معجزات صله رحم در زندگی: سفری به سوی برکات دنیوی و اخروی
- مجموعه: متفرقه دینی
آشنایی با صله رحم در اسلام
معجزات صله رحم در زندگی: سفری به سوی برکات دنیوی و اخروی
صله رحم، به معنای پیوند و ارتباط نیکو با خویشاوندان و نزدیکان، از آموزههای پُربرکت دین اسلام و از اخلاقیات والای انسانی است که در فرهنگها و تمدنهای مختلف نیز جایگاهی رفیع دارد. این عمل پسندیده، نهتنها ثواب اخروی فراوانی به همراه دارد، بلکه در زندگی دنیوی نیز فواید و معجزات بیشماری را برای انسان رقم میزند.
در این مقاله، سفری به ژرفای برکات و معجزات صله رحم در زندگی خواهیم داشت و دریچهای نو به سوی فهم عمیقتر این واجب الهی خواهیم گشود.
معنای صله رحم:
صله رحم در لغت به معنای "وصل کردن رحم" است و در اصطلاح، به معنای حفظ و استحکام پیوندهای خانوادگی و اظهار محبت و مودت به خویشاوندان، اعم از نزدیک و دور، اطلاق میشود. این عمل نیکو، شامل دیدار، احوالپرسی، کمک به هنگام نیاز، عیدی دادن، هدیه بردن، صبر و تحمل در برابر بدخلقیها و احترام به بزرگترها و کوچکترها میشود.
جایگاه و اهمیت صله رحم در آیات و روایات :
در آموزههای پُربرکت اسلام، بر حفظ و تقویت بنیانهای اجتماعی و روابط خویشاوندی تأکید فراوانی شده است. از این رو، ترک صله رحم و بیتوجهی به خویشاوندان در منطق و فرهنگ اسلامی، یکی از زشتترین و بزرگترین گناهان کبیره به شمار میرود.
قرآن کریم در آیات متعددی، بیتوجهی به ارحام را به شدت تقبیح کرده و از کسانی که این واجب دینی را نادیده میگیرند، با لحنی قاطع و صریح انتقاد میکند. به عنوان نمونه، در آیه 1 سوره نساء میفرماید:
«وَ اتَّقُوا اللَّهَ الَّذی تَسائَلُونَ بِهِ وَ الْأَرْحامَ إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلَیْکُمْ رَقیباً؛ و از خدایی که به نام او از یکدیگر درخواست می کنید و از [بریدن با] خویشاوندان پروا داشته باشید، که خداوند بر شما نگاهبان است».
در مذمت و نکوهش قطع ارتباط با خویشاوند و شومی آن همین بس که در روایتی از امام باقر (ع) نقل شده است که فرمودند:«مبادا با کسی که قاطع رحم است رفاقت کنی، زیرا من او را در سه موضع از قرآن خدای عز و جل یافتم که به او لعن شده است.
خداوند عز و جل می فرماید (23 سوره محمد): «بسا باشد که اگر پشت دادید در زمین تباهی به بار آورید و قطع رحم کنید. آنهایند آن کسانی که خدا لعنتشان کرده است و آنها را از گوش و چشم هایشان کور نموده است» و فرموده است (24 سوره رعد) : «آن کسانی که بشکنند پیمان خدا را پس از بستن آن و ببرند از آنچه خدا فرمان داده که پیوست باشد و فساد کنند در زمین، آنانند که لعنت از آن آنها است و بد خانمانی» و در بقره فرموده است : «آن کسانی که بشکنند عهد و پیمان خدا را پس از بستن آن و ببرند آنچه را خدا فرمان داده که پیوست شود و فساد کنند در زمین هم آنانند زیان کاران».
برکات دنیوی صله رحم:
گشایش در روزی و افزایش نعمت: صله رحم، سبب گشایش در روزی و افزایش نعمتهای الهی میشود. روایات متعددی از ائمه اطهار (ع) بر این امر تأکید دارند. برخی افراد از معاشرت با اقوام و نزدیکان خود طفره میروند تا به زعم خود، پولی را که با زحمت به دست آوردهاند، بیهوده از بین نبرند! آنها صله رحم را ترک میکنند تا فرصت بیشتری برای کار کردن داشته باشند و از این راه، درآمد خود را حفظ و بیشتر کنند. اما این افراد نه تنها با قطع رحم روزی خود را گسترش نمیدهند، بلکه خود را از توفیقی بزرگ محروم میسازند.
دفع بلا و دور شدن از مشکلات: صله رحم، کافل دفع بلا و دور شدن از مشکلات و گرفتاریهاست. به برکت صله رحم، خطر و بلاهای در کمین انسان از او دور میشوند.
امام باقر (ع) فرمود: "صله ارحام، اعمال را پاک، اموال را افزون، بلاها را دفع، حساب را آسان می کند و اجل را به تأخیر می اندازد."
افزایش طول عمر: در احادیث و روایات، صله رحم را از عوامل افزایش طول عمر دانستهاند.
امام صادق علیه السلام فرموده اند: «ما نَعْلَمُ شَیئاً یزیدُ فی العُمْرِ الا صلة الرَّحمِ ـ تأثیر هیچ چیزی در طول عمر انسان، بیشتر از صله رحم نیست و هیچ چیزی مانند صله رحم عمر انسان را زیاد نمی کند.»
