پمپ پریستالتیک؛ انتخابی ایدهآل برای صنایع مختلف
- مجموعه: ابزار و ماشین آلات
پمپ پریستالتیک؛ چگونه کار میکند و چرا به آن نیاز داریم؟
در دنیای صنعت و پزشکی، پمپاژ دقیق و بدون آلودگی سیالات از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از ابزارهای پرکاربرد و قابل اعتماد در این زمینه، پمپهای پریستالتیک هستند. این پمپها با مکانیزم ساده و کارآمد خود، قادر به انتقال طیف وسیعی از سیالات با ویسکوزیتههای مختلف هستند و در صنایع دارویی، غذایی، شیمیایی و بسیاری صنایع دیگر کاربرد گستردهای دارند.
پمپ پریستالتیک چیست؟
پمپهای پریستالتیک، دستگاههایی هستند که از یک شلنگ الاستومری برای انتقال سیالات استفاده میکنند. این نوع پمپها به دلیل ساختار ساده و قابلیت انتقال طیف وسیعی از سیالات، در صنایع مختلف کاربرد گستردهای دارند.
شلنگ پمپ پریستالتیک کاملاً سیال را محصور میکند و خطر آلودگی محصول را به حداقل میرساند. مواد شلنگ مورد استفاده در این پمپها با توجه به نیازهای شیمیایی هر کاربرد انتخاب میشوند تا سازگاری لازم را داشته باشند. سطح خارجی شلنگ پس از تولید، ماشینکاری نمیشود که این امر باعث روانکاری بهتر و کاهش اصطکاک در حین کار میشود. در نتیجه، عمر مفید شلنگ افزایش یافته و نیاز به تعمیر و نگهداری کاهش مییابد.
نحوه عملکرد پمپ پریستالتیک
در پمپ پریستالتیک، غلتکها یا کفشها با چرخش خود، شلنگ یا لوله را فشرده میکنند و ایجاد خلاء میکنند که سیال را از طریق لوله میکشد. به جز لوله یا شلنگ پمپ، هیچ چیز دیگری با سیال تماس پیدا نمیکند، که خطر آلودگی سیال توسط پمپ یا آلودگی پمپ توسط سیال را از بین میبرد. بسته شدن کامل لوله هنگام انسداد (فشرده شدن) بین غلتک و مسیر، عمل جابجایی مثبت پمپ را فراهم میکند و از جریان برگشتی جلوگیری کرده و در صورت عدم کار پمپ نیازی به شیر یکطرفه ندارد.
مکانیزم کار پمپ پریستالتیک:
1. غلتکها یا کفشها به دور شلنگ میچرخند.
2. این چرخش باعث فشرده شدن شلنگ و ایجاد خلاء میشود.
3. خلاء سیال را از طریق لوله به داخل میکشد.
4. سیال در لوله به دام میافتد و با چرخش غلتکها به جلو رانده میشود.
5. بسته شدن کامل لوله از جریان برگشتی جلوگیری میکند.
نحوه کنترل پمپ پریستالتیک
پمپهای پریستالتیک با یک موتور خاص، کاهشدهنده و سرپمپ طراحی شدهاند تا در یک دبی و فشار مشخص کار کنند. این طراحی ساده به شما امکان میدهد تا پمپ را به روشهای مختلف کنترل کنید. یک روش ساده برای کنترل پمپ پریستالتیک شما استفاده از کنترلهای روشن/خاموش خط شروع است. اگر به کنترل بیشتری نیاز دارید، میتوان پمپ پریستالتیک را از طریق یک PLC کنترل کرد.
پمپ پریستالتیک یک پمپ برقی است. برای سطحی حتی بالاتر از کنترل، میتوان آن را به یک درایو فرکانس متغیر (VFD) متصل کرد تا سرعتها را دستکاری کند.
کاربردهای پمپ پریستالتیک
پمپهای پریستالتیک به دلیل ساختار ساده، قابلیت انتقال طیف وسیعی از سیالات و عدم تماس مستقیم قطعات پمپ با سیال، در صنایع مختلف کاربرد گستردهای یافتهاند. در ادامه برخی از مهمترین کاربردهای این پمپها را بررسی میکنیم:
صنعت داروسازی
• انتقال داروهای مایع و ویسکوز: پمپهای پریستالتیک به دلیل دقت بالا در دوزینگ، برای انتقال داروهای مایع و ویسکوز در فرآیند تولید دارو استفاده میشوند.
• پر کردن آمپول و ویال: این پمپها برای پر کردن دقیق آمپولها و ویالها با داروهای مختلف به کار میروند.
• انتقال محلولهای شیمیایی: در تولید مواد شیمیایی دارویی، پمپهای پریستالتیک برای انتقال محلولهای شیمیایی مختلف استفاده میشوند.
صنعت غذایی
• انتقال مواد غذایی: برای انتقال مواد غذایی مانند سسها، مرباها، شیر و آبمیوه از پمپهای پریستالتیک استفاده میشود.
• دوزینگ مواد افزودنی: این پمپها برای دوزینگ دقیق مواد افزودنی مانند رنگهای خوراکی، اسانسها و نگهدارندهها به کار میروند.
• تولید نوشیدنیها: در خطوط تولید نوشیدنیها، پمپهای پریستالتیک برای انتقال شربتها، آب میوهها و سایر مایعات استفاده میشوند.
صنعت شیمیایی
• انتقال مواد شیمیایی خورنده: پمپهای پریستالتیک برای انتقال مواد شیمیایی خورنده و ساینده بدون آسیب دیدن قطعات پمپ استفاده میشوند.
