تقویم تاریخ - 15 تیر

مجموعه: تقویم تاریخ

بزرگان يمن بسال 570 ميلادي از خسرو انوشيروان، شاه ساساني ايران، خواسته بودند كه لشكري بفرستد و حبشي ها را بيرون راند. سپاه اعزامي ايران كه به فرماندهي «وهرز» ژنرال ديلمي با كشتي از راه خليج فارس به يمن فرستاده شده بود حبشي ها را بيرون راند. حكومت ايرانيان بر يمن 57 سال بعد در 628 ميلادي پس از مرگ (قتل) خسرو پرويز و گسترش اسلام در جزيرة العرب پايان يافت.

1631م:ششم ژوئيه سال 1631 ميلادي ژنرال رستم خان فرمانده نيروهاي اعزامي از اصفهان به قفقاز، به نافرماني تهمورث حكمران گرجستان پايان داد. در پي اين رويداد، دربار صفوي در اصفهان «خسروميرزا» را به جاي حکمران سابق به فرمانداري گرجستان تعيين كرد.

1916م:بحران كابينه در اين روز، ششم ژوئيه در سال 1916 (1294 هجري خورشيدي و در جريان جنگ جهاني اول که نيروهاي دولتهاي متخاصم، ايران را هم ميدان نزاع خود قرار داده بودند) به اوج خود رسيده بود. عين الدوله دوم ژوئيه پس از درگير شدن با مجلس بر سر ادامه وزارت فرمانفرما (وزير داخله) از نخست وزيري كناره گيري كرده بود و دو جناح اصلي مجلس (اعتداليون و دمكراتها) هر كدام نظر به يك سياستمدار داشتند. بالاخره، شاه وقت مستوفي (مستوفي الممالك) را معرفي كرد كه اين پيشنهاد رد شد. شاه بار ديگر عين الدوله را معرفي كرد كه اكثريت مجلس وي را هم تاييد نكرد. در اين ميان، جمعي از اعضاي مجلس «مشيرالدوله» را پيشنهاد كردند كه خود او نپذيرفت و سرانجام 27 ژوئيه (پنجم مرداد) دوباره مستوفي معرفي شد و اين بار راي اعتماد به دست آورد!.

1336م:15 تيرماه 1336 مخفيگاه «خسرو روزبه» سرگرد كمونيست ارتش كه مدتها فراري بود در خيابان سيروس كشف و به محاصره ماموران درآمد. خود وي هنگام فرار از اين محل از طريق تير برق بر زمين افتاد، مجروح گرديد، دستگير و بعدا اعدام شد. مردم او را به دليل برخورد و گريزهاي شگفت آنگيزش با ماموران، «اعجوبه زمان» مي خواندند. سابقه درگيري و فرار هاي خسرو روزبه از سال 1324 آغاز شده بود. يکي از موارد فرار او 17 ارديبهشت سال 1326 از زندان دژبان مرکز (تهران) بود که در باره اين فرار افسانه سرايي فراوان شده بود. خسرو ، سروان توپخانه بود که در دانشکده فني دانشگاه تهران هم به تحصيل پرداخت و در همه جا و همه وقت يک لحظه از فعاليت و تبليغ براي سوسياليسم باز نمي ايستاد. کتاب او در باره توپ و خمپاره نشان داد که وي يک نابغه نظامي و داراي هوش رياضي است.

1859م:ششم ژوئيه زادروز شاعر و نويسنده سوئدي ورنر فن هايدنستام Verner Von Heidenstam است كه در سال 1859 به دنيا آمد و در سال 1916 برنده جايزه ادبي نوبل شد. وي پس از ديداري از خاورميانه و كشورهاي منطقه مديترانه تحت تاثير فرهنگ خاور ميانه قرار گرفت و چند كتاب او درباره اين منطقه است . وي در اثر خود « انديميون » نگراني عميقش را از انتقال فرهنگ اروپايي به خاور ميانه و گرفتن جاي فرهنگ اين منطقه را ابراز داشته است . يك داستان او تحت تاثير قصه « هزار و يك شب » و به همين سبك نوشته شده است ، همين طور كتاب ديگر او « قفس شير » . هايدنستام كه به تاريخ وطن خود علاقه فراوان داشته بقيه داستانهاي خود را برپايه قصه هاي تاريخي سوئد نگاشته است.

1885م:لويي پاستور Louis Pasteur شيميدان فرانسوي ششم ژوئيه در سال 1885 مايه پيشگيري (واكسن) ضد هاري را كه ساخته بود با موفقيت روي نوجواني به نام ژوزف آزمايش كرد و راه براي پيشگيري از بيماريها هموار شد.

وي قبلا ابراز نظر كرده بود كه باكتري تضعيف شده در آزمايشگاه اگر به افراد تزريق شود در آنها مصونيت ايجاد خواهد كرد.

