فیبروم‌های رحمی؛ راه‌های طبیعی و پزشکی برای کوچک کردن و مدیریت آن‌ها

مجموعه: بهداشت بانوان

کوچک کردن فیبروم با روش‌های پزشکی امکان‌پذیر است

چگونه فیبروم‌ها را با استفاده از روش‌های طبیعی و پزشکی کوچک کنیم؟

برای کوچک کردن فیبروم‌ها یا از بین بردن کامل آن‌ها، درمان‌های پزشکی مانند آمبولیزاسیون شریان رحمی (UAE) و جراحی متمرکز با امواج فراصوت (FUS) بسیار مؤثر هستند. جراحی هیسترکتومی (برداشتن رحم) فیبروم‌ها را به‌طور کامل از بین می‌برد، اما به این معناست که فرد دیگر نمی‌تواند باردار شود.

گزینه‌های کمتر تهاجمی نیز می‌توانند علائم فیبروم را کاهش دهند. رژیم غذایی متعادل با سبزیجات چلیپایی (مانند کلم بروکلی) و دانه‌های کتان، ورزش منظم و مدیریت استرس ممکن است رشد فیبروم‌ها را محدود کرده و خطر ایجاد فیبروم‌های جدید را کاهش دهد.

فیبروم‌های رحمی رشدهای غیرسرطانی در رحم هستند

روش‌های احتمالی برای کوچک کردن فیبروم‌ها

جراحی‌ها و روش‌های پزشکی

وقتی فیبروم‌ها بزرگ هستند، علائم شدیدی ایجاد می‌کنند یا به درمان‌های محافظه‌کارانه پاسخ نمی‌دهند، چندین روش پزشکی برای کوچک کردن آن‌ها در دسترس است. این روش‌ها از درمان‌های سرپایی با حداقل تهاجم که باروری را حفظ می‌کنند تا راه‌حل‌های دائمی مانند هیسترکتومی که رحم را به‌طور کامل برمی‌دارد، متغیر هستند.

آمبولیزاسیون شریان رحمی (UAE)

آمبولیزاسیون شریان رحمی (UAE)، که به آن آمبولیزاسیون فیبروم رحمی (UFE) نیز گفته می‌شود، یک روش با حداقل تهاجم است که جریان خون به فیبروم‌ها را مسدود کرده و باعث کوچک شدن آن‌ها می‌شود. در این روش، پزشک از یک لوله نازک و انعطاف‌پذیر (کاتتر) استفاده می‌کند تا ذرات ریزی را به شریان‌هایی که به فیبروم‌ها خون‌رسانی می‌کنند، تزریق کند. این ذرات جریان خون را مسدود کرده و باعث کوچک شدن یا مرگ فیبروم‌ها می‌شوند.

UAE نرخ موفقیت بالایی دارد. بیش از ۹ نفر از هر ۱۰ نفر که این روش را انجام می‌دهند، بهبود علائمی مانند خونریزی شدید، کم‌خونی و درد لگنی را گزارش می‌کنند. مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۱ نشان داد که فیبروم‌ها یک سال پس از درمان حدود ۷۳٪ کوچک‌تر شدند.

معمولاً سه ماه طول می‌کشد تا فیبروم‌ها شروع به کوچک شدن کنند و این روند ممکن است ۶ تا ۹ ماه یا بیشتر ادامه یابد. گاهی اوقات خونریزی ممکن است در حین کوچک شدن فیبروم‌ها رخ دهد. در موارد نادر، تجزیه فیبروم می‌تواند منجر به خونریزی شدید شود.

میومکتومی

میومکتومی یک روش جراحی است که فیبروم‌ها را برمی‌دارد و رحم را حفظ می‌کند. این روش اغلب برای افرادی که علائمی مانند خونریزی شدید، درد لگنی یا مشکلات باروری دارند و می‌خواهند باردار شوند، توصیه می‌شود. انواع مختلفی از میومکتومی وجود دارد که بستگی به اندازه، تعداد و محل فیبروم‌ها دارد:

• میومکتومی شکمی: شامل برش بزرگ‌تر است و معمولاً برای فیبروم‌های بزرگ یا متعدد استفاده می‌شود.

• میومکتومی لاپاراسکوپیک: از برش‌های کوچک استفاده می‌کند و معمولاً بهبودی سریع‌تری دارد.

• میومکتومی با کمک رباتیک: برای فیبروم‌های عمیق در دیواره رحم یا سخت‌دسترس مناسب است.

• میومکتومی هیستروسکوپیک: فیبروم‌های داخل رحم را از طریق واژن و دهانه رحم بدون برش خارجی برمی‌دارد.

