آشنایی با مهم ترین تاسیسات بهداشتی ساختمان

مجموعه: خدمات فنی و تاسیسات

معرفی تاسیسات بهداشتی ساختمان

تاسیسات بهداشتی ساختمان چیست و چه کاربردهایی دارد؟ 

آشنایی با تاسیسات بهداشتی ساختمان

تاسیسات بهداشتی در واقع آن دسته از لوازم و تجهیزاتی هستند که در یک آپارتمان مسئولیت تامین بهداشت و پاکیزگی و تامین آب شرب یک ساختمان را بر عهده دارند. هر کدام از تجهیزات که این امور را به طور کلی در یک آپارتمان تامین کند جزو تاسیسات بهداشتی قرار می گیرد. 

شبکه لوله کشی آب سرد وگرم، شبکه لوله کشی برای انتقال آب فاضلاب به بیرون ساختمان، لوازم و تجهیزات بهداشتی داخل منازل مانند سینک ظرفشویی، دستشویی، توالت و حمام و همچنین شبکه انتقال آب باران به بیرون از منازل یا ناودانی به نوعی همگی جزو تاسیسات بهداشتی یک مجتمع هستند. 

در صورتی که این تاسیسات به مشکل بخورد مثلا لوله های فاضلاب مسدود شود یا آب لوله کشی قطع شود ساکنین یک آپارتمان با مشکلات جدی رو به رو می شوند. لازم است مهندسینی که در ابتدا این تاسیسات را در آپارتمان ها جای گذاری می کنند این کار را اصولی انجام دهند تا در آینده ساکنین به مشکلات این چنینی دچار نشوند. لوله کشی و قرار گرفتن تاسیسات و لوازم بهداشتی همگی باید بر مبنای اصول مهندسی و دقیق کار گذاشته شوند و نباید هر فرد بدون تخصصی در این زمینه اقدام کند. 

تاسیسات بهداشتی ساختمان جزو تاسیسات مکانیکی است

معرفی تاسیسات بهداشتی در ساختمان

در قسمت قبلی تیتر وار تاسیسات مرتبط بهداشتی در یک ساختمان را نام بردیم. در این قسمت قصد داریم این تاسیسات و کارایی هر یک را به تفکیک و به شکل کامل تری برای شما توضیح دهیم. 

سیستم لوله کشی آب گرم و سرد

یکی از مهم ترین بخش تاسیسات بهداشتی سیستم آب رسانی و لوله کشی است. اگر آب سرد یا گرم نداشته باشیم بخش مهمی از فعالیت های روزمره ما که شامل شست و شو است با مشکل مواجه می شود. آب سرد ساختمان از طریق سیستم های لوله کشی شهری و از بیرون آپارتمان به داخل آن جریان می یابد. 

این آب لوله کشی و تصفیه شده است و معمولا افراد همان آب را به همان شکلی که توضیع می شود مصرف می کنند. البته بعضی افراد از سیستم های تصفیه کننده آب به منظور تصفیه بهتر آب به ویژه در مناطقی که آب آشامیدنی بسیار نامرغوب است استفاده می کنند.

سیستم آب سرد و آب گرم معمولا با یک کنتور قطع و وصل می شود. معمولا در زمان هایی که مشکلی در لوله ها به وجود بیاید مانند نشتی، آب را از محل کنتور اصلی قطع می کنند تا مشکل را برطرف کنند. 

در برخی مجتمع های مسکونی روش دیگری برای تامین آب آشامیدنی مصرفی وجود دارد که این روش برای مناطقی است که به سیستم آب لوله کشی شهری دسترسی ندارند یا فشار آب لوله کشی بسیار کم است. این روش استفاده از پمپ آب است. پمپ از آب چاه تامین می شود و هنگام رسیدن به لوله تجهیزات آب شیرین کن آن را تصفیه می کند. 

