کاخ سه در: شاهکاری از معماری هخامنشی در دل تاریخ ایران باستان
- مجموعه: مكانهاي تاريخي ايران
کاخ سه در و تاریخنگاری باستانشناسی ایران
کاخ سه در، یکی از شاهکارهای باستانشناسی و معماری ایران باستان است. این ساختمان تاریخی از دوره هخامنشی به عنوان یک مقصد فرهنگی و گردشگری جذاب مورد توجه است. در این مقاله از بیتوته با دقت به معرفی و تاریخچه کاخ سه در میپردازیم.
کاخ سه در
در مرکز کوشک شاهی تختجمشید، کاخی واقع شده است که از طریق سه درگاه و چند راهرو به کاخهای دیگر متصل میشود. به دلیل وجود سه درگاه، این کاخ با نامهای متعدد شناخته میشود. بعضی افراد آن را "کاخ مرکزی" یا "سه دری" مینامند و در گذشته احتمالاً به آن "دروازه شاهان" هم گفته شده است. این کاخ به دلیل ویژگیهای خاصی که دارد، معمولاً به عنوان "تالار شورا" هم شناخته میشود.
پیشتر به ساختمان این کاخ به داریوش بزرگ نسبت داده میشد. با اطلاعات جدیدی که در دست داریم، احتمالاً اردشیر یکم ساخت این کاخ را بر عهده داشته است.
ساختمان کاخ شکلی تقریباً مربعی دارد (با ابعاد 15.5x15.5 متر) و در وسط آن، تالار مرکزی قرار دارد که سقف آن بر چهار ستون بزرگ ایستاده است. در دیوار شرقی تالار مرکزی، درگاه ورودی اصلی قرار دارد که پادشاه از اینجا وارد میشود.
در دیوارهای جنوبی و شمالی، دو درگاه دیگر نیز وجود دارد. درگاه شرقی به یک اتاق بزرگ موازی با تالار مرکزی باز میشود. این اتاق دارای یک اتاقک کوچک در جنوب و یک کفش کنی با ابعاد مشابه در شمال است. از کفش کن، یک پلکان با ده پله به درون سرپله میرود که در نتیجه به اتاق کوچک دیگری در شمال غربی (بخش خدمه) حرمسرا کاخ خشایارشا منتهی میشود. سپس از طریق درگاه شرقی این اتاق کوچک، به اتاق دیگری منتقل میشود که توسط یک پلکان سنگی به دالان جنوبی کاخ صدستون متصل میشود. امروزه، اتاقهای شرقی کاخ سه دروازه ناپدید شدهاند و فقط بخشی از پلکان شمال غرب حرمسرا باقی مانده است که این منطقه را به حیاط آپادانا متصل میکند و آن در سال 1356 شمسی کاملاً بازسازی کشده است.پلکان دالان جنوبی کاخ صدستون همچنان باقی مانده است.
در درگاه شمالی کاخ سه دروازه، یک ایوان دو ستونی قرار دارد که توسط دو پلکان جانبی و تزئینهای منحصر به فرد به حیاط جنوبی حیاط آپادانا وصل میشود. در دیوار غربی این ایوان، یک دهلیز وجود دارد که با چند پله سنگی به حیاط جنوبی کاخ آپادانا و تالار آپادانا منتهی میشود.
در درگاه جنوبی، یک ایوان دو ستونی به ایوان خلوتی باز میشود که در طرف جنوبی آن یک حیاط خلوت قرار دارد. این حیاط به یک اتاق با یک پله و سپس به حیاط شرقی کاخ خشایارشا (معروف به هدیش) منتهی میشود. ایوان غربی از طریق دو درگاه به اتاقها و حومه غربی کاخ سه دروازه متصل میشود. تمامی کاخها از خیابانی به نام "کاخ ج" جدا شدهاند. در ادامه به تفصیل برخی از بخشهای مهم این کاخ را مورد بررسی قرار میدهیم."
