بارداری با پوست چه میکند؟
- مجموعه: بارداری و زایمان
گاهی این سوال را در ذهن خانمها ایجاد کنند که آیا امکان عود این مشکلات در بارداریهای بعدی هم هست یا نه؛ و آیا این مساله روی جنین تاثیری خواهد داشت یا خیر؟
بارداری با برخی تغییرات هورمونی و متابولیک وسیع اما موقتی همراه است که طی آن، 90 درصد از زنان باردار متحمل تغییرات ظاهری و روانی خاصی میشوند. از جمله اندامهایی که در این دوران تغییر میکند، پوست بدن است. تمام تغییرات پوستی در دوران بارداری از اهمیت یکسانی برخوردار نیستند. برخی از ضایعات شایع هستند و تقریبا در تمام زنان باردار مشاهده میشود و برخی ضایعات اختصاص به دوران بارداری دارند و بعد از زایمان به کلی از بین میروند. بارداری میتواند بعضی بیماریهای پوستی را که فرد قبلا به آنها مبتلا بوده، شدیدتر یا خفیفتر کند. برای آشنایی بیشتر با این مشکلات و راهحل آنها گفتگویی کردهایم با دکتر اعظمالسادات موسوی، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران.
خانم دکتر! چرا پوست بیشتر خانمها در دوران بارداری تیره میشود؟
در فاصله هفتههای اول تا نیمه بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش تولید ملانین درجات مختلفی از تیره شدن منتشر پوست در بارداری ایجاد میشود. مناطقی از بدن که به طور طبیعی تیرهتر هستند، بیشتر دچار این فرآیند میشوند (مثلا نوک سینهها و نواحی تناسلی و خط میانی دیواره شکم) و البته این تغییرات بعد از دوران بارداری از بین میروند ولی ممکن است درجاتی از آن باقی بماند. همچنین خالهای تیره ممکن است کمی بزرگتر و تیرهتر شوند. این تغییرات در خالها به طور یکسان است و اگر تغییر خاصی در یک خال به وجود آید مانند بزرگ شدن - تیرگی شدید- و یا وجود علایمی مانند خارش - سوزش و یا خونریزی باید به وسیله متخصص پوست بررسی شود.
ماسک بارداری چرا ایجاد میشود؟
در بیشتر از 70 درصد زنان باردار (به خصوص در خانمهای سبزه) این مساله در نیمه دوم بارداری به وجود میآید. این ماسک یا تیرگی در نواحی مختلف صورت ظاهر میشود و بیشتر در لب بالا، گونهها، چانه، پیشانی و روی بینی دیده میشود و به دنبال تماس با آفتاب شدت مییابد. تیرگی معمولا به رنگ قهوهای و به صورت قرینه میباشد. این تغییرات در زنان غیرباردار به دنبال استفاده از داروهای جلوگیری از بارداری و یا گاهی بدون مصرف این داروها و حتی در مردان نیز ممکن است دیده شود. ماسک بارداری بعد از زایمان از بین میرود و یا ممکن است با درجاتی از تیرگی باقی بماند.
آیا احتمال بروز آکنه هم در بارداری وجود دارد؟
بله، در اوایل بارداری در بعضی خانمها آكنه یا جوش صورت بسیار آزاردهنده است خانمهایی كه در زمان قاعدگی دچار این مشکل میشوند در بارداری هم ممکن است آکنه در آنها دیده شود اما خانمهایی كه همیشه آکنه دارند معمولا در اویل حامگی آكنههایشان بهتر میشود.
چرا پوست برخی زنان باردار دچار بر افروختگی میشود؟
عروق ریز در سطح پوست به علت افزایش جریان خون در بارداری زیاد میشود. از طرفی هورمونهای بارداری باعث آزاد شدن چربی از غدد پوست میشوند و این عوامل باعث قرمز و شفاف شدن پوست میشود.
خارش هم یکی از مشکلات بیشتر خانمهای باردار است؛ چرا؟
به علت كشش پوست، بعضی خانمها در سه ماهه دوم و سوم در ناحیه سینه و شكم خارش دارند. گروه كوچكی از خانمهای باردار تنها مبتلا به یك خارش شدید هستند كه با هیچ ضایعه پوستی مشخصی همراه نیست كه به این حالت، خارش بارداری اطلاق میشود. این حالت، كه در سه ماهه سوم بارداری شروع میشود اغلب محدود به شكم است؛ اگرچه ممكن است كاملاً منتشر باشد. گاهی این خارش ناشی از اختلال در ترشح صفرا در كبد است. این خارش معمولاً بعد از زایمان از بین میرود ولیكن در بارداریهای بعدی و یا هنگام مصرف قرصهای ضدبارداری عود میكند. این حالت عموماً تأثیری بر سرنوشت بارداری و یا سلامت جنین نداشته و تنها فرق آن این است كه احتمال بروز سنگهای صفراوی در زنان مبتلا به این عارضه بیشتر است.
