آشنایی با انواع صنایع دستی سیرجان؛ قدیمی ترین شهر استان کرمان

مجموعه: هنرهای دستی و ترسیمی

معرفی صنایع دستی سیرجان

معرفی معروف ترین سوغات و صنایع دستی سیرجان

این ویژگی های مهم سبب شد که این شهر، هر ساله، پذیرای گردشگران زیادی از راه های دور و نزدیک باشد. پیشینه ی تاریخی سیرجان به قدری ارزشمند است که در حال حاضر یکی از مهم ترین شهرهای باستانی کشور ما به شمار می رود. از این رو، با سفر به این شهر، جذابیت های تاریخی و فرهنگی متعددی در انتظار توریست ها می باشد. 

البته، صنایع دستی متنوع و زیبا یکی از مهم ترین جذابیت های فرهنگی این شهر است. همان طور که می دانید یکی از جذاب ترین بخش های هر سفری تماشای صنایع دستی آن منطقه و خرید سوغاتی است که شهر سیرجان نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد.

این شهر از سوغاتی و صنایع دستی متنوع و اصیلی برخوردار است که میراث فرهنگی این دیار است و قدمت فرهنگی مردمان این منطقه را نشان می داد. 

حال اگر قصد دارید اطلاعات خود را در مورد صنایع دستی سیرجان افزایش دهید می توانید با ما در ادامه ی مطلب همراه باشید.

صنایع دستی بافتنی سیرجان

شهر سیرجان کجاست؟

سیرجان یکی از شهرهای غرب استان کرمان است که با برخی از شهرهای استان فارس، هم مرز و با آنها در ارتباط است. این شهر، به چند دلیل یکی از مهم ترین شهرهای گردشگری استان کرمان به شمار می رود. اولا، قدمت طولانی آن سبب شده از اماکن و جاذبه های تاریخی زیادی برخوردار باشد.

دوما موقعیت جغرافیایی آن به گونه ای است که جاذبه های گردشگری بکری داشته باشد و هر ساله گردشگران زیادی به خاطر دیدن این جاذبه ها راهی سیرجان شوند. بدون شک، تماشای آثار باستانی متنوع سیرجان و فرهنگ این دیار یکی از مهم ترین دلایل جذب توریست در این شهر می باشد. 

اما در میان این تنوع اماکن گردشگری، صنایع دستی سیرجان از مهم ترین دلایل جذب توریست این شهر می باشد. در واقع مجموع این ویژگی ها سبب شدند که سیرجان به عنوان یکی از مهم ترین مکان های گردشگری استان کرمان شناخته شود. همچنین موقعیت جغرافیایی این شهر باعث رونق کشاورزی شده است. به همین دلیل گردشگران می توانند انواع محصولات کشاورزی اعم از خربزه، بادام، گندم، پسته و خرمای مرغوب را به عنوان سوغاتی های خوراکی از این شهر خریداری کنند. 

معرفی انواع صنایع دستی سیرجان

معرفی صنایع دستی سیرجان

شهر سیرجان از جذابیت های فرهنگی متعددی برخوردار است که صنایع دستی سیرجان یکی از مهم ترین آن ها است چرا که نشان دهنده ی فرهنگ و نوع زندگی مردم این دیار است.

توریستی شدن شهر سیرجان سبب شد که صنایع دستی این منطقه نه تنها در کشور بلکه در جهان نیز شناخته شوند. این شهر به مانند سایر شهرهای قدیمی و اصیل ایران از صنایع دستی زیادی برخوردار است اما گلیم دستباف شیریکی پیچ، از مهم ترین و شناخته شده ترین صنایع دستی آن به شمار می رود.

این‌گلیم دارای رنگ و طرح های متنوع و جذابی است که چشم هر بیننده ای را به خود خیره می سازد. اغلب طرح و نقش های گلیم های دستباف سیرجان، حاصل خلاقیت و ابتکار هنرمندان و بافندگان این منطقه است.  از دیگر صنایع دستی سیرجان می توان به قالی بافی و پته دوزی اشاره کرد که در ادامه به تشریح آن ها می پردازیم.

گلیم دستباف شیریکی پیچ  

گلیم دستباف شیریکی پیچ، معروف ترین صنایع دستی سیرجان

بدون شک، یکی از مهم ترین شاخصه های گلیم این شهر، رنگ های بدیع و خاصی است که در آن استفاده شده است. به کارگیری این رنگ های خاص سبب شده بر جذابیت و چشم نوازی این صنایع دستی، افزوده شود. علاوه بر این، این گلیم ها از طرح و نقش های سنتی و خاصی برخوردار هستند که برگرفته از ابتکار و خلاقیت بافندگان آن ها می باشد. در حال حاضر، این گلیم ها مهم ترین و جذاب ترین صنایع دستی سیرجان می باشند. 

