زندگینامه ماریه دختر شمعون یکی از همسران پیامبر (ص)

مجموعه: زندگینامه بزرگان دینی

زندگینامه ماریه دختر شمعون

زندگینامه ماریه قبطیه همسر پیامبر

چکیده ای از زندگینامه ماریه دختر قبطیه: 

لقب ماریه قِبْطیه - ام المؤمنین

زاده ی روستای «حفن» از مناطق «انصنا»، مصر

درگذشت 637، محرم سال 16 هجری، مدینه

محل دفن    قبرستان بقیع

عنوان مریم قبطی

همسر(ها) حضرت محمد (ص)

فرزندان ابراهیم بن محمد

زمان اسلام آوردن   سال هفتم هجری قمری

زندگینامه ماریه دختر شمعون قبطیه

ماریه دختر شمعون قبطیه، معروف به ماریه قبطیه، از همسران پیامبر (ص) است. او مادر ابراهیم پسر رسول خدا (ص) است. ماریا قبطیه یا مریم قبطی (متوفی 637)، مصری بود.ماریه دختر شمعون از مادر رومی اش در قریه ی (حَفن) در یکی از مناطق (اَنصِنای) مصر به دنیا آمد.

به همراه خواهرش سیرین در سال 628، در زمان اشغال این سرزمین، به عنوان هدیه مقوقیس، فرماندار مسیحی اسکندریه مصر، نزد پیامبر اسلام حضرت محمد (ص) فرستاده شد. او و خواهرش برده بودند. او بقیه عمر خود را در مدینه گذراند در آنجا به اسلام گروید و با حضرت محمد (ص) زندگی کرد و پسری به نام ابراهیم به دنیا آورد. پسرش در کودکی می میرد و تقریباً پنج سال بعد مرد.

گفته می شود که در سال ششم هجری (627-628 میلادی )، حضرت محمد (ص) نامه هایی به فرمانروایان بزرگ خاورمیانه نوشته است که در آن با پیام های پایانی آن، ادامه ایمان توحیدی را اعلام کرده و حاکمان را به پیوستن آن دعوت کرده است. متون ادعایی برخی از نامه ها در تاریخ انبیا و پادشاهان محمد بن جریر طبری یافت می شود. طبری می نویسد که نیابتی نزد یکی از والیان مصر به نام المقوقس فرستاده شد.

حضرت محمد (ص) سیرین را به یکی از اصحابش بخشید، و ماریه را در مالکیت خود گرفت و او را به همسرش حفصه بخشید، حضرت محمد (ص)، ماریه را ابتدا در خانه ی حارثة بن نعمان قرار داد که در مجاورت خانه ی خودش بود، یک سال در آنجا سکونت داشت، اما آزار و اذیت های برخی از زنان پیامبر (ص) به خصوص عایشه باعث شد که پیامبر (ص) او را به خانه ای در نخلستانی در غزوه بنی نضیر بود و امروزه به مشربه ام ابراهیم معروف است، در حومه ی مدینه ببرد.

حضرت محمد (ص) آن دو را به اسلام دعوت کرد و از آن ها درخواست رعایت حجاب کرد، آن دو نیز مسلمان شدند.

عایشه در این مورد می گوید: «ماریه زنی زیبا با موهای مجعد بود، برای همین رسول‌ خدا (ص) او را دوست می داشت. از این رو علیه هیچ یک از همسران پیامبر (ص) به اندازه ماریه بدگویی و سخن چینی نکرده ام... پس از اذیت و آزارهای ما رسول‌ خدا (ص) ماریه را به مشربه ام ابراهیم منتقل کرد و خودش پیش او رفت و آمد می کرد.

این کار باعث حساسیت بیشتر ما نسبت به او شد، پس از آنکه ماریه از رسول‌ خدا (ص) حامله شد این حساسیت شدیدتر شد، چرا که او چیزی داشت که همه ما از آن محروم بودیم.»

ماریه دختر شمعون قبطیه

تولد ابراهیم

ماریه قبطیه حامله می شود سلمی همسر ابورافع که قابله وی بود خبر تولد ابراهیم فرزند پیامبر را به شوهرش ابورافع می دهد او پیامبر اکرم (ص) را مطلع می کند حضرت هم به جهت این بشارت بنده ای را به ابورافع می بخشد و از حضور این مولود جدید بسیار خوشحال می گردد این اتفاق خجسته در ذی حجه سال هشتم هجری رخ می دهد.