پلکان شمالی کاخ
پلکان شمالی کاخ تختجمشید، یک پلکان دو طرفه با ۵۰ پله است که از سوی شرق و غرب به حیاط آپادانا وصل میشود. در هر طرف این پلکان، نخست ۲۰ پله و بعد یک پا گرد، سپس ۲ پله و دوباره یک پا گرد، و در انتها ۸ پله آخری وجود دارد. نردههای هر دو طرف پلکانها با کنگرههای چند دانهای زیبا آراستهاند و روی دیوارهای داخلی پلکانها نیز نقشهای بزرگان ایرانی کنده شده است. سطوح بیرونی دیوارهای شرقی و غربی پلکانها نیز با تصاویری از سربازان کماندار و نیزهور در لباس پارسی و مادی آراسته شده است. همگی این تصاویر با کمربند، یاره، گوشواره، دماغه، تنوره، و بند پا مزین شدهاند. بعضی از تیغها نیز تصاویری زیبا از جانوران به سبک هنر سکایی دارند.
در جبهه غربی پلکانها، نقشها سالم باقی ماندهاند، اما در جبهه شرقی، برخی شکستگیها و فرسودگیها وجود دارد و بخشی از دیوار پلکان نیز از بین رفته است.
جبهه شمالی پلکان از چند بخش تشکیل شده است. بخش مرکزی در داخل حوضه پلکان قرار دارد و مانند ذوزنقهای است که پایینترین نقطه آن به سمت بالا نگرفته شده است. روی این قسمت میتوانیم یک رشته کنگره چند دندانهای ببینیم که در جلوی برخی از تاقچههای مستطیلی که برای کتیبهنگاری در نظر گرفته شده بکار رفته و آنگاه یک مجلس دراز منقش که با گلهای دوازده پر مزین شده و مرکز آن خالی گذاشته شده، دیده می شود. میتوانیم در دو طرف این فضا ببینیم که دو ابوالهول با تاج نشسته و دست را به احترام بلند کردهاند.
سپس دو ردیف ده نفره از درختان نخل و بعد از هر ردیف نمایانی از ارستویهای ایرانی در جامه پارسی و مادی با یاره و گوشوارههای خود دست به دست هم داده و قدم میزنند. انتهای نیام تیغها با تصاویری زیبا از جانوران به سبک هنر سکایی آراسته شده است. نقشهای جبهه شرقی همچنان به شکل تکراری و طرزی مشابه دارند.
این صحنهها شبیه به مجلسی هستند که پس از برداشتن نقش بار عام پلکانهای آپادانا، در اواسط این پلکانها قرار گرفته و لازمه پس از اینکه میبینیم که نقشهای میهمانان در جایگاه پلههای بالایی قرار دارند، به سراغ مجلس دیگری میرویم. در مرکز این مجلس برای نشاندادن کتیبه تعبیه شده و باقی جا خالی است. در دو سمت فضای خالی، دو گروه چهار نفره از سربازان در لباس پارسی و مادی با کمان و تیراندازی، مقابل هم ایستادهاند.
