نحوه نگهداری از گیاه بابا آدم یا فیلگوش

مجموعه: گیاهان،حیوانات و آکواریوم

شرایط نگهداری و پرورش گل بابا آدم یا فیل گوش

راهنمای کامل برای پرورش و نگهداری گل فیلگوش یا بابا آدم

گل بابا آدم یا فیلگوش (Alocasia) یا آلوکازیا، گیاهی استوایی از خانواده آراسه (Araceae) که بومی مناطق گرمسیری آسیا، آفریقا و آمریکای جنوبی است. این گیاه به دلیل برگ های بزرگ و شکلی که شبیه گوش فیل است، به این نام خوانده می شود.

گل بابا آدم گیاهی زیبا و مقاوم است که می تواند به عنوان گیاه آپارتمانی یا باغچه ای نگهداری شود. با این حال، برای رشد و پرورش این گیاه، شرایط لازم برای نگهداری مناسب را برای آن فراهم کنید.

گل بابا آدم گیاهی استوایی ست با برگ های خشن، بزرگ و افتاده. این گیاه با کاشت پیاز و غده های ریشه دار در خاک رشد می کند. برگ های غول پیکر بابا آدم ظاهری جذاب و زیبا دارند. دمبرگ ها و ساقه های این گیاه تا 60 الی 90 سانتی متر رشد می کنند. همچنین معمولاً ارتفاع گل بابا آدم غول پیکر به 90 تا 150 سانتی متر در داخل خانه می رسد اما در خارج از خانه در شرایط محیطی مناسب تا 5 متر نیز رشد می کند.

برگ های بابا آدم بزرگ و عریض بوده و تیرکمانی شکل هستند. هر قدر گیاه از نور بیشتری برخوردار شود، برگ های آن پهن تر و مقاوم تر خواهد بود. بر روی برگ های بابا آدم، لکه هایی به رنگ سفید و قرمز دیده می شود. 15 گونه مختلف از بابا آدم وجود دارد که عموماً چندساله هستند.

با این حال رنگ برگ های آن ها تفاوت بسیاری با یکدیگر دارد. برگ برخی گیاهان، از بنفش به سیاه متمایل شده و برخی دیگر از هارمونی سبز و سفید بهره مند شده اند. معمولاً برگ ها از بخشی که به دمبرگ متصل می شوند، کمرنگ هستند و به مرور با رسیدن به نوک برگ، پررنگ تر می شوند. همچنین در برخی گونه ها، برگ ها دارای رگ برگ ها و لبه های سفید، کرم و یا قرمز هستند.

ساقه های بابا آدم شباهت بسیاری به پوست مار دارند. سطح ساقه ها را پرزهایی خشن به شکل خزه پوشانده است. در مناطق شمالی آمریکا، گل بابا آدم به عنوان گیاه یک ساله پرورش داده می شود. در فصول سرد سال، غده این گیاه از خاک خارج شده و در هوای گرم نگهداری می شود. با شروع فصل بهار، مجدداً غده های بابا آدم کاشته می شوند. به همین خاطر است که اغلب افراد از این گیاه در محیط خارجی منزل استفاده می کنند.

از نظر گلدهی گل بابا آدم، این گیاه به ندرت گل می دهد و برای گل دهی باید شرایط بسیار ایده آلی برایش فراهم شود. پس اگر گیاه شما شروع به گل دادن کرد نشانه این است که گیاه کاملا سالم است. رنگ گل گیاه بابا آدم به رنگ سفید مایل به کرم می باشد و در نیمه دوم فصل بهار ظاهر می شود.

انواع گیاه بابا آدم :

شرایط نگهداری گل بابا آدم در خانه با توجه به نوع آن می تواند کمی متفاوت باشد. فیلگوش یک گیاه سرزنده بوده که بیش از 70 گونه دارد. اما مشخصه همه آن ها داشتن برگ های دراز بزرگ با اعصاب بسیار مشخص است.

بابا آدم تنه قرمز، برگ های این نوع بابا آدم پهن و کشیده هستند همچنین دارای ارتفاع کمتری نسبت به بابا آدم تنه سبز است.

بابا آدم تنه سبز، ساقه ای ضخیم و بلند، ارتفاع زیاد و برگ های کمتر نسبت به نوع قرمز از مشخصات اصلی این گیاه به حساب می آیند.

گل بابا آدم مینیاتوری، این گیاه دارای برگ های سبز پررنگ با رگه های سفید است که چشم هر بیننده ای را به خود خیره می کند.

بابا آدم بلک، دارای ساقه های کوتاه تر و برگ های گردتر نسبت به نمونه های قبلی. جذابیت اصلی این گیاه در سبز تیره بودن برگ های آن نهفته بوده که در حاشیه مشکی قرار داشته و بافت مخملی بسیار چشم نوازی دارد.

