صنایع دستی بافتنی از معروف ترین و قدیمی ترین صنایع دستی ایران



صنایع دستی بافتنی دستگاهی, صنایع دستی بافتنی داری, صنایع دستی بافتنی حصیر بافی

انواع صنایع دستی بافتنی

 

صنایع دستی بافتنی، آمیخته با ظرافتِ سرانگشتانِ هنرمندان

صنایع دستی بافتنی، از معروف ترین و قدیمی ترین صنایع دستی ایران می باشند که قدمتی به اندازه ی تاریخ چندین هزار ساله ی ایران دارند. متریال اصلی این صنایع دستی، نخ می باشد. در این صنایع دستی، محصولات مختلفی بافته می شود. صنایع دستی بافندگی هم با دست و هم از طریق ماشین انجام می شود.

صنایع دستی بافتنی، از معروف ترین و قدیمی ترین صنایع دستی ایران می باشند که قدمتی به اندازه ی تاریخ چندین هزار ساله ی ایران دارند. متریال اصلی این صنایع دستی، نخ می باشد. در این صنایع دستی، محصولات مختلفی بافته می شود. صنایع دستی بافندگی هم با دست و هم از طریق ماشین انجام می شود. این صنایع از قدمتی طولانی برخوردار هستند اما از آنجایی که متریال اصلیشان، نخ است به مرور زمان از بین رفته اند و نمی توان تاریخ دقیق پیدایش آن ها را تخمین زد.

 

تصویر صنایع دستی بافتنی, صنایع دستی بافتنی کهن, صنایع دستی بافتنی

معرفی انواع صنایع دستی بافتنی

 

به طور کلی بشر از ابتدای پیدایش خود نیازمند پوششی برای خود بود. آن ها در ابتدا از برگ برای پوشاندن خود استفاده می کردند اما بعدها با پیشرفت تمدن بشری، الیاف های طبیعی مانند پشم، جایگزین برگها شدند. این پیشرفت تا آنجا ادامه داشت که پارچه ها تولید شدند.

 

صنایع دستی بافتنی در ایران نیز از قدمتی طولانی برخوردار است و حتی هنرمندان ایرانی از پیشتازان این عرصه بودند.  این مساله سبب شد که امروزه در کشور ما انواع صنایع دستی بافتنی موجود باشد. برای آشنایی بیشتر با این صنایع، با ما در ادامه ی مطلب همراه باشید.

 

انواع صنایع دستی بافتنی, صنایع دستی بافتنی اصفهان, صنایع دستی بافتنی کرمانشاه

آشنایی با انواع صنایع دستی بافتنی

 

انواع صنایع دستی بافتنی ایران

صنایع دستی بافتنی در ایران به صورت زیر طبقه بندی می شوند:

• صنایع بافتنی سنتی داری: شامل فرش و قالی دستباف، گلیم بافی، زلو و گبه

• بافته های سنتی دستگاهی: شامل جاجیم، پارچه و پلاس

پارچه های مختلفی از گذشته های ایران به یادگار مانده است که از انواع آن ها می توان به پارچه های زری، مخمل های نقش برجسته، عبا، چادر شب، پارچه‌ های ابریشمی بافت کلات نادر و یوسف ‌آباد، ترمه، برک، شمد، روفرشی، پرده، احرامی و ... اشاره کرد.

• دوخت روی پارچه: شامل سوزن دوزی، پته دوزی، نقش دوزی، ملیله دوزی، بخارا دوزی، نوار دوزی، قلاب دوزی، خوس دوزی و زرتشتی دوزی

• دوخت داخل پارچه: شامل سکمه دوزی و چشمه دوزی

• رو دوزی سنتی: شامل قیطان دوزی، منجوق دوزی، چهل تکه دوزی، پولک دوزی، سکه دوزی و نقده دوزی

• بافته های حصیری: شامل چیغ بافی، بوریا بافی، بامبو بافی و مروار بافی

ویژگی مشترک تمام این بافته های سنتی این است که از دو رشته، یا نخ و یا حصیر به صورت تار و پود استفاده می شود و با تنیدگی و یا بافت و گره، تار و پود ایجاد می شود که تبدیل به این بافته های سنتی زیبا می شوند.

 

انواع صنایع دستی بافتنی, صنایع دستی بافتنی اصفهان, صنایع دستی بافتنی کرمانشاه

آشنایی با صنایع دستی بافتنی

 

صنایع دستی بافتنی داری چیست؟

در این صنایع بافتنی از چهارچوبی به نام دار، استفاده می کنند که این دار، اسکلتی برای شکل گرفتن بافت مورد نظر است. دارها بسته به نوع بافت به صورت افقی و عمودی می باشند. در هر صورت، بافنده طرح خود را روی آن پیاده می کند و نقش مورد نظر را می بافد.

 

از جمله ی این بافته های می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فرش و قالی دستباف سنتی: قالی ها و فرش ها از پرطرفدارترین صنایع دستی بافتنی ایران و حتی جهان به شمار می روند. زیبایی و کیفیت بالا از مهم ترین شاخصه های این صنایع دستی است.

 

• گلیم: گلیم نیز نوع دیگری از صنایع بافتنی داری است که بدون پرز می باشد. این بافت بر روی دارهای عمودی و افقی بافته می شود. مهم ترین ویژگی گلیک ها این است که رنگ بافت ها بیشتر به چشم می ﺁید و به نوعی آن را بافت پودنما می دانند. گلیم ها به دو نوع یک رو و دو رو تقسیم می شوند.

