چگونه انتقاد کنیم؟ / بهترین روش های انتقاد کردن را یاد بگیرید

مجموعه: مشاوره خانواده

انتقاد کردن

انتقاد کردن و بهترین روش های آن

انتقاد کردن مهارتی است که می‌تواند روابط شما را با دیگران بهبود بخشد و به رشد و پیشرفتتان کمک کند. با این حال، اگر به درستی انجام نشود، می‌تواند مخرب و آسیب‌زا باشد. در این مقاله، به بررسی بهترین روش‌های انتقاد کردن می‌پردازیم تا بتوانید انتقادات خود را به طور موثر و سازنده بیان کنید.

مراحل انتقاد سازنده:

زمان و مکان مناسب را انتخاب کنید

قبل از صحبت با فرد مورد نظر، زمانی را پیدا کنید که هر دوی شما آرام و بدون عجله باشید. مکانی را انتخاب کنید که خصوصی باشد و بتوانید بدون مزاحمت صحبت کنید.

روی رفتار تمرکز کنید، نه شخصیت

به جای اینکه به طور کلی شخصیت فرد را مورد انتقاد قرار دهید، روی رفتار یا عمل خاص او تمرکز کنید. به عنوان مثال، به جای اینکه بگویید "تو همیشه دیر می‌رسی"، می‌توانید بگویید "من از اینکه امروز 20 دقیقه دیر رسیدی ناراحت شدم."

از "من" استفاده کنید

احساسات خود را با استفاده از "من" بیان کنید. به عنوان مثال، به جای اینکه بگویید "تو مرا عصبانی می‌کنی"، می‌توانید بگویید "وقتی دیر می‌رسی، من عصبانی می‌شوم."

موارد خاص را مثال بزنید

انتقادات خود را با مثال‌های خاص و ملموس  تایید کنید. این کار به فرد مورد نظر کمک می‌کند تا بفهمد منظورتان چیست و چگونه می‌تواند رفتار خود را اصلاح کند.

به دنبال راه‌حل باشید

فقط به انتقاد کردن بسنده نکنید، به دنبال راه‌حلی برای مشکل نیز باشید. از فرد مورد نظر بپرسید که چه کاری می‌توانید برای حل مشکل انجام دهید و یا پیشنهادات خود را ارائه دهید.

شنونده خوبی باشید

به حرف‌های فرد مورد نظر با دقت گوش دهید و سعی کنید دیدگاه او را درک کنید. از قطع کردن صحبت او یا بحث کردن با او خودداری کنید.

احترام بگذارید

حتی اگر با فرد مورد نظر موافق نیستید، به او احترام بگذارید. از توهین کردن یا استفاده از زبان تحقیرآمیز خودداری کنید.

روی نکات مثبت تمرکز کنید

در کنار بیان انتقادات، نکات مثبت فرد مورد نظر را نیز  یادآوری کنید. این کار به او انگیزه می‌دهد تا برای پیشرفت تلاش کند.

چگونه انتقاد کنیم

موانع رایج در انتقاد کردن:

- ترس از واکنش منفی: بسیاری از افراد از انتقاد کردن به دلیل ترس از واکنش منفی طرف مقابل خودداری می‌کنند.

- عدم تمایل به ایجاد ناراحتی: برخی افراد از اینکه با انتقاد خود باعث ناراحتی یا رنجش طرف مقابل شوند، خودداری می‌کنند.

- عدم اعتماد به نفس: کمبود اعتماد به نفس می‌تواند مانع از بیان صریح و قاطع انتقادات شود.

- ناتوانی در بیان انتقاد به طور موثر: برخی افراد در بیان انتقادات خود به طور واضح و سازنده مشکل دارند.

انتقاد محترمانه

راه‌حل‌های غلبه بر موانع:

بر ترس خود غلبه کنید

به یاد داشته باشید که هدف از انتقاد، کمک به فرد مقابل است. اگر از واکنش منفی او می‌ترسید، سعی کنید قبل از صحبت کردن، افکارتان را سازماندهی کنید و لحنی آرام و قاطع داشته باشید.

آماده واکنش‌های منفی باشید

ممکن است فرد مورد نظر با انتقاد شما به طور کامل موافق نباشد و یا واکنش منفی نشان دهد. برای اینگونه موارد آماده باشید و سعی کنید با حوصله و احترام به صحبت‌های او گوش دهید.

با اعتماد به نفس صحبت کنید

به خودتان و توانایی خود در بیان انتقادات به طور موثر ایمان داشته باشید.

تمرین کنید

هر چه بیشتر انتقاد کنید، در این کار مهارت بیشتری پیدا خواهید کرد. سعی کنید با افراد مورد اعتماد خود در مورد نحوه انتقاد کردن تمرین کنید.

روش صحیح انتقاد از دیگران

نکات تکمیلی:

انواع انتقاد

انتقاد را می‌توان به دو دسته کلی تقسیم کرد: انتقاد سازنده و انتقاد مخرب.

انتقاد سازنده با هدف کمک به فرد مقابل و بهبود رفتار او انجام می‌شود، در حالی که انتقاد مخرب با هدف تخریب و تحقیر فرد مقابل انجام می‌شود.

اهمیت زمان‌بندی

انتقاد کردن در زمان مناسب بسیار مهم است. اگر خیلی زود انتقاد کنید، ممکن است فرد مورد نظر آمادگی شنیدن آن را نداشته باشد و اگر خیلی دیر انتقاد کنید، ممکن است اثر خود را از دست بدهد.

اهمیت لحن

لحن شما در هنگام انتقاد کردن بسیار مهم است. لحنی آرام و قاطع داشته باشید و از به کار بردن لحنی تهاجمی یا تحقیرآمیز خودداری کنید.