در روز هفتم تولدش برای او گوسفندی عقیقه می کند و سرش را می تراشد و به وزن موهای سرش نقره به مساکین و فقیران صدقه می دهد و دستور می دهد که موهایش را در زمین دفن کنند. تولد این فرزند نیز حساسیت های بیشتری از ناحیه برخی زنان پیامبر (ص) نسبت به ماریه برمی انگیزد.

ابراهیم در هیجدهم ماه رجب سال دهم هجری، در شیرخوارگی در سن 18 ماهگی از دنیا رفت و در بقیع دفن گردید. و پیامبر اکرم(ص) در غم او اندوهگین شد. و فرموده: این غم، اشک را جاری می کند و قلب را اندوهناک و چیزی نمی گوییم که باعث سخط پرورگار گردد. و آن حضرت اینگونه به مصیبت دیدگان درس می دهد.

شأن نزول سوره تحریم

توجه حضرت محمد (ص) به ماریه و شایستگی های این بانو حساسیت برخی از زنان پیامبر (ص) مخصوصا عایشه و حفصه را برانگیخته بود آنها از رفتار پیامبر (ص) با ماریه و علاقه خاص حضرت به او در رنج و تعب بودند تا اینکه روزی حفصه در روز مخصوص خود نزد پیامبر (ص) آمده از ایشان اجازه خواست جهت کاری نزد پدر برود حضرت به او اجازه داد، پس از رفتن حفصه آن حضرت ماریه را به خود طلبیدند، حفصه به خانه برگشت و چون در بسته بود بیرون در نشسته بود وقتی حفصه رسول‌ خدا (ص) را با ماریه دید ناراحت شد و با پیامبر (ص) درشتی کرد رسول‌ خدا (ص) برای رضایت او ماریه را بر خود حرام کرد و از او خواست قضیه را مخفی کند، اما حفصه فوراً به عایشه خبر داد و گفت: «تو را بشارت می دهم که رسول‌ خدا (ص) کنیزش را بر خود حرام کرده است و خداوند ما را از دست او راحت کرد.»

در این هنگام آیات اول سوره تحریم نازل شد در این آیات ضمن ملامت حفصه و عایشه به رسول‌ خدا (ص) خطاب شد که «يا أَيُّهَا النَّبِيُّ لِمَ تُحَرِّمُ ما أَحَلَّ اللهُ لَكَ تَبْتَغِي مَرْضاتَ أَزْواجِكَ وَ اللهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ ؛ ای پیامبر چرا چیزی را که خدا بر تو حلال کرده به خاطر جلب رضایت همسرانت بر خود حرام می کنی و خداوند آمرزنده رحیم است.»

خروج ماریه دختر شمعون از مدینه

فرمان خداوند به شکستن تحریم ماریه نشان از آن دارد که رابطه عاطفی پیامبر با ماریه فی نفسه امر مطلوبی بوده است. در نهایت ماریه نزد رسول‌ خدا (ص) ‌ماند، اما توجه رسول‌ خدا (ص) به ماریه همچنان ناراحتی برخی زنان پیامبر (ص) به خصوص عایشه را در پی داشت او که در آتش حسد می سوخت و نمی توانست آن را کاملاً پنهان کند زبان به شماتت و تهمت به ماریه می گشود تا او را از چشم حضرت بیندازد، این وضعیت با اعلان بارداری ماریه تشدید شد.

از این رو پیامبر خدا (ص) ماریه را از مدینه خارج و در منطقه ای به نام (عالیه) ساکن کرد و برای وی نیز همچون سایر همسرانش حجاب مقرر فرمود این مسأله بر زن های پیامبر (ص) بسیار دشوار آمد و بر او رشک بردند.

در گذشت ماریه بنت شمعون:

ماریه، پنج سال بعد از رحلت پیامبر اکرم (ص) در زمان خلیفه ی مسلمانان عمر بن خطاب در محرم سال 16 هجری درگذشت. عمر مردم را به شرکت در تشییع جنازه ی او فراخواند، جمعیتی انبوه آمدند و او را در کنار فرزند خود ابراهیم در قبرستان بقیع به خاک سپردند.

گردآوری: بخش مذهبی بیتوته