جشنواره ونیز چه نوع جشنواره ای است؟
- مجموعه: آکادمی هنر
جشنواره فیلم ونیز
همه چیز درباره جشنواره ونیز
فستیوال ونیز چیست؟
فستیوال ونیز قدیمی‌ترین جشنواره سینمایی دنیاست که نخستین دوره‌اش در‌سال 1932 برگزار شده؛ و در کنار کن و برلین، یکی از سه فستیوال مهم و بزرگ سینمایی جهان که از همان شروع به نوعی باعث پیشرفت در سینما بوده است. هرچند در ادامه راه، پس از ثابت شدن فستیوال کن، این فستیوال در پیگیری سویه پیشروی سینما توانست از ونیز سبقت بگیرد، ولی در سالهای اخیر این روند مجددا تغییر نموده و ونیز که معروف شده بود به این‌که از نوعی سینمای متفاوت و تجربی حمایت می‌کند، مجددا تبدیل شده است به قلب تپنده سینمای دنیا.
مهمترین جایزه فستیوال ونیز شیر طلایی است. شیر بالداری که روی پرچم جمهوری هم آشکار است. نمادی که نخست جام موسولینی نام داشت و پس از شکست ایتالیا در جنگ دوم و سقوط بنیتو موسولینی، از‌سال 1947 با نام جایزه بزرگ فستیوال بین‌المللی ونیز به فیلم‌ها اهدا شد. شیر طلایی بالاترین جایزه جشنواره برای بهترین فیلم در بخش مسابقه ونیز است.
از‌سال 1970، شیر طلایی دیگری نیز داده می‌شود که جایزه‌ای است افتخاری برای بزرگان و پیشروان دنیای سینما. ونیز جایزه‌ای نیز به نام جایزه انسانیت دارد و همین طور جایزه جام ولپی که به بازیگران اهدا می‌شود. از‌سال 2002 جایزه سان‌مارکو هم به بهترین فیلم بخش ضدجریان اهدا می‌شود. جشنواره ونیز قسمت های گوناگونی دارد: بخش رسمی رقابتی جشنواره که حدود 20 فیلم در آن شرکت دارند؛ خارج از مسابقه، سینمای جدید ایتالیا و افق که در آن گرایش‌های جدید دنیای سینما بدون توجه به ژانر یا مدت زمان‌شان به نمایش درمی‌آید.
جایزهٔ اصلی جشنواره ونیز، شیر طلایی نام دارد. همین طور در این جشنواره، جایزه‌ای به نام جایزهٔ انسانیت وجود دارد. این جایزه که مبلغ آن ۵۰ هزار دلار است، به سینماگران و بازیگرانی داده می‌شود که خود را وقف فعالیت‌های انسان‌دوستانه می‌کنند. همین طور جایزه جام روباه به بهترین بازیگران زن و مرد داده می‌شود. از سال ۲۰۰۲ به بعد «جایزه سان مارکو» برای بهترین فیلم بخش ضدجریان تعلق می گیرد.
از صورت گسترده ای برنامه‌های جداگانه از جمله نمایشگاه بین‌المللی هنر ونیز هم تأسیس شده‌است. جشنواره بین‌المللی موسیقی معاصر ونیز، جشنواره بین‌المللی تئاتر ونیز، نمایشگاه بین‌المللی معماری ونیز، جشنواره بین‌المللی رقص معاصر ونیز و جشنواره بین‌المللی کودکان و نوجوانان کارناوال ونیز به طور جداگانه زیر نظر مجموعه جشنواره‌های ونیز اجرا می‌شود.
جشنواره ونیز
ایران در جشنواره ونیز
نخستین حضور ایران در ونیز به‌سال 1337 با فیلم کوتاه مینیاتورهای ایرانی بوده و نخستین جایزه ایران از این فستیوال نیز به‌سال 1340 و فیلم «یک آتش» ابراهیم گلستان بازمی‌گردد.