بابا آدم ابلق، این نوع بابا آدم ساخته شده توسط گلخانه داران تایلند بوده و جهش یافته است.

بابا آدم جاینت، برگ های سبز روشن، موج دار، به شکل قلب دراز و رگه های عمیق دارد.

نحوه نگهداری گیاه بابا آدم یا فیلگوش

شرایط نگهداری و پرورش گل بابا آدم یا فیلگوش یا آلوکازیا :

میزان دما :

گل بابا آدم یکی از گیاهانی است که در مناطق گرم و مرطوب جهان به خوبی رشد می کند. این گیاه نیاز به رطوبت زیاد دارد و باید همیشه خاک آن مرطوب باشد. اگر خاک گل بابا آدم خشک شود، گل رشد نمی کند و در نهایت از بین می رود. همچنین، گل بابا آدم حساس به دمای هوا است و زیر 15 درجه سانتی گراد آسیب می بیند و ممکن است از بین برود. در هوای سرد، بهتر است این گیاه را در داخل منزل نگه دارید و از تماس با هوای سرد خارجی پرهیز کنید.

برای رشد بهتر گل بابا آدم، می توانید از روش سینی خیس استفاده کنید. برای این کار، یک سینی پر از سنگریزه را با آب پر کنید و بعد از آن، گلدان حاوی گل را بر روی سنگریزه های آب بریزید. این کار باعث می شود که خاک گلدان مرطوب شود و بابا آدم به خوبی رشد کند.

همچنین، برای نگهداری گل بابا آدم، بهتر است آن را از بادهای سرد دور نگه دارید و آن را در محیطی با دمای مناسب نگه دارید. همچنین، نور مستقیم خورشید نیز برای این گیاه مضر است و بهتر است آن را در محیطی با نور غیر مستقیم قرار دهید. با رعایت نکاتی مثل رطوبت، دما و نور مناسب، می توانید آن را به خوبی رشد دهید و از زیبایی آن لذت ببرید.

این گیاه در دمای زیر 15 درجه آسیب می بیند. حتی برخی از گونه های این گیاه ممکن است در دمای سرد بمیرند و دوباره از ابتدا از ریزوم ها جوانه بزنند.

رطوبت :

سعی کنید آب و هوای جنگل های بارانی را برای آلوکازیا یا بابا آدم خود تقلید کنید. اگر در یک مکان خشک زندگی می کنید، از یک مرطوب کننده یا سینی های آب برای افزایش رطوبت هوای اطراف گیاه گرمسیری خود استفاده کنید.

آلوکازیا خود را در اتاقی با رطوبت بالاتر قرار دهید. حمام ها و اتاق های رختشویی محیطی مرطوب را برای آلوکازیاهای شاد ایجاد می کنند.

رطوبت مناسب برگ ها به ایجاد بهترین محیط برای آلوکازیا کمک می کند. رطوبت کم باعث رشد کوتاهی گیاهان می شود که قادر به رشد برگ های جدید نیستند.

نور :

گیاهان آلوکازیا به صورت بومی در زیر سایه بان جنگل های بارانی متراکم با سایه روشن یا نور شدید خورشید رشد می کنند. گیاهان سرپوشیده را در مکانی قرار دهید که نور غیرمستقیم روشن دریافت کند، مانند پنجره ای با نوردهی شرقی یا غربی. در فضای باز، در محلی که سایه باز است رشد کنید. برای جلوگیری از سوختن برگ ها از قرار گرفتن در معرض مستقیم آفتاب خودداری کنید. نیازهای نور آلوکازیا را می توان با چراغ های رشد مصنوعی تکمیل کرد. 

آبیاری :

در طول نگهداری از بابا آدم گوش فیلی باید در نظر داشته باشید که این گیاه به یک آبیاری منظم نیاز دارد و خاک آن باید همواره رطوبت مناسبی داشته باشد. البته این رطوبت نباید به اندازه ای باشد که خاک گیاه کاملا خیس باشد. از این رو هر زمان احساس کردید چند سانتی متر بالایی خاک آلوکازیا خشک شده است زمان آبیاری مجدد آن است. برای آبیاری مجدد بابا آدم گوش فیلی گلدان را به صورت کامل آبیاری کرده و اضافه آب که از زیر گلدان خارج می شود را دور بریزید، زیرا باقی ماندن آب در زیر گلدانی باعث می شود خاک گیاه دیرتر خشک شده و گیاه آسیب ببیند؛ حتی می تواند باعث شود ریشه گیاه دچار بیماری های قارچی شود.

