آشنایی با خواص ترنجبین
- مجموعه: داروهای گیاهی و طب سنتی
خواص ترنجبین چیست؟
نام : ترنجبین، ترانگبین، ترنگبین
نام علمی ترنجبین : Alhagi pseudoalhagi
نام های دیگر ترنجبین در انگلیسی : Persian Manna
ترنجبین چیست؟
ترنجبین به فارسی «ترنجبین»، «ترانگبین» و «ترنگبین» گفته می شود و در حقیقت ترنجبین معرب ترنگبین است که در فارسی معمول می باشد. به فرانسوی Manna of hedysarum و به عربی «ترنجبین» نامند.
ترنجبین ماده ای شیرین است که به صورت شبنم بر روی گیاه حاج، خارشتر و یا خاربز می نشیند. این شیرابه های قندی بر اثر استفاده برخی حشرات مثل شپشک ها بر روی این گیاه ها ایجاد می شود یا به علت ایجاد شکاف به خارج تراوش می شود. به همین علت است که ترنجبین یکی از خاص ترین مواد گیاهی دنیا محسوب می شود که هنوز بسیاری از ترکیبات آن در دست تحقیق قرار دارد.
در فصل گرمای زیاد و در اواخر تابستان روی برگ ها و شاخه های این گیاه قطرات ترنجبین شب ها ظاهر می شود و کسانی که در روستا زندگی می کنند خیلی زود قبل از طلوع آفتاب آن را جمع آوری می کنند. ترنجبین دارای ترکیبات قندی مختلفی مانند گلوکز، فروکتوز، ساکاروز و تری ساکارید است که به راحتی در آب حل می شوند.
همانطور که گفته شد، زنبور عسل نیز علاقه زیادی به ترنجبین دارد. در مزارع خارشتر، زنبورها در زمان مناسبی به سراغ ترنجبین می آیند و از این ماده شیرین قندی می نوشند. البته ماده ای که از نوشیدن ترنجبین به دست می آید، خواص متفاوتی با عسل طبیعی داشته و به همین علت به آن عسلک می گویند.
ترنجبین خاصیت ضدعفونی کنندگی خوبی دارد و میکروب ها را از بین می برد، به همین دلیل برای درمان بیماری های عفونی مفید است.
خواص ترنجبین در طب سنتی :
– مزاج: کمی گرم اما در عین حال مرطوب در اصل طبعی گرم و تر دارد.
– هر روز صبح 12 تا 35 گرم (بستگی به سن دارد) از آن را در آب حل کرده و بنوشید. خاصیت محرک روده دارد، برای اجابت مزاج و ملین مفید است، تب و تشنگی را برطرف می کند، درد سینه را تسکین می دهد، همچنین بیماری های مشکوک عفونی را درمان می کند.
– آن را در آب پنیر حل کرده و بنوشید. برای دفع اخلاط سوخته مفید است.
– آن را در ماءالشعیر حل کرده و بنوشید. برای دفع اخلاط گرم مفید است.
– هر روز 30 گرم از آن را در یک لیوان شیر تازه حل کرده و بنوشید. نوشیدن مداوم آن قدرت جنسی را تحریک می کند.
– آن را پودر کرده و با کره میل کنید. برای بی اختیاری ادرار موثر است.
– آن را با زیره مخلوط کرده و دم کنید، سپس با صافی مشبک جدا کرده و بنوشید. صداهای گوارشی همراه با تب خفیف را درمان می کند.
– گل های ترنجبین برای بواسیر مفید است.
– ترنجبین یک گیاه معرق است.
– ترنجبین برای تسکین سرفه و درد سینه موثر است.
– نوشیدن جوشانده ترنگبین و خاکشیر منجر به درخشان و شاداب شدن پوست میشود و جای جوش و انواع لک را درمان می کند.
– برای رفع عطش و تب ترنجبین مفید است.
– عرق ترنجبین اگر مدتی کم کم خورده شود، برای دفع سنگ کلیه و مثانه تا حدودی موثر است.
مبارزه با انگل ها با ترنجبین
ترنجبین یکی از پرکاربردترین داروهای گیاهی برای افرادی است که از بیماری های انگلی رنج می برند زیرا ماده ای به نام سانتونین در ترنجبین وجود دارد که یکی از قویترین مواد برای از ببن بردن انگل ها و کرم ها می باشد.
