راه های موثر برای کنار آمدن با غم و اندوه
- مجموعه: مشاوره خانواده
چه راه هایی برای برطرف کردن احساس غم وجود دارد؟
مراحل غم و اندوه
مرحله انکار
اولین عکس العمل نسبت به اتفاقات ناگوار و تلخ زندگی، انکار حقیقت است. در این شرایط، افراد اغلب با خود میگویند؛ (چنین اتفاقی نیفتاده است! ) این واکنشی عادی است که برای علت آوردن در برابر احساسات در حال جوشش انجام میگیرد.
انکار کردن؛ یکی از ساختار های دفاعی شایع است. این روش با حیران بودن شخص، مانع شوک سریع میشود. در این مرحله، ما نمیخواهیم آنچه را در حال اتفاق افتادن است قبول کنیم و از علامت های حقیقت فرار کرده و از هرگونه گفتوگو و اطلاعاتی که نشان دهنده حقیقت تلخِ اتفاق افتاده است، دوری می کنیم.
یکی از حس های غالب در این مرحله، احساس پوچی است. در خیلی از اشخاص، این مرحله واکنشی موقتی است که آنها را از اولین ضربه های فراوانی غم دور نگه میدارد.
مرحله خشم
با پیدا شدن هرچهبیشتر علامت های حقیقت، انکار جای خودش را به خشمِ همراه با رنج شدید میدهد. احساسات شدید از درونِ صدمه پذیر ما جوشش میکنند و به صورت عصبانیت نشان داده می شوند.
ما خشم خود را به محیط پیرامون، دوستان و آشنایان و حتی غریبهها نشان می دهیم. امکان دارد خشم ما گریبان عزیز درحالمرگ را نیز در بر گیرد.
هرچند عقل و منطق میگوید او مقصر شرایط ایجاد شده نیست اما احساسات ما شخصی را که باعث به وجود آمدن غم و اندوه شده است ملامت میکند. پیدایش خشم حس عذابوجدان نیز با خود میآورد و ما از دست خودمان عصبانیتر میشویم.
ناراحتیها چه برای یک فقدان مهم در زندگی (مثل مرگ عزیزان) به وجود آمده باشد و چه به علت شکستهای کوچک و بیاهمیت روزانه، میتوان آموخت که چطور با آنها کنار آمد و همینطور آسانتر زندگی کرد. برای داشتن سلامتی و تندرستی باید بدانیم که به چه روشی با غم و اندوه مواجه شویم و با برخورد مناسب با احساسات با این چالش مقابله کنیم.
مرحله چانهزنی
ما در واکنشی طبیعی به حس درماندگی و صدمه پذیری، بیشتر بهسراغ (اگرها و ایکاشها) میرویم:
اینجاست که پنهانی با خدای خودمان چانه میزنیم و قولوقرار میگذاریم تا جلوی غم و اندوه اجتنابناپذیر را بگیریم.
چانهزنی نیز جزئی از دفاع ما در مقابل حقیقت رنجآور است. احساس عذاب وجدان در این مرحله هم همراه ماست، میتوانستیم کاری کنیم ولی نکردهایم و کار به اینجا کشیده است.
مرحله افسردگی
در سوگواری بعد از اتفاق دو نوع افسردگی در اشخاص دیده میشود. نوع اول آن به پیامدهای عملی رخداد مربوط است مثل هزینه و شیوه برگزاری مراسم،ناراحتی و پشیمانی بخش اصلی این مرحله است.
ما نگران روز وداع با عزیزمان هستیم؛ نگرانیم مبادا در این روزهای پر از غم و اندوه، زمان کمتری را با دیگر عزیزانمان میگذرانیم. گذر از این مرحله با حمایت و همراهی اطرافیان راحت تر است. نوع دوم افسردگی شخصیتر و درونیتر است؛ شاید یک آغوش گرم در گذر از این مرحله به ما کمک کند.
مرحله پذیرش
کنار آمدن با غم و اندوه و قبول کردن چیزی که اتفاق افتاده است چیزی نیست که هر فردی بتواند به آن برسد یا شجاعت کنار آمدن با آن را داشته باشد. بعضی وقت ها، مرگ ناگهانی فرصت واکنش مناسب را از ما میگیرد یا هیچ گاه موفق نمیشویم که از حباب انکار و خشم بیرون بیاییم.