دقت داشته باشید آبیاری بیش از اندازه گیاه علاوه بر اینکه در رشد تاثیر ندارد، ممکن است باعث خرابی گیاه، پوسیدگی ریشه و ساقه، زرد شدن برگ ها و از بین رفتن گیاه گردد. بنابراین هر زمان که خاک گیاه رو به خشکی رفت و رطوبت خود را از دست داد، اقدام به آبیاری گل بابا آدم نمایید.

در فصل زمستان و پاییز به علت افت دما باید میزان آیباری را کاهش دهید تا باعث پوسیدگی ریشه گیاه نشوید. در فصول سرد سال میزان آبیاری را به یکبار در هفته کاهش داده و تنها در زمان خشک شدن خاک، مجدداً اقدام به آبیاری گیاه نماید.

شرایط نگهداری و پرورش گل آلوکازیا

خاک مناسب :

بابا آدم گوش فیلی به خاکی سبک نیاز دارد که بتواند به خوبی آب را تخلیه کند و زهکشی خوبی داشته باشد. مساله مهم درباره خاک گیاه آن است که تعادلی بین تخلیه سریع آب و حفظ رطوبت کافی را داشته باشد. بنابراین بهتر است برای این گیاه خاکی انتخاب کنید که متخلخل و سبک باشد. خیس ماندن بیش حد خاک باعث می شود ریشه های گیاه بپوسند و آسیب ببیند.

یا برعکس، اگر آب به راحتی از خاک گلدان خارج شود علاوه بر مرطوبت نماندن خاک باعث شسته شدن املاح و مواد معدنی موجود در خاک می شود. به این دلیل خاک این گیاه حتما باید زهکشی مناسبی داشته باشد.

ترکیب خاک برگ و خاک لومی به همراه کمی کود دامی بهترین ترکیب برای نگهداری گل بابا آدم می باشد.

کود مناسب :

کود مایع گیاهان آپارتمانی با فرمولاسیون 20-20-20 در طول فصل رشد توصیه می شود. این مخلوط همه منظوره حاوی 20 درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم برای رشد شاخ و برگ سالم و ریشه های قوی است. آن را تا نیمه رقیق کنید تا خطر سوختگی برگ را کاهش دهید، یا یک نوع آهسته رهش را انتخاب کنید که به تدریج مواد مغذی را آزاد می کند.

این گیاهان، به ویژه نمونه های بزرگتر، تغذیه کننده های سنگینی هستند. بنابراین تغذیه یک یا دو بار در ماه در حالی که گیاه در حال رشد است یک استراتژی معقول است. تغذیه آلوکازیای خود را در مرحله خواب آن متوقف کنید.

هرس :

هر برگ زرد، آسیب دیده یا بیمار را در صورت نیاز جدا کنید. هنگام هرس آلوکازیا از دستکش استفاده کنید تا از تحریک احتمالی پوست جلوگیری کنید. 

نحوه تکثیر گل بابا آدم :

گیاه غول پیکر بابا آدم، به قدری زیبا و جذاب است که عموم افراد را برای تکثیر وسوسه می کند. روش های مختلفی برای تکثیر گل بابا آدم وجود دارد. بابا آدم را می توان از طریق پاجوش، قلمه زدن و ریزوم تکثیر کرد. در ادامه به معرفی راحت ترین و کاربردی ترین روش ها می پردازیم:

تکثیر بابا آدم از طریق پاجوش :

استفاده از پاجوش، ساده ترین روش برای تکثیر گیاه بابا آدم است. برای اینکار کافیست مدتی به گیاه فرصت دهید تا با شرایط محیطی جدید، وفق پیدا کند. سپس در هنگام تعویض گلدان به اطراف ریشه ها دقت کنید. در شرایط محیطی مطلوب و مساعد، اطراف ساقه گیاه مادر، چندین بابا آدم کوچک رشد می کنند.

پس از اطمینان از وجود پاجوش، آن ها را از طریق یک قیچی تیز از گیاه مادر جدا کنید و در بستر مناسب رشد بکارید. بهتر است جوانه های تازه بابا آدم را در نور ملایم قرار داده و خاک آن ها را مرطوب نگهدارید. با گذشت 2 الی 3 هفته پس از تکثیر، پاجوش ها اقدام به ریشه دهی کرده و به طور مستقل رشد می کنند.

تکثیر بابا آدم از طریق قلمه زنی :

قلمه زنی نیز تکنیکی ساده برای تکثیر بابا ادم است. برای اینکار کافیست گیاه را به آرامی از گلدان خارج کرده و خاک اطراف ریشه را با ملایمت کنار بزنید. سپس توده اصلی را به کمک یک چاقو تیز به چند قسمت تقسیم کنید. مطمئن شوید که هر توده دارای چندین غده سیب زمینی شکل مختلف است.

