فال ارست یا قرقره خود جمع شونده؛ وسیله ای ایمنی برای کار در ارتفاع

مجموعه: تجهیزات ایمنی و بهداشتی

فال ارست وسیله ای مخصوص صعود است

فال ارست (ابزار جلوگیری از سقوط) 

فال ارست یا قرقره خود جمع شونده چیست؟

برای کار در ارتفاع تجهیزات ایمنی زیادی لازم است. این تجهیزات در کنار هم از بروز خطراتی مانند سقوط جلوگیری می کنند. فال ارست یک قرقره ایمنی است که مکانیزم قفل شونده دارد. هنگامی که فرد کنترل خود را از دست بدهد و سقوط کند این قرقره که یک کابل حداقل 15 متری دارد فورا باز شده و در جایی متوقف می شود و مانع از افتادن و سقوط فرد به اعماق می شود. 

یک سمت فال ارست را باید به هارنس یا لباس ایمنی فرد صعود کننده قفل کرد و سر دیگر را به پایه و یا یک جای محکم. در صورتی که فرد بخواهد به تنهایی صعود کند باید فال ارست را خودش کنترل کند و در صورتی که گروهی یا دو نفره باشند معمولا یکی از افراد کار صعود را انجام داده و دیگری فال ارست را کنترل و نظارت می کند. 

نحوه اتصال فال ارست

فال ارست اجزای مختلفی دارد. یک قرقره که داخل آن کابل یا سیم جمع شونده قرار گرفته است، دو عدد حلقه یا کارابین ایمنی که یکی از آن ها به سر کابل یا طناب متصل شده و به جلیقه یا هارنس ایمنی فرد متصل می شود و قفل دیگر به پایه نگه دارنده اتصال می یابد. بعضی از قرقره های جمع شونده یک پایه هم دارند که برای قرار دادن آن در مکان های مختلف طراحی شده اند. 

مکانیزم اثر فال ارست به این شکل است که هنگامی که فرد سقوط می کند طناب داخل قرقره باز می شود و ناگاه پس از چند متر باز شدن طناب مکانیزم قفل شونده آن فعال شده و فرد را نگه می دارد. فال ارست ها به یک سیستم شوک گیر هم مجهز هستند.

هنگامی که فرد سقوط می کند ممکن است در هنگامی که طناب قفل می شود یک ضربه ناگهانی و شوک به ستون فقرات وی وارد شود که می تواند بسیار خطرناک باشد؛ برای جلوگیری از این ضربات ناگهانی هنگام سقوط، فال ارست شوک گیر دارد و آن را خنثی می کند. قطعه فنر مانند در فال ارست همان بخش شوک گیر این وسیله ایمنی است.  

فال ارست با قابلیت قفل شونده مانع سقوط از ارتفاع می شود

انواع فال ارست

در یک دسته بندی می توان این وسیله را براساس اندازه سیم و طناب آن دسته بندی کرد. افراد با توجه به میزان ارتفاعی که قرار است در آن موقعیت کار کنند باید فال ارست مناسبی خریداری کنند. طناب فال ارست معمولا در اندازه های 15 متری، 20 متری، 25 متری و 28 متری تولید می شوند. 

در یک دسته بندی دیگر می توان این وسیله را به دو نوع دسته بندی کرد. نوع اول قرقره خود جمع شونده پس از قفل شدن قابلیت بالا کشیدن فرد از ارتفاع و جمع شدن را دارد که به این نوع، فال ارست کلاس A گفته می شود. نوع دوم علاوه بر اینکه توانایی بالا کشیدن فرد را دارد می تواند به آرامی فرد را به پایین انتقال دهد. به این نوع، فال ارست کلاس B گفته می شود. 

فال ارست هم می تواند فرد را به بالا ببرد و هم به پایین هدایت کند 

از فال ارست در چه مشاغلی استفاده می شود؟

قرقره خود جمع شونده یک وسیله و تجهیز ایمنی است که برای کار در ارتفاعات یا اعماق زمین طراحی شده است. مشاغلی که باید از این وسیله ایمنی استفاده کنند بسیار زیاد هستند اما در قسمت پایین ما به تعدادی از مصارف مهم این وسیله ایمنی اشاره کرده ایم:

• در شغل حفاری کسانی که قصد دارند به اعماق زمین بروند لازم است فال ارست را به خود متصل کنند. در چنین موردی پایه بیرون از چاه قرار داده می شود و معمولا افراد دیگر بر آن کنترل می کنند. 