1955م:دكتر اكسل تئورل Axel Theorell پزشك و بيو شيميست سوئدي كه به خاطر كشف چند آنزيم تازه در سال 1955 جايزه نوبل گرفت ششم ژوئيه 1903 به دنيا آمد . از اكتشافات علمي ديگر او اكسيده شدن آنزيمها و تاتير الكل بر آنهاست.

1535م:«توماس مور» فيلسوف و شخصيت انگليسي كه حاضر نشده بود پادشاه را به عنوان رييس كل كليساهاي اين کشور به رسميت بشناسد و طلاق گفتن زنش را تاييد کند ششم ژوئيه در سال 1535 به جرم خيانت! گردن زده شد. مور که يک روشنفکر انگليسي و کاتوليک بود نويسنده يك کتاب «مدينه فاضله (طرحي نو براي تامين سعادت انسان)» است.

هنري هشتم پادشاه وقت انگلستان كه پاپ طلاقهاي پي در پي و ازدواجهاي مكرر او را غير شرعي اعلام كرده بود كليساي انگلستان را تحت رياست خود، مستقل اعلام داشته بود كه بسياري از مردم و مقامهاي انگليسي زير بار نرفته بودند. هنري هشتم «توماس مور» را که لقب «سر» داشت اعدام كرد تا ديگر مخالفان حساب كار خود را بكنند. توماس مور 15 ماه مقاومت كرده و تسليم نظر پادشاه كه خواسته بود نسبت به او سوگند وفاداري ياد كند و رياست وي را بر كليساي انگلستان بپذيرد نشده بود.

هنري هشتم که در تاريخ به سلطان گردن زن معروف شده است يك سال بعد از توماس مور , زن دوم خود «آن بولين Boleyn» را هم به همين صورت اعدام كرد.

1785م:كنگره آمريكا ( که در آن زمان، تنها يك مجلس بود) ششم ژوئيه سال 1785 به اتفاق آراء «دلارDollar» را واحد پول آن كشور قرار داد. پيش از انقلاب استقلال ايالات متحده، پول انگلستان (ليره) در 13 مهاجر نشين انگليسي آمريكاي شمالي رايج بود. در جريان انقلاب، آمريكائيان سكه نقره اي اسپانيا به نام «دلار» را كه در مكزيك اسپانيا رايج بود وسيله داد و ستد قرار داده بودند و به همين دليل نام پول ملي خود را «دلار» گذاشتند.

سكه دلار نقره اي از قرن چهاردهم به مدت سه قرن و اندي به نام «تالرThaler، دالر، تلار و دلار» در اروپا رايج بود كه اسپانيايي ها آن را حفظ كردند و به مستعمرات خود در قاره آمريكا منتقل ساختند.

1923م:اتحاد جماهير شوروي سوسياليستي به ابتكار لنين كه آرزو داشت روزگاري جهان به صورت يك کنفدراسيون سوسياليستي درآيد ششم ژوئيه 1923 برپايه مليتهاي امپراتوري روسيه تاسيس شد كه در دسامبر سال 1991 يلتسين و دوتن ديگر (سران بلاروس و اوکراين) بدون اعلام قبلي در يك استراحتگاه زمستاني انحلال آن را اعلام داشتند كه ديديم اوضاع اعضاي اتحاديه منحله هم از آن چه كه بود بهتر نشده است ؛ تنها مردم اين اتحاديه فروپاشيده برابري نسبي را از دست داده اند. پارلمان روسيه (دوما) چندي بعد با تصويب يک قانون، انحلال شوروي را عملي غير قانوني خواند که هنوز هيچيک از دو رئيس جمهوري روسيه پس از انحلال شوروي اين قانون را امضاء نکرده اند!.

1932م:موسوليني رهبر وقت ايتاليا دراين روز در سال 1932در اجتماع مشترك نمايندگان معلمان، سردبيران نشريات، مولفان و ناشران كتاب گفت: بررسي تاريخ به او فهمانده است كه در هر سرزمين، همه دشواري هاي ملي نتيجه ضعف ميهندوستي بوده بنا براين، ما آموزش ميهندوسي را در مدارس برخواندن و نوشتن و حساب كردن و علوم مقدم مي داريم و از روزنامه نگاران و مولفان موكدا مي خواهيم كه آموزش عمومي ميهندوستي را سرلوحه كار خود قرار دهند و ناشران كتب مولفان تازه را تشويق به اين كار كنند. اين آموزش بايد همه جانبه ولي غير مستقيم باشد كه مردم در برابر آن مقاومت نشان ندهند و آن را دستور دولتي نشمارند. به باور موسوليني، خيانت ،فساد اداري ،طمع به اموال عمومي ،برخي خود خواهي ها و نيز شانه خالي کردن از خدمت و تلاش براي ترقي کشور و پيشرفت و رفاه جامعه نتيجه ضعف وطندوستي است.

