معرفی ماهی اوزون‌ برون یکی از انواع ماهیان خاویاردار

مجموعه: گیاهان،حیوانات و آکواریوم

اوزون برون یکی از انواع ماهیان خاویاردار هستند

همه چیز درباره ماهی اوزون برون

معرفی ویژگی های ماهی اوزون برون

اوزون برون یک واژه ی ترکی است که به معنای دماغ دراز می باشد. شکل ظاهری اوزون برون هم به صورتی است که یک ماهی لاغر اندام و کشیده است که دماغ درازی دارد. نام اصلی این ماهی از زبان گیلکی گرفته شده و آن را تیرج می نامند.

اوزون برون یکی از ماهی های خاویار دار است و خاویاری که از آن استخراج می شود دارای ارزش اقتصادی بسیار زیادی می باشد و می تواند منبع درآمد زایی بسیار خوبی برای کشورهای استخراج کننده ی خاویار باشد. البته ایران نیز در زمینه ی صادرات خاویار دستی بر آتش دارد و خاویار ایرانی، طرفداران خاص خودش را از جای جای دنیا داراست.

دلیل این فعالیت گسترده ی ایران در زمینه ی صادرات خاویار این است که حدود نود درصد از کل ماهی های اوزون برون دنیا، از دریای خزر تامین می شوند و ایران نیز به دلیل همسایگی با این دریا در مناطق شمالی، می تواند یکی از تامین کنندگان اصلی خاویار در دنیا معرفی شود.

البته که علاوه بر دریای خزر، دریای سیاه هم موقعیت اقلیمی خوبی برای پرورش ماهی های اوزون برون دارد. جالب است بدانید که علاوه بر اینکه گوشت اوزون برون از ارزش غذایی بالایی برخوردار است و این ماهی یکی از خاویارسازترین ماهی های دنیاست، از اجزای دیگر آن نیز در صنایع مختلف استفاده می شود که در ادامه درباره ی آن ها بیشتر برایتان صحبت خواهیم کرد.

در ادامه قصد داریم تا درباره ی شکل ظاهری اوزون برون، زیست شناسی و مشخصات بیولوژیکی و سایر مسائل مربوط به این ماهی برایتان صحبت کنیم. لطفا تا انتهای مقاله با ما همراه باشید :

مهم ترین چیزی که در ظاهر ماهی اوزون برون چانه ی دراز و کشیده این ماهی است.

بررسی شکل ظاهری اوزون برون

مهم ترین چیزی که در ظاهر ماهی اوزون برون، مشخص می شود، چانه ی دراز و کشیده این ماهی است. اما در کل، اوزون برون ماهی باریک و کشیده ای است. او چشمان گردی دارد و بریدگی در روی سر و قسمت لب پایینی ماهی دیده می شود.

رنگ ماهی سیاه و سفید است و مانند اکثر ماهی ها، شکمی به رنگ سفید و روشن و پهلوهایی به رنگ سیاه و تیره دارد. سیبیلک های کوتاه این ماهی باعث شده تا چهره ای تکامل یافته تر داشته باشد. با نگاهی به سطح پوست ماهی اوزون برون متوجه ستاره های روشنی خواهید شد.

اوزون برون ماهی استخوانی است و از بارزترین ویژگی های بدنی آن می توانیم به وجود 9 الی 14 استخوان در ناحیه ی شکم اشاره نماییم. معادل این استخوان ها در قسمت شکم، حدود 9 الی 16 استخوان در پشت ماهی نیز وجود دارد. در کل وجود 5 ردیف استخوان در بدن اوزون برون، آن را به یک ماهی کشیده و استخوانی تبدیل می نماید.

زیست‌ شناسی و مشخصات بیولوژیکی ماهی اوزون برون

زیستگاه ماهی اوزون برون باید بستری ماسه ای، شنی و رسی داشته باشد تا این ماهی بتواند به راحتی در این بستر نرم حرکت کند. او دوست دارد در آب های گرم زندگی کند و دمای 4 تا 27 درجه ی سانتی گراد برای این ماهی بهترین دمای ممکن است و به همین دلیل می توانیم اوزون برون را یک ماهی مهاجر معرفی کنیم.

۵۰ تا ۳۰۰ متری عمق دریا، بهترین عمق برای ساخت خانه ماهی ماهی اوزون برون خواهد بود. اوزون برون از نرم تنان دریایی مانند سگ ماهی و گاو ماهی تغذیه می کند. نکته ی جالب درباره ی این نرم تنان این است که طول بدنی آن ها نیز مانند اوزون برون بلند است و گاهی اوقات می تواند به حدود هشتاد سانتی متر برسد. درباره ی طول خوراک ماهی اوزون برون گفتیم، لازم است بدانید که طول خود اوزون برون می تواند تا یک متر و نیم برسد.