بخشهای بیرونی جبهه شمالی پلکان نیز با تصاویری همانند تزیین شدهاند. در هر مورد، نخلها، سپس نمایش یک گاو که به چنگ شیر افتاده است و سپس فضای مستطیلی که برای کتیبه در نظر گرفته شده و بعد سه سرباز نیزهدار و کمانداری که به عنوان مقدمهای برای دیگر سربازان در نظر گرفته شده اند. تمام این افراد از جانوران و گیاهان دیگر تزیین شدهاند و قدم زنانی در حال حرکت به سمت بالا میبینیم که پله به پله بالا میروند. این تصاویر به تاریخ بنای کاخ اشاره میکنند و به وضوح نشان میدهند که این ساختمان در دورههای بعد از داریوش بزرگ تکمیل شده است. به علاوه، استفاده از کنگرههای زیبا و تزئین شده با نقشهای جانوران نیز نشاندهنده مهارتهای هنری و پیشرفت در ساخت این کاخ است. این ویژگیها تطابقی ندارند با ساختمانهای داریوش که به طور معمول سنگها به کار رفتهاند و اغلب از طراحیهای منحصر به فرد و زیبایی معروف برخوردار نیستند. این تصاویر و نقشها همه جزئیات بسیار دقیقی دارند و در تازگی تکنیکهای پیشرفتهتری در نمایش واقعگرایی و حرکت به کار رفته است. این تمایزها نشاندهنده توانایی هنرمندان در طراحیها و میزان پیشرفتی است که در دورههای داریوش به وقوع پیوسته است. از این رو، ممکن است این کاخ توسط داریوش بزرگ ساخته نشده باشد و ساختمان آن به احتمال زیاد در دوره اردشیر یکم به پایان رسیده است.
در اینجا به تاریخ بنای این کاخ و دلایل دیگری نیز اشاره شده که این نتیجهگیری را تأیید میکنند.
از این جهت، میتوانیم به نکات زیر اشاره کنیم:
بستهای مورد استفاده برای اتصال سنگها به یکدیگر در این کاخ، نوعی مستطیل مانند هستند که به عنوان نمونههای دوره پس از داریوش بزرگ تشخیص داده شدهاند.
در همه جای این کاخ، تاج کنگره دار بر سر دارد. در عکس العمل، شاه منقوش کلاه استوانهای بلند به سر نهاده و این وضع به ویژه در نقوش دیگر، به خصوص در آرامگاه وی مشابه دارد.
شاه منقوش بر درگاههای کاخ از کتیبهنگاری استفاده کرده است که در دورههای پس از داریوش بزرگ معمول بوده و پیشرفتهای عمیقی نداشته است. به همین علت ناتمامی در تکمیل کتیبهها نیز عجیب به نظر میرسد. به عنوان مثال، بجز دو کتیبه مهتابی جلوی پلکانهای آپادانا که اضافی و برآمده از برنامهی اصلی ساختمان هستند، در هیچ کار داریوشی چنین ناتمامی و عدم دقتی وجود ندارد.
در میان سرستونهای ایوانهای شمالی نیز نقشهای انسانی با دو سر دیده میشوند که به وضوح به ارستویهای ایرانی مشابه هستند. این نقشها بر احتمال بیشتر به ارستویهای مهمترین قبایل و افرادی با موقعیتهای بلند در دولت تعلق داشتهاند.
با توجه به این دلايل و ویژگیها، به نظر میرسد که این کاخ در دورههای بعد از داریوش بزرگ ساخته شده و داریوش نتوانسته است کتیبههای آن را به اتمام برساند.
ایوان شمالی کاخ
ایوان شمالی در کاخ داریوش نمایانگری از فرهنگ و نظام ایران باستان است. این ایوان به تالار مرکزی و کاخ جنوبی وصل میشود و شما توصیف کردید که در نقشهایی میبینید که از سربازان هخامنشی و پادشاه به عنوان نمایانی پرداخته شدهاند. دو درگاه جنوبی از سنگ تراشیدهشده با آبی تیره دیده میشوند. در دو سمت درگاه نیز نقشها تصویری از پادشاه را نمایش میدهند.
پادشاه: پادشاه در نقش تاجدار با گل نیلوفر آبی در دست چپ و عصای شاهی در دست راست به تصویر کشیده شده است. او لباس پارسی به تن کرده و دستاویزهایی مانند چکمههای کوتاه را دارد. در پشت او یکی از خدمتکاران چتر شاهی را برای او نگه میدارد و دیگری پس از او مگسپران به دست گرفته است. همه این افراد لباسهایی با رنگهای مختلف به تن کردهاند.
فرکیان: در بالای پادشاه، نمایانی به نام فرکیان نمایان است. او به صورت انسان با بال در جامه شاهی به تصویر کشیده شده است.
