اختلالات قاعدگی (قسمت اول)

: مجموعه: بهداشت بانوان

قاعدگی و اختلالات قاعدگی

اختلالات قاعدگی

چرخه قاعدگی طبیعی:

- یک زن بطور طبیعی هر 22 تا 35 روز یکبار قاعده میشود. (بطور متوسط 28 روز یکبار)

- نخستین قاعدگی (MENARCHE) معمولا در سن 9 تا 16 سالگی روی میدهد.(بطور متوسط در سن 13-12 سالگی)

- نخستین قاعدگی معمولا 2 سال پس از ظهور و رشد سینه ها و 6-4 ماه بعد از رشد موهای زیر بغل و ناحیه تناسلی آغاز میگردد.

- قاعدگی در سن 60-45 سالگی متوقف میگردد که یائسگی نامیده میگردد.

- چرخه قاعدگی در دختران تازه به بلوغ رسیده نامنظم میباشد که به مرور زمان منظم میگردد. سیکل قاعدگی در دختران نوجوان از 21 روز تا 45 روز متغییر میباشد.

- چرخه قاعدگی در آستانه یائسگی نیز نامنظم میگردد.

- قاعدگی طبیعی 7-3 روز بطول می انجامد.

- بطور طبیعی در هر قاعدگی 35 تا 80 میلی لیتر خون از بدن دفع میگردد.

- در هر قاعدگی بطور متوسط 16 میلی گرم آهن از بدن دفع میگردد.

- خون دفع شده به همراه بافت تخریب شده لایه پوشاننده رحم برنگ قرمز روشن، قرمز تیره و یا قهوه ای تیره میباشد. خونریزی همراه با لخته های خون کوچک و سیاه رنگ طبیعی است.

- طی قاعدگی خیس شدن 6-5 پد (نوار بهداشتی) و یا تامپون در روز طبیعی است.

- سیکل قاعدگی توسط هیپوتالاموس و غده هیپوفیز کنترل میگردد.

- برای آنکه یک زن از سیکل قاعدگی طبیعی و منظمی برخوردار باشد بایستی عملکرد هیپوتالاموس، غده هیپوفیز، تخمدانها و رحم کاملا طبیعی باشد.

- همچنین آناتومی دستگاه تناسلی زن بایستی نرمال باشد تا خون بتواند بسهولت از بدن دفع گردد.

اختلالات قاعدگی:

1- فقدان عادت ماهانه (آمنوره)(AMENORRHEA):

*اختلالات قاعدگی- آمنوره اولیه: یکی ازاختلالات قاعدگی آمنوره اولیه است و هنگامی ست که دختر نوجوان نخستین عادت ماهانه خود را تجربه نمیکند. (فقدان کامل قاعدگی در زمان بلوغ).

در صورتی که دختری در سن 16 سالگی قاعده نشده باشد و یا تا سن 14 سالگی صفات ثانویه جنسی در وی پدید نیامده باشد، میبایست به پزشک مراجعه کند. علل آمنوره اولیه بلوغ دیررس میباشد که در دختران ورزشکار و یا خیلی لاغر شایع میباشد. نابهنجاریهای مادرزادی نظیر غیر طبیعی بودن ساختمان اعضای تناسلی و یا فقدان آنها، مسدود بودن کامل پرده بکارت و نشانگان ترنر(TURNER SYNDROME) -اختلالات غدد درونریز، اختلالات تغذیه ای و بیماریهای عمومی بدن نیز در بروز آمنوره اولیه دخیل میباشند.

*آمنوره ثانویه:یکی از اختلالات قاعدگی آمنوره ثانویه است و هنگامی ست که زن قبلا قاعدگی را تجربه کرده است اما ناگهان قاعدگی وی قطع می گردد.

علل آمنوره ثانویه که یکی از اختلالات قاعدگی است عبارت است از:

1-حاملگی.

2-شیر دهی.

3-یائسگی و یا یائسگی پیش رس(پیش از 40 سالگی).

4-جراحی و برداشتن رحم(هیسترکتومی) و تخمدانها.

5-قطع مصرف قرصهای ضد بارداری و یا دیگر روشهای جلوگیری از بارداری هورمونی.

6-مصرف قرصهای ضد بارداری.

7-تومورهای غده هیپوفیز.

8-اختلالات تغذیه ای نظیر پرخوری عصبی وبی اشتهایی عصبی.

قاعدگی و اختلالات قاعدگی

9-مصرف برخی داروها مانند کورتیکواستروئیدها و داروهای ضد افسردگی.

10-اختلالات و نارساییهای تخمدانی. کیست و تومورهای تخمدانی.

11-اختلالات غدد درون ریز نظیر نشانگان کوشینگ(CUSHING`S SYNDROME) که در آن سطح کورتیزول و هورمون آدرنال(فوق کلیوی) افزایش می یابد. و یا کم کاری و پر کاری تیروئید نیز از علل این نوع از اختلال قاعدگی است.

12-استرس ها و تنشهای جسمی و عاطفی. استرسهای ناشی از سفر، شغل و یا امتحان دادن نیز از علل دیگر این نوع از اختلالات قاعدگی است.

13-کاهش سریع وزن.و یا چربی ناکافی در بدن.

14-چاقی و افزایش وزن ناگهانی. میزان زیاد چربی در بدن فرآیند تخمک گذاری را مختل میکند.

15-ورزش و فعالیتهای بدنی شدید، سنگین و مستمر.

16-بیماریهای مزمن نظیر ورم مخاط روده بزرگ(COLITIS)، نارسایی کلیوی، دیابت کنترل نشده، سل، کم خونی و امراض کبدی نیز از علل دیگر این نوع از اختلالات قاعدگی است.

17-شیمی درمانی.

18-بیماریهای مزمن روانی نظیر افسردگی.

19-افزایش هورمونهای پرولاکتین و تستوسترون.

20-مصرف مواد مخدر و روانگردان.

21-باریک بودن گردن رحم.

* قطع یک دوره قاعدگی در صورت رد احتمال حاملگی نیاز به مراجعه به پزشک ندارد، اما چنانچه بیش از یک دوره قاعده نشدید حتما به پزشک مراجعه کنید.

2- خونریزی شدید طی قاعدگی (منوراژ)(MENORRHAGIA):

منوراژ یکی دیگر از اختلالات قاعدگی است که به خونریزی شدید و طولانی مدت قاعدگی اطلاق میگردد. علائم این نوع اختلال قاعدگی عبارتند از :

1-طول کشیدن قاعدگی بیش از 7 روز.

2-خیس شدن کامل حداقل یک پد بهداشتی و یا تامپون در یک ساعت و ادامه یافتن این وضع تا ساعتهای متمادی.

3-مشاهده لخته های خونی بزرگ طی قاعدگی.

4-نیاز به تعویض نوار بهداشتی و یا تامپون در طول شب.