چگونه کودکانی خلاق پرورش دهیم؟
- مجموعه: خلاقیت در کودکان
خانواده يكي از عوامل بسيار مهم در رشد و پرورش خلاقيت کودکان محسوب مي گردد که نقش مهمي در شكوفايي خلاقيت هاي كودكان دارد. از آنجا كه كودك حساسترين مراحل رشد خلاقيت را در محيط خانه سپري ميكند، محيط مناسب خانوادگي، شيوه و نگرشهاي صحيح فرزندپروري در رشد و شكوفايي خلاقيت سهم مهمي ايفا ميكند.
ایجاد سوال در ذهن کودک
براي ايجاد سؤالات تازه در ذهن کودکتان، او را راهنمايي کنيد. آموزش به کودک بايد طوري باشد که او را به طرف پرسشهاي تازه هدايت کند. معلم بايد هنگام جواب دادن به سؤالات کودک، او را به سمت مهارتهاي جديد سوق دهد و از به کار بردن کلماتي مانند بله، خير، هرگز و امثال آن دوري کند. اين نوع جوابها نمي تواند ارتباط کاملي بين سؤالات کودک و معلومات قبلي او برقرار کند.
نظر خواهي از کودک
والدين و مربيان، نه تنها بايد درباره امور مربوط به کودک، بلکه درباره امور خانه و مدرسه نيز از او نظر خواهي کنند و عقايد او را مانند عقايد بزرگسالان در حضور خود، به بحث و گفتگو بگذارند .
احترام به عقاید کودک
به عقايد جديد و تازه کودکتان احترام بگذاريد. کودکاني که به نوعي خلاقيت آنها برانگيخته شده، روابط و مفاهيم را درک مي کنند. لذا والدين و مربيان آنها ممکن است به آنها توجه نداشته باشند و حتي گاهي او عقايد خود را چنان مطرح کند که بزرگسالان قادر به ارزشيابي و جايگزيني آنها نباشند. تشويق کودکان به ابرازعقايد جديد، مي تواند در رشد خلاقيت آنها موثر واقع شود .
آماده سازی فضای خانه
محيط خانه را به صورتي درآوريد كه در آن فعاليت، بازي و خنده به مقدار زيادي وجود داشته باشد. شما و كودكانتان سعي کنید كارها را به روش هاي جديد و جالب انجام دهيد. با تشويق و تأييد رفتار كودك و فراهم آوردن زمينه هاي مساعد و تدارك بازي هاي دلخواه او، قدرت تخيل و خلاقيت كودك را تقويت كنيد. خيال پردازيهاي كودكان را سرزنش نكنيد زيرا خلاقيت او را محدود مي سازيد.
حضور در مکان های عمومی
از مکان هاي جديد ديدن کنيد همراه با کودک به نمايشگاهها و موزه هاي مختلف و طبيعت زيبا برويد، اجازه دهيد او از نزديک مکان هاي گوناگون را شناسايي کند .
مراقب و دخالت بیش از حد ممنوع
از مراقبتها و دخالتهاي بيش از حد در زندگي کودکان اجتناب کنيد. يکي از ويژگيهاي انسان خلاق اين است که تواناييش را خودش به کارمي اندازد . وظيفه والدين و مربيان اين است که اين قابليت را در او زنده نگاه دارند و به کودکان اجازه دهند بعضي اوقات مطابق سليقه خود اشياء را کشف کنند. مراقبتها و دخالتهاي زياد از حد بزرگسالان در زندگي و رفتارهاي کودکان، قابليت يادگيري مبتکرانه آنها را تضعيف مي کند .
درخواست همکاری از کودک
از کودکان بخواهيد که اشياء و امور نيمه تمام را تکميل کنند؛ از کودکان تقاضا کنيد تا جملات نا تمام و داستانهاي نا کامل، تصاوير و نقاشي هاي نيمه تمام و حتي اشياء ناقص را کامل نمايند. براي او اسباب بازي هايي بخريد که خودش بتواند آنها را به يکديگر متصل کند و با آنها مدلهاي مختلف خلق کند .
توسعه تحمل عقاید
تحمل عقاید تازه را توسعه دهید . مربیان باید عقاید تازه افراد خلاق را حمایت و بچه ها را تشویق به این عمل کنند .
لمش اشیا
اجازه دهيد اشيا را از نزديک لمس کنند. علاوه بر مشاهده اشيا لازم است کودک آنها را لمس کند زيرا مشاهده شيء به تنهايی کنجکاوي کودک را ارضا نمي کند. کودکاني که از لمس کردن اشيا محروم مي شوند توانايي لازم جهت کشف و اختراع را از دست مي دهند. مشاهده همراه با لمس اشيا، آنها را در بازي هاي خيالي، اختراعات و پاسخ گويي به آزمونهاي خلاقيت ياري مي دهد. به کودکان اجازه دهيد وسايل بي خطر خانه را لمس کند. خصوصا کودکان بيرون کشيدن وسايل آشپزخانه از داخل کابينتها و بازي با کاسه و قابلمه و بشقابها را بسيار دوست دارند .
