همه چیز درباره پرورش ماهی کپور



 پرورش ماهی کپور, پرورش ماهی کپور در زمستان, پرورش ماهی کپور گرمابی

ماهی کپور توانایی سازگاری بسیار بالایی با محیط دارد  

 

پرورش ماهی کپور 

پرورش ماهی به عنوان یکی از قدیمی ترین روش ها برای دست یابی به منبع غذایی سالم و با کیفیت شناخته می شود. حدودا چهار هزار سال پیش اولین بار چینی ها با صید ماهی های مولد از دریا و انجام لقاح مصنوعی با اسپرم و تخمک های آنها در کارگاه موفق به پرورش ماهی شدند. ماهی کپور نیز به عنوان یکی از مقاوم ترین ماهی های گرمابی است که کشور ایران،‌ مخصوصا در مناطق جنوب برای پرورش آن مناسب است.

آشنایی با ماهی کپور

ماهی کپور با نام علمی Cyprinus carpio و نام انگلیسی Carp در رده ماهی های استخوانی قرار دارد. ماهی ها به دو دسته گرمابی و سردآبی تقسیم می شوند که ماهی کپور از نوع گرمابی است و دمای ۲۰ تا ۳۰ درجه سانتی گراد برای زندگی آنها مناسب است اما عالی ترین شرایط دمایی میان ۲۵ تا ۲۸ درجه سانتی گراد است.

 

البته ماهی کپور توانایی سازگاری بسیار بالایی با محیط دارد و در دمای کمتر از ۷ درجه به خواب زمستانه می رود. زیستگاه آنها رودخانه ها،‌ دریاچه ها یا چشمه هاست و بیشترین گونه های آب شیرین را تشکیل می دهند. به علت توانایی زندگی در شرایط سخت رشد و پروش آنها حتی در آکواریوم نیز امکان پذیر است. از خانواده ماهی های کپور بیش از ۲۰۰ سرده (جنس) شناسایی و بیش از ۱۶۰۰ گونه‌ی مختلف ثبت شده است.

 

 پرورش ماهی کپور, پرورش ماهی کپور در زمستان, پرورش ماهی کپور گرمابی

گونه های کشف شده ماهی کپور بیش از ۱۶۰۰ نوع میباشند

 

ماهی های کپور همه چیز خوار هستند و با توجه به نوع گونه امکان دارد گوشت خوار،‌ لجن خوار،‌ گیاه خوار و زئو پلانکتو خوار (موجوداتی تک سلولی) باشند. برای تغذیه ماهی های کپور می توان از انواع حشرات و کرم، لارو و تخم ماهی ها استفاده کرد. رایج ترین گونه ای که ماهی های کپور پرورش می دهند کپور چینی و هندی هستند و در ایران مناطق جنوبی مخصوصا استان خوزستان برای پرورش این نوع ماهی مناسب هستند.

 

انواع کپور ماهی چینی

ماهی کپور چینی به چهار دسته مختلف تقسیم می شود که عبارتند از:

 

● ماهی کپور معمولی

 

بیماری های ماهی کپور, پرورش ماهی کپور, پرورش ماهی کپور

ماهی کپور معمولی از رایج ترین نوع کپور پرورشی

 

این نوع ماهی به عنوان سردسته خانواده کپور ماهیان شناخته می شود و در ابتدا میان اروپا و آسیا در دریای سیاه وجود داشت. سپس چینی ها با صید آن و انتقال به چین و ژاپن توانستند به پرورش آنها بپردازند و هم اکنون در بسیاری از مناطق جهان تولید می شود و بیش از یک چهارم ماهی های پرورشی کپور شامل این مورد است.

در رابطه با شکل ظاهری، کپور معمولی بدنی پهل با فلس های طلایی و سبیلک در دو طرف پوزه دارد و همه چیز خوار حساب می شود. به همین دلیل برای تامین مواد غذایی مورد نیاز آن با سختی یا مشکل خاصی روبرو نمی شوید.

 

● کپور نقره ای

 

 پرورش ماهی کپور, پرورش ماهی کپور در زمستان, پرورش ماهی کپور گرمابی

کپور نقره ای از به صرفه ترین گونه‌ها برای پرورش ماهی کپور است

 

همانطور که از اسم این ماهی مشخص است، بدنی پوشیده از فلس های نقره ای رنگ دارد و رنگ بدنش در قسمت پشت سبز و خاکستری است و در پهلو ها زرد مایل به سفید می باشد. محل اصلی زندگی این ماهی رودخانه های چین است اما به دلیل مناسب بودن بارور سازی و پرورش آن در استخرها از لحاظ اقتصادی عده بسیاری به پرورش آن می پردازند. منابع غذایی مورد نیاز کپور نقره ای شامل گیاهانی ریز به نام ریزشناورها می شود.