اهمیت و جذابیت این گلیم ها هم در بین بومیان این منطقه و هم نزد توریست ها بسیار زیاد است به همین دلیل این صنایع دستی در سال ۱۳۹۶ در فهرست میراث یونسکو به ثبت جهانی رسیده است. انتقال این هنر، نسل به نسل از مادربزرگ ها به فرزندان و نوه ها سبب شد این هنر نه تنها در سیرجان، زنده بماند بلکه به کل دنیا معرفی شود. در حال حاضر اکثر خانواده های سیرجانی چه در منازل و چه کارگاه ها مشغول تولید این گلیم های معروف هستند به همین دلیل بخش عمده ای از درآمد بومیان سیرجان از همین طریق، تامین می شود‌.

ویژگی های گلیم سیرجان

گلیم شیریکی پیچ، نامی است که اغلب روستاییان و عشایر می گویند. این گلیم ها در نزد بومیان به گلیم های سوزنی، شناخته می شوند. این گلیم، دارای یک بافت گره دار است و بافتن آن به مانند قالی، سخت می باشد. اگر به دنبال یک سوغاتی اصیل و صنایع دستی فرهنگی هستید بدون شک، گلیم سیرجان بهترین گزینه است. 

عموما رنگ زمینه ی این‌گلیم، نخودی، آبی، سرمه ای، شیری، قرمز و سفید است اما طرح و نقوش های روی آن از تنوع رنگی زیادی برخوردار هستند. طرح و تصاویر روی این گلیم نیز، عموما تصاویر حیوانات، گیاهان، پرندگان، ترنج های کشیده و اشکال هندسی و ستاره ای می باشد. 

از جمله حاشیه های گلیم سیرجان می توان به حاشیه های برگه دار، عنکبوتی، قلیچ بافی، انگوری، قجری و بادامی اشاره کرد.

قالی بافی، یکی دیگر از صنایع دستی سیرجان

البته، مردم شهر سیرجان، فقط به گلیم بافی مشغول نیستند و گلیم، تنها صنایع دستی این منطقه نمی باشد. از دیگر صنایع دستی این منطقه، که تولید آن در بین بومیان آن بسیار رایج است قالی بافی می باشد. در واقع قالی بافی نیز بخش مهمی از صنایع دستی مردمان این منطقه را تشکیل می دهد.

مطمئنا شما نیز این ضرب المثل معروف را شنیده اید که مثل قالی کرمان می ماند. چرا که بسیاری بر این باورند قالی کرمان، هر چه بیشتر پا بخورد، زیباتر می شود. سیرجان نیز از جمله شهرهای استان کرمان است که قالی بافی در آن، از قدمت دیرینه برخوردار است و یکی از مهم ترین مشاغل بومیان آن بشمار می رود. 

ضرب المثل ذکر شده، نشان دهنده ی کیفیت و مرغوبیت بسیار بالای قالی های استان کرمان است که این مرغوبیت و کیفیت بالا به دلیل پشم مرغوب و نخ پنبه ی بی نظیر این فرش ها است. به همین قالی نیز از دیگر صنایع دستی معروف شهر سیرجان محسوب می شود.

پته دوزی کم نظیر ترین صنایع دستی سیرجان

پته دوزی کم نظیر ترین صنایع دستی سیرجان

بدون اغراق می توان گفت سیرجان دارای یکی از بی نظیرترین صنایع دستی کشور یعنی پته دوزی است. پته دوزی نوعی سوزن دوزی است که در آن، از نخ های الوان یا کرکی الوان و یا پشمی استفاده می کنند و با آن ها طرح و نقش های زیبایی بر روی پارچه ای به نام عریض، به وجود می آورند.

قدمت این صنایع دستی سیرجان به قدری زیاد است که اطلاعات دقیقی از زمان پیدایش آن وجود ندارد و کسی نمی داند که دقیقا از چه سالی، مردم سیرجان تولید این صنایع دستی زیبا را شروع کردند. 

پته دوزی از جمله صنایع دستی سیرجان است که توسط بانوان هنرمند این منطقه تولید می شود. زنان هنرمند سیرجانی با استفاده از این هنر، صنایع دستی مختلفی تولید می کنند که از جمله ی آن ها می توان به جانماز، زیرلیوانی، رومیزی، سجاده و ... اشاره نمود.

گردآوری : بخش فرهنگ و هنر بیتوته