خواص ترنجبین برای نوزادان
ترنجبین بهترین دارو برای زردی نوزادان است. در طب سنتی استفاده از ترنجبین برای درمان زردی نوزادی بسیار موثر است.
مقدار مصرف و طرز تهیه ترنجبین برای نوزاد
ترنجبین را حدود یک قاشق مرباخوری را در یک چهارم استکان آب جوش حل کرده و پس از صاف کردن به نوزاد بدهید. میزان مصرف ترنجبین باید آنقدر باشد که با ایجاد اسهال ملایم جرم های رسوبی و چسبیده به جدار روده های نوزادان پاک شود. علاوه بر آن یک قاشق چایخوری تخم گشنیز را در یک استکان آب بجوشانید تا یک چهارم استکان بماند، سپس صاف کرده و آب آن را به نوزاد بدهید.
لازم به ذکر است که ترنجبین را از یک قاشق چایخوری در حالت ناشتا شروع کرده و در یک چهارم استکان آب جوش حل که شد صاف کرده و به نوزاد بدهید، بخورد ولی اگر کار کردن شکم ایجاد نشد، دوباره دو ساعت بعد این میزان تکرار می شود. معمولا با این روش 3 تا 7 روز طول می کشد تا زردی نوزادان درمان شود.
* توصیه می شود در صورتی که استفاده از این ماده برای درمان زردی نوزادان صورت می گیرد از استفاده خودسرانه خودداری به عمل آید و درمان با ترنجبین حتماً زیر نظر پزشک متخصص طب سنتی یا پزشک عمومی دوره دیده طب سنتی انجام گردد.
درمان مشکلات پوستی با نوشیدن آب ترنجبین :
نوشیدن معجون ترنجبین و خاکشیر اگزما، کهیر، التهابات پوستی را درمان می کند.
از بین بردن لک و روشن شدن پوست با ترنجبین :
ترنجبین، خون را تصفیه نموده و به تبع پوست صورت را صاف و شفاف می کنند. نوشیدن خاکشیر و ترنجبین (ترنجبین را 5 ساعت در آب خیسانده و صاف کنید سپس آن را با 2 قاشق خاکشیر مخلوط نمایید و میل کنید) و برای بهبود لک های پوست کمک می کند و افرادی روزانه و به مدت 3 هفته از این معجون استفاده می کنند بعد از مدتی، دارای پوستی روشن می شوند و لک های صورت و پوستشان از بین می رود.
درمان خارش سر و شوره با گیاه ترنجبین :
نوشیدن 2 تا 3 لیوان از شربت خاکشیر و ترنجبین به صورت روزانه شوره و خارش سر را درمان می کند.
روغن ترنجبین و بهبود روماتیسم :
افراد برای درمان روماتیسم باید از ماساژ موضعی روغن برگ های ترنجبین استفاده کنند. این روغن برای درمان دردهای روماتیسمی مفید است.
خواص ترنجبین برای بهبود قند :
ترنجبین می تواند قند را در ادرار کاهش دهد و از این رو برای مبتلایان به بیماری مرض قند مفید است.
خواص ترنجبین و خاکشیر برای بوی بدن دهان :
اگر مشکل بد بویی دهان دارید از مخلوط ترنجبین و خاکشیر استفاده کنید. فقط کافی است هر روز عصر یک لیوان از شربت ترنجبین و خاکشیر را بنوشید. طرز تهیه این شربت به گونه ای است که ابتدا باید ترنجبین را به مدت 5 تا 6 ساعت درون آب خیس کنید و پس از صاف کردن آن را با 1 تا 2 قاشق خاکشیر مخلوط کنید.
نوشیدن این شربت به شما کمک می کند تا با دفع اخلاط ناسالم و بلغم اضافه به مرور احساس بهتری پیدا کنید و با اصلاح مزاج از شر بد بویی دهان خود راحت شوید.
نکته: برای طحال و تب های گرم و گرم مزاج ها، افرادی که جوش های آبله مانند در بدن دارند و همراه با تب هستند، همچنین افرادی که حصبه دارند و کسانی که اسهال خونی یا خون در ادرار دارند مضر است.
گردآوری: بخش سلامت بیتوته