 

● ماهی کپور سر گنده

 

سود پرورش ماهی کپور, بیماری های ماهی کپور, پرورش ماهی کپور

ماهی کپور سرگنده مناسب برای پرورش در ایران

 

از دیگر ماهی های کپور پر مصرف است که زیستگاه اصلی آن نیز رودخانه های چین است. این ماهی رنگی زرد در پهلو ها و سیاه رنگ در پشت دارد و بدن آن با فلس های گرد و درشت پوشیده شده است. دهان کپور سرگنده قابلیت ارتجاعی دارد و دو جفت سبیلک در دو طرف آن موجود است. تغذیه این ماهی از زئو پلانکتو هاست و در صورت نبودن آنها از گیاهان تغذیه می کند.

 

● کپور سفید

 

بیماری های ماهی کپور, پرورش ماهی کپور, پرورش ماهی کپور

پرورش ماهی کپور سفید یا علف خوار بسیار رایج است

 

این ماهی که به ماهی آمور یا علف خوار نیز مشهور است بدنی کشیده و دراز دارد. رنگ این ماهی خاکستری در قسمت پشت و زرد مایل به سبز در پهلو هاست و بدنش با فلس های گرد و درشت سفید پوشیده شده است. کپور سفید از گیاهان تالاب ها تغذیه می کند.

 

اصول پرورش ماهی کپور

پرورش ماهی به عنوان یکی از پر سود ترین و مفید ترین صنایع شناخته می شود اما رعایت اصول و قوانینی برای کسب نتیجه بهتر الزامی است و در صورتی که بدون صرف تایم برای آموزش و کسب اطلاعات بخواهید به این کار مشغول شوید احتمالا با مشکلاتی مواجه می شوید. در این بخش از مقاله به صورت خلاصه به معرفی اصول و برخی پیشنهادات برای پرورش ماهی کپور می پردازیم.

 

• آب مناسب؛ مهم ترین عامل در پرورش ماهی

با توجه به اینکه ماهی ها موجودی آبزی هستند این مسئله بدیهی به نظر میرسد که باید به شرایط آب توجه ویژه ای داشت. برای ایجاد شرایط آبی مناسب جهت پرورش ماهی کپور باید به این نکات توجه کنید:

 

- دمای آب

مناسب ترین دما برای پرورش ماهی کپور ۲۵ الی ۲۸ درجه سانتی گراد است و بهتر است دما را در همین محدوده نگه دارید زیرا بالا پایین شدن بیش از حد آن باعث کاهش رشد،‌ کیفیت و حتی تلف شدن ماهی ها می شود.

 

- ph یا اسیدیته آب

از دیگر نکات ضروری در بررسی آب و ایجاد شرایط مناسب برای ماهی کپور کنترل میزان PH آب است که باید چیزی حدود ۶ تا ۹ باشد. در صورت کم و زیاد شدن PH آب باعث آسیب دیدن بافت های بدن ماهی یا تلف شدن و از بین رفتن آنها خواهد شد.

 

- میزان اکسیژن موجود در آب

میزان اکسیژن آب از اساسی ترین مواردی است که باید مورد توجه داشته باشید و با توجه به ارتفاع یا عمق استخر، دمای آب، شوری آب و... متفاوت است. میزان اکسیژن مورد نیاز ماهی های کپور ۱ میلی گرم در لیتر (با توجه به تراکم استاندارد) می باشد و در شرایط استرس زا، بالا رفتن دما، ‌ضعیف بودن ماهی یا بیشتر شدن تعداد آنها باید به خوبی میزان اکسیژن بررسی و کنترل شود و در صورت نیاز با ابزار مخصوص میزان اکسیژن آب را افزایش یابد.

 

- شوری آب

آب های گرم دارای درجه شوری تقریبا ۱ گرم در هر لیتر هستند و با وجود قدرت تحمل ماهی کپور تا درجه شوری ۹، افزایش این میزان به بیشتر از ۲ باعث کند شدن رشد آنها می شود.

 

- شفافیت و عدم آلودگی آب

آلودگی موجود در آب باعث کاهش نور در آن و کند شدن رشد تولیدات بیولوژیک استخر می شود و در نتیجه قسمت های حساس بدن ماهی از جمله آب شش ها آسیب می بیند. همچنین در صورت آلودگی و شفاف نبود آب ماهی کپور در پیدا کردن غذای خود با مشکل مواجه می شود و ممکن است مشکلاتی به دلیل تغذیه پیش بیاید.

 

 تغذیه اصولی و منابع مناسب

ماهی های کپور همه چیز خوار هستند اما برای حفظ کیفیت گوشت آنها و جذب مواد لازم باید برای تغذیه اصولی آنها هزینه کنید. به طور کلی بیش از نصف هزینه های مربوط به پرورش ماهی کپور مربوط به تهیه غذای آنهاست و برای بچه ماهی کپور روزانه ده گرم در شش وعده غذ ایی و برای ماهی های پرواری دو الی یک وعده غذایی نیاز هست. مهم ترین شکل های غذایی برای ماهیان کپور غذاهای تر، مرطوب و غذاهای خشک هستند که مورد سوم از همه  رایج تر است. به توصیه یکی از پرورش دهندگان موفق می توان پلات هایی با استفاده از گندم، جو، ذرت، سویا و پودر ماهی کیلکا درست کرد تا ماهی ها تمام مواد مغذی مورد نیازشان را بدست آورند. قیمت ماهی کپور نسبت به ماهی سفید یا ماهی جنوب دریا ارزان تر است و با رعایت اصولی تغذیه درست در آنها می توان به کیفیت بالاتری نیز دست یافت.