امام رضا علیه السلام نیز در این باره می فرماید: «چه بسا مردی که تنها سه سال از عمرش باقی مانده است، اما خدا به خاطر صله رحم، باقیمانده عمرش را به سی سال می رساند و خدا آن چه را می خواهد، انجام می دهد.»
سلامتی و آرامش: صله رحم، موجب صحت و سلامت جسم و روان و افزایش آرامش و شادابی در زندگی میشود.
موفقیت و پیروزی: صله رحم، زمینهساز موفقیت و پیروزی در امور مختلف زندگی، از جمله کار و تحصیل میشود.
استحکام روابط خانوادگی: صله رحم، مهر و محبت را در میان اعضای خانواده افزایش میدهد و باعث تحکیم بنیان خانواده میشود.
ایجاد جامعهای گرم و صمیمی: صله رحم، فضایی از همدلی، تعاون و مودت در جامعه ایجاد میکند و جامعهای گرم و صمیمی را به ارمغان میآورد.
افزایش محبت: همه دوست دارند مورد محبت و احترام دیگران واقع شوند. بدون شک، یکی از بهترین فرصتهای ابراز محبت و نیز پر کردن خلاهای عاطفی، خانواده و خویشاوندان و نزدیکانی مانند پدر و مادر، برادر و خواهر و... هستند که بیش از هر کس دیگری، دلسوز حال انسان بوده و به مشکلات او واقف میباشند.
از امام علی (ع) نقل است: "صلةُ الرحم تُوجبُ المَحَبَّةَ - پیوند با خویشاوندان، محبت میآورد." و فرمود: «صله رحم... انسان را در میان خانواده و بستگانش محبوب می سازد.»
افزایش روزی: برخی افراد از معاشرت با اقوام و نزدیکان خود طفره میروند تا به زعم خود، پولی را که با زحمت به دست آوردهاند، بیهوده از بین نبرند! آنها صله رحم را ترک میکنند تا فرصت بیشتری برای کار کردن داشته باشند و از این راه، درآمد خود را حفظ و بیشتر کنند. اما این افراد نه تنها با قطع رحم روزی خود را گسترش نمیدهند، بلکه خود را از توفیقی بزرگ محروم میسازند.
امام صادق (ع) فرمودند : "صله رحم، عمر را زیاد میکند و فقر و پریشانی را از بین میبرد."
امام علی (ع) فرمودند : "پیوند با خویشان، ثروتها را بارور میسازد و مرگها را به تأخیر میاندازد."
اصلاح شخصیت اخلاقی: یکی از برترین فواید صله رحم و پیوندهای خانوادگی، این است که باعث میشود بسیاری از اخلاقهای نیکویی که به بوته فراموشی سپرده شده یا جایگاهی برای ابراز آن وجود نداشت، به اجرا درآید. فضائلی همچون انفاق، تعاون، شاد کردن دل دیگران، دفاع از حق، سخاوت و...
از این رو امام باقر (ع) فرمود: "پیوند با خویشاوندان، اخلاق را نیکو، دست را بخشنده و جان را با صفا میکند."
تضمین بهشت: پیامبر اکرم (ص) در حدیثی فرمودند: "هر کس یک عمل را برای من ضمانت کند که انجام دهد، من هم چهار چیز را برای او ضمانت میکنم. اگر او صله رحم کند، خداوند او را دوست خواهد داشت، روزیاش را زیاد و عمرش را طولانی خواهد کرد و به بهشتی که وعده داده شده داخل خواهد نمود."
معجزات اخروی صله رحم:
نزدیکی به خداوند: صله رحم، موجب تقرب به خداوند متعال و کسب رضایت الهی میشود.
آمرزش گناهان: صله رحم، از جمله عواملی است که موجب آمرزش گناهان و افزایش حسنات میشود.
نجات از عذاب جهنم: در روایات، صله رحم را از جمله راههای نجات از عذاب جهنم دانستهاند.
حصول درجات بالا در بهشت: صله رحم، سبب ارتقای مقام و منزلت انسان در بهشت و حصول درجات بالا در آن میشود.
شفاعتی برای انسان: صله رحم، در روز قیامت شفیع انسان در برابر خداوند خواهد بود.
راههای صله رحم:
صله رحم، به طرق مختلفی قابل انجام است، از جمله:
دیدار و احوالپرسی: دیدار حضوری با خویشاوندان، به خصوص افراد مسن و سالخورده، از مهمترین مصادیق صله رحم است.
برقراری تماس تلفنی: در مواقعی که امکان دیدار حضوری وجود ندارد، میتوان با برقراری تماس تلفنی جویای احوال خویشاوندان شد.
ارسال پیام و نامه: ارسال پیام یا نامه برای خویشاوندان، راه دیگری برای صله رحم است.
کمک به نیازمندان: یاری رساندن به خویشاوندان نیازمند، از جمله مصادیق بارز صله رحم و احسان به نفس به شمار میرود.
هدیه دادن: هدیه دادن، حتی هدیهای کوچک، میتواند نمادی از محبت و صله رحم باشد.
دعای خیر برای خویشاوندان: دعا کردن برای سلامتی و عاقبت به خیری خویشاوندان، از جمله راههای صله رحم است.
گردآوری : بخش مذهبی بیتوته