روش‌های شکمی، لاپاراسکوپیک و رباتیک شامل برش دیواره رحم هستند که می‌توانند خطر پارگی رحم در بارداری را افزایش دهند. به همین دلیل، معمولاً برای زایمان‌های آینده پس از این روش‌ها، سزارین توصیه می‌شود.

جراحی متمرکز با امواج فراصوت (FUS) 

جراحی متمرکز با امواج فراصوت یک درمان غیرتهاجمی است که فیبروم‌ها را کوچک کرده و علائمی مانند خونریزی شدید، درد لگنی و فشار را تسکین می‌دهد. مطالعات نشان می‌دهند که FUS می‌تواند فیبروم‌ها را تا ۷۵٪ در یک سال کوچک کند و بسیاری از افراد پس از این روش درد کمتر و کیفیت زندگی بهتری گزارش می‌کنند.

FUS غیرتهاجمی است، بنابراین خونریزی، بخیه یا بستری شدن در بیمارستان ندارد. بهبودی سریع است و اکثر افراد در چند ساعت یا چند روز به فعالیت‌های عادی بازمی‌گردند. رحم، تخمدان‌ها و دهانه رحم حفظ می‌شوند که برای باروری مهم است. در طول این روش، بیمار بیدار است و می‌تواند با تیم پزشکی ارتباط برقرار کند. ممکن است احساس گرمای خفیفی در ناحیه لگن داشته باشید. اگرچه FUS برای فیبروم‌های کوچک تا متوسط خوب عمل می‌کند، اما احتمال بازگشت فیبروم‌ها و نیاز به درمان بیشتر وجود دارد.

آبلاسیون رادیوفرکانسی (RFA) 

آبلاسیون رادیوفرکانسی یک درمان با حداقل تهاجم است که از گرما برای کوچک کردن یا از بین بردن فیبروم‌ها استفاده می‌کند. دو نوع RFA برای درمان فیبروم‌ها وجود دارد:

• لاپاراسکوپیک و ترانس‌سرویکال. 

• RFA لاپاراسکوپیک: شامل برش‌های کوچک در شکم است که به پزشک اجازه می‌دهد فیبروم‌های بزرگ‌تر یا عمیق‌تر را با استفاده از پروب گرمایی درمان کند. اکثر افراد ظرف سه تا شش ماه تسکین علائم را احساس می‌کنند و مطالعات نشان می‌دهند که اندازه فیبروم‌ها در یک سال تا ۶۶٪ کاهش می‌یابد.

• RFA ترانس‌سرویکال: از طریق دهانه رحم با استفاده از ابزار خاصی که از واژن وارد می‌شود، انجام می‌شود و برای فیبروم‌های کوچک‌تر داخل رحم مناسب است.

• آبلاسیون آندومتر: گزینه دیگری برای افرادی که خونریزی شدید ناشی از فیبروم دارند، این روش با استفاده از انرژی امواج رادیویی پوشش داخلی رحم (آندومتر) را از بین می‌برد، اما فیبروم‌ها را کوچک یا حذف نمی‌کند.

هیسترکتومی

هیسترکتومی مؤثرترین راه برای حذف کامل فیبروم‌هاست. این روش شامل برداشتن جراحی رحم و گاهی اوقات دهانه رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها است. این روش معمولاً زمانی توصیه می‌شود که سایر درمان‌ها مؤثر نباشند یا فیبروم‌ها علائم شدیدی ایجاد کنند.

اکثر زنان نیازی به برداشتن تخمدان‌ها ندارند، مگر اینکه مشکلات خاصی وجود داشته باشد. توجه داشته باشید که هیسترکتومی توانایی بارداری را پایان می‌دهد، بنابراین اگر می‌خواهید باروری خود را حفظ کنید، گزینه‌های دیگر مناسب‌تر هستند.

داروهای تجویزی 

داروهای تجویزی مانند کنترل هورمونی تولد می‌توانند علائم فیبروم را مدیریت کنند، اما فیبروم‌ها را کوچک نمی‌کنند. برای کوچک کردن فیبروم‌ها، داروهای مؤثرتری در دسترس هستند که با تغییر سطح هورمون‌ها در بدن عمل می‌کنند.

میفپریستون (Mifepristone) 

پروژسترون نقش کلیدی در رشد فیبروم‌های رحمی دارد. میفپریستون دارویی است که پروژسترون را مسدود کرده و فیبروم‌ها را کوچک می‌کند و علائمی مانند خونریزی شدید، درد لگنی، دوره‌های طولانی، گرفتگی قاعدگی و کم‌خونی را تسکین می‌دهد.