این نقشها و تصاویر نشاندهنده جزئیات مهم از فرهنگ ایران باستان و قدرت هنرمندان آن دوره هستند و به شما تصویری از چگونگی زندگی و ارتقاء پادشاه در این دوره میدهند. نقش فرکیان هم ممکن است نشانهای از مذهب و باورهای مردم آن زمان باشد.
همچنین، این نقشها و تزئینات نشان دهنده توانایی هنرمندان در طراحی و تزیین ایوانها و کاخها به شکل هنری و زیبا هستند. این تزئینات نشان میدهند که هنرمندان در دورههای بعد از داریوش بزرگ توانستهاند تکنیکهای پیشرفتهتری در نمایش واقعگرایی و حرکت را به کار بگیرند.
از این رو، نمایانگری از تاریخ و هنر ایران باستان است که نشان میدهد چگونه جزئیات زیبا و معانی عمیق در تزیین ساختمانها و سازههای ایران باستان گنجانده شده است.
تالار مرکزی کاخ
این "تالار مربعشکل" دارای دیوارههای ساخته شده از خشت خام است که با کاشیهای رنگی تزئین شدهاند. احتمالاً سقف این تالار نیز از چوب بوده و با تزئینات گچبری رنگی دارای زیباییهای خاصی بوده است. تا چند زمان قبل، یک قطعه از سقف این تالار فرو ریخته بود و بعضی از بقایای چوب سوخته و شاید پرده همچنان در گوشه جنوب غربی تالار باقی مانده بود. سقف بر روی چهار ستون سنگی ایستاده بود که زیر ستونها دارای زنگوله و گلبرگ و قلمههای شیاردار عمودی بودند. همچنین، بالای این ستونها دارای تنههای گل و بوتهدار بوده و سر ستونها نیز به شکل تنه گاوی با دو سر انسان تزئین شده بود.
در وسط تالار، یک تخته سنگی به طول 75 سانتیمتر و عرض 71 سانتیمتر قرار دارد که تقریباً ارتفاع همکف تالار را داشته و در وسط آن یک دایره کوچک حک شده است. خود نویسنده این متن در تابستان سال 1356 میلادی به این مکان رفت و مشاهده کرد که چگونه نور خورشید از سر از میان سنگ دیگری که در وسط تخته سنگی واقع شده بود و از آنجا به طور مورب تالار آپادانا را روشن میکند و در گوشه شمال غربی نهایتاً ناپدید میشود. این وقایع نشان دهنده دقت و دانش بسیار بالای معماران و سازندگان این تالار در بهرهبرداری از نور و سایه به عنوان عناصر مهم در طراحی و تزئین این فضا میباشد.
ورود به این تالار از درگاه شرقی انجام میشود که به اتاقی بزرگ و باریک در جنوب شرقی ارتباط دارد. سپس از این اتاق به کفش کنی در جنوب و از آنجا با پلکانی به قسمت شمالی حرمسرا و دالان جنوبی با صد ستون منتقل میشوید. در دروازههای شرقی این تالار، نقش واحدی به صورت منقور حک شده که 28 نفر از بزرگان ممالک وابسته به هخامنشیان و یا تخت بزرگ پادشاهی را در دست گرفته و وارد تالار میشوند. در داخل تالار، تخت کرسی فرمانروایی قرار دارد و اردشیر اول بر روی آن نشسته است. پشت او، ولیعهد ایستاده و هر دو دارای ریش بلند و تاج و یاره هستند.