زیستگاه ماهی اوزون برون باید بستری ماسه ای، شنی و رسی داشته باشد

تولید مثل ماهی اوزون برون

بهترین و مناسب ترین سن برای تخم ریزی اوزون برون، سن دوازده سالگی است. در واقع این ماهی در این سن به بلوغ می رسد. ماه های اردیبهشت و خرداد، بهترین ماه ها برای تخم ریزی اوزون برون هستند و در کل، این آبزی دو بار در سال برای تولید مثل آماده می شود.

دمای بین ۱۲ تا ۱۴، بهترین دما برای تخم ریزی ماهی اوزون برون است و ۱۵ تا ۳۳۳ هزار تخم از هر بار تخم ریزی این ماهی حاصل می شود. تمامی مراحل تولید مثل این آبزی در خود دریا انجام می شود و پتانسیل این ماهی برای پرورش و کاربردهای صنعتی بسیار بالاست.

ارزش های غذایی و اقتصادی اوزون برون

همان طور که در ابتدای مقاله نیز خدمت تان عرض داریم، اوزون برون ماهی بسیار اقتصادی است. بیش از شصت درصد کل خاویار ایران به واسطه این ماهی تامین می شود و از گوشت خوش خوراک آن در طبخ انواع غذاهایی دریایی استفاده می شود.

لازم است بدانید که حتی کیسه ی شنای اوزون برون نیز برای تولید چسب در صنعت مورد استفاده قرار میگیرد. گوشت اوزون برون بسیار لذیذ بوده و از ارزش غذایی بسیار بالایی نیز برخوردار است. بنابراین به واسطه ی مصرف گوشت اوزون برون طبیعی ۱۷٫۸ درصد پروتئین، ۹٫۵ درصد چربی و ۷۱٫۷ درصد رطوبت و از گوشت اوزون برون پرورشی، ۲۱ درصد پروتئین، ۱٫۴ درصد چربی و ۷۶٫۸ درصد رطوبت، برای بدن تامین می شود.

نکته ی جالب درباره ی گوشت اوزون برون این است که پروتئین موجود در نوع پرورشی آن به نسبت نوع طبیعی آن بیشتر بوده و این در حالتی است که اوزون برون پرورشی دارای چربی کمتری به نسبت نوع دریایی و طبیعی آن دارد. تخم اوزون برون ارزش اقتصادی بسیار زیادی دارد و یک اوزون برون پرورش یافته ی ایرانی می تواند تا حدود ۱۰۷۰ گرم خاویار را تولید نماید.

مردم دنیا با توجه به ذائقه و سلیقه های غذایی که دارند، هر کدام به نحوی، اوزون برون را طبخ می کنند و انواع غذاهای دریایی با مزه ها و طعم های متفاوت، در سراسر دنیا با این ماهی خوشمزه تهیه و خورده می شود.

صید بیش از اندازه باعث شده تا منابع طبیعی اوزون برون به خطر بیفتد.

پرورش اوزون برون

ساختن انواع صدها، صید بیش از اندازه، آلودگی رودخانه و خراب شدن رودخانه ها و هزار و یک دلیل دیگر باعث شده تا منابع طبیعی اوزون برون به خطر بیفتد. از این تلاش های زیادی انجام شد تا این ماهی به صورت پرورش تولید و مصرف شود و خوشبختانه موفقیت های زیادی هم در این زمینه، به وجود آمد. در واقع با تولید اوزون برون پرورشی دیگر خطر انقراض برای این آبزیان ارزشمند وجود نخواهد داشت.

با این حال نیاز است بدانید که حدود 93 درصد از خاویار کل دنیا، از طریق اوزون برون های ساکن دریای خزر تامین می شود و همین بهره برداری های بیش از اندازه باعث شده که اوزون برون جزو آب زیان در حال انقراض معرفی شود. از این رو به جهت بالا بردن ظرفیت منبع تامین اوزون برون، نوع پرورشی آن به شدت مورد استقبال قرار گرفت.

در نهایت برای اینکه در آینده با انقراض این ماهی خوشمزه و گران قیمت و به صرفه روبرو نشویم، نیاز است که علاوه بر کنترل صیدها، از صید ماهی به صورت غیر قانونی، ورود آلاینده های صنعتی و غیر صنعتی به رودخانه و دریا جلوگیری شود و با بالا بردن کیفیت و ظرفیت اوزون برون پرورشی، گامی موثر و استوار در مسیر حفظ نسل اوزون برون برداشته شود.

گردآوری : بخش علمی بیتوته