• دوزینگ مواد شیمیایی: این پمپها برای دوزینگ دقیق مواد شیمیایی در فرآیندهای مختلف شیمیایی استفاده میشوند.
• تولید محصولات آرایشی و بهداشتی: در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی، پمپهای پریستالتیک برای انتقال مواد اولیه مانند لوسیونها، کرمها و شامپوها استفاده میشوند.
سایر صنایع
• تصفیه آب و فاضلاب: برای انتقال لجن و مواد شیمیایی در تصفیهخانههای آب و فاضلاب از پمپهای پریستالتیک استفاده میشود.
• بیوتکنولوژی: در صنایع بیوتکنولوژی، این پمپها برای انتقال محیطهای کشت، معرفها و سایر مایعات استفاده میشوند.
• صنعت چاپ: برای انتقال جوهر در دستگاههای چاپ از پمپهای پریستالتیک استفاده میشود.
مزایای پمپ پریستالتیک
• پمپهای پریستالتیک نسبت به سایر فناوریهای پمپ، قطعات مکانیکی کمتری دارند که نیاز به سرویس قطعات فرسوده را کاهش میدهد.
• در صورت نیاز، تعمیر و نگهداری پمپ سریع و آسان است. سرویس برنامهریزی شده شامل تعویض ساده شلنگ است که هزینه کلی مالکیت را نسبت به بسیاری از فناوریهای دیگر پمپ کاهش میدهد.
• سیال با هیچ بخشی از پمپ تماس پیدا نمیکند، به جز سطح داخلی شلنگ یا لوله و اتصالات.
• غلتکها یا کفشها سیال را از طریق شلنگ یا لوله حرکت میدهند، بنابراین نیازی به شیرهای هواگیری نیست. غلتکها شلنگ را برای جلوگیری از جریان برگشتی فشرده میکنند و نیاز به آببندیهای مکانیکی را از بین میبرند و یک سیستم بدون آببندی ایجاد میکنند.
• جریان میتواند در هر دو جهت از طریق شلنگ رخ دهد. این جریان دو جهته به کاربر اجازه میدهد تا به راحتی شلنگ را با شستشوی خطوط و سیستم لوله کشی فرآیند تمیز کند.
• پمپهای پریستالتیک برای کار خشک، خود پرایم شدن و ارائه یک بالابر مکش بالا (32 فوت / 9.8 متر) طراحی شدهاند. ساختار بدون آببندی آنها از آببندیهای مکانیکی یا جعبههای پرکن استفاده نمیکند که میتواند منجر به نشت سیال شود.
• پمپهای پریستالتیک برای راهاندازی، کار و نگهداری بدون آموزش تخصصی آسان هستند. این پمپهای جابجایی مثبت به هوای فشرده نیاز ندارند یا به شیرهایی که میتوانند مسدود شوند متکی هستند. عمل پمپاژ پریستالتیک برای انتقال سیالات ساینده و حساس به برش ایدهآل است.
سوالات متداول درباره پمپ پریستالتیک
1. پمپ پریستالتیک چیست و چگونه کار میکند؟
پمپ پریستالتیک نوعی پمپ جابجایی مثبت است که با فشردن و رها کردن یک شلنگ انعطافپذیر، سیال را جابجا میکند. غلتکهایی که به دور شلنگ میچرخند، باعث ایجاد فشار شده و سیال را به جلو میرانند.
2. چه عواملی در انتخاب شلنگ پمپ پریستالتیک موثر است؟
نوع سیال (خورنده، ساینده، ویسکوز) ، دمای سیال ، غلظت ذرات جامد در سیال ، فشار کاری ، دبی مورد نیاز
3. چگونه عمر مفید شلنگ پمپ پریستالتیک را افزایش دهیم؟
انتخاب شلنگ مناسب با توجه به مشخصات سیال ، جلوگیری از خشک شدن شلنگ ،
تمیز نگه داشتن شلنگ ، تعویض دورهای شلنگ
4. آیا میتوان از پمپ پریستالتیک برای پمپاژ سیالات بسیار داغ استفاده کرد؟
بستگی به جنس شلنگ دارد. برخی از شلنگها قابلیت تحمل دماهای بالا را دارند.
5. آیا میتوان از پمپ پریستالتیک برای پمپاژ سیالات حاوی ذرات جامد بزرگ استفاده کرد؟
بستگی به اندازه ذرات جامد و جنس شلنگ دارد. برای ذرات جامد بزرگ، بهتر است از پمپهای دیگری استفاده شود.
جمعبندی
پمپهای پریستالتیک نوعی پمپ جابجایی مثبت هستند که به دلیل ساختار ساده، قابلیت انتقال طیف وسیعی از سیالات و عدم تماس مستقیم قطعات پمپ با سیال، در صنایع مختلف کاربرد گستردهای یافتهاند. این پمپها با فشردن و رها کردن یک شلنگ انعطافپذیر، سیال را جابجا میکنند و برای انتقال سیالات خورنده، ساینده، ویسکوز و حساس به برش بسیار مناسب هستند. از مزایای اصلی این پمپها میتوان به دقت بالا در دوزینگ، سهولت در نصب و نگهداری و قابلیت خود پرایم شدن اشاره کرد. با این حال، هزینه اولیه نسبتاً بالا و محدودیت دبی در برخی مدلها از جمله معایب آنها محسوب میشود.
در کل، پمپهای پریستالتیک به دلیل مزایای فراوان و کاربردهای متنوع، یکی از پرکاربردترین انواع پمپها در صنایع مختلف محسوب میشوند.
گردآوری:بخش دانش کسب و کار بیتوته