تقویم تاریخ - 24 مرداد

مجموعه: تقویم تاریخ

1551م:به دستور شاه طهماست اول (متولد 1514 و متوفي در 1576 ميلادي) كه 52 سال بر ايران سلطنت كرد در 15 اوت سال 1551 شهر «واردزيا» واقع در گرجستان كه در درون كوه ساخته شده بود بسته شد زيرا كه به صورت يك مركز آموزش كشيش و ترويج مسيحيت درآمده بود. اين شهر در قرن دوازدهم و در پي ترس از هجوم سلجوقيان ساخته شده و بعدا به دليل بيم از حمله مغولان كه وارد جنوب روسيه شده بودند توسعه يافته بود. خانه هاي شهر به صورت آپارتمان هاي چندين طبقه و بعضا 13 طبقه در دل كوه ساخته شده بودند و راه ورودي به اين شهر غاري، تنها از طريق چاههاي مخفي بود. اين شهر اضطراري، زماني گنجايش دهها هزار تن سكنه را داشت كه در زلزله سال 1283 ميلادي آسيب شديد ديد و از آن پس به مركز آموزش مسيحيت تبديل شد و چون در دوران حكومت صفويان در قلمرو ايران قرار داشت شاه طهماسب دستور بسته شدن آن را داد تا به صورت يك پايگاه مخفي مخالفان ايران و اسلام درنيايد. بقاياي آپارتمان هاي غارساخته اين شهر اينك از نقاط جذب تماشاگر در گرجستان است.

1953م:شاه و زنش ثريا در اين روز (15 اوت 1953) در رامسر بسر مي برد و منتظر واکنش مصدق و تحولات بعدي پس از ابلاغ عزل نخست وزير بود. هواپيماي شاه که خلباني آن را خاتمي برعهده داشت در فرودگاه آماده بود تا در صورت وزش باد مخالف به خارج فرار کند. شاه سيزدهم اوت 1953 (22 مرداد 1332) نامه بركناري دكتر مصدق را از نخست وزيري ايران امضاء كرده بود، نامه بركناري دكتر مصدق و نامه انتصاب سرلشكر بازنشسته زاهدي به نخست وزيري كه هر دو مغاير قانون اساسي بود، به صورت محرمانه امضاء شده بود و مردم از آن آگاه نبودند. نقشه براندازي حکومت دکتر مصدق توسط سرويسهاي اطلاعاتي انگلستان و آمريکا طرح شده و خود شاه هم، زياد از جزئيات آن آگاه نبود.

14147م: اوت زادروز داستان نگار بسيار معروف آمريكايي، بانو «دانيل استيل» است كه در سال 1947 به دنيا آمده است. وي كه يك آلماني ـ پرتغالي تبار است در نيويورك در دبيرستان فرانسويان (ليسه) تحصيل كرده و سپس به تحصيلات عالي در دانشگاه غيردولتي نيويورك ادامه داده است و شايد به جهت دانستن زبان فرانسه باشد كه نيمي از سال را در فرانسه و نيم ديگر را در آمريكا بسر مي برد. طبق آمار رسمي منتشره در سال 2005، داستانهاي اين بانو تا آن سال 530 ميليون نسخه فروش داشته اند. دانيل از نوجواني آغاز به نوشتن داستان كرده و داستانهاي او كه عموما زمينه رومانس دارند به بسياري از زبانها ترجمه شده اند. وي كه اينك 59 ساله است تنها در ازدواج موفق نبوده و در طول عمر، پنج بار شوهر كرده است و از اين جهت اندرز مي دهد كه هر فرد از جواني (همانند تحصيل و انتخاب شغل) براي ازدواج برنامه ريزي كند و بيش از هركار ديگر در آن دقت بعمل آورد زيرا كه اگر در ازدواج موفق نشود، توفيق او در امور ديگر مشكل خواهد بود و در زندگي حلاوت نخواهد داشت.

2004م:14 و 15 اوت 2004 رسانه هاي امريكا درگذشت «جوليا چايلد» آموزگار آشپزي و مولف چند كتاب در اين زمينه را در رديف اخبار اول خود قرار داده بودند كه مابقي اخبار مهم روز اين رسانه ها عبارت بودند از: شرق آمريكا با دو توفان دريايي ويرانگر و مرگبار دست به گريبان است؛ در نجف، مقتدا صدر بارديگر گفته است كه از شهر خارج نمي شود و به پايداري ادامه خواهد داد؛ بهاي نفت خام هر بشكه به 46 دلار و 58 سنت رسيده است؛ مبارزات انتخاباتي آمريكا هر لحظه داغتر مي شود؛ پوتين بودجه نظامي روسيه را دفعتا چهل درصد! بالا برده است ؛ ايران در رابطه با برنامه اتمي خود، ديگر انعطاف پذير نيست؛ زد و خورد در هرات و ناامني در افغانستان شدت گرفته است؛ درميان تدابير امنيتي گسترده، مسابقه هاي المپيك با شركت 202 ملت در يونان ـ زادگاه باستاني آنها آغاز شده است؛ و ... .

