علل اپیگلوتیت یا سوپراگلوتیت در کودکان و راههای درمان آن
- مجموعه: بیماری های شایع کودکان
اپیگلوتیت یا سوپراگلوتیت در کودکان
اپیگلوتیت (Epiglottitis) یا سوپراگلوتیت (Supraglottitis) یک بیماری جدی و تهدیدکنندهی حیات است که باعث التهاب اپیگلوت، زبانهی برگیشکل غضروفی در پشت گلو میشود. اپیگلوت به عنوان یک دریچه عمل میکند و از ورود غذا، مایعات و اجسام خارجی به نای جلوگیری میکند. زمانی که اپیگلوت ملتهب میشود، میتواند به اندازهای بزرگ شود که مجرای تنفسی را مسدود کند و باعث خفگی شود.
علل اپیگلوتیت در کودکان
در گذشته، اپیگلوتیت معمولاً توسط باکتری هموفیلوس آنفلوانزای نوع ب (H. influenzae type b) یا هیب (Hib) ایجاد میشد. این باکتری معمولاً در گلو و بینی کودکان زیر پنج سال یافت میشود. با این حال، واکسن هیب که در سال ۱۹۸۸ معرفی شد، به طور چشمگیری میزان ابتلا به اپیگلوتیت را کاهش داده است. امروزه، اپیگلوتیت معمولاً در کودکانی که واکسینه نشدهاند یا در کودکانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، دیده میشود.
سایر عواملی که میتوانند باعث اپیگلوتیت شوند:
- عفونتهای ویروسی مانند آنفولانزا یا سرماخوردگی
- سوختگی ناشی از نوشیدنیهای داغ
- بلعیدن اشیای خارجی
- آسیبدیدگی اپیگلوت
- عفونت ناشی از تاولهای آبلهمرغان
علائم اپیگلوتیت در کودکان
علائم اپیگلوتیت معمولاً به سرعت و طی چند ساعت پس از شروع بیماری ظاهر میشوند. شایعترین علائم عبارتند از:
- گلودرد شدید
- تب
- آبریزش دهان
- صدای خشن یا گرفتگی صدا
- مشکل در بلع
- سرفه
- تنگی نفس یا تنفس سریع
تشخیص اپیگلوتیت در کودکان
در صورت مشاهدهی هر یک از علائم زیر، فوراً با پزشک تماس بگیرید:
- کودک شما نمیتواند نفس بکشد.
- کودک شما کبود میشود.
- کودک شما دچار تشنج میشود.
پزشک معمولاً با معاینه فیزیکی کودک میتواند اپیگلوتیت را تشخیص دهد. در معاینه، پزشک ممکن است متوجه شود که اپیگلوت کودک متورم و قرمز شده است. همچنین ممکن است صدای خس خس یا خرخر را هنگام تنفس کودک بشنود.
در برخی موارد، پزشک ممکن است از اشعه ایکس یا آزمایش خون برای تشخیص اپیگلوتیت استفاده کند.
درمان اپیگلوتیت در کودکان
اپیگلوتیت یک بیماری اورژانسی است و نیاز به درمان فوری دارد. درمان معمولاً شامل تزریق آنتیبیوتیک وریدی و قرار دادن لولهی تنفسی برای باز نگه داشتن مجرای تنفسی است.
آنتیبیوتیکها به از بین بردن باکتریهای عامل عفونت کمک میکنند. لولهی تنفسی به کودک کمک میکند تا بتواند نفس بکشد. در برخی موارد، ممکن است لازم باشد کودک برای چند روز در بیمارستان بستری شود.
پیشگیری از اپیگلوتیت در کودکان
واکسن هیب بهترین راه برای پیشگیری از اپیگلوتیت است. این واکسن معمولاً در دو نوبت در سنین ۱۵ ماهگی و ۴ سالگی تجویز میشود.
همچنین، والدین باید از کودکان خود در برابر عواملی که میتوانند باعث اپیگلوتیت شوند، مانند سوختگی ناشی از نوشیدنیهای داغ و بلعیدن اشیای خارجی، محافظت کنند.
نکاتی برای والدین کودکان مبتلا به اپیگلوتیت
اگر کودک شما علائم اپیگلوتیت را دارد، فوراً با پزشک تماس بگیرید. این بیماری یک اورژانس پزشکی است و نیاز به درمان فوری دارد.
در حالی که منتظر رسیدن پزشک هستید، موارد زیر را انجام دهید:
- کودک خود را در یک اتاق خنک و آرام قرار دهید.
- به کودک خود اجازه دهید در حالت نشسته یا نیمه نشسته دراز بکشد.
- به کودک خود مایعات خنک و کم حجم بدهید.
- از کودک خود بخواهید آرام بماند و صحبت نکند.
عوارض اپیگلوتیت در کودکان
اپیگلوتیت میتواند عوارض جدیی داشته باشد، از جمله:
- خفگی
- مرگ
اگر اپیگلوتیت در اسرع وقت درمان نشود، ممکن است منجر به خفگی شود. در این صورت، کودک نیاز به مراقبتهای فوری پزشکی دارد.
در موارد نادر، اپیگلوتیت میتواند منجر به مرگ شود. این امر معمولاً در کودکانی اتفاق میافتد که به موقع تحت درمان قرار نمیگیرند یا دارای بیماریهای زمینهای مانند بیماریهای قلبی یا ریوی هستند.
