بازتابی از بهشت در خانه شما ؛ گل استرلیتزیا یا پرنده بهشتی

مجموعه: گیاهان،حیوانات و آکواریوم

عکس های گل استرلیتزیا

آشنایی با کاشت و نگهداری از گل استرلیتزیا؛  درخششی از جنس آسمان

گل استرلیتزیا ( به انگلیسی : Strelitzia ) یا پرنده بهشتی Bird of paradise flower یکی از معروفترین گل های گرمسیری است که ظاهری زیبا و متفاوت دارد و کاشت و نگهداری آن نسبت به دیگر گل های گرمسیری راحت تر است. 

گل استرلیتزیا متعلق به سواحل جنوب آفریقا است و در سال 1773 برای اولین بار به اروپا برده شد. این گل ها مقاومت خوبی دارند و به راحتی وزن پرنده هایی که برای گرده افشاری از آنها استفاده میکنند را تحمل مینمایند. 

با این که از زمان کاشت تا زمانی که گل استرلیتزیا شروع به گل دهی می کند نیاز به 3 - 5 سال زمان دارد ولی در صورتی که از پرنده بهشتی به خوبی مراقبت کنید ، از پاییز تا بهار سالی چند بار گل می دهد و به دلیل این که گیاه مقاومی است میتوانید تا سال ها از تماشای گل های خاص و متفاومتش غرق لذت شوید.

عطر گل استرلیتزیا ، گرم و تازه است و شما را به یاد مناطق ساحلی گرمسیری می اندازد.

این گل اگر به مقدار زیاد خورده شود میتواند برای انسان و حیوان سمی باشد. 

معرفی گل استرلیتزیا

نام این گل از ظاهر خاص گلبرگهایش گرفته شده است. این گل 3 گلبرگ نارنجی و 3 گلبرگ آبی دارد که با هم ترکیب شده است و به شکل یک گل مجزا در آمده اند که ترکیب آن ها شکلی مشابه با یک پرنده در حال پرواز را بوجود می آورد به همین دلیل به نام گل پرنده بهشتی معروف شده است. 

ظاهر بینظیر گل استرلیتزیا تبدیل به سرچشمه الهام و نمادی مهم در هنر های تجسمی شناختی شده است و تداعی گر لذت ، هیجان، شگفتی و بهشت است. 

نماد و معانی گل استرلیتزیا یا پرنده بهشتی 

پرنده بهشتی نمادی برای وفاداری ، معصومیت ، عشق و ابراز علاقه است و انتخاب خوبی برای یک هدیه عاشقانه به شمار می رود. گل استرلیتزیا در هاوایی به صورت بکر رشد می کند و تبدیل به بخشی از نماد فرهنگی آن ناحیه شده است. این گل در زبان مردم هاوایی به نام " جهان کوچک " شناخته می شود و نماد عظمت و شکوه است. 

گل استرلیتزیا نمادی برای بزرگداشت نهمین سالگرد ازدواج است.

پرنده بهشتی سمبلی برای داشتن آینده روشن و درخشان است. 

انواع گل استرلیتزیا یا پرنده بهشتی

حدود 6 گونه مختلف استرلیتزیا وجود دارد که تفاوت بسیار زیادی با هم از نظر گل ، اندازه و تنوع رنگ دارند. به عنوان مثال :

استرلیتزیا رژینا رشد Reginae سریعی دارد و تا 2 متر قد می کشد و باید گلدانی با عرض 4 متر برای نگهداری ان داشته باشید ولی استرلیتزیا جانسنا Juncea  نهایتا تا 1 متر رشد میکند و رشد آن بسیار کند است. 

تفاوت رنگ گونه های استرلیتزیا با پررنگ و کم رنگ بودن گلبرگها مشخص می شود و رنگ گلبرگهای استرلیتزیا مخلوطی از آبی و تناژی از رنگ قرمز و نارنجی است. 

روش نگهداری از گل استرلیتزیا  

روش نگهداری از استرلیتزیا یا پرنده بهشتی

مراقبت به موقع از استرلیتزیا باعث می شود که برگها و گل های بهتری داشته باشد.

