آشنایی با تکنیک راکو؛ تکنیکی خاص در بین سفالگران

مجموعه: هنرهای دستی و ترسیمی

تکنیک راکو

درباره لعاب "راکو" چه می‌دانید؟

تکنیک راکو

از گذشته تا به امروز، تمامی سفالگران در جای جای دنیا، تلاش می کردند تا بتوانند با کمک روش های مختلف، سبکی نوین و جدی را در تولید و ساخت انواع ظروف و شکل های سفالی ایجاد کنند. راکو یکی از این روش ها بوده که امروزه دوباره مورد توجه طرفداران سبک های دفرمه قرار گرفته است. راکو را اینطور معنا می کنند؛ تاثیری اتفاقی و زیبا بر روی بدنه های سرامیکی!

این کلمه یک کلمه ی ژاپنی است و به معنای لذت و شادی می باشد. در واقع راکو واقعا یکی از هیجان انگیزترین و شگفت انگیزترین روش های تولید سرامیک است. عموما ظروف و شمایلی که به واسطه ی سبک راکو تولید می شوند، جنبه ی تزئینی دارند و از حالت کاربردی خارج می باشند.

چرا که شکل دفرمه ی این اجسام، مانع از قابلیت های کاربردی آن ها خواهد شد. بهترین گِل هایی که در هنر سفالگری راکو مورد استفاده قرار میگیرند، گل های سفالگری راکو هستند. این گل ها توانایی و مقاومت بالایی در برابر شُک های حرارتی دارند. دمای پخت تعیین شده برای سفال های راکو، چیزی حدودا  1000 فارنهایت و 1823 درجه سلسیوس می باشد.

این ظرف ها پس از این که کامل پخته شدند دوباره لعاب می شوند و نام کوره ی لعاب آن ها راکو نام دارد. مهم ترین چیزی که ماهیت ظروف راکو را می سازد، ترک ها و سبک خنک کردن این ظروف در داغ ترین حالت خود است.

این ظرف ها پس از اینکه در کوره ی لعاب قرار گرفتند، با یک انبر از کوره خارج شده و بر روی خاک اره های خنک قرار میگیرند، این تغییر دمای ناگهانی، باعث می شود که بدنه ی لعاب ترک بردارد و این ترک ها، بخشی از سبک راکو در تولید سفال است. البته که راکو سبک های دیگری نیز دارد.

سفال ساخته شده با تکنیک راکو  

تکنیک های مختلف در سبک راکو

راکو در عین اینکه کاملا بی نظم است و از هیچ قانون خاصی در تولید و پیدایش پیروی نمی کند، اما باز هم تکنیک های خاص خودش را داراست. راکوی تخت، راکوی مس مات، راکوی لاستر، راکوی لعاب ترک و راکوی مو اسب، از جمله رایج ترین تکنیک های تولید راکو می باشند. 

راکو مو اسب : در این سبک، بدنه ی راکو بدون لعاب است و برای احیای خود سفال، روی آن موی اسب انداخته می شود.

راکو لعاب ترک : با ۸۰٪ ترانس ۱۰٪ کربنات سدیم و ۱۰٪ کربنات لیتیم، احیا انجام می شود.

راکو لاستر : با ۸۰٪ ترانس و ۱۰٪ کربنات لیتیم ۲٪ اکسید بیسموت ۳٪ کربنات مس ۵٪ کربنات سدیم، احیا انجام می شود. 

راکو مس مات : با فرمول ۸۰٪ اکسید مس و ۲۰٪ ترانس، احیای سبک صورت می گیرد. 

راکوی لخت : در این روش که قدیمی ترین روش تولید راکو است، از دوده برای احیای سفال استفاده می شود. 

آشنایی با سبک راکو

در اصل باید بگوییم که تاریخچه ی پیدایش سفال راکو به ساخت فنجان های چای در مراسم نوشیدن چای در ژاپن بر میگردد. هنرمند کره ای به نام “چو جی رو” به طور کاملا اتفاقی این سبک را کشف نمود و بعد از اینکه این طرح به شدت مورد توجه تمام مردم قرار گرفت، نام خانوادگی خود را از چو جی رو به راکو تغییر داد.

دلیل محبوبیت زیاد راکو در بین مردم ژاپن این است که این مردم، راکو را یک هنر مذهبی می نامند به دلیل تطابقش با مذهب چان، احترام خاصی برای این سبک قائل هستند چرا که مذهب چان نیز تعریفی از آزادی و رهایی است؛ از بی قانونی و زیبایی که برای به وجود آمدن آن برنامه ریزی نشده باشد، می آید.

ظروف راکو

گردآوری : بخش فرهنگ و هنر بیتوته