اتفاقا در 14 اوت سال 2008 نيز عکس و خبر جوليا چايلد در صفحه اول روزنامه هاي آمريکا قرارداشت و اين بار به عنوان «جاسوس» اين کشور. اين روزنامه ها به استناد اسنادي که از طبقه بندي خارج شده است نوشته بودند که بانو چايلد در دهه 1940 به مساعي سرويسهاي جاسوسي کمک کرده بود و ....

6‎36م:پانزدهم ماه اوت در سال 636 ميلادي نبرد يرموك (Yarmuk) ميان سپاه اعراب مسلمان و ارتش روم شرقي (بيزانتين) آغاز شد كه بيستم اوت به شكست كامل روم شرقي و خروج آن براي هميشه از سوريه و فلسطين انجاميد. خالد ابن وليد (متوفي در سال 642 ميلادي و مدفون در حمص سوريه) فرماندهي سپاه اعراب مسلمان را در اين جنگ برعهده داشت. وي قبلا با سپاهي مركب از 20 تا 30 هزار و عمدتا سوار سبك اسلحه وارد سوريه شده و دمشق و حمص را تصرف كرده بود. اين نخستين لشكركشي مسلمانان به خارج از جزيرةالعرب بود. هراكليوس امپراتور روم شرقي كه چنين لشكركشي را پيش بيني نمي كرد سريعا سپاهي مركب از رومي ها، اسلاوها و اعراب غساني و جمعا شصت هزار نفر روانه سوريه كرد. هراكليوس قبلا در جنگ با خسرو پرويز شاه ايران سوريه و فلسطين را به تصرف خود درآورده بود. قرار بود كه ارمني ها نيز در اين جنگ به هراكليوس کمک کنند كه در آخرين مرحله از ورود به جنگ منصرف شدند.

1769م:ناپلئون بناپارت 15 اوت سال 1769 در جزيره كرس (كورسيكا) كه دولت فرانسه يك سال پيش از اين از دولت «كشور - شهر» جنوآ آن را خريداري كرده بود از پدر و مادري ايتاليايي تبار به دنيا آمد. پدرش كه حقوقدان بود او را در 9 سالگي به مدرسه نظام فرانسه فرستاد و در 16 سالگي از رسته توپخانه فارغ التحصيل، و در سال 1792 سروان شد. وي همانند روبسپير از اعضاي باشگاه ژاكوپن ها (راديكالهاي انقلاب) بود كه قدي كوتاه، ولي انرژي فراوان داشت و با نشان دادن نبوغ نظامي خود در چند عمليات جنگي، در 24 سالگي سرتيپ سپاه انقلاب فرانسه شد. در ژوئيه سال 1794 پس از اعدام روبسپير چند روز به زندان افتاد. ناسيوناليست، جمهوريخواه، ضد انگليسي و خواهان يك اروپاي دمكراتيك متحد بود. پس از به پيروزي رساندن ارتش فرانسه در چند جنگ، در كودتاي بدون خونريزي 9 نوامبر سال 1799 و ايجاد يك شوراي عالي براي رياست كردن بر جمهوري فرانسه درست مشابه آن چه كه در روم باستان بود شركت كرد و به عنوان يكي از اعضاي سه گانه اين شورا تعيين گرديد كه به زودي رئيس آن به عنوان «كنسول اول» شد كه در سال 1802 اين عنوان به كنسول مادام العمر تبديل و در مه 1804 از سوي سناي فرانسه اين مقام به امپراتور تغيير يافت و تا 815 امپراتور فرانسه بود. ناپلئون نه تنها يك نابغه نظامي، بلكه يك مدير خوب و يك اصلاح طلب بود. نظام آموزش و پرورش فرانسه، جمع آوري قوانين فرانسه در يك مجموعه به نام Codes، اصلاحات قضايي و مالياتها از يادگاري هاي اوست. اعتقاد به وجود يك دولت مركزي و سپردن كارها به افراد كاردان داشت و بهترين افراد را براي انجام كارها انتخاب مي كرد. هيچگاه بر ضد آزادي و حكومت قانون در متصرفات فرانسه نبود. با طلاق گفتن همسر اول خود ]با راي سناي فرانسه[ و ازدواج مجدد به ممنوعيت صدها ساله طلاق در فرانسه عملا پايان داد. خواهان ايجاد فدراسيوني از مردم اروپا كه از آزادي كامل برخوردار باشند بود. مخالفت او با انگلستان و منع تجارت و كشتي راني اروپاي قاره اي با آن بسيار لجوجانه و حمله نظامي وي به روسيه يك اشتباه بود.

