انواع اشکال تیرهای آهن چیست و چه کاربردی دارند؟

مجموعه: ابزار و ماشین آلات

انواع تیر آهن

انواع تیرآهن ساختمانی و کاربرد آن ها

کاربردهای تیر آهن

تیرهای فولادی به استحکام یک بنا کمک می‌ کنند و مهندسین ساخت ‌و ساز باید به ‌خوبی بدانند که هر تیر فولادی باید در کجای بنا کار گذاشته شود تا مقاومت و استحکام ساختمان تضمین شود. تیرهای فولادی از لحاظ شکل هندسی و ضخامت با هم متفاوت هستند و همین تفاوت ‌ها نیز بر میزان تحمل بار آن‌ ها تأثیر می‌ گذارد. 

از تیر آهن در بخش های مختلف یک بنا می توان استفاده کرد از جمله در ستون ها، خرپا، سقف، درگاه و چارچوب ورودی درگاه ها و ... تیر آهن به محکم نگان داشته شدن بنا کمک می کند. به همین دلیل است که هنگام ساخت بنا تاکید زیادی به استفاده از ستون های فولادی در هنگام ساخت می شود. بدون استفاده از تیر فولادی در بنا امکان فروپاشی آن حتی با یک تکان ساده دور از ذهن نیست.

تیرآهن چه کاربردی دارد

روش ساخت تیر فولادی

برای اینکه فولاد را بتوان به تیرهای فولادی مورد استفاده در صنعت ساخت‌ و ساز تبدیل کرد لازم است بر روی آن عملیاتی انجام شود. تیر فولادی معمولاً به دو روش ساخته می ‌شود. روش اول نورد گرم و روش دوم جوشکاری است. در ادامه این دو روش را به ‌اختصار توضیح خواهیم داد. 

روش نورد گرم

فولاد سرد در مقابل شکل‌گرفتن بسیار مقاوم است؛ بنابراین برای اینکه فولاد را به تیرهای فولادی در شکل ‌های مختلف تبدیل کنیم باید به آن حرارت دهیم. برای این فرایند فولاد را از میان کوره ‌ای که مجهز به غلتک ‌های چرخان است عبور می‌ دهند. غلتک‌ ها با عبور از روی سطح فولاد به آن شکل داده و ضخامت آن را تعیین می‌ کنند. 

پس از خروج تیر آهن از کوره به ‌شدت تحت نظارت قرار می‌ گیرد تا اطمینان حاصل شود که شکل مورد نظر را پیدا کرده است. گاهی برای حفاظت بیشتر از  فولاد از فرایند گالوانیزه گرم نیز استفاده می‌ شود. نکته مهم در عملیات نورد گرم آن است که حرارت باید در طول فرایند یکسان باشد تا تیر فولادی پس از سرد شدن شکل یکنواختی داشته باشد. 

روش نورد سرد

این روش مشابه روش قبلی است با این تفاوت که سردسازی تیر آهن پس از خروج از کوره با سرعت بیشتری انجام می شود. تیر آهن تولید شده به روش نورد سرد از لحاظ شکل ظاهری و ابعاد از تیرهای تولیدی نورد گرم کوچکتر هستند. تیر فولادی تولید شده به این روش که از روش اول کمی هزینه بر تر هم هست استحکام و مقاومت بیشتری نسبت به تیرهای دسته قبلی دارند. 

روش جوشکاری

یک روش دیگر برای ساخت تیرهای فولادی جوش کردن صفحات فولادی به یکدیگر است. جوش‌ کاری و مونتاژ صفحات فولادی می ‌تواند به کاهش وزن تیرهای فولادی کمک کند و در عین‌ حال می‌ تواند استحکام تیر را افزایش دهد. تیر آهن را می‌ توان به روش‌ های مختلفی مونتاژ کرد؛ مثلاً از طریق پیچ‌ و مهره کردن، پرچ کردن و جوش دادن. 

تیرآهن با سه روش ساخته می شود 

آشنایی با انواع تیر آهن

همان ‌طور که در قسمت‌ های قبلی توضیح داده شد تیرهای فولادی را می‌ توان بر حسب ضخامت و شکل ظاهری به انواع مختلفی تقسیم‌ بندی کرد. در این قسمت سعی داریم تعدادی از پر استفاده‌ ترین تیرهای فولادی در صنعت ساخت ‌و ساز کشور را به شما معرفی کنیم. اگرچه تعداد آن‌ ها اغلب بیش از این تعداد است. 

1. تیرهای I

به جهت شباهت ظاهری این تیرها به حرف انگلیسی I این نام را برای این مدل برگزیده ‌اند. این نوع تیر فولادی در رده ‌های تجاری و مسکونی کاربرد دارد. این تیر به طور گسترده در فعالیت‌ های ساختمانی به کار می‌ رود. از تیر I برای قاب و ستون ‌های سازه، سکوها و نیم ساخت‌ ها استفاده می‌ کنند. همچنین از این تیر آهن برای قاب ‌بندی کامیون ‌ها و تریلرها که برای حمل بار استفاده می ‌شود هم استفاده می‌ کنند. 

تیر آهن I بر اساس استاندارهای ایران و اروپا ساخته می شود که به آن IPE  گفته می شود. از ویژگی های آن می توان به تساوی ابتدا و انتهای بال های تیر اشاره کرد. یعنی در هیچ قسمتی از بال ضخامت کمتر یا بیشتر نمی شود. این محصول در صنعت ساخت و ساز کشور ما بسیار پراستفاده و محبوب است. 