در مرحلۀ پذیرش، به تدریج با خودمان کنار آمده و روحیۀ خود را پیدا می کنیم. خصوصیت اصلی این مرحله آرامش همراه با رهایی از وابستگی عاطفی است؛ البته این بهمعنای بازگشت آنی شادی نیست و با افسردگی هم فرق دارد.
راه کار هایی برای کنار آمدن با غم و اندوه
غم و اندوه حس هایی هستند که ممکن است هر انسانی آن را در طول زندگی به دفعات بسیار و همچنطور با درجات گوناگونی تجربه کرده باشد.
- برای دور شدن از غم گریه کنید. هر چند خیلی از مردم گریه کردن را علامت ضعف میدانند ولی یکی از بهترین شیوه های عاطفی برای خلاصی از غم و اندوه، گریه کردن است. چنانچه در جایی هستید که نمیتوانید گریه کنید به یک مکان خلوت بروید. میدانستید خیلی از افراد ترجیح میدهند زیر دوش حمام گریه کنند؟ اتفاقا ایده خوبی است، زیرا آب اشکها را با خودش میشوید و میبرد. بنابراین چنانچه از این به بعد به علت موضوعی دچار غم شدید حتما در خلوت خودتان اشک بریزید تا آرام شوید و به اصلا خودخوری نکنید.
- احساساتتان را با یک دوست مورد اطمینان یا یکی از افرادخانواده در بین بگذارید. در حقیقت این شخص باید فردی باشد که خوب به صحبتهای شما گوش بدهد.
- تلاش کنید کارهایی انجام دهید که به شما آرامش دهد. به پیادهروی بروید، حمام آب گرم بروید، یک کتاب خوب بخوانید، به گل و گیاههای خانه رسیدگی کنید یا به دیگر سرگرمیهای موردعلاقهتان بپردازید.
- روشی برای آرام کردن و تسکین خود پیدا کنید. این کار سبب میشود احساساتتان آزاد و رها شود. مدیتیشن کنید یا حرکات کششی ساده انجام دهید.
- تمیزکاری کنید. چنانچه خانهدار هستید و نمیتوانید سرتان را با کار اداره و شرکت گرم کنید، بهتر است آغاز به تمیز کردن منزلتان بکنید. مثلا اگر همیشه برای تمیز کردن فریزر تنبلی کردهاید الان بهترین زمان برای انجام این کار است. اصلا میتوانید انباری را تمیز کنید، کمدها را مرتب کنید یا هر کاری را که پیش از این انجام نمی دادید را به پایان برسانید. وقتی که حس ناراحتی کردید برای رفع این احساس باید صحیح ترین کار را انتخاب کنید.
- خاطرهنویسی کنید. زمانی که این کار را انجام میدهید مانند این است که یک شنونده خوب دارید که میتوانید به او اعتماد کرده و حرفهایتان را با او در بین بگذارید.
- موزیک گوش کنید. اینکه موزیک در همه شرایط به کمک شما میآید قدری عجیب نیست؟ ولی واقعیت این است که گوش دادن به موسیقی یکی از بهترین راه حلها برای مدیریت غم و اندوه و خلاص شدن از غم و کم کردن آن است.
- یاد بگیرید که چگونه بهترین دوست خود باشید. تلاش کنید یکبار دیگر نگاهی به خود انداخته و به خود عشق بورزید. ببینید شاید تا اکنون با خودتان با تندی و سنگدلانه رفتار میکردید، و از این به بعد بهجای آن برای خودتان همدردی و دلسوزی کنید.
- ناراحتیهای شدید و طولانیمدت میتواند علامت افسردگی باشد. اشخاص افسرده اغلب حس تنهایی و ناامیدی میکنند و خودشان را برای داشتن چنین احساساتی سرزنش میکنند.
چنانچه حس ناراحتی و غم شما بیشتر از دو هفته طول کشید و در فعالیتهای روزانهتان مانند کار یا خواب و خوراک اختلال به وجود آورد، بهتر است به متخصص مراجعه کنید.
گردآوری: بخش روانشناسی بیتوته