پیشرفتهای اخیر در درمان اپیگلوتیت
در سالهای اخیر، پیشرفتهای زیادی در درمان اپیگلوتیت حاصل شده است. یکی از این پیشرفتها، استفاده از آنتیبیوتیکهای تزریقی است. این آنتیبیوتیکها سریعتر از آنتیبیوتیکهای خوراکی به جریان خون میرسند و میتوانند به سرعت عفونت را از بین ببرند.
پیشرفت دیگر، استفاده از روشهای جدید برای قرار دادن لولهی تنفسی است. در گذشته، قرار دادن لولهی تنفسی در کودکان مبتلا به اپیگلوتیت یک روش دشوار و خطرناک بود. با این حال، روشهای جدید این کار را ایمنتر و راحتتر کردهاند.
با توجه به این پیشرفتها، میزان مرگومیر ناشی از اپیگلوتیت در کودکان به طور قابلتوجهی کاهش یافته است.
آیندهی درمان اپیگلوتیت
محققان در حال بررسی روشهای جدیدی برای پیشگیری و درمان اپیگلوتیت هستند. یکی از این روشها، استفاده از واکسنهای جدید است. واکسنهای جدید میتوانند به طور موثرتر از واکسن هیب موجود، از ابتلا به اپیگلوتیت جلوگیری کنند.
روش دیگر، استفاده از داروهای جدید است. داروهای جدید میتوانند التهاب اپیگلوت را سریعتر از آنتیبیوتیکهای موجود کاهش دهند.
با پیشرفتهای جدید در زمینهی درمان اپیگلوتیت، میتوان امید داشت که این بیماری در آینده به یک بیماری نادر و قابلپیشگیری تبدیل شود.
سوالات متداول درباره اپیگلوتیت یا سوپراگلوتیت در کودکان
1. اپیگلوتیت چیست؟
اپیگلوتیت یک بیماری جدی و تهدیدکنندهی حیات است که باعث التهاب اپیگلوت، زبانهی برگیشکل غضروفی در پشت گلو میشود. اپیگلوت به عنوان یک دریچه عمل میکند و از ورود غذا، مایعات و اجسام خارجی به نای جلوگیری میکند. زمانی که اپیگلوت ملتهب میشود، میتواند به اندازهای بزرگ شود که مجرای تنفسی را مسدود کند و باعث خفگی شود.
2. علائم اپیگلوتیت چیست؟
علائم اپیگلوتیت معمولاً به سرعت و طی چند ساعت پس از شروع بیماری ظاهر میشوند. شایعترین علائم عبارتند از:
- گلودرد شدید
- تب
- آبریزش دهان
- صدای خشن یا گرفتگی صدا
- مشکل در بلع
- سرفه
- تنگی نفس یا تنفس سریع
3. چه عواملی میتواند باعث اپیگلوتیت شود؟
در گذشته، اپیگلوتیت معمولاً توسط باکتری هموفیلوس آنفلوانزای نوع ب (H. influenzae type b) یا هیب (Hib) ایجاد میشد. این باکتری معمولاً در گلو و بینی کودکان زیر پنج سال یافت میشود. با این حال، واکسن هیب که در سال ۱۹۸۸ معرفی شد، به طور چشمگیری میزان ابتلا به اپیگلوتیت را کاهش داده است. امروزه، اپیگلوتیت معمولاً در کودکانی که واکسینه نشدهاند یا در کودکانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، دیده میشود.
4. چگونه میتوان اپیگلوتیت را تشخیص داد؟
پزشک معمولاً با معاینه فیزیکی کودک میتواند اپیگلوتیت را تشخیص دهد. در معاینه، پزشک ممکن است متوجه شود که اپیگلوت کودک متورم و قرمز شده است. همچنین ممکن است صدای خس خس یا خرخر را هنگام تنفس کودک بشنود.
در برخی موارد، پزشک ممکن است از اشعه ایکس یا آزمایش خون برای تشخیص اپیگلوتیت استفاده کند.
5. درمان اپیگلوتیت چگونه است؟
اپیگلوتیت یک بیماری اورژانسی است و نیاز به درمان فوری دارد. درمان معمولاً شامل تزریق آنتیبیوتیک وریدی و قرار دادن لولهی تنفسی برای باز نگه داشتن مجرای تنفسی است.
آنتیبیوتیکها به از بین بردن باکتریهای عامل عفونت کمک میکنند. لولهی تنفسی به کودک کمک میکند تا بتواند نفس بکشد.
در برخی موارد، ممکن است لازم باشد کودک برای چند روز در بیمارستان بستری شود.
6. چگونه میتوان از اپیگلوتیت پیشگیری کرد؟
واکسن هیب بهترین راه برای پیشگیری از اپیگلوتیت است. این واکسن معمولاً در دو نوبت در سنین ۱۵ ماهگی و ۴ سالگی تجویز میشود.
همچنین، والدین باید از کودکان خود در برابر عواملی که میتوانند باعث اپیگلوتیت شوند، مانند سوختگی ناشی از نوشیدنیهای داغ و بلعیدن اشیای خارجی، محافظت کنند.
7. اگر کودکم علائم اپیگلوتیت را دارد، چه کاری باید انجام دهم؟
اگر کودک شما علائم اپیگلوتیت را دارد، فوراً با پزشک تماس بگیرید. این بیماری یک اورژانس پزشکی است و نیاز به درمان فوری دارد. در حالی که منتظر رسیدن پزشک هستید، موارد زیر را انجام دهید:
- کودک خود را در یک اتاق خنک و آرام قرار دهید.
- به کودک خود اجازه دهید در حالت نشسته یا نیمه نشسته دراز بکشد.
- به کودک خود مایعات خنک و کم حجم بدهید.
- از کودک خود بخواهید آرام
گردآوری: بخش کودکان بیتوته