مطالعه‌ای روی ۴۰ نفر با فیبروم رحمی نشان داد که مصرف روزانه ۲۵ میلی‌گرم میفپریستون به مدت سه ماه، اندازه فیبروم را ۳۸٪ کاهش داد، سطح هموگلوبین را بهبود بخشید و خونریزی قاعدگی را به‌طور قابل‌توجهی کاهش داد. اکثر افراد درد کمتری گزارش کردند و ۲۵٪ پس از درمان هیچ دردی نداشتند.

اگرچه میفپریستون نتایج امیدوارکننده‌ای برای درمان فیبروم‌ها نشان داده، اما هنوز در آمریکا برای این منظور تأیید نشده است. این دارو در حال حاضر برای سقط پزشکی و درمان سندرم کوشینگ (با نام تجاری Korlym) تأیید شده است.

آگونیست‌های GnRH 

آگونیست‌های هورمون آزادکننده گنادوتروپین (GnRH) داروهایی هستند که سطح استروژن و پروژسترون را در بدن کاهش داده و شما را در حالت موقتی شبیه به یائسگی قرار می‌دهند. این کار به کوچک شدن فیبروم‌ها کمک می‌کند.

اگرچه آگونیست‌های GnRH می‌توانند در کوچک کردن فیبروم‌ها مؤثر باشند، اما ممکن است عوارض جانبی جدی مانند ضعیف شدن استخوان‌ها در طول زمان ایجاد کنند. به همین دلیل، معمولاً برای مدت کوتاهی تجویز می‌شوند، اغلب برای افرادی که منتظر جراحی فیبروم هستند، زیرا احتمال بازگشت فیبروم‌ها پس از قطع دارو وجود دارد.

رژیم غذایی سالم رشد فیبروم را کند می‌کند

رژیم غذایی و سبک زندگی 

اگرچه شواهد محدودی در مورد روش‌های طبیعی برای کوچک کردن فیبروم‌ها وجود دارد، برخی تغییرات در سبک زندگی ممکن است به کاهش رشد آن‌ها و جلوگیری از تشکیل فیبروم‌های جدید کمک کند. رژیم غذایی سالم و سرشار از مواد مغذی و ورزش منظم برای سلامت کلی مفید هستند.

توجه داشته باشید که رشد فیبروم‌ها ممکن است تحت تأثیر عواملی خارج از کنترل شما، مانند ژنتیک، باشد. اگرچه این تغییرات می‌توانند از سلامت شما حمایت کنند، ممکن است همچنان به درمان‌های پزشکی برای مدیریت فیبروم‌ها نیاز داشته باشید.

رژیم غذایی متعادل 

رژیم غذایی متعادل ممکن است به مدیریت فیبروم‌ها کمک کند، اما به‌تنهایی بعید است که آن‌ها را کوچک کند. برخی مطالعات نشان می‌دهند که رژیم غذایی غنی از فیبر، آنتی‌اکسیدان‌ها و پروتئین‌های کم‌چرب ممکن است رشد فیبروم را کند کرده یا خطر ابتلا به آن‌ها را کاهش دهد.

غذاهای پیشنهادی برای افزودن به رژیم غذایی:

• سبزیجات چلیپایی مانند بروکلی، گل‌کلم و کلم پیچ

• دانه‌های کتان، سرشار از امگا-۳

• زردچوبه برای کمک به کاهش التهاب

• سبزیجات برگ‌دار مانند اسفناج

• میوه‌های غنی از پتاسیم مانند آووکادو و موز

• گوشت‌های کم‌چرب مانند مرغ

• حبوبات، از جمله لوبیا، نخود و عدس

• ماهی‌های چرب مانند سالمون و ماهی خال‌مخالی

• چای سبز برای آنتی‌اکسیدان‌ها

رژیم مدیترانه‌ای که شامل بسیاری از این غذاها است، ممکن است به مدیریت فیبروم‌ها کمک کند. با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا ببینید آیا این رژیم برای شما مناسب است.

غذاهایی که باید محدود یا اجتناب کنید: 

• چربی‌های ترانس (موجود در غذاهای فرآوری‌شده) می‌توانند التهاب را تحریک کرده و رشد فیبروم را تشدید کنند.

• گوشت قرمز ممکن است خطر فیبروم را افزایش دهد.

• الکل ممکن است با رشد فیبروم مرتبط باشد.

• رژیم‌های کم‌فیبر با آنتی‌اکسیدان‌های کم ممکن است احتمال ابتلا به فیبروم را افزایش دهند.