در بالای تخت، یک سایهبان سلطنتی حاضر است که با شیرهایی زیبا و منگولهها تزئین شده و در دو طرف یک حلقه بالدار، مقابل یکدیگر قرار دارند. نقش انسان بالداری نیز با یک حلقه در دست و دست باز بر روی تخت نمایش داده شده است. افراد نقشآفرین اورنگ بر در دو طرف این تالار قرار دارند و هر طرف یک جبهه مخصوصی از مقابل را نمایش میدهد. برخی از این نقشها به دلیل خرابیها ناپدید شده اند و از بعضی از اجزای مهم تزئینی محروم شدهاند. هویت اورنگها به درستی مشخص نیست، اما تصویر اورنگهای دارای 30 نفر را روی آرامگاههای داریوش بزرگ و اردشیر دوم نمایش میدهد. این تصاویر و نقشها به نمایندگی از تاریخ و فرهنگ ایران باستان بسیار ارزشمند هستند و هنر و تمدن این دوره را با جزئیات زیبا و با صدای بلند نشان میدهند.
مقایسه این دو گروه اورنگ بران با افراد منقوش بر درگاه شرقی کاخ سه دری را به ترتیب به شرح زیر میتوان معرفی کرد:
1- نماینده قوم ماد: این نماینده کلاه گرد نمدی، نیم تنه و شلوار و نیم چکمه پوشیده دارد.
2- نماینده خوزیان: این نماینده جامه پارسی با دامن و قبای چیندار به تن کرده و خنجر دستهدار دارد. احتمالاً از کفش چندبندی و موی پیچ نواری نیز برخوردار است. وی پشت سر نماینده مادها قرار دارد، به همین دلیل احتمالاً قومی جزو قوم ماد نیست و بلکه قوم خوزیان را نمایان میکند.
3- نماینده ارمنیها: این نماینده جامه مادی و یک کلاه با سه قبه احتمالاً به سر دارد.
4- نماینده هراتیان: این نماینده لباس مادی به همراه کلاهی با شیار دار و احتمالاً چکمه دار است.
5- نماینده بابلیان: این نماینده کلاه مخصوص بابل که دنبالهاش منگوله دارد به سر گذاشته و یک عبای بیکمری به تن کرده است.
6- نماینده لودیان: این نماینده موهای خود را با بند شال به صورت شلی پیچیده و یک قبای بلند بیکمری به تن داشته و نیم چکمه به پا میپوشد.
7- نماینده رخجیها (با احتمال نامعلوم): این نماینده احتمالاً لباس مادی به همراه یک کلاه شالوار و نیم چکمه دارد.
8- نماینده آشوریان: این نماینده یک کلاه شالوار و یک جامه بلند به تن دارد.
9- نماینده کاپادوکیان: این نماینده یک کلاه مادی با قبه دار به سر گذاشته و یک ردای بلند بیکمری به تن داشته و ممکن است نیز چکمه پوشد.
10- نماینده مصریان: این نماینده لباس بلند بدون کمربند پوشیده و احتمالاً کلاهی ندارد.
11- نماینده اسکایاهای تیزخود: این نماینده یک کلاه نوک تیز و جامه مادی با کمردار پوشیده دارد.
12- نماینده یونانیان آسیایی: این نماینده موهای خود را با شال منگوله دار به سر پیچیده و یک قبای چیندار به تن دارد.
13- نماینده بلخیان: این نماینده موی خود را با بند نواری بچسبانیده، دارای ریش بدون جعد، نیم تنه و شلوار مادی با کمر و چکمه دار است و شلوارش را در چکمه قرار داده.
14- نماینده گنداریان (مردم دره کابل): این نماینده دارای موی بند نواری است که گره خورده، ریش پیچیده، پیراهنی با یقه باز، ردایی دور تن که با بند به شانه آویزان شده و دارای کمربندی پهن و کلفت است، همچنین یک شال شبیه به منگوله به گردن دارد و پاهای برهنه است.
15- نماینده پارتیان: این نماینده دارای ریش و موی بدون جعد، موی پیچ نواری، نیم تنه مادی، ردایی دور تن، کمربند و چکمه دار است و شلوارش را در چکمه کرده و دارای چینهای افقی است.