 

• زیلو: نخی که در بافت زیلوها استفاده می شود پنبه ای است و بافت آن نسبت به سایر صنایع دستی داری، ضخیم تر می باشد. دارهای این بافت، عمودی می باشند. زیلوها عموما در روستاها بافته می شوند و دارای بافت دو طرفه هستند. یعنی طرح رو با طرح زیر آن ها فرق می کند.

 

• گبه: از دیگر بافت های داری است که پودش نقش مهم تری دارد. این ویژگی سبب شده که ساختار گبه، نرم باشد. این بافت ها پرزدار هستند و گاهی پرز آن ها به 1 سانتی متر هم می رسد. 

 

صنایع دستی بافتنی حصیر بافی, تصویر صنایع دستی بافتنی, صنایع دستی بافتنی کهن

صنایع دستی بافتنی چیست

 

صنایع دستی بافتنی دستگاهی

در این صنایع دستی به جای دست از دستگاه استفاده می شود. در واقع این صنایع، دست ساز نیستند. البته این دستگاه ها عموما دست ساز می باشند. از جمله محصولاتی که به این روش بافته می شوند عبارتند از:

پارچه ها: پارچه ها ضروری ترین نیاز مردم امروزی هستند اما پارچه های سنتی و دست بافت، کیفیت متفاوت تری دارند. چرا که نه تنها نخ های بکار رفته در آنها طبیعی است بلکه نحوه ی بافت آن ها لطیف تر است و به طور کلی، مشخص است که هنر دست است. از جمله پارچه های سنتی عبارتند از:

• چادر شب: یکی از مهم ترین و زیباترین پارچه های دستبافت مردم نواحی شمالی کشور است. برای بافت این پارچه از نخ ابریشم یا نخ پنبه ای استفاده می شود. از این پارچه برای پوشش رختخواب یا بستن دور کمر و یا به عنوان پرده استفاده می شود.

 

• برک: نوعی پارچه ی ضخیم دستبافت است که از آن برای دوخت لباس مردانه استفاده می شود. عموما برک در نواحی استان خراسان بافته می شود. برای بافت این پارچه از پشم شتر و یا پشم بز استفاده می شود و رنگ این پارچه ها طبیعی است.

 

• مخمل: از دیگر پارچه های دستبافت سنتی است که از جنس نخ و یا ابریشم می باشد. این پارچه دارای پرزهای نرم و لطیفی است. پارچه ی مخمل از نفیس ترین و زیباترین پارچه ها سنتی ایران به شمار می رود و عموما در شهر کاشان بافته می شود.

 

• زری: در بافت این پارچه ی سنتی، ابریشم، پشم و پودهای طلا به کار می رود. این پارچه دارای نقوش زیبا و اصیل ایرانی است و عموما در استان های اصفهان و یزد، بافته می شود.

 

• شمد: نوعی پارچه ی رو انداز است که از ابریشم و نخ پنبه ای بافته می شود. این پارچه در نواحی شمالی کشور، شوشتر و بهبهان بافته می شود.

 

• جاجیم: جاجیم بافتی شبیه گلیم است که از فرش، ضخیم تر می باشد. این زیر انداز دارای راه راه هایی با نخ های رنگی است.

 

• پلاس ها: نحوه ی بافت پلاس ها به مانند جاجیم است. اما از آنجایی که نخ بکار رفته در پلاس ها کمتر از جاجیم است لذا کیفیتشان نیز پایین تر می باشد. پلاس ها نقش خاصی ندارند و دو رو بافته می شوند.

 

صنایع دستی بافتنی کهن, صنایع دستی بافتنی, قدیمی ترین صنایع دستی ایران

آشنایی با روش های تولید صنایع دستی بافتنی

 

صنایع دستی بافتنی حصیر بافی

در این بافته های دستی، از نی های حصیری استفاده می شود. بافته های حصیری نه تنها در کف پوش و زیراندازها کاربرد دارند بلکه برای ساخت سبد، کلاه و ظرف های مختلف نیز به کار می روند. هنرمندان با استفاده از بافت های مشبک و پیچشی این محصولات را می بافند که از جمله ی آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• چیغ بافی: چیغ بافی نوعی حصیربافی است که توسط مردم عشایر بافته می شود. 

 

• بوریا بافی: این نوع بافت حصیری برای سقف خانه های گلی بکار می رود.

 

• بامبو بافی: این هنر مخصوص مردم شمال ایران است. چرا که مواد اولیه ی این هنر نی های خیزان هستند که در مرداب ها یافت می شوند. از این هنر برای ساخت انواع محصولات همچون، شکلات خوری، سبد،میوه خوری، لوستر و ... استفاده می شود.

 

صنایع دستی بافتنی داری, صنایع دستی بافتنی حصیر بافی, تصویر صنایع دستی بافتنی

عکس انواع صنایع دستی بافتنی

 

کلام آخر

در واقع باید متذکر شویم صنایع دستی بافتنی ایران، که در این مقاله به آن ها اشاره نمودیم فقط بخشی از این هنر وسیع و قدیمی است. این هنر بسیار گسترده و وسیع است که معرفی تک تک آنها، در این مقال نمی گنجد.

 

 صنایع دستی بافتنی کهن, صنایع دستی بافتنی, قدیمی ترین صنایع دستی ایران

تصویر انواع صنایع دستی بافتنی

 

گردآوری : بخش فرهنگ و هنر بیتوته

 

کالا ها و خدمات منتخب

      ----------------        سیــاست و اقتصــاد با بیتوتــــه      ------------------

      ----------------        همچنین در بیتوته بخوانید       -----------------------