نوع دیگری از تیر آهن مدل I وجود دارد که طبق استاندارهای کشورهای چین و روسیه ساخته می شود که به اختصار آن را INP می نامند. تفاوت این محصول با نمونه قبلی در مساوی نبودن ضخامت ابتدا تا انتهای بال تیر آهن است؛ به این معنا که در ابتدا بال ها نازک هستند و هر چه به انتهای تیر نزدیک می شویم بال ها ضخامت پیدا می کنند. این محصول در کشور ما ساخته نمی شود و تیرهای   INP در بازار کشور ما وارداتی هستند.

تیر آهن I

2. تیرهای H

تیرآهن هاش؛ شکل ظاهری این نوع تیر فولادی نیز به H انگلیسی شباهت دارد. این تیرها را برای فعالیت‌ های ساختمانی مورد استفاده قرار می ‌دهند. تیر H به‌عنوان یک تکیه‌ گاه قوی در سازه‌ ها مورد استفاده قرار می‌ گیرد و متحمل وزن زیادی می‌ شود. به طور گسترده از این نوع تیر برای ساخت پل به ‌عنوان قاب پل استفاده می ‌کنند. همچنین می ‌توان از آن برای ساخت سکوها و میزانسن‌ ها استفاده کرد. 

تیر H  به جهت بال های عریض تری که دارد به نام تیر آهن بال پهن هم شناخته شده است. این محصول با علامت اختصاری IPB شناخته می شود. بنابراین اگر در جایی این نام را خواندید یا شنیدید بدانید مقصود تیر آهن هاش است. تیر هاش در دو نوع سبک وزن و سنگین وزن تولید می شود. 

تیر آهن H

3. تیرهای لانه‌ زنبوری

این نوع تیر از لحاظ شکل ظاهری به لانه زنبور شباهت دارد؛ یعنی یک قطعه یک ‌پارچه و بسته فولادی که بر روی بدنه اشکالی شبیه به لانه زنبور دارد. تیرآهن لانه زنبوری را می ‌توان در سقف بنا به کار برد و روی آن را با بتن پوشاند. همچنین از آن برای ساخت پل‌ ها و ماشین ‌آلات ساختمانی هم می ‌توان استفاده کرد. 

تیرهای لانه زنبوری را به اختصار با علامت CPE معرفی می کنند. این تیرها به جهت مقاومت بیشتر خمشی، سبک تر بودن نسبت به انواع دیگر تیر آهن، به صرفه تر بودن به جهت استفاده کمتر فولاد در تولید آن در ساخت و ساز بسیار پر کاربرد هستند. از تیرهای لانه زنبوری به جهت سوراخ های موجود بر روی بدنه آن ها برای عبور لوله ها و تاسیسات در ساختمان بنا استفاده می شود. 

تیر آهن لانه زنبوری

تیر آهن در چه سایزهای تولید می شود؟

تیرهای فولادی موجود در بازار کشور ما بر حسب نیاز مصرف کنندگان در سایزهای مختلفی تولید می شوند. از جمله سایزهای پرفروش تیر آهن در بازار می توان به سایز 12، سایز 14، سایز 16، سایز 18 و سایز 20 اشاره کرد.

هر کدام از آن ها برای محل خاصی مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه به کاربردها و محل جایگذاری آن ها اشاره کرده ایم:

• از تیر فولادی سایز 12 بیشتر برای ستون ها و پوشش سقف استفاده می کنند. 

• از تیر فولادی سایز 14 که پر استفاده ترین نوع تیر آهن است بیشتر در خرپا، نعل و پوشش سقف استفاده می کنند. 

• از تیر فولادی سایز 16 در ساخت خرپا، پوشش سقف و پل لانه زنبوری استفاده می کنند. 

• از تیرهای فولادی سایز 18 نیز در بخش هایی مانند خرپا، نعل، پوشش سقف و پل استفاده می شود. 

قیمت تیر آهن در بازار 

با توجه ‌به نوسانات قیمت بازار و بالارفتن قیمت آهن در چند سال اخیر بازار آهن و فولاد با قیمت‌ های متفاوتی رو به‌ رو بوده است. تیرهای فولادی سایزهای مختلفی دارند که هر سایز قیمت منحصر به ‌فرد خود را دارد. هرچه سایز تیر کمتر باشد یعنی فولاد کمتری در آن به‌ کار رفته و بدین ترتیب قیمت نیز کمتر خواهد بود. همچنین قیمت تیر فولادی را بر اساس تعداد شاخه مورد سفارش و وزن آن بر حسب کیلوگرم محاسبه می ‌کنند. 

اگر قصد دارید تیر آهن بخرید می توانید به قیمت های تیر آهن دست دوم که در بازار معامله می شود نیز نگاهی بیاندازید. امروزه به جهت بالا رفتن قیمت تیر آهن نو می توان برای بعضی مصارف از تیر فولادی دیت دوم استفاده کرد و هزینه های خود را کاهش داد.

البته برای بعضی کارکردها در ساخت وساز حتما باید از تیر آهن نو استفاده کرد، زیرا تیر های دست دوم از لحاظ ابعاد و مقاومت و ظاهر با تیر آهن نو متفاوت هستند و نمی توانند همان کارایی را داشته باشند. 

قیمت تیر آهن در بازار 

کلام پایانی

تیرهای فولادی یکی از مهم ‌ترین مصالح ساختمانی هستند که در پایه، اسکلت، ستون ‌ها، خرپا، سقف و کف به‌ وفور مورد استفاده قرار می‌ گیرند. تیر فولادی با توجه ‌به کاربرد و مکانی که در سازه کار گذاشته می ‌شود به انواع مختلفی تقسیم می ‌شود. در این مقاله سعی کردیم انواع و کاربردهای تیر آهن در صنعت ساختمان‌ سازی را برایتان بیان کنیم.

گردآوری: بخش دانش کسب و کار بیتوته