1918م:لنين 15 اوت سال 1918 دستور داد كه روابط روسيه با آمريكا قطع شود، زيرا كه آمريكا به سه دولت ژاپن، فرانسه و انگلستان در كمك به ضد انقلابيون روسيه پيوسته بود و به اين كشور تفنگدار دريايي فرستاده بود. هدف باطني ژاپن از لشكركشي به روسيه پس از انقلاب بلشويكي (توده اي) سال 1917، تصرف شرق سيبري بود كه از دير زمان به آن نظر داشت و فرانسه و انگلستان هم مايل به شكست دولت انقلاب (لنين) بودند. از آنجا كه كمونيستهاي انقلابي «سرخ ها» شهرت داشتند، مخالفان آنان «سفيدها» خوانده مي شدند.

تاريخ نشان داد كه از سفيدها و نيز نيروهاي اعزامي ژاپن، فرانسه، انگلستان و آمريكا به روسيه براي سركوب كردن انقلاب كاري ساخته نشد. انقلاب روسيه در دهه 1980 از درون تضعيف و سپس فروپاشيد زيرا که به تدريج از هدف ها و برنامه هايش دور شده بود، دلسوز نداشت و ....

1975م:پانزدهم اوت سال 1975، چهار سال پس از تاسيس كشور مستقل بنگلادش در سرزميني كه قبلا به مدت 24 سال پاكستان شرقي خوانده مي شد، در اين كشور يك كودتاي نظامي روي داد كه ضمن آن شيخ مجيب الرحمن بنيادگذار بنگلادش و رئيس اين كشور كه به پدر بنگلادش معروف شده است كشته شد و دولت تغيير يافت. در جريان اين كودتا كه به دست افسران جزء صورت گرفته بود اعضاي خانواده شيخ مجيب و كاركنان دفتر او، جز دو دخترش كه در مسافرت اروپا بودند كشته شدند. شيخ مجيب هنگام مرگ 55 ساله بود. شيخ مجيب در عين حال رهبر حزب عوامي ليگ بود و تمايلات سوسياليستي داشت. برخي مورخان نوشته اند كه برنامه هاي شيخ مجيب باعث نگراني آمريكاييان شده بود و احتمالا كودتاي 15 اوت 1975 با نقشه و كمك «سيا» انجام شده بود.

شيخ مجيب رهبر جدايي طلبان پاكستان شرقي بود كه فعاليت هاي او به يك قيام مسلحانه در سال 1971 انجاميد كه دولت هند نيز نيرو براي كمك به قيام كنندگان فرستاد و دولت پاكستان در 17 دسامبر سال 1971 با قبول آتش بس از دعاوي خود در پاكستان شرقي صرفنظر كرد و اين سرزمين به رهبري شيخ مجيب به نام جمهوري بنگلادش تولد خود را اعلام داشت.

در پي كودتاي اوت 1975 كودتاي ديگري در سال 1977 روي داد كه منجر به روي كارآمدن ژنرال ضياء الرحمن در بنگلادش شد. مدتي گذشت تا دمكراسي به بنگلادش بازگشت و بانو حصينه واجد دختر شيخ مجيب نخست وزير بنگلادش شد كه در انتخابات اخير موفق نشد اين سمت را حفظ كند ولي همچنان رهبر حزب عوامي ليگ است كه نقش حزب اقليت را ايفاء مي كند.

1519م:امروز سالروز تاسيس شهر «پاناماسيتي» در آمريكاي مركزي در 15 اوت سال 1519 است كه توسط اسپانيايي ها به وجود آمد و اينك پايتخت جمهوري پاناما است كه قبلا بخشي از كشور كلمبيا بود. چون دولت وقت کلمبيا با دادن امتياز ساختن آبراه پاناما به آمريکاييان موافقت نمي کرد دولت آمريکا به استقلال طلبان پانامايي کمک کرد تا منطقه خود را از کلمبيا جدا کنند و يک کشور مستقل تشکيل دهند و سپس به دولت آمريکا اجازه دهند که در منطقه آبراه، نيروي نظامي مستقر سازد. آبراه پاناما دو اقيانوس اطلس و آرام را به هم متصل مي سازد. قبلا کشتي ها مجبور بودند که قاره آمريکا را دور بزنند و از تنگه ماژلان بگذرند که برايشان راهي بسيار طولاني بود.