آب گرم ساختمان نیز از طریق همین لوله کشی یا پمپ آب به داخل لوله ها جریان می یابد منتها برای گرم شدن آن یک مرحله جدید نیاز است. امروزه سیستم گرمایشی داخل هر خانه ای وجود دارد.

پکیج ها مسئول گرم کردن آب هستند و این آب گرم برای مصارف شست و شو و همچنین برای گرم کردن رادیات ها و لوازم گرمایشی مورد استفاده قرار می گیرد. در بعضی آپارتمان ها نیز آب گرم از طریق موتورخانه تامین می شود؛ به این شکل که دیگ آب با استفاده از مشعل گرم شده و آب گرم شده به داخل لوله کشی ساختمان جریان می یابد. 

لوله کشی یکی از تاسیسات بهداشتی ساختمان

سیستم لوله کشی آب فاضلاب

آب فاضلاب ساختمان همان پسابی است که ما پس از شست و شو و استفاده از آب تولید می کنیم. آبی که پس از حمام کردن و شست و شو و شستن ظروف و ... تولید می شود باید به فاضلاب وارد شود. برای خروج این آب نیاز است که داخل ساختمان یک لوله کشی برای خروج فاضلاب انجام شود. 

لوله های خروج فاضلاب به تمام لوازم بهداشتی مانند سینک ظرفشویی، روشویی، توالت و حمام متصل هستند و پساب حاصل از هر کدام به این لوله وارد می شود. این لوله ها مستقیما به چاه فاضلاب بیرون از ساختمان می ریزند. این یکی از عمومی ترین روش های خروج پساب ساختمان است. 

در برخی آپارتمان ها که امکان خروج مستقیم فاضلاب وجود ندارد داخل ساختمان یک سپتیک تانک به عنوان چاه قرار داده می شود. لوله های فاضلاب به این مخزن متصل می شوند و این مخزن نیز به چاه فاضلاب درون زمین متصل است. بنابراین سپتیک تانک از یک سو فاضلاب را دریافت و از سوی دیکر به درون زمین منتقل می کند. 

لوله کشی فاضلاب یکی دیگر از تاسیسات بهداشتی ساختمان

سیستم خروج آب باران

آب باران معمولا پشت بام ساختمان ها می ریزد و اگر راهی برای خروج آن وجود نداشته باشد در آنجا جمع شده و باقی می ماند و می تواند موجب نم زدن ساختمان شود یا به جهت راکد ماندن بو بگیرد. در هر صورت ضروری است که این آب خارج شود. در مناطق شمالی که بارندگی زیاد است برای جلوگیری از جمع شدن آب باران سقف خانه ها را شیب دار می سازند و این کمک می کند که آب به سمت بیرون سرازیر شود.

در مناطق دیگر نیز معمولا یا داخل زمین یک راه آب برای خروج آب باران به سمت فاضلاب کار گذاشته می شود یا از سیستم ناودانی استفاده می کنند. ناودانی یک لوله مستقیم به سمت خیابان است که آب از بالا داخل آن ریخته و از قسمت انتهایی به سادگی خارج می شود. معمولا ترکیبی از این روش ها برای مناطق پر باران استفاده می شود. 

ناودانی جزو تاسیسات بهداشتی ساختمان است

لوازم و تجهیزات بهداشتی

لوازم بهداشتی بخشی از تاسیسات بهداشتی ساختمان هستند. این تجهیزات شامل سینک ظرفشویی، روشویی، وان حمام و دوش، توالت و ... هستند. برای نصب هر کدام از این تجهیزات باید اصولی در نظر گرفته شود از جمله فاصله مناسب بین این تجهیزات تا دیوار و محل نصب و همچنین میزان شیب و ... به چند نکته مهم برای نصب این تجهیزات اشاره کرده ایم:

• برای نصب دستشویی و سینک باید از محکم بودن آن در محل اتصال اطمینان حاصل کنید. 