16- نماینده یک قوم مادی، شاید ساگارتیان: این نماینده دارای یک کلاه مادی با قبه دار به سر میگذارد.
17- نماینده قوم اسکایی (و به عقیده هرتسلفد سغدی): این نماینده دارای شلوار گشاد، قبایی با تسمهداری، نیم تنه مادی و نیم چکمه پوشیده دارد و ریش بدون جعد و کفش ساده دارد.
18- نماینده خوارزمیان (یا قوم اسکایی): این نماینده دارای کلاهی مادی با نوک تیز، نیم تنه مادی، ردایی با تسمهها، شلوار گشاد و نیم چکمه است.
19- نماینده هندوان: این نماینده با بالاتنهای لخت و پاهای برهنه ظاهر میشود، یک لنگی به کمر بسته دارد.
20- نماینده اسکودراییان (ترکیهایها، در شمالشرقی یونان): این نماینده دارای یک کلاه مادی نوک تیز و یک شلوار گشاد با کمربند و قبایی چیندار به تن دارد.
21- نماینده قوم ثتهگوشی (ناحیه صدگاو یا پنجاب): این نماینده دارای موی بند نواری با گرههایی است، ریش پیچیده، پیراهن کوتاه، ردایی دور تن پیچیده به شکل عبا، لنگی به کمر و صندل پوشیده دارد.
22- نماینده اسکایهای هوم پرست: این نماینده دارای یک کلاه مادی با نوک تیز و شلوار گشاد، نیم تنه مادی، نیم چکمه و یک بالاتنه با تسمههای دار است. به نظر میآید که دارای اسلحهای است.
23- نماینده قوم اسکایی: این نماینده دارای یک کلاه مادی با نوک تیز و ردایی بلند، پیراهن و کمر، نیم تنه شلوار و چکمه بلند با نوک برگشته دارد و احتمالاً قومی جزو قوم اسکاییان یا داهیان هست.
24- نماینده تازیان دره اردن: این نماینده عبا و شاید موی بند و صندل دارد.
25- نماینده قومی از شرق ایران: این نماینده دارای جامه مادی، کفش بلند و ردایی دور تن پیچیده به شکل عباوار است.
26- نماینده قوم لیبی: این نماینده دارای پوستینی و یک قبای کوتاه با آستین است، احتمالاً بدون کلاه و پاهای برهنه.
27- نماینده حبشیان: این نماینده با بالاتنهای لخت و پاهای برهنه ظاهر میشود، دارای لنگی به تن پیچیده و یک شال به گردن دارد.
28- نماینده قوم اسکایی: این نماینده یک جبهه با کمردار اسکایی، شلوار گشاد و یک کلاه مادی با نوک تیز دارد. این تصویر از یک واقعیت تاریخی نمایانگر اسلوبی در مراسم و فرهنگ مردم ایران باستان است و تأثیرگذاری آن را میتوان در مراسمها و آئینهای بعدی مشاهده کرد.
درگاه جنوبی کاخ
در درگاه جنوبی تالار مرکزی، یک ایوان دوستونی قرار دارد که به حیاط خلوت کاخ متصل میشود. مانند ایوان شمالی، این ایوان نیمتختی سنگی دارد که به دیوار چسبیده و امکان نشستن مهمانان بر روی آن وجود دارد. حیاط جنوبی دارای دو ایوان است، هر کدام دارای دو ستون کوچک است که سران ستونها به شکل شیر دو سر هستند. از سمت جنوبی، این حیاط از طریق یک پلکان به حیاط شرقی کاخ خشایارشا متصل میشود. اهمیت این پلکان در ایجاد ارتباط بین انواع مختلف کاخها برای دسترسی به تخت جمشید بسیار زیاد است.