اهمیت زبان بدن

زبان بدن شما نیز در هنگام انتقاد کردن مهم است. از تماس چشمی خودداری کنید و حالت بدنی گشوده داشته باشید.

اهمیت پیگیری

بعد از اینکه انتقادات خود را بیان کردید، پیگیری کنید و ببینید که آیا فرد مورد نظر تغییری در رفتار خود ایجاد کرده است یا خیر.

روش های انتقاد کردن

مراحل پاسخگویی به انتقاد:

- آرامش خود را حفظ کنید: اولین قدم این است که آرامش خود را حفظ کنید و از واکنش‌های تند و احساسی خودداری کنید. چند نفس عمیق بکشید و سعی کنید خونسردی خود را حفظ کنید.

- به دقت به انتقاد گوش دهید: با دقت به حرف‌های فرد منتقد گوش دهید و سعی کنید منظور او را به طور کامل درک کنید. از قطع کردن صحبت او یا بحث کردن با او خودداری کنید.

- از او تشکر کنید: حتی اگر با انتقاد او موافق نیستید، از او به خاطر اینکه نظرش را با شما به اشتراک گذاشته است، تشکر کنید.

- مواردی را که با آنها موافق هستید، مشخص کنید: مشخص کنید که با کدام بخش‌های انتقاد او موافق هستید. این کار نشان می‌دهد که شما برای نظرات او احترام قائل هستید و به آنها توجه می‌کنید.

- مواردی را که با آنها مخالف هستید، به طور واضح بیان کنید: اگر با تمام یا بخشی از انتقاد او مخالف هستید، به طور واضح و مودبانه مخالفت خود را بیان کنید. برای توضیح دلایل مخالفت خود از مثال استفاده کنید.

- از او سوال بپرسید: از فرد منتقد سوالاتی بپرسید تا منظور او را به طور کامل درک کنید. این کار نشان می‌دهد که شما مشتاق یادگیری هستید و به دنبال حل مشکل به طور مسالمت‌آمیز هستید.

- راه‌حل ارائه دهید: اگر فکر می‌کنید که انتقاد او وارد است، راه‌حل‌هایی برای حل مشکل ارائه دهید.

- بر نقاط قوت خود تمرکز کنید: اگر فرد منتقد به طور کلی عملکرد شما را زیر سوال می‌برد، به او یادآوری کنید که نقاط قوت و دستاوردهای نیز دارید.

- موضوع را به طور مسالمت‌آمیز حل کنید: سعی کنید با حفظ احترام متقابل، موضوع را به طور مسالمت‌آمیز حل کنید. از به کار بردن الفاظ توهین‌آمیز یا تهدیدآمیز خودداری کنید.

نکات مهم:

- از موضع دفاعی خودداری کنید: به جای اینکه از خودتان دفاع کنید، سعی کنید به انتقادات به طور منطقی و سازنده پاسخ دهید.

- روی نکات مثبت تمرکز کنید: به جای اینکه به نکات منفی انتقاد توجه کنید، روی نکات مثبت آن تمرکز کنید و از آنها برای بهبود عملکرد خود استفاده کنید.

- از انتقادات به عنوان فرصتی برای یادگیری استفاده کنید: انتقادات را به عنوان فرصتی برای یادگیری و رشد خود ببینید.

- خونسرد باشید: خونسردی خود را حفظ کنید و از واکنش‌های تند و احساسی خودداری کنید.

بهترین موقع برای انتقاد کردن

سوالات متداول درباره انتقاد کردن

1. چه زمانی باید از انتقاد استفاده کنیم؟

از انتقاد زمانی باید استفاده کرد که:

رفتار یا عملکرد فردی مضر یا مخرب باشد.

فرصتی برای بهبود و پیشرفت وجود داشته باشد.

انتقاد با هدف کمک به فرد مقابل انجام شود.

2. چه زمانی نباید از انتقاد استفاده کرد؟

از انتقاد نباید در موارد زیر استفاده کرد:

برای تخریب یا تحقیر فرد مقابل.

هنگامی که فرد در شرایط روحی یا جسمی مناسبی نیست.

هنگامی که زمان یا مکان مناسبی برای انتقاد کردن وجود ندارد.

3. چگونه می‌توانم از انتقاد کردن به طور موثر استفاده کنم؟

برای انتقاد کردن به طور موثر، باید به نکات زیر توجه کنید:

روی رفتار تمرکز کنید، نه شخصیت

از "من" استفاده کنید

موارد خاص را مثال بزنید

به دنبال راه‌حل باشید

شنونده خوبی باشید

احترام بگذارید

روی نکات مثبت تمرکز کنید

4. چگونه می‌توانم به انتقادات به طور موثر پاسخ دهم؟

برای پاسخگویی موثر به انتقادات، باید به نکات زیر توجه کنید:

آرامش خود را حفظ کنید

به دقت به انتقاد گوش دهید

از او تشکر کنید

مواردی را که با آنها موافق هستید، مشخص کنید

مواردی را که با آنها مخالف هستید، به طور واضح بیان کنید

از او سوال بپرسید

راه‌حل ارائه دهید

بر نقاط قوت خود تمرکز کنید

موضوع را به طور مسالمت‌آمیز حل کنید

نتیجه‌گیری:

انتقاد کردن مهارتی است که می‌تواند روابط شما را با دیگران بهبود بخشد و به رشد و پیشرفتتان کمک کند. با یادگیری نحوه انتقاد کردن به طور موثر و سازنده، می‌توانید به دیگران کمک کنید تا به اهداف خود برسند و در عین حال، روابط خود را با آنها حفظ کنید.

گردآوری: بخش روانشناسی بیتوته