چرا صورت (به ویژه پلكها) پفآلود میشود؟
این مشكل بیشتر در سه ماهه سوم و در صبح اتفاق میافتد كه به علت افزایش جریان خون است. اگر این پف آلودگی با علایم دیگر همراه نباشد معمولا بیضرر است.
بثورات پوستی حاملگی به چه علت ایجاد میشود؟
باز هم به علت هورمونهای بارداری غدد عرق تحریك شده و بعضی خانمها زیاد عرق میكنند كه این باعث ایجاد راش در سطح پوست میشود. در اواخر بارداری در بعضی خانمها برآمدگیهای قرمز رنگ خارش دار در سطح شكم و باسن ایجاد میشود كه گاه تا شانه و پا هم منتشر میشود.
با توصیه پوستی به خانمهای باردار
برای جلوگیری از آكنه، تمیز كردن مرتب پوست با یك پاككننده ملایم یادتان نرود.
بدون تجویز پزشك از هیچ دارویی برای جوش صورت استفاده نكنید. بعضی از آنها مانند خانواده رتینویید عوارضی بسیار جدی و خطرناک در جنین ایجاد میكنند.
از ضد آفتاب مناسب و كلاه در خارج از منزل استفاده كنید.
آرایش كردن هم برای پوشاندن تیرگی پوست موثر است ولی به هیچ وجه سراغ استفاده از محصولاتی كه حاوی جیوه هستند، نروید.
برای جلوگیری از خارش و خشكی، سطح پوستتان را مرطوب كنید.
یادتان باشد که هوای گرم و حمام گرم هم خارش و دانههای پوستی را بدتر میكند.
در صورتی که خارش به همراه سایر علایم (زردی پوست، تهوع، استفراغ، ضعف و بیاشتهایی) باشد یا همراه با تیرگی پوست و علایمی چون خونریزی و درد، پفآلودگی و تاری دید و سر درد و افزایش ناگهانی وزن هم داشتید، حتما به پزشك مراجعه كنید.
خطوط پوستی در بارداری
1 خط تیره در شكم: یك خط تیره از ناف تا استخوان پوبیس است كه این نیز به علت افزایش هورمونها است.
2 خطوط كشش یا استریا: چیزی كه بیشتر خانمها نگران آن هستند! پیدایش استریا یافتهای شایع و مشخص در اكثر بارداریهاست. این خطوط در بیشتر زنان باردار در ماههای ششم و هفتم بارداری ابتدا در دیواره شكم ظاهر شده و بعداً به میزان كمتری روی سینهها نیز نمایان میشوند و با شیوع و شدت كمتر ممكن است در سایر نواحی بدن نیز دیده شوند.
علت پیدایش این خطوط را به مجموعهای از تغییرات هورمونی، كشش بیش از اندازه پوست و پارگی برخی الیاف بافت نگاهدارنده آن نسبت میدهند. رنگ این خطوط معمولاً مدتی پس از خاتمه بارداری تبدیل به رنگ پوست شده، مختصری فرورفته و سرانجام چروكیده میشوند. استریا معمولاً یك مشكل ظاهری است ولیكن در برخی موارد مخصوصاً اگر وسیع باشد ممكن است زخمی شده و یا در جریان حوادث به سادگی پاره شود. باید به یاد داشت كه استریا در دوران بلوغ و در ارتباط با افزایش سریعتر حجم بدن نسبت به رشد پوست، در هر دو جنس به طور عمده در نواحی رانها، باسن، كمر و سینه ممكن است ایجاد شود. راه مطمئن و صددرصدی برای پیشگیری وجود ندارد و این خطوط معمولا بعد از زایمان كمرنگتر شده و محو میشود. استفاده از مرطوب كنندهها، خوردن مایعات كافی، رژیم مناسب برای به دست آوردن وزن مناسب، استفاده از ماساژ برای افزایش خونگیری در قسمتهای در معرض كشش و مصرف ویتامینها میتواند تا حدودی كمك كننده باشد.
3 خطوط عنکبوتی: لكههای قرمز كوچكی هستند كه انشعاباتی از آن خارج شده است (مثل خورشید) و معمولا در سر و گردن، صورت، شانه و قسمت فوقانی شانه دیده میشود. این لكهها عروق ریزی هستند كه به علت افزایش خون ظاهر میشود و بعد از بارداری هم محو میشود.
منبع:salamat.ir