1957م:جنگ داخلي خونين و ويرانگر فدراسيون نيجريه معروف به جنگ بر سر استقلال ناحيه «بيافرا» كه نفت و طمع كمپاني هاي نفتي عامل آن قلمداد شده اند ششم ژوئيه 1967 آغاز شد، تا سال 1970 طول كشيد و باعث مرگ پانصد هزار تن از جمله 400 هزار غير نظامي عمدتا از قبيله «ايبو» شد.

سرهنگ «اوجوكوو» كه متوجه شده بود منطقه او بر روي اقيانوسي از نفت قرار گرفته، به احتمال زياد به تشويق يك كمپاني نفتي اروپايي در مه 1967 اين منطقه را از فدراسيون نيجريه جدا ساخت، آن را كشور بيافرا ناميد و اعلام استقلال كرد و با كمپاني نفتي مورد نظر وارد مذاكره شد.

2004م:«اربرا اهرنرايش» مفسر آمريكايي چهارک ژوئيه 2004 به مناسبت چهارم ژوئيه، سالگرد صدور اعلاميه استقلال مهاجرنشينان انگليسي شمال آمريكا از دولت لندن، نوشته بود: پس از گذشت 228 سال از آن زمان، ما ظاهرا شعارهاي انقلاب استقلال را فراموش كرده ايم. يكي از اين شعارها اين بود كه چرا دولت لندن دو امريكايي را بدون حضور در برابر قاضي و هيات منصفه بازداشت كرده و در بازداشت نگهداشته است و ساكنان نيويورك تحت تاثير همين اعتراض مجسمه جورج سوم پادشاه انگلستان را از ميداني در شهر نيويورك پايين كشيدند، ذوب كردند و با آن 42 هزار گلوله ساختند تا به سوي سربازان انگليسي معروف به «كت قرمز» ها شليك كنند و حقوق خود را به دست آورند. هم اينك هم جورج ما (جورج بوش در تشبيه با جورج سوم) دو آمريكايي به نام هاي «خوزه پاويلا» و «ياسر حمدي» را كه به اتهام همدستي با القاعده دستگير شده اند از دو سال پيش بازداشت كرده، در زندان نگهداشته و اجازه نمي دهد كه از حق خود در قانون اساسي كه حضور در برابر قاضي و هيات منصفه است برخوردار شوند. چرا؟.

2004م:«رومانو پرودي» رئيس وقت كميسيون عالي اتحاديه اروپا كه رئيس جمهور اين اتحاديه تلقي مي شود اظهار نظر كرده بود كه اگر قرار است اتحاديه اروپا چهره يك كنفدراسيون از كشورهاي مستقل داشته باشد و به همين صورت باقي بماند، رياست شوراي عالي آن كه اينك عملا بر عهده اوست بايد در يك انتخابات عمومي از سوي همه راي دهندگان اروپايي برگزيده شود تا قدرت تصميمگيري و اجرا داشته باشد.

وي كه چهارم ژوئيه 2004 در هلسينكي با رسانه هاي فنلاند سخن مي گفت به اهميت نقش «رئيس» در حفظ وحدت كشورهاي عضو و داوري ميان آنها در صورت بروز اختلاف اشاره كرده و گفته بود كه چنين مقامي بايد قدرت و اختيارات لازم را داشته باشد و برگزيده اروپاييان باشد تا از جانب آنان سخن بگويد و او را مسئول حفظ منافع بدانند. وي اضافه کرده بود كه در غير اين صورت، اتحاديه اروپا از استحكام لازم برخوردار نخواهد بود. قبلا هم جهان اتحاديه هاي متعدد از اين دست داشته كه به علت ضعف اختيارات مدير (هماهنگ كننده و داور ارشد) رو به فتور نهاده و يا از ميان رفته اند.

1415: شوراي كليساي کاتوليک آلمان كه «يان هوس» را به جرم الحاد به مرگ محكوم كرده بود در اين روز آتش زد.

1782: در جريان رقابت انگلستان و فرانسه بر سر تصاحب هند، ناوگان دو كشور در آبهاي نزديك مدرس با يكديگر وارد جنگ شدند.

1827: دولتهاي انگلستان، روسيه و فرانسه با امضاي عهد نامه لندن استقلال يونان را به رسميت شناختند و متعهد شدند كه اين استقلال را به دولت عثماني بقبولانند.

1908: شورش افسران جزء ارتش عثماني به رهبري «نيازي بگ» بر ضد دولت اين كشور آغاز شد تا مجبور به انجام اصلاحات شود.

1958: الاسكا كه در قرن 19 از روسيه خريداري شده بود ايالت چهل و نهم آمريكا اعلام شد.

1964: سرزمين افريقايي مالاوي كه تحت نام «نياسالند» مستعمره انگلستان بود استقلال يافت.

1975: جزاير كومور از فرانسه جدا و اعلام استقلال كرد.

1990: شوراي «ناتو» با توجه به تحولات در بلوك شرق (خروج از انسجام) اعلام كرد كه از تسليحات اتمي و متعارف خود در اروپا خواهد كاست.

منبع:iranianshistoryonthisday.com