وارد کردن وسایل دندانپزشکی در دهان روزه دار چه حکمی دارد؟

مجموعه: متفرقه دینی

وارد کردن وسایل دندانپزشکی در دهان روزه دار چه حکمی دارد

احکام وارد کردن وسایل دندانپزشکی در دهان روزه دار

بسیاری از بیماران دندان پزشکی در ماه رمضان با تصور اینکه انجام اعمال دندان پزشکی، روزه ی آن ها را باطل می کند از مراجعه به دندان پزشک خودداری می کنند. یکی از دغدغه های روزه داران فرو دادن ناخودآگاه آب دهان حین انجام درمان دندان پزشکی است که ممکن است در مورد صحت روزه آنها را دچار شک و تردید کند.

احکام وارد کردن وسایل دندانپزشکی در دهان روزه دار

دندانپزشکی رفتن در ماه رمضان و در حال روزه آیا جایز است؟ کشیدن یا پرکردن دندان و تزریق آمپول بی حس کننده لثه و مانند این ها آیا روزه را باطل می کند؟

توضیحات کارشناس:

سفارش و تأکید اسلام بر سلامت دندان و بهداشت دهان بر کسی که اندک آگاهی از اسلام دارد پوشیده نیست. استحباب مسواک زدن تنها یکی از دستوراتی است که اسلام در این جهت بر آن تأکید ورزیده است.

امروزه دندانپزشکی با تکیه بر تجربه بشری و تحقیقات به روز و گسترده محققان علوم پزشکی و استفاده از تجهیزات مدرن عهده دار تلاش و کمک به حفظ سلامت و درمان و  ارتقای سطح بهداشت دهان و دندان در جوامع بشری است.

در ابتدای امر ممکن است چنین به نظر آید که خدمات دندانپزشکی با روزه که از عبادت های بزرگ و دارای نقش و اثرات معنوی عمیق در سلامت و رشد روحی و جسمی انسان است، سازگار نباشد. از آن جهت که خوردن و آشامیدن که معمولا از راه دهان صورت می گیرد در احکام فقهی اسلام از مبطلات روزه به شمار آمده است. و اجتناب مطلق از خوردن و آشامیدن به وقت روزه به تدریج موجب پیدایش این احساس می گردد که در فضای دهان گذاشتن و وارد کردن هر چیزی ممکن است با صحت روزه منافات داشته باشد.

پرسش فوق بر اساس و با مد نظر قرار دادن احتمال مذکور طرح گردیده و طبیعی است که در مقام پاسخ به آن باید در صدد روشن نمودن ابعاد مسأله باشیم.

در احکام روزه بخشی است که مبطلات روزه و جزئیات آن ها و بخشی نیز مکروهات آن را تشریح می کند. وقتی به احکامی که در این قسمت ها آمده است نگاه می کنیم می بینیم که هیچ یک از کارهای دندانپزشکی از قبیل تزریق آمپول بی حسی در لثه، کشیدن دندان، پر کردن آن و دیگر کارهایی که دندانپزشک در فضای دهان بر روی لثه و دندان بیمار انجام می دهد، جزء امور دهگانه ای که باطل کننده روزه معرفی شده است نمی باشد.

پس این اعمال فی نفسه باطل کننده روزه نیستند. بله ممکن است که به هنگام کار دندانپزشک اتفاق خاصی بیفتد که روزه بیمار را باطل می کند. آن عبارت است از پایین رفتن چیزی از حلق و گلوی بیمار، چیزی مانند آب، ذرات موادی که از فک و دندان کنده می شود و یا برای درمان مورد استفاده قرار می گیرد. بنا بر این دندانپزشکی رفتن برای روزه داری که قادر به مراقبت و اجتناب از بلعیدن و فرو بردن این هاست، جایز است.

آیا دندانپزشکی روزه را باطل می کند

حکم وارد کردن وسائل دندانپزشکی در دهان روزه دار :

بسیاری از افراد در ماه رمضان با تصور اینکه انجام اعمال دندان پزشکی، روزه را باطل می کند از مراجعه به دندان پزشک خودداری می کنند؛ روزه داران دغدغه هایی از جمله فرو دادن ناخودآگاه آب دهان حین انجام درمان دندان پزشکی، تزریق بی حسی و خون ریزی دارند که ممکن است در مورد صحت روزه آنها را دچار شک و تردید کند.

وسایل معاینه دندانپزشکی

وسایل ویزیت دندانپزشکی غیر خوراکی است و وارد کردن آنها به دهان روزه را باطل نمی کند

نگران تزریق بی حسی نباشید!