در گیاهان مسن بهتر است به صورت مرتب برگهای قدیمی ، برگ های خشک و گل های پژمرده را از گیاه جدا کنید تا رشد گیاه بهتر شود و از تبخیر بیش از حد  آب گیاه جلوگیری شود.

آبیاری مناسب استرلیتزیا

استفاده از آب لوله کشی باعث قهوه ای شدن نوک برگها می شود و در رشد گیاه اختلال بوجود می آورد . تجمع نمک ، کلر ، فلوئور و سایر املاح موجود در آب لوله کشی در گلدان میتواند منجر به سوختن برگهای مرغ بهشتی شود و بهتر است از آب تصفیه شده بری آبیاری این گل زیبا استفاده نمایید. 

در صورتی که دستگاه تصفیه آب ندارد ، آب لوله کشی را در ظرفی روباز بگذارید یک شب بماند تا مقداری از کلر آن خارج شود و برای مصرف گیاه مناسب تر باشد. 

برگهای این گل علاقه زیادی به رطوبت دارند و در فصل بهار و تابستان نیاز به آبیاری بیشتری خواهد داشت. هر چه گیاه شما بزرگتر می شود و برگهایش بیشتر می شوند نیاز بیشتری به آب پیدا خواهد کرد. 

خاک استرلیتزیا باید همیشه مرطوب باشد و در بهار و تابستان نیاز به آبیاری روزانه دارد. 

در صورتی که به گلتان بیش از حد آب بدهید برگهایش قهوه ای و شکننده می شوند و اگر کمتر از میزان موردن نیاز آن را آبیاری کنید برگه از وسط شروع به زرد شدن میکنند. 

نکات لازم هنگام آبیاری استرلیتزیا :

- خاک اطراف گیاه باید همیشه کمی مرطوب باشد ولی حالت خیس و غرقابی نداشته باشد.

- استرلیتزیا نمیتواند تجمع آب در خاکش را تحمل کند .

- خاک استرلیتزیا هرگز نباید کاملا خشک شود. 

- هر موقع سطح خاک گلدان خشک شد باید گیاه را آبیاری نمایید حتی اگر فقط چند ساعت از آبیاری قبلی گذشته باشد.

- بهتر است گل را با آب ولرم آبیاری نمایید. 

- در فصل زمستان ، استرلیتزیا نیاز به محیطی خنک تر دارد و در نتیجه آب کمتری میخواهد ، در این فصل نیاز به آبیاری مداوم ندارید ولی باید مانع از خشک شدن کامل خاک گلدان شوید. 

نور مناسب گیاه پرنده بهشتی

نور مناسب استرلیتزیا

پرنده بهشتی عاشق نور است  و نیاز به حداقل 6 ساعت نور مستقیم خورشید دارد اگر محل زندگی شما خیلی گرم است بهتر است از نور غیر مستقیم استفاده کنید. 

بهتر است از اوایل بهار تا اواخر تابستان ، گلدان را در بالکن ، پاسیو ، تراس حیاط  یا کنار باغچه بگذارید.

مکانی گرم و نورانی با جریان هوای خوب برای استرلیتزیا عالی است. 

باد زیاد ممکن است باعث آسیب دیدن برگها شود بنابراین بهتر است گلدان را در مکانی امن قرار دهید.

استرلیتزیا به نور کامل خورشید نیاز دارد و تابیدن نور خورشید به صورت مستقیم و هر از گاهی برای تشویق گیاه به گلدهی مناسب است. 

نور مستقیم خورشید در ظهر باعث سوختن برگها می شود.

قرار دادن گل را در مکانی با سایه نسبی باعث کم شدن گل دهی و قرار دادن آن در مکان تاریک باعث حذف کامل گل ها خواهد شد.

در خانه هم میتوانید با فراهم کردن گرش هوای مناسب از این گیاه مراقبت نمایید ، اولویت های نوری استرلیتزیا عبارتند از : مکانی گرم و نورانی ، هوای تازه با رطوبت کافی ، بنابراین در خانه باید هر چند روز یک بار هوای اتاق را تهویه نمایید. 

دما و رطوبت مورد نیاز استرلیتزیا

پرنده بهشتی نیاز به رطوبت بالا دارد و بهتر است همیشه یک اسپری آب کنار گل داشته باشید تا اگر هوای مخیط خیلی خشک شد با اسپری گیاه را مرطوب کنید. 