2004م:با اين كه يونانيان باستان عدد 13 را نحس مي دانستند و اين باور خود را به ميان ملل ديگر بردند؛ در اين روز از ماه اوت سال 2004 مسابقه هاي ورزشي المپيك با شركت ده هزار و پانصد ورزشكار از 202 كشور در 28 رشته در آتن آغاز شد كه انجام آنها 16 روز طول مي كشد. دور تازه مسابقه هاي المپيك در سال 1896با برگزاري اين مسابقه ها در يونان ـ زادگاه باستاني آنها آغاز شده بود. تفاوت بارز برگزاري اين مسابقه ها در آن سالها با امروز در اين است كه تا دهه 1970 دولتهاي ميزبان دغدغه خرابكاري، و مديران مسابقه نگراني مصرف داروي محرك توسط ورزشكاران را نداشتند. مقامات يوناني با يك ميليارد و پانصد ميليون دلار كه صرف حفظ امنيت بازيها كرده اند، گفته اند كه نگراني از احتمال خرابكاري مانع از آن مي شود كه در شب خواب راحت داشته باشند زيرا كه ممكن است يك خرابكار از گوشه اي رخنه كند ، بمبي منفجر سازد و زحمات آنان را هدر دهد.

با اين كه يك بانوي يوناني به دهها هزار تن تماشاگران آيين هاي گشايش مسابقه ها مي گفت كه « اتباع جهان به ديدن مسابقه ها خوش آمديد » مفسران غير ورزشي روزنامه ها عموما نوشته بودند: مسابقه هاي ورزشي و هر گونه مسابقه منطقه اي و جهاني احساسات ناسيوناليستي ملل را تقويت مي كند، تا جهان وطني و جهان انديشي را، زيرا كه هركس و حتي يك كمونيست اصيل خواهان برنده شدن ورزشكاران و شركت كنندگان وطن خودش است و پيروزي آنان غرور او را افزايش مي دهد و بنا بر اين ، در اين كار حرارت و تعصب نشان مي دهد.

2004م:روزنامه ها در شماره هاي 14 اوت 2004 درمورد مخالفت هايي كه در آسياي غربي و جنوبي با ادامه زد و خورد و حملات هوايي در نجف شده است، عكسهاي تظاهرات هزاران نفري ايرانيان ، لبناني ها ، هنديان و پاكستانيها را چاپ كرده همراه با خلاصه اي از جغرافياي خاور ميانه و شمار شيعيان آن و تعصبي را كه در احترام و علاقه نسبت به به نجف ( واقع در چند كيلومتري شمال غربي كوفه ) ابراز مي دارند چاپ كرده و نوشته بودند كه از قرون وسطي تا كنون علاقه شيعيان به مدفون شدن در گورستان نجف ادامه داشته و به همين دليل اجساد بسياري از بزرگان و سلاطين شيعه از كشورهاي خود به نجف منتقل و در گورستان اين شهر مدفون شده اند.

2004م:13 اوت 2004 مقتدا صدر در نجف در مصاحبه اي گفته بود: يا مرگ و يا پيروزي، و مقامات عراقي وقت را عامل و دست نشانده بيگانه و ديكتاتورهاي تازه خوانده بود و خواسته بود كه استعفا كنند.

وي كه با دست باند پيچي در مصاحبه شركت كرده بود كه نشانه مجروح شدنش در زد و خوردهاي نجف بود گفته بود: آمريكا يك روز بهانه جنگ سرد داشت، حالا بهانه جنگ با تروريسم و فردا بهانه جنگ با يك عامل موهوم ديگر را خلق خواهد كرد، و به نظر مي رسد كه آمريكا مي خواهد الگوي قديمي انگليس را كه راه اندازي منازعات شيعه و سني است دنبال كند و با اين تفرقه افكني و تضعيف هر دو طرف، بر منطقه نفت حكومت كند.

ژنرال كولن پاول وزير امور خارجه وقت آمريكا كه در اوتاوا بود در همان روز نسبت به اظهارات صدر واكنش نشان داد و گفت: نظاميان ما به فشار خود بر ميليشياي صدر ادامه خواهند داد. اين ميليشيا جز زور چيزي نمي فهمد و با چنين افرادي نمي شود ترك مخاصمه كرد. ما (آمريكا) بايد هميشه درنظر داشته باشيم كه اتكاي شيعيان عراق نهايتا به دولت شيعي ايران است. ما بايد تاريخ تحولات عراق از هزاران سال پيش تا به امروز را در حافظه خود داشته باشيم و ريشه هر «رويداد روز» را در آن جستجو كنيم. مسائل خاورميانه پيچيده اند و از هم جدا نيستند. همين پيچيدگي و مختلط بودن مسائل، خاورميانه را به صورت بزرگترين كانون بحراني جهان امروز درآورده است.