شاید مهمترین نگرانی بیماران از انجام درمان های دندانپزشکی، هراس از تزریق ماده بی حسی باشد. بی حسی یکی از لازمه های بسیاری از درمان های دندان پزشکی است که به دلیل ورود یک مایع خارجی این توهم را پیش می آورد که ممکن است موجب ابطال روزه شود. مراجع تقلید بر افراد روزه دار احتیاط واجب دانسته اند که از تزریق آمپولی که به جای غذا به کار می رود، خودداری کنند. اما به حکم ایشان تزریق آمپولی که عضو را بی حس می کند یا به عنوان دارو به کار می رود، در مدت روزه داری اشکال ندارد.

خون و ترشحات دندان را فرو ندهید

یکی از عوارض درمانهای دندانپزشکی در حین یا پس از انجام درمان، حضور خون و دیگر ترشحات در محیط دهان است.کشیدن دندان بارزترین مثال برای چنین مواردی است. فرو دادن عمدی این خون و ترشحات روزه را باطل می کند، اما فرو بردن سهوی آنها اشکال ندارد و سلامت روزه را به خطر نمی اندازد. اگرچه بر طبق نظر مراجع، کشیدن دندان و هر کاری که به واسطه آن خون از دهان بیاید یا بی جهت آب یا مایع یگری در دهان روان گرداند از مکروهات ایام روزه داری است.

نگران خروج خودبخودی چرک نباشد!

خروج خودبخودی چرک از مجرای آبسه ( فیستول ) که به دهان باز می شود، و فرو دادن طبیعی آن همراه بزاق، روزه را باطل نمی کند. اما خروج عمدی این مواد توسط عملی ارادی که خود بیمار یا دندان پزشک انجام دهند و فرو برده شدن آن همراه بزاق، بنا بر احتیاط واجب موجب ابطال روزه می شود؛ حتی اگر به قول فقها چرک در آب دهان مستهلک شده باشد.

پانسمان موقت دندان اشکال ندارد!

پس از پایان برخی درمان های دندان پزشکی مانند درمان ریشه ( عصب کشی ) یا جراحی لثه، دندان پزشک ممکن است دندان را به صورت موقت پانسمان کند. این پانسمان ممکن است در دراز مدت در بزاق دهان حل شود و حتی مزه گس آن در دهان محسوس باشد. فرو دادن سهوی این مواد در افراد روزه دار اشکال ندارد.

رفتن به دندانپزشکی در ماه رمضان جه حکمی دارد

در ادامه پاسخ برخی مراجع عظام در این مورد را بررسی می کنیم:

آیت الله خامنه ای:

اگر چیزى وارد حلق نشود، مانعی ندارد ولى اگر بداند چیزى وارد حلق می شود، جایز نیست هنگام روزه به دندان پزشکی مراجعه نماید مگر در فرض ضرورت و مشقت که در این صورت اگر چیزى وارد حلق شده، صِرفاً قضا کردن آن کفایت مى کند و کفاره اى به عهده او نیست.

آیت الله مکارم شیرازی:

چنانچه مواظبت کند ولی چیزی بی اختیار فرو رود روزه اش اشکالی ندارد.

آیت الله سیستانی:

اگر بدون التفات و قصد پایین رود روزه اش صحیح است.

آیت الله نوری همدانی:

اگر رفتن آب و مواد در حلق عمدی نباشد، روزه اش صحیح است ولی روزه دار نباید جایی برود که می داند چیزی از گلویش داخل خواهد شد.

آیت الله صافی گلپایگانی:

چنانچه درد دندان قابل تحمل باشد با علم به رسیدن آب یا مواد دیگر به حلق، رفتن به دندان پزشکی جایز نبوده و چنانچه چیزی وارد حلق شود علاوه بر قضا موجب کفاره هم خواهد بود.

آیت الله العظمی صافی گلپایگانی نیز در یکی از استفتائات درباره حکم پرکردن دندان در ماه رمضان، تاکید کردند:

پر کردن، جرم‎گیری و کشیدن دندان در ماه رمضان برای پزشکان مانعی ندارد و برای شخص روزه‎دار، زمانی جایز است که مطمئن باشد خون یا آبی که به وسیله دستگاه، وارد فضای دهان می‎شود، فرو نخواهد رفت.

– تزریق سرم یا آمپول

آیت الله العظمی صافی گلپایگانی همچنین در پاسخ به سوالی مبنی براینکه آیا شخص روزه دار در ماه مبارک رمضان، می تواند سرم یا آمپول، تزریق کند؟، توضیح دادند :

احتیاط مستحب آن است که از استعمال آمپول و سرم خودداری کند و اگر لازم شد و تزریق کرد، روزه اش باطل نمی شود.

پرسش : آیا فرو بردن وسایل غیر خوراکى ـ مثل وسایل دندانپزشکى ـ در دهان، باعث ابطال روزه مى شود؟

پاسخ آیت الله مکارم شیرازی : موجب بطلان روزه نمى شود مگر این که آلوده به آب دهان شود و آن را بیرون آورد و سپس وارد دهان کند و رطوبت آن ابزار به قدرى باشد که در آب دهان مستهلک نشود و آن را فرو برد.

گردآوری: بخش مذهبی بیتوته