• به جز حفاری مشاغل دیگری که لازم است فرد به اعماق برود باید از فال ارست استفاده کنند. مثلا مامورین چاه باز کنی، حفر چاه یا حتی کسانی که می خواهند به بررسی لوله ها در اعماق زمین بپردازند. 

• کسانی که در ارتفاع کار می کنند نیز باید برای جلوگیری از سقوط از فال ارست استفاده کنند از جمله مشاغل ساخت و ساز در ارتفاع، نصب کنندگان بنر در ارتفاعات، کسانی که قصد نظافت یا رنگ آمیزی نمای بیرونی یک ساختمان را دارند، برق کارانی که بر روی دکل ها کار می کنند و مشاغلی از این دست.

• ورزشکارانی مانند کوه نوردان و صخره نوردان نیز باید حتما از این وسیله ایمنی برای صعود خود استفاده کنند. 

فال ارست برای کار در ارتفاع ضروری است

نکات ایمنی برای استفاده از قرقره خود جمع شونده

برای اینکه این وسیله ایمنی در ارتفاعات و هنگام به کار گیری شما را دچار مشکل نکند باید حتما قبل از استفاده بررسی و آزمایش شود. بررسی هایی که باید بر روی فال ارست انجام شود به شرح زیر است:

1. قرقره را باید از جهات مختلف بررسی کنید. بدنه قرقره هیچ گونه خرابی، پوسیدگی یا غر شدگی نداشته باشد. هر آنچه که بتواند بر عملکرد فال ارست تاثیر منفی بگذارد باید اصلاح و تعمیر شود. 

2. طناب را بررسی کنید. نباید حالت پیچ خوردگی یا گره خوردگی داشته باشد. همچنین بررسی کنید که طناب پوسیده نشده باشد یا در قسمتی از آن سوراخ یا پارگی ایجاد نشده باشد. پوسیدگی یا پارگی طناب می تواند منجر به سقوط شما شود. 

3. مکانیسم توقف و قفل شونده را بررسی کنید. برای این منظور می توانید حالت سقوط را شبیه سازی کنید. به این شکل که مقداری از طناب را با حالت ناگهانی بیرون بکشید تا متوجه شوید آیا ترمز آن کار می کند یا خیر. اگر با بیرن کشیدن طناب هیچ اتفاقی نیوفتاد و طناب در جایی معین قفل نکرد پس عملکرد توقف دچار مشکل شده است. 

4. عملکرد سیستم جمع شونده را نیز بررسی کنید. برای تست این بخش نیز چند سانتی متر از طناب را بیرون کشیده و رها کنید. اگر طناب به شکل خودکار و نرم دور قرقره جمع شد یعنی مشکلی وجود ندارد. در غیر این صورت اگر با رها کردن طناب به همان حالت باز باقی ماند و جمع نشد پس سیستم جمع شونده به مشکل برخورد کرده و باید بررسی شود. 

5. به جز تست کردن اجزا باید به این نکته توجه داشته باشید که فال ارست شما تحت استانداردهای جهانی EN و CE تولید شده باشد. به هیچ وجه شما اجازه استفاده از تجهیزات ایمنی غیر استاندارد را ندارید. 

6. در بخش های مختلف این وسیله امکان دارد لبه های تیز و برنده ای وجود داشته باشد. مثلا در بخش اتصال کابل یا قسمت قرقره و کارابین ها. تمامی قسمت های برنده باید پوشش داده شود تا هنگام کار در ارتفاع با بدن فرد برخورد نکند. 

قبل از استفاده از فال ارست باید بررسی شود

کلام پایانی 

برای صعود در ارتفاع یا حتی سفر به اعماق زمین نیاز به تجهیزات ایمنی مختلفی داریم. یکی از این تجهیزات فال ارست است. فال ارست که قرقره خود جمع شونده یا قرقره توقف سقوط هم نام دارد برای جلوگیری از سقوط افراد از یک مکانیزم قفل شونده استفاده می کند. کابل این قرقره کاملا دور حلقه پیچیده شده اما هنگامی که فرد سقوط می کند این کابل چند متر باز شده و در یک نقطه متوقف می شود؛ بدین شکل مانع از سقوط فرد می شود. 

گردآوری: بخش دانش کسب و کار بیتوته