی کنید لبخد بزنید حتی اگر مصنوعی باشد ، لبخند شما و حفظ ارتباط چشمی باعث می شود که نیاز سالمند به توجه ، رفع شود و در نتیجه به حرفهایتان گوش بدهد. 

اگر میخواهید جو را تغییر دهید برای کاهش استرس فرد سالمند از خاطرات خوش گذشته تعریف کنید تا از نظر روحی به او آرامش بدهید. فیلم کمدی با هم ببینید یا خاطرات خنده دار برایش تعریف کنید. 

برای این که خود خوری و فکر و خیال سالمند را کمتر کنید برایش کارهای سرگرم کننده جور کنید مثلا باغبانی ، نگهداری از گیاهان یا حیوانات یا شرکت در خیریه ها و کمک های داوطلبانه. سالمندی که سرگرم کاری هدفمند شود ، تنش کمتری در روابطش خواهد داشت. 

سعی کنید برای سالمند سرگرمی بیرون از خانه فراهم کنید یا او را برای پیاده روی همراهی کنید ، این کار باعث کاهش تنش ذهنی هر دو شما خواهد شد. 

در اغوش گرفتن سالمند یکی از بهترین داروها برای کاهش لجبازی است. افراد سالخورده به ندرت در اغوش گرفته می شوند و در نتیجه احساسات منفی در ان ها بیشتر می شود. اگر با سالمندی عصبی یا ناراحت روبرو هستید کنارش بنشینید و او را با یک آغوش گرم و کمی نوازش غافلگیر کنید ، تاثیر آغوش در آرام شدن سالمندان شگفت آور است. 

کاهش لجبازی در سالمندان نیاز به صبر دارد

ارتباط با سالمند لجباز نیازمند صبر است

گاهی اوقات هر چه تلاش میکنید باز هم فرد سالمند عصبانتیش از جای دیگر را سر شما خالی می کند و هیچ کدام از رفتارهای شما باعث بهبود عکس العمل او نمی شود ، در این شرایط احتمالا سالمند شما را به عنوان کیسه بوکسی برای خالی کردن خشمش انتخاب کرده است که بهتر است برای سلامت روحی و ذهنی خودتان از او فاصله بگیرید تا کمتر مورد سوء استفاده قرار بگیرید. 

البته نباید توقع داشته باشید با یک بار صحبت کردن با سالمند همه چیز ختم به خیر شود ، تغییر رفتار یک فرد نساز به صبر و زمان دارد . نباید به یکباره همه مشکلات را مطرح کنید چون باعث تحت فشار قرار گرفتن سالمند شده و تصور می کند استقلال و شخصیتش را زیر سوال برده اید. 

از سویی دیگر از سالمند با مشکل زوال عقل روبرو شده باشد ، احتمال این که بتواند حرفهای شما را به خاطر بسپارد یا تجزیه و تحلیل کند بسیار کم است. 

گردآوری : بخش زناشویی بیتوته