این گیاه در برابر سرما مقاوم نیست و در صورت سرما زندگی ، بازیابی آن زمان زیادی می برد. در زمستان گلدان را در درمای بالاتر از 15 درجه سانتیگراد نگه دارید .  

خاک مناسب استرلیتزیا

خاک گلدان معمولی حاوی شن برای استرلیتزیا مناسب است ولی این خاک باید غنی بوده و حاوی عناصر ضروری باشد.  متخلخل باشد تا بتواند هوا و آب را از خود عبور دهد. 

در سالهای اولیه بهتر است از خاکی با مقادیر پایین عناصر ضروری برای کاشت گل استفاده کنید مثل زغال سنگ یا خاک مخصوص کاشت گیاهان نوپا. 

کوددهی استرلیتزیا

در بهار و تابستان باید هفته ای 1 بار به گل کود بدهید. برای کوددهی استرلیتزیا مقداری کود مایع را در آب مصرفی گیاه حل کنید تا همزمان با آبیاری مواد مغذی را به گیاه برسانید. 

هر بار مقدار کمی کود کافی است و اگر سرعت رشد برگ ها از باز شدن گل ها بیشتر شود یعنی بیش از حد به گیاه کود داده اید. 

به بذر کاشته شده گیاه نباید کود بدهید. فقط کافیست بعد از گذشت 2 ماه که گیاه جوانه زد ، هفته ای یک بار به گلدان کود بدهید. 

زمان تعویض گلدان استرلیتزیا - پرنده بهشتی

زمان مناسب تعویض گلدان پرنده بهشتی

استرلیتزیا به صورت مداوم در حال رشد است و بهتر است هر بهار آن را به گلدان بزرگتری منتقل نمایید. 

البته استرلیتزیای جوان هنگامی که به بلوغ می رسد باید ریشه اش فشرده باشد تا شروع به گلدهی کند و در صورتی که در این زمان گل را به گلدان بزرگتری منتقل کنید ، رشد گل ها را مختل خواهید کرد. 

گل استرلیتزیا با ارتفاع 90 – 120 سانتی متر نیاز به گلدانی با عرض 25 سانتی متر دارد تا بتواند به خوبی رشد کند و در صورتی که اندازه گیاه به 120 – 150 سانتی متر برسد برای رشد عالی نیاز به گلدانی با عرض 35 سانتی متر دارد. 

بیماری ها و آفات استرلیتزیا

گلتان را باید به صورت مرتب از نظر وجود شته ، کرم و هیره چک کنید و در صورت وجود آفت با صابون دافع حشرات بخش زیرین برگ های گیاه را اسپری کنید. 

استرلیتزیا مستعد ابتلا به قارچ بوتریش سینرئا یا کپک خاکستری است. در این بیماری روی سطح برگ ها و گلبرگ ها لکه هایی با لایه های نازک خاکستری ایجاد می شود که برای درمان نیاز به جدا کردن بخش های بیمار گیاه دارید و باید از جریان هوای مناسب اطراف گیاه اطمینان پیدا کنید. 

روش تکثیر استرلیتزیا

گیاه استرلیتزیا به سادگی از طریق تقسیم ریزوم هنگام تعویض گلدان قابل تکثیر است . برای تکثیر کافی است یک جوانه که دارای حداقل 3 برگ است را در خاک غنی بکارید. 

این گیاه با کاشت بذر هم تکثیر می شد ولی از آنجا که نیاز به چندین ماه برای رشد و جوانه زدی خواهد داشت زیاد توصیه نمی شود. 

بهتر است خیلی زیاد گیاهتان را تکثیر نکنید ، چرا که هر چه تراکم برگها  بیشتر باشد گل های بیشتری خواهید داشت. 

نحوه تکثیر گیاه استرلیتزیا - پرنده بهشتی

مشکلات احتمالی استرلیتزیا

• شکافته شدن برگ های استرلیتزیا : ایجاد شکاف در برگهای استرلیتزیا کاملا طبیعی است و بخشی از تطابق گیاه با محیط است . این شکاف ها باعث می شود جریان هوا بهتر در گیاه حرکت کند بدون این که باعث خم شدن یا واژگونی گیاهان سنگین شود. با انتقال گیاه به داخل خانه ، این شکاف ها هم کاهش پیدا میکند. 