اعطای آزادی
زمينه رشد خلاقيت در خانه زماني فراهم مي شود كه به كودكانتان آزادي زيادي بدهيد و به آنها به عنوان يك فرد احترام بگذاريد، از نظر عاطفي در حد اعتدال به آنها نزديك شويد و بر روي ارزشهاي اخلاقي و نه قوانين خاص تأكيد کنید.
پرورش حس کنجکاوی
حسن کنجکاوي در کودکان را پرورش دهيد. براي اين امر، هيچ چيز مثل پاسخهاي صحيح و مناسب به پرسشهاي او موثر نيست. سؤال، در واقع انعکاس از ذهن تشنه اي است که مي خواهد با دريافت جواب از فردي که بهتر از او مي داند خود را سيراب کند، اگر چه احتياج، بايد فوراً برآورده شود اما کمي مکث بين سؤال و جواب، غالباً مي تواند افکار و ايده اي مفيد جهت مباحثه و گفتوگو به بار آورد .
تغییر گاهوبیگاه مسیر خانه
کودک را هميشه از يک مسير خاص به خانه نبريد. زماني که با او بيرون مي رويد، هنگام برگشتن به خانه به او توضيح دهيد که مي خواهيد از يک راه جديد به خانه برويد. او از اين طريق در مي يابد براي رسيدن به يک هدف راه هاي مختلفي وجود دارد .
سوال پرسیدن های مداوم
در مورد کاربردهاي مختلف يک وسيله خاص از کودکان سؤال کنيد. کاربرد ابزارها و وسايل مختلفي که را در خانه داريد، براي کودک شرح دهيد و از او بپرسيد: به نظر تو اين وسيله چه کاربردهاي ديگري مي تواند داشته باشد. به اين طريق شما ذهن کودک را مستعد مي کنيد.
آزمایش منظم عقاید
چگونگی آزمایش منظم عقاید را یاد بدهیم. یکی از هدفهای کاملا پذیرفته شده تربیتی این است که به بچه ها آزمون واقعیتها را آموزش دهیم تا تصویر واقعی از دنیایی که در آن زندگی می کنند بدست آورند .
ویژگی های کودکان خلاق
اغلب اوقات اگر كمي وقت و حوصله كنيم متوجه وجود خلاقيت در بچه ها مي شويم. بهترين زمان براي اطلاع از خلاقيت كودكان، تماشاي آنها به هنگام بازي است. خلاقيت عامل مهم بازي است. كودك را در حالي كه آزادانه و فارغ البال با مواد و اسباب بازيهايش سرگرم بازي است تماشا كنيد. كودكان خلاق اغلب براي هر يك از وسايل بازي خود موارد استفاده متفاوتي پيدا مي كنند و قبل از اينكه از وسيله اي به سراغ وسيله ديگر بروند از آن به انواع مختلف استفاده مي نمايند.
كودك خلاق اغلب از منابع خود به انواع و اشكال مختلف و گاه حيرت انگيز استفاده مي كند.ممكن است يك جعبه خالي براي كودك خلاق ارزشي به مراتب بيش از بهترين و پيچيده ترين اسباب بازيها داشته باشد. کودکان خلاق مي توانند با توجه به موقعيت و مکان خاص بازي را تغيير دهند، بازيهاي جديد ابداع کنند، مقررات خاصي وضع کنند، رهبري بازي را در دست گرفته و با سازمان بندي منسجم په به صورت فردي و چه به صورت گروهي بازي کنند.
بازي اين گونه افراد از تنوع و گوناگوني آکنده بوده و مي توانند با توجه به علايق خود و بازي کنان هدفهاي بازي را اعمال کنند. در مقابل کودکاني که از خلاقيت بي بهره بوده و يا خلاقيت کمي دارند در بازي ها نقش پيرو را به عهده گرفته، خود را ملزم به رعايت کامل مقررات بازي مي دانند، تخطي از قوانين را جايز نشمرده و بازي را بيشتر به عنوان وظيفه و کار تلقي مي کنند تا وسيله اي براي رشد، بنابراين سهم آنها از لذت بازي کمتر از کودکان خلاق است.
- كودكان خلاق اغلب با آب و تاب حرف مي زنند. ذكر جزييات يك ماجرا و به تفضيل سخن گفتن مي تواند نشانه قدرت خيال و تصور زياد باشد.
- شور و نشاط و مشغوليت هاي شديد جسماني دارند.
- با دقت به اشيا و پيرامون خود مي نگرند.
- اشتياق به صحبت کردن درباره كشفيات با ديگران دارند.
منبع:bartarinha.ir