همه چیز درباره سازهای بادی
- مجموعه: آکادمی هنر
ساز بادی سازی است که دارای تشدیدکنندهای (معمولاً لوله یا مجرای توخالی) است که در آن ستونی از هوا یا در اثر دمیدن نوازنده در دهنی (مانند نی) و یا توسط دستان او (مانند آکاردئون) به ارتعاش در میآید. تغییر در ارتفاع یا اجرای نتها با باز و بسته کردن کلیدها (برای بلند وکوتاه کردن طول لوله تشدید کننده) یا سوراخهای روی ساز یا تغییر حالت لب و دهان نوازنده انجام میشود.
تاریخچه :
سازهای بادی از اولین آلات موسیقی بودند که به دست بشر ساخته شدند. انسانهای قرون گذشته آموخته بودند که با دمیدن در مخروط، برگ، یا حتی شاخ حیوانات میتوانند صدایی بلند و بوقی مانند تولید کنند. آنها با استفاده از این دانش به ساختن آلات موسیقی کنونی پرداختند.
در میان سازهای بادی، نی انبان جزو قدیمیترین ساز در دنیا است و شکلهای مختلفی از آن در کشورهای مختلف نواخته میشود.
انواع سازهای بادی :
از نظر ساختمان و چگونگی تولید صدا به دو دستهٔ کلی تقسیم میشود:
• سازهای بادی چوبی(فلوت ریکوردر، فلوت، ابوا، کلارینت، ساکسیفون و فاگوت
سازهای بادی چوبی خود به تنهایی به سه دسته تقسیم می شوند. این سه دسته با نام های سازهای بادی چوبی بی زبانه یا بدون قمیش، زبانه دار ساده و دو زبانه ای خوانده می شوند.
• سازهای بادی برنجی (هورن، ترومپت، ترومبون و توبا)
اصطلاح چوبی یا برنجی به این معنی نیست که آن ساز از چه جنسی ساخته شده، بلکه این طبقه بندی بر پایه چگونگی و نحوه تولید صدا در دهنی آنها مربوط میشود.
اسامی سازهای بادی :
ابوا
بالابان
تاریا
ترومبون
ترومپت
توبا
توبای بایرویت
تویتوک (نی ترکمنی)
دودوک
دوزله (دونی)
زامپونیا
ساکسوفون
ساکسوفون سوپرانو
ساکسوفون آلتو
ساکسوفون تنور
ساکسوفون ملودی
ساکسوفون باریتون
ساکسوفون باس
سازدهنی
سرنا
سوسافون
شمشال
شهنای
شیپور
فاگوت
فلوت پیکولو
فلوت
فلوت آلتو
فلوت باس
فلوت ریکوردر
فلوگل هورن
قره نی
قشمه
کر آنگله
کرنای
کلارینت
کورنت
نی
نی انبان
هورن
یدی بوغون (نی ترکمنی)
للوا
ملودیکا
دیجریدو
نحوه ی تولید صدا در سازهای بادی چوبی و برنجی چگونه است؟
در ساختار بدنه ی سازهای بادی چوبی، تیغه هوایی وجود دارد. تیغه های هوایی که در بدنه ی سازهای بادی چوبی قرار دارند،معمولا لوله ها و مجراهایی می باشند که توخالی هستند. هوا در اثر دمیدن نوازنده با تیغه ی هوایی نام برده شده برخورد می کند و با به ارتعاش درآمدن آنها صدا تولید می گردد. در سازهای بادی چوبی زبانه دار بخش کوچکی وجود دارد که جنس آن نی یا پلاستیک است. در حقیقت هوای دمیده شده از دهان نوازنده باعث حرکت و ارتعاش این زبانه ها یا قمیش ها می شود.
نحوه ی تولید صدا در سازهای بادی برنجی با نحوه ی تولید صدا در سازهای بادی چوبی متفاوت می باشد. چون برهمین اساس سازهای بادی را به دو دسته تقسیم کردیم. نوازنده های سازهای بادی برنجی با ایجاد ارتعاش به درون کاسه ی دهنی توسط لب می توانند صدایی دلنواز ایجاد کنند. در اصل لوله ای که در ساختمان سازهای بادی برنجی قراردارد، باعث می شود که از حاصل ارتعاش لب نوازنده صدا حاصل می گردد.
گردآوری:بخش فرهنگ و هنر بیتوته