در قدم بعد هر توده را پیش از قرار دادن در درون خاک، داخل آب قرار دهید و از ریشه دهی آن ها مطمئن شوید. در نهایت توده ها را به شکل مجزا در گلدان های مختلف بکارید. خاک بستر بابا آدم می بایست مغذی بوده و دارای زهکشی بالایی باشد. شما می توانید با اضافه کردن مقداری پرلیت، خاصیت زهکشی خاک را تقویت کنید.

تلاش کنید تا بابا آدم های جوان را در یک محیط پایدار و به دور از دستگاه های سرمایشی و یا گرمایشی قرار دهید. در ادامه نیز از قلمه های جوان مطابق آنچه در خصوص روش نگهداری بابا آدم بالغ ذکر شد، نگهداری کنید.

تمیز کردن گل بابا آدم :

برای رشد بیشتر گل بابا آدم به این نکته دقت داشته باشید که به دلیل داشتن برگ های بزرگ، نیاز است برگ های آن به طور مکرر با دستمال مرطوب تمیز شود تا گرد و غبار بر روی برگ ها منافذ آن ها را نبندد.

تکثیر گل فیلگوش یا آلوکازیا یا بابا آدم

مراقبت های اضافی گیاه فیلگوش :

گیاهان آلوکازیا احتمالاً در طول ماه های زمستان به خواب می روند. گیاهان را در جای گرم نگه دارید و کوددهی را متوقف کنید. آبیاری را کم کنید اما اجازه ندهید ظرف کاملا خشک شود. هنگامی که گیاهان در بهار شروع به رشد جدید کردند، تغذیه و آبیاری عادی را از سر بگیرید.

مشکلات و بیماری های گل بابا آدم :

گل بابا آدم ممکن است در معرض برخی از مشکلات و بیماری ها قرار گیرد. برخی از مشکلات و بیماری های شایع گل بابا عبارتند از:

سوختگی برگ ها: قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید باعث سوختگی برگ های گل بابا آدم می شود.

پوسیدگی ریشه: آبیاری بیش از حد باعث پوسیدگی ریشه گل بابا آدم می شود.

کنه تار عنکبوتی: کنه تار عنکبوتی باعث ایجاد رنگ زرد و قهوه ای روی برگ های گل بابا آدم می شود.

شپشک آردآلود: شپشک آردآلود باعث ایجاد پوشش سفید رنگی روی برگ های گل بابا آدم می شود.

برای بروز مشکلات و بیماری ها، از شرایط نگهداری و پرورش ذکر شده پیروی کنید و در صورت مشاهده مشکل، باید انجام دهید.

مشکلات گل بابا آدم یا فیلگوش :

علت سوراخ شدن برگ گل بابا آدم 

خشکی خاک، کمبود مواد مغذی و آفات از جمله عواملی هستند که منجر به سوراخ شدن برگ گیاه بابا آدم می شوند.

علت جمع شدن برگ گیاه فیلگوش یا بابا آدم 

در صورت بروز این مشکل بررسی کنید که به تمام نکات در شرایط نگهداری گل بابا آدم در خانه دقت کرده باشید. آبیاری زیاد یا کم، آفات، نور کم یا کمبود مواد مغذی در خاک می توانند در جمع شدن برگ گیاه نقش داشته باشند.

علت زرد شدن گل بابا آدم یا فیل گوش

شایع ترین علت زرد شدن برگ های آلوکازیا آبیاری زیاد است، خاک سنگین نیز می تواند به ایجاد این مشکل کمک کند. نور ناکافی، رطوبت کم و کمبود گرما، کمبود تغذیه، حمله آفات یا بیماری ها از دیگر احتمالات هستند.

علت خم شدن ساقه گیاه بابا آدم

برگ هایی که به طور طبیعی خم می شوند معمولا مشکلاتی مانند کم آبی، سطوح رطوبت پایین، کمبود روشنایی و دمای پایین دارند.

علت کوچک شدن برگ گل فیلگوش یا بابا آدم

آبیاری بیش از حد یا ناکافی و قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید می توانند منجر به بروز این مشکل شوند. همچنین استرس ناشی از دما، گلدان نامناسب و سطح رطوبت بسیار پایین دیگر عوامل هستند.

سخن پایانی:

گل بابا آدم یا فیلگوش یکی از گل های پرطرفدار است که با داشتن برگ های بزرگ و زیبا جذابیت خاصی به دکوراسیون شما می دهد. با مطالعه این مقاله شما، می توانید با نحوه پرورش و تکثیر گل بابا آدم یا فیل گوش آشنا می شوید و می توانید با رعایت شرایط نگهداری و پرورش ذکر شده، از گیاه بابا آدم به مدت طولانی و بدون مشکل لذت برد.

گردآوری: بخش علمی بیتوته