• پایه روشویی برای نگه داشتن وزن دستگاه نیست و کاسه روشویی باید سبک بوده و در جاییی محکم شود تا بر روی پایه فشار وارد نکند. 

• لوله هواکش باید به شکل ایستاده و با زاویه 45 درجه نصب شود. همچنین هواکش باید دست کم 15 سانتی متر بالاتر از لبه دستشویی نصب شود. 

• در مجاورت سیفون دستشویی و وان حمام باید یک دریچه تعبیه شود که ابعاد آن 25 در 25 سانتی متر باشد. 

• در صورت نصب توالت فرنگی باید برای آن حتما درب و لولای قابل بستن و محلی برای نشیمنگاه در نظر گرفته شود. 

• عمق آب هوابند سیفون دستشویی باید حداقل 50 میلی متر باشد. 

نکات ذکر شده در بالا تنها بخشی از اصول ایمنی و مهمی است که هنگام نصب تجهیزات بهداشتی باید مورد توجه متخصصین و مهندسین قرار بگیرد. تمامی این موارد به جز موارد مهم دیگر جزو اصول مهندسی هستند و کسانی که طراحی و معماری یک بنا و همچنین کار گذاشتن تاسیسات را بر عهده دارند باید این اصول را به طور کامل بدانند. 

لوازم بهداشتی جزو تاسیسات بهداشتی ساختمان هستند

روش های مراقبت و نگه داری از تاسیسات بهداشتی

تجهیزات و تاسیسات بهداشتی ساختمان به جهت ماهیت خود و برخورد بسیار زیاد با آب و مواد شوینده و بهداشتی و همچنین گازهای خطرناک همواره در معرض آسیب و خراب شدن هستند. فرسودگی این تاسیسات امری اجتناب ناپذیر است اما ما می توانیم با رعایت برخی موارد عمر آن ها را طولانی تر کرده و همچنین از بروز مشکلاتی مانند مسدود شدن راه آب و گرفتن فاضلاب و ... جلوگیری کنیم. 

در رابطه با تجهیزات شخصی هر خانواده به تنهایی مسئول نگه داری از لوازم بهداشتی خود مانند سینک و روشویی و وان حمام و سرویس بهداشتی است. نگه داری این لوازم کار سختی نیست و تنها با نظافت کردن دوره ای، جرم گیری کردن سطوح و استفاده از شوینده های مناسب، استفاده صحیح از تجهیزاتی مانند سیفون و برخورد صحیح با شیرهای آب و دوش حمام و ...  می توان طول عمر این تجهیزات را بالا برد. 

در مورد تاسیسات بهداشتی عمومی مانند لوله ها و شبکه فاضلاب نیز تمامی اهالی ساختمان موظف به رعایت یکسری نکات هستند تا طول عمر تاسیسات را افزایش دهند. به عنوان نمونه نباید داخل لوله های ظرفشویی و چاه سرویس بهداشتی آشغال بریزند، همچنین نکته مهم دیگر سرویس دوره ای تجهیزات و تاسیسات بهداشتی ساختمان است؛ چراکه با سرویس دوره ای تمام مشکلات لوله ها و سیستم فاضلاب و آب رسانی مشخص شده و برطرف خواهد شد. 

از تاسیسات بهداشتی ساختمان مراقبت کنید

کلام پایانی

نگه داری و مراقبت از تاسیسات ساختمان امر مهمی است که وظیفه تک، تک اهالی آن ساختمان است. تاسیسات ساختمان چه الکتریکی و چه مکانیکی در جهت رفاه و آسایش اهالی ساختمان ایجاد شده اند و باید به خوبی مراقبت شوند. تاسیسات بهداشتی ساختمان شامل لوله های آب و فاضلاب و لوازم بهداشتی یکی از بخش های مهم ساختمان هستند و مراقبت از این بخش می تواند از بروز مشکلات در این بخش ها جلوگیری گند. 

گردآوری: بخش دانش کسب و کار بیتوته