کمبود ویتامین D شایع است و ممکن است منجر به بزرگ‌تر شدن فیبروم‌ها شود. غذاهایی مانند قارچ، تخم‌مرغ و آجیل می‌توانند ویتامین D را تأمین کرده و ممکن است به جلوگیری از رشد فیبروم‌ها کمک کنند.

مکمل‌ها 

اگر نمی‌توانید ویتامین D کافی از رژیم غذایی خود دریافت کنید، با پزشک خود درباره مصرف مکمل ویتامین D3 صحبت کنید. تحقیقات نشان می‌دهند که مکمل‌های ویتامین D3 ممکن است خطر ابتلا به فیبروم را کاهش داده و حتی اندازه فیبروم‌های موجود را کم کنند. همچنین، برخی ویتامین‌های دیگر مانند A، B3، C، E و K ممکن است به کند شدن رشد فیبروم کمک کنند، اما تحقیقات بیشتری لازم است.

ورزش 

ورزش فیبروم‌های موجود را کوچک نمی‌کند، اما می‌تواند به مدیریت علائم و کاهش خطر ابتلا به آن‌ها کمک کند. فعالیت بدنی منظم به حفظ تعادل هورمونی کمک می‌کند، که مهم است زیرا فیبروم‌ها به استروژن وابسته هستند. همچنین، ورزش سطح اندورفین (هورمون احساس خوب) را افزایش می‌دهد که می‌تواند درد مرتبط با فیبروم‌ها را تسکین دهد.

علاوه بر این، ورزش می‌تواند از افزایش وزن، که یک عامل خطر شناخته‌شده برای فیبروم‌ها به‌ویژه پس از ۱۸ سالگی است، جلوگیری کند. رفتارهای کم‌تحرک، مانند نشستن طولانی‌مدت، با خطر بالاتر مشکلات سلامتی، از جمله فیبروم‌ها، مرتبط است.

مدیریت استرس

استرس می‌تواند هورمون‌ها را مختل کند و ممکن است رشد فیبروم را تشویق کند. همچنین می‌تواند بر میکرو RNA، مولکولی که ژن‌ها را تنظیم کرده و در ایجاد تومورهای خوش‌خیم مانند فیبروم نقش دارد، تأثیر بگذارد.

برای کاهش استرس، فعالیت‌هایی مانند موارد زیر را امتحان کنید:

• یوگا، تای چی یا چی‌گونگ

• آرام‌سازی پیش‌رونده عضلانی

• درمان شناختی-رفتاری (CBT)

• مدیتیشن ذهن‌آگاهی

• هیپنوتراپی

درمان‌های جایگزین 

درمان‌های جایگزین روش‌هایی هستند که خارج از پزشکی رایج برای درمان فیبروم‌ها استفاده می‌شوند. دو گزینه رایج که افراد امتحان می‌کنند، طب سوزنی و درمان‌های گیاهی هستند که ممکن است به کاهش علائم فیبروم کمک کنند.

• طب سوزنی : طب سوزنی یک روش سنتی چینی است که در آن سوزن‌های ریز در نقاط خاصی از بدن وارد می‌شوند تا علائم مشکلات مختلف سلامتی را تسکین دهند. اگرچه نمی‌تواند فیبروم‌ها را درمان کند، تحقیقات نشان می‌دهند که طب سوزنی ممکن است خونریزی شدید قاعدگی و درد لگنی را کاهش دهد.

• درمان‌های گیاهی: تحقیقات اولیه نشان می‌دهند که ترکیبی در چای سبز به نام اپی‌گالوکاتچین گالات (EGCG) ممکن است به کاهش اندازه و علائم فیبروم‌ها کمک کند. با این حال، مطالعات بیشتری برای درک کامل اثرات آن لازم است. قبل از امتحان EGCG با پزشک خود مشورت کنید.

سایر درمان‌های گیاهی که ممکن است به مدیریت فیبروم‌ها کمک کنند شامل موارد زیر هستند:

- زردچوبه (Curcuma longa)

- اسکالکپ (Scutellaria barbata)

- بوته آتشین (Euonymus alatus)

- توت‌فرنگی

این درمان‌های گیاهی اغلب مقرون‌به‌صرفه‌تر بوده و عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای تجویزی دارند. اگرچه تحقیقات اولیه امیدوارکننده است، مطالعات بیشتری برای تأیید اثربخشی آن‌ها لازم است.