• قهوه ای شدن لبه برگها : چرا برگ های استرلیتزیا قهوه ای می شود ؟ آبیاری کم یا خشکی بیش از حد هوا باعث قهوه ای شدن لبه برگهای گیاه می شود. این گیاه عاظق رطوبت است و نباید ان را نزدیک به دستگاه های گرمایشی و سرمایشی با پنجره ای که مدام باز و بسته می شود قرار دهید. به صورت مرتب گلدان را آبیاری کنید و برگها را با اسپری مرطوب نمایید.  بسته به میزان خشکی هوا میتوانید روزی یک تا چند بار تا هفته ای یک بار برگهای گیاه را مرطوب نمایید. 

• زرد شدن برگها : چرا برگهای استرلیتزیا زرد می شود ؟ زرد و پژمرده شدن برگها میتواند نشان دهند آبیاری بیش از حد باشد. در این حالت ابتدا ریشه گیاه را چک کنید و از فاسد نشدن آن مطمئن شوید. اگر ریشه آسیب دیده باشد باید گیاه را به گلدان جدیدی منتقل کنید ولی اگر ریشه  سالم بود گیاه را به گلدان برگردانده و صبر  کنید خاکش کاملا خشک شود و سپس آبیاری متعادل تری را در پیش بگیرید. 

• پیچ خوردن و لوله ای شدن برگ ها: پیچ خوردن برگهای استرلیتزیا به داخل به دلیل کم آبی ایجاد می شود.  در این موارد گیاه را به حمام ببرده از گردان خارج کنید و کاملا  آبیاری کنید و اجازه دهید آب اضافه از زیر نخارج شود . بسته به میزان خشک بودن گیاه برای 1 – 2 ساعت آن را در وان یا یک ظرف پر از آب قرار دهید. 

• خم شدن استرلیتزیا : نور نامناسب ، مشکلات ریشه یا سست بودن خاک میتواند باعث خم شده این گیاه شود.  اگر در محل قرار گیری گلدان ، نور کافی وجود نداشته باشد ، گیاه به سمت نزدیک ترین منبع نوری خم می شود و حتی ممکن است دچار رشد نامنتقارن شود.  ریشه ضعیف نمی تواند وزن گیاه را تحمل کرده و در نتیجه استرلیتزیا هم می شود. 

پرنده بهشتی هر چه بزرگتر می شود به خاک محکم تری نیاز دارد و سست بودن خاک باعث کج شدن و در نهایت سقوط گیاه می شود.

بیماریهای گل استرلیتزیا  

روش تشویق استرلیتزیا به گل دهی

چرا استرلیتزیا گل نمی دهد؟ برای تشویق استرلیتزیا به گلدهی باید شرایط محیطی ایده آل را برای گیاه فراهم کنید. 

مهم ترین علت عدم گل دهی استرلیتزیا نور ناکافی است. این گیاه به 4 – 6 ساعت نور مستقیم  یا حداقل نور غیر مستقیم در روز نیاز دارد . 

اگر گیاهتان را به تازگی تکثیر کرده اید یا به گلدان جدید منتقل کرده اید مسلما گیاهتان تا مدتی گل نمی دهد و حتی ممکن است تا یک سال بعد گلدهی اش به تاخیر بیوفتد. 

اگر گیاه را در عمق زیادی کاشته باشید باید دوباره آن را در عمق مناسب بکارید. 

هرس کردن اثر بدی روی گلدهی نخواهد گذاشت مگر این که افراطی و در دفعات متعدد باشد. 

گیاه را در معرض نور کافی قرار دهید. 

آبیاری و کوددهی را به صورت منظم انجم دهید به خصوص در فصول رشد. 

گلدهی در گیاهان بالغ دیده می شود یعنی گیاهی که حداقل 5 سال از عمرش گذشته باشد. 

فراهم کردن کمی سایه میتواند باعث تسریع گلدهی شود. 

برای تشویق پرنده بهشتی به گلدهی از کودی با میزان کم نیتروژن ولی غنی از فسفر و پتاسیم استفاده کنید. 

گردآوری : بخش علمی و آموزشی بیتوته