14 راه مقابله با ورم بارداری

مجموعه: بارداری و زایمان

ورم در بارداری

ورم کردن در دوران بارداری

ورم در بارداری از چه زمانی آغاز می شود؟

در دوران بارداری به خصوص در گرمای تابستان دست­ها، کف پا و قوزک پا ورم می­کند، ورم یکی از عارضه های خیلی متداول و شایع دوران بارداری است. بعد از هفته بیستم بارداری، ورم در ناحیۀ صورت و گردن هم دیده می­شود و همه مادران به درجات گوناگون با این موضوع روبرو هستند.

تغییرات شیمیایی خون باعث وارد شدن بعضی مایعات به داخل بافت­ها می­ شود، در سه ماهه سوم وزن رحم فشار زیادی بر ورید لگن و بزرگ سیاهرگ (رگ بزرگی که در طرف راست بدن قرار دارد و خون را از پاها به قلب می فرستد) وارد می­کند، این فشار باعث جمع شدن خون و احتباس مایعات در زیر زانو می­­ شود.

تقریباً از هفته 22 تا 27 بارداری، حدود سه چهارم بانوان باردار با مسئله­ اِدِم روبرو می­ شوند که به احتمال زیاد تا زمان زایمان ادامه پیدا خواهد کرد (در وضعیت خوشبینانه، در طول همین هفته­ ها شکم به اندازه­ای بزرگ می شود که چنانچه از بالا نگاه کنید زیر پایتان را نمی بینید).

ورم بارداری تا چه وقت ادامه دارد؟

پس از این که دانستید ورم در بارداری از چه موقع آغاز میشود، احتمالا می پرسید که این وضع تا کی ادامه خواهد داشت؟ با گذشت حدود 24 ساعت از زایمان، مادران متوجه تغییرات بسیاری می­ شوند، به خاطر داشته باشید تجربیات شما از بارداری کاملا طبیعی است و نباید بیش از اندازه نگرانی و اضطراب به خود راه دهید. از این فرصت استفاده کنید و تا هر موقع که می­توانید پاها را بالاتر از سطح بدن قرار دهید. ورم بارداری در ماه نهم معمولا شدت می گیرد ولی پس از زایمان کاهش یافته و از بین خواهد رفت.

علت ورم در بارداری

علل ورم بارداری

تجمع خون

بارداری و تورم معمولا با هم همراه هستند. در طول بارداری، حجم مایع و خون در بدن زن به به سرعت زیاد می شود. به همین علت، بیشتر احتمال دارد که سیال از عروق خونی کوچک بدن زن، به بافت اطراف نشت کند، که دلیل اصلی بروز ادم  و ورم بارداری است. در نتیجه جمع شدن مایع، زن متوجه تورم بافت، معمولا در اندام و صورت خود می‌شود.

افزایش فشار خون

همانگونه که جنین در طی بارداری رشد و تکامل پیدا می‌کند، افزایش سایز رحم می‌تواند فشار زیادی به اعصاب رحم وارد کند، که رگ خونی بزرگی است که عملکرد مهم برگرداندن خون از پاها به قلب را انجام می‌دهد. این فشار اضافی می‌تواند پاهای زن را متورم کند و به صورت ادم بارداری به پایان برسد.

فشار خون بالا

احتباس آب و تورم پاها اغلب در اشخاصی که از فشار خون بالا رنج می‌برند، اتفاق می افتد. از آنجا که این حالت می‌تواند دلیل اصلی نگرانی در دوران بارداری باشد، زنان باردار باید فشار خون خود را به طور منظم بررسی کنند، به ویژه اگر متوجه تورم در پاهای خود شوند.

سطح بالای مصرف سدیم

استفاده بیش از اندازه نمک می‌تواند باعث تورم پاهای زن باردار به علت احتباس آب شود. در صورتی که زن در طول بارداری متوجه مشکل ورم شود، باید به رژیم غذایی خود نگاهی بیندازد و در صورت لزوم تغییراتی را در آن انجام دهد. مطمئن باشید که زن باردار استفاده از مواد غذایی با نمک زیاد، مثل میان وعده‌های شور، گوشت فرآوری شده و ادویه جات را کاهش می‌دهد.

عوامل زیر هم امکان دارد بر تورم اثر بگذارد: 

- گرمای تابستان

- رژیم غذایی کم پتاسیم

- مدت زمان طولانی ایستادن

- سطح بالای مصرف کافئین

- فعالیت طولانی روزانه

جلوگیری از ورم بارداری

چگونه از ورم بارداری جلوگیری کنیم؟

- از ایستادن به مدت طولانی خودداری کنید.

- موقع استراحت پاهای خود را بالا نگاه دارید. دراز کشیدن و بالا نگه داشتن پاها به مدت یک ساعت در وسط ظهر به کاهش ورم ساق پا کمک می کند. 

- از کفش های راحت استفاده کنید تا جایی که امکان دارد از کفش های پاشنه بلند استفاده نکنید.

- از جوراب های ساق بلند استفاده کنید.

- در اطراف مچ پا یا مچ دست از پوشیدن لباس های تنگ خودداری کنید.

- به قدر کافی استراحت کنید.

- می توانید از استخر استفاده کنید. شنا کردن و راه رفتن در آب موقتا ورم پاها در بارداری را رفع می کند. حتی چنانچه در استخر بایستید باز هم به برطرف کردن ورم بارداری کمک می شود. 

- به مقدار کافی آب بنوشید.

- مقدار استفاده از نمک (به عنوان منبعی از سدیم) را به حداقل برسانید و از اضافه کردن نمک اضافی به رژیم غذایی خود پرهیز کنید.

- موقع نشستن پاهایتان را روی یکدیگر نیندازید.

- به صورت منظم ورزش کنید؛ به خصوص پیاده‌روی و شنا. کلاس‌های ایروبیک آبی را امتحان کنید. غوطه‌ور شدن در آب به صورت موقتی تورم را کاهش می‌دهد، به خصوص اگر آب تا نزدیکی شانه‌های شما برسد؛ دقت کنید به هیچ وجه از جکوزی در دوران بارداری استفاده نکنید.

- غذاهای سالم بخورید و از غذاهای ناسالم  دوری کنید.

- هنگام نشستن، هر چند وقت یک بار پاهای خود را بکشید. ابتدا پاشنه و آنگاه پنجه را به آهستگی ‌طوری بکشید که ماهیچه‌های پشت ساق پا کشیده شوند. مچ پاهای خود را بچرخانید و انگشت‌های پای خود را تکان دهید.

- بعد از مدتی نشستن، بهتر است بایستید یا پس از مدتی ایستادن بهتر است بنشینید. هر چند وقت یک بار کمی قدم بزنید تا خون در اندام‌های تحتانی بدن جمع نشود.

- مصرف پتاسیم را افزایش دهید.

چه موقعی درمان ورم دست و پا در دوران بارداری جدی و خطرناک است؟

چنانچه صورت، پا و دست های شما به صورت ناگهانی ورم کند، باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. به این وضعیت در دوران بارداری بیماری پره اکلامپسی (فشارخون بالا و مسمومیت ناشی از بارداری) می گویند که می تواند دلیل ادم پاها در بارداری به طور ناگهانی شود، ولی همیشه پره اکلامپسی دلیل تورم بدن مادران باردار نیست. چنانچه این موضوع برای شما رخ داد بلافاصله با پزشک، ماما یا بیمارستان تماس بگیرید. چنانچه به پره اکلامپسی مبتلا هستید باید تحت نظر قرار بگیرید چون این بیماری برای شما و جنین خطرناک است.

گردآوری: بخش زناشویی بیتوته