پلکان دارای ۹۰ سانتیمتر ارتفاع و ۶ پله با پهنای دو متر دارد و لبههای آن کنگرهای و نقشدار هستند. روی پلهها، دو پردهدار درباری با لباسهای پارسی ایستادهاند و در دست یکی از آنها عصای حاجبی نیز دیده میشود. در دیوارهای غربی و شرقی پلکان، نقشهای نظامی از دوران هخامنشی نمایش داده شدهاند که سربازان آنها با کلاههای استوانهای شیاردار و لباسهای چیندار دامن و مسلح به نیزه و کمان نمایش داده شدهاند. این نقشها نشاندهنده سربازانی هستند که از پلکان به سمت حیاط خلوت پایین میآیند.
نقشهای داخلی پلکان کاملاً متفاوت هستند. بر روی هر دیواره، شش جفت خادم نمایش داده شدهاند. هر جفت از یک فرد با لباس پارسی و یک فرد با لباس مادی تشکیل شده است و آنها وسایل خوراک را به کاخهای اختصاصی میبرند. تمامی این افراد سربندیهای شال مانندی دارند که سر و صورت آنها را میپوشاند و هر یک دستهای از وسایل را در دست دارند.
این وسایل شامل جامها، ظروف ، مشک ، بزغاله و بره میشوند. حیوانات فقط در دست افرادی هستند که لباس مادی میپوشند، احتمال داده شده که این افراد به قبیلهای معروف به مغان تعلق داشته و بزغاله و بره را برای قربانی کردن میآورند. در قسمت جنوبی حیاط خلوت، چند اتاق و راهرو وجود دارد که به نظر میآید بعد از سقوط هخامنشیان به ساختار اصلی اضافه شدهاند.
سوالات متداول درباره کاخ سه در
کاخ سه در چه تاریخی ساخته شده است؟
کاخ سه در در دوران هخامنشی ساخته شد. ساختمان اصلی آن در سومین قرن پیش از میلاد تا چهارمین قرن پیش از میلاد ساخته شده است.
کاخ سه در برای چه مناسبتها و مراسمهایی مورد استفاده قرار میگرفت؟
کاخ سه در به عنوان محلی برای برگزاری مراسمها و جشنهای مهم، اعم از مراسمهای شاهی، مذهبی، و فرهنگی مورد استفاده قرار میگرفت. همچنین، جشنهای نوروزی و مرتبط با تخت جمشید نیز در این مکان برگزار میشد.
کاخ سه در امروزه بازدید عمومی دارد؟
بله، کاخ سه امروزه به عنوان یک مقصد گردشگری بازدید عمومی میشود. مردم و گردشگران میتوانند این مکان تاریخی را برای بازدید و آشنایی با تاریخ و فرهنگ ایران باستان تجربه کنند.
آیا در کاخ سه در موزههایی نیز وجود دارد؟
بله، در کاخ سه در مجموعهای از موزهها و نمایشگاهها نیز وجود دارد. این موزهها اشیاء و اطلاعات مرتبط با تاریخ و فرهنگ باستان ایران را به نمایش میگذارند.
چه اقوام و فرهنگهایی در نمایشها و نقوش دیواری کاخ سه در تجسم شدهاند؟
در نقوش دیواری کاخ سه در، نمایندگان اقوام و فرهنگهای مختلف از جمله مادها، خوزیان، ارمنیها، آشوریان، مصریان و دیگر اقوام تجسم شدهاند. این نقوش نمایندگان متنوعی را از جوامع باستانی نشان میدهند.
سخن پایانی مقاله ی کاخ سه در
با اتمام مقاله در مورد "کاخ سه در"، ما درک بهتری از این شاهکار باستانشناسی و معماری ایران باستان به دست آوردیم. این بنا با تاریخ و ارثی غنی، همچنان به عنوان نمادی از فرهنگ و تاریخ ایران درخشان است. امیدواریم که مقاله ما به شما اطلاعات مفیدی ارائه داده باشد و شما را ترغیب به بازدید از این میراث فرهنگی کشور عزیزمان کند.
گرد آوری:بخش گردشگری بیتوته