به یاد داشته باشید که حتی درمان‌های طبیعی می‌توانند عوارض جانبی داشته باشند و برخی ممکن است با داروهای دیگر تداخل کنند. به‌عنوان مثال، زردچوبه می‌تواند خطر خونریزی را در صورت مصرف داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین یا آسپرین افزایش دهد. همیشه قبل از استفاده از درمان‌های جایگزین برای فیبروم‌ها با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که ایمن و مناسب هستند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائم فیبروم شدید باشند یا در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد کنند، باید به پزشک مراجعه کنید. علائم شایع که باید مراقب آن‌ها باشید عبارت‌اند از:

• دوره‌های قاعدگی سنگین یا طولانی

• خونریزی بین دوره‌ها

• ناراحتی یا احساس پری در شکم

• درد لگنی

• کمردرد

• تکرر ادرار یا مشکل در تخلیه مثانه

• یبوست یا مشکل در حرکات روده

• درد هنگام رابطه جنسی

• مشکل در بارداری

اگر هر یک از موارد زیر را تجربه کردید، فوراً به پزشک مراجعه کنید:

• درد شدید و ناگهانی شکمی که با داروهای مسکن برطرف نمی‌شود

• خونریزی شدید واژینال همراه با علائم کم‌خونی مانند سرگیجه، خستگی شدید یا ضعف

دریافت کمک برای این علائم جدی مهم است، زیرا ممکن است نشان‌دهنده عوارضی باشند که نیاز به مراقبت فوری دارند.

مبولیزاسیون شریان رحمی فیبروم‌ها را کوچک می‌کند

سوالات متداول 

1. فیبروم‌های رحمی چیستند؟

فیبروم‌های رحمی رشدهای غیرسرطانی (خوش‌خیم) هستند که در دیواره رحم یا داخل آن ایجاد می‌شوند. آن‌ها معمولاً در زنان در سنین باروری دیده می‌شوند و ممکن است علائمی ایجاد کنند یا بدون علامت باشند.

2. علائم فیبروم‌های رحمی چیست؟

علائم شایع شامل خونریزی شدید یا طولانی قاعدگی، درد لگنی، فشار در شکم، کمردرد، تکرر ادرار، یبوست، درد هنگام رابطه جنسی و مشکلات باروری است. برخی افراد هیچ علائمی ندارند.

3. آیا فیبروم‌ها می‌توانند سرطانی شوند؟ 

فیبروم‌ها به‌ندرت (کمتر از 1٪) سرطانی می‌شوند. با این حال، اگر علائم شدید یا غیرعادی دارید، باید برای بررسی به پزشک مراجعه کنید.

4. آیا فیبروم‌ها می‌توانند بر بارداری تأثیر بگذارند؟

بله، بسته به اندازه و محل فیبروم‌ها، ممکن است باعث مشکلاتی مانند ناباروری، سقط جنین یا زایمان زودرس شوند. با این حال، بسیاری از زنان با فیبروم بارداری سالمی دارند.

5. آیا فیبروم‌ها پس از درمان می‌توانند دوباره رشد کنند؟ 

بله، به جز هیسترکتومی که رحم را به‌طور کامل برمی‌دارد، سایر روش‌ها مانند میومکتومی یا آمبولیزاسیون ممکن است با بازگشت فیبروم‌ها همراه باشند، به‌ویژه اگر عوامل هورمونی همچنان فعال باشند.

6. چه کسانی بیشتر در معرض فیبروم هستند؟ 

عوامل خطر شامل ژنتیک، چاقی، سن (معمولاً در سنین 30 تا 50 سالگی)، نژاد (زنان آفریقایی-آمریکایی بیشتر در معرض خطر هستند)، و عدم تعادل هورمونی است.

خلاصه

فیبروم‌ها رشدهای غیرسرطانی هستند که معمولاً در رحم ایجاد می‌شوند. فیبروم‌ها همیشه علائم ایجاد نمی‌کنند، اما فیبروم‌های بزرگ‌تر ممکن است باعث درد، ناراحتی و دوره‌های قاعدگی بسیار سنگین شوند که کیفیت زندگی شما را تحت تأثیر قرار می‌دهند.

رژیم غذایی سالم ممکن است از ایجاد و رشد فیبروم‌ها جلوگیری کند، اما فیبروم‌های موجود را کوچک نمی‌کند. برخی درمان‌های خانگی ممکن است به مدیریت علائم فیبروم کمک کنند. داروهای تجویزی، جراحی‌ها و روش‌های تخصصی مانند آمبولیزاسیون فیبروم رحمی مؤثرترین روش‌های کوچک کردن فیبروم‌ها هستند.

گردآوری:بخش سلامت بیتوته