 

 جایگاه مناسب برای رشد و پرورش ماهی کپور

در انتخاب جایگاه مناسب برای ماهی کپور باید دقت زیادی کنید و محلی مناسب که بتواند شرایط ایده آل برای رشد مطلوب و تولید اقتصادی با حداقل هزینه ها را رقم زند انتخاب کنید. برای تهیه جایگاه نگهداری مخصوص پرورش ماهی کپور هزینه کنید و به آن اهمیت دهید زیرا بی توجهی به این مورد باعث آسیب دیدن ماهی ها و تلف شدنشان می شود. نکات مهم در انتخاب جایگاه عبارتند از:

 

وجود داشتن منابع آبی کافی و بدون محدودیت (مانند رودخانه ها، چشمه، قنات یا چاه های کشاوری)

بررسی وضعیت اقتصادی منطقه و امکان فروش

وجود راه های مناسب برای حمل و نقل، و انتقال بچه ماهی ها یا دسترسی به بازار فروش

داشتن امنیت لازم در صورت وقوع سیل آب و...

در دسترس بودن امکاناتی مانند برق

استفاده از روش های نوین مانند احداث استخر، حوضچه و... با سیستم های کاربردی

 

 درجه بندی ماهی کپور

با درجه بندی ماهی ها از لحاظ سن و وزن می توانید ماهی های کم وزن تر و کم سن تر را جدا کنید. با این کار در مدیریت و توزیع خوراک به صورت یکنواخت میان ماهی ها و رشد تمام آنها به صورت مناسب موفق تر خواهید بود.

 

 تراکم ماهی کپور

برای پرورش ماهی کپور در هر یک هکتار استخر، حدودا سه هزار و پانصد الی پنج هزار بچه ماهی میریزند. وزن این بچه ماهی ها باید چیزی حدود ۲۰ تا ۵۰ گرم باشد و برای پرورش ماهی می توانید از تراکم زیر استفاده کنید:

 

۵۵ درصد کپور نقره ای

۲۵ درصد کپور معمولی

۱۳ درصد کپور سفید

۷ درصد کپور سر گنده

 

• کود دهی استخرها

در جهت افزایش عملکرد و بالا بردن ظرفیت حاصلخیزی آب استخرها از کود های مختلفی استفاده می شود که رایج ترین آنها کود های آلی (کود های حیوانی) و کودهای معدنی (مانند فسفات، پتاس و ازت) هستند. زمان مناسب برای کود دهی استخر اسفند ماه یا فروردین است. کود دهی استخرها باعث بوجود آمدن موجوداتی زنده و ایجاد پلانکتون ها می شود که ماهی ها از آن تغذیه می کنند و آنها نیز همزمان با رشد ماهی ها به زاد و ولد میپردازند و همیشه در استخر وجود دارند.

 

• بیماری های ماهی کپور

ماهی کپور نیز مانند دیگر جانداران ممکن است با بیماری هایی روبرو شود که جهت جلوگیری از آن باید پیش از ریختن بچه ماهی ها در استخر، آنرا با آهک خشک و ضد عفونی کننده تمیز کرده و بگذارید مدتی آفتاب بخورد تا حسابی خشک و سفت شود. همچنین بهتر است بچه ماهی ها قبل از ریخته شدن به استخر ۵ الی ده دقیقه در آب نمک ضد عفونی شوند تا در صورت زخم شدن بدن آنها با تور و... احتمال بروز بیماری کاهش یابد.

 

استخر های پرورش ماهی

استخرهای پرورش ماهی به دو صورت ساخته می شوند و کاربردهای متفاوتی دارند.

 

 پرورش ماهی کپور در حوضچه آبی, عکس از پرورش ماهی کپور, پرورش ماهی کپور

نمونه ای از استخرهای پرورش ماهی

 

● استخرهای مخصوص جهت پرورش ماهی

استخرهای پرورش ماهی اختصاصی که صرفا جهت تولید و تکثیر آبزیان ساخته میشوند و معمولا آب خروجی پس از تصفیه شدن دوباره وارد سیستم می شود و در اشکال هندسی مختلفی ساخته می شوند.

 

● استخرهای دو منظوره کشاورزی و پرورش ماهی

در استخرها و حوضچه هایی که با این اهداف ساخته می شوند،‌ آب خروجی را با غنی کردن توسط کودهای طبیعی برای استفاده در بخش کشاورزی به سطح زیر کشت منتقل می کنند که در افزایش حجم تولید و کیفیت محصول تاثیر بسیاری دارد.

 

گردآوری:بخش علمی بیتوته 

 

کالا ها و خدمات منتخب

      ----------------        سیــاست و اقتصــاد با بیتوتــــه      ------------------

      ----------------        همچنین در بیتوته بخوانید       -----------------------