پس از آن ایران بارها و بارها در فستیوال ونیز حضور یافته و با فیلم‌هایی مانند «گاو» داریوش مهرجویی، «دت یعنی دختر» ابوالفضل جلیلی، «سکوت» محسن مخملباف، «باد ما را خواهد برد» و «شیرین» عباس کیارستمی، «روزی که زن شدم» مرضیه مشکینی، «رأی مخفی» بابک پیامی، «ماهی و گربه» شهرام مکری، «قصه‌ها» رخشان بنی اعتماد و «بدون تاریخ، بدون امضا» وحید جلیلوند جوایز مهمی را دریافت کرده‌اند.
ولی اشتباه نگفته ایم اگر بگوییم دو جایزه اهمیتی بیشتری داشته‌اند: یکی دایره جعفر پناهی است که تنها برنده ایرانی شیر طلایی بهترین فیلم تا به امروز بوده؛ و دیگری نیز «زنان بدون مردان» شیرین نشاط است که شیر نقره‌ای بهترین کارگردانی را به‌دست آورده است.
جوایز جشنواره ونیز
جوایز جشنواره ونیز
شیر طلایی
جایزه شیر طلایی بالاترین جایزه جشنواره برای بهترین فیلم در بخش مسابقه ونیز است. شیر طلایی در سال ۱۹۴۹ به وسیله کمیته سازماندهی معرفی گردید و اکنون به عنوان یکی از ممتازترین جایزه های صنعت فیلم شناخته می‌شود.
در سال ۱۹۷۰، شیر طلایی دوم معرفی شد؛ این جایزه افتخاری برای کسانی که سهم مهمی برای مشارکت در سینما دارند است. شیر طلایی در سال ۱۹۴۹ به عنوان شیر طلایی سنت مارک معرفی شد، شیر بالداری که روی پرچم جمهوری هم آشکار است. در گذشته نام جایزه به اندازه جایزه بین‌المللی بزرگ ونیز بود، اهدا شده در سال ۱۹۴۷ و ۱۹۴۸. پیش از آن، از سال ۱۹۳۴ تا ۱۹۴۲ بزرگترین جایزه برای بهترین فیلم ایتالیایی و فیلم خارجی جام موسولینی بود. میان سالهای ۱۹۶۹ و ۱۹۷۹ هیچ شیر طلایی اهدا نشد.
جایزه مخصوص داوران
جایزه مخصوص داوران به یک یا دو فیلم در بیشتر سالها داده می‌شود.
شیر نقره‌ای برای بهترین کارگردانی
شیر نقره‌ای به بهترین کارگردان در بخش مسابقه ونیز اهدا می‌شود.
جام ولپی
جام‌های ولپی به بهترین بازیگران اهدا می‌شوند. جوایز رسمی برای بهترین بازیگر زن و مرد از سال ۱۹۳۴ اهدا می‌شود. همین طور در بین دهه ۱۹۹۰ به بازیگران زن و مرد نقش مکمل هم این جوایز اهدا شد.
اوسلای طلایی
دو جایزه اوسلای طلایی وجود دارد: یکی برای بهترین مشارکت فنی (برای فیلمبرداران، آهنگسازان و..) و دیگری برای بهترین فیلمنامه اهدا می‌شود.
جوایز گذشته
جام موسولینی بالاترین جایزه از سال ۱۹۳۴ تا ۱۹۴۲ بود. نامگذاری شده به نام نخست‌وزیر ایتالیا، بنیتو موسولینی، آنها بعد از سقوط او در سال ۱۹۳۴ آن را رها کردند و سرانجام در سال ۱۹۴۷ با نام جایزه بزرگ بین‌المللی ونیز آن را از سر گرفتند.
جشنواره ونیز چگونه متولد شد
بخش‌های جشنواره ونیز
بخش رسمی جشنواره
در سال ۲۰۱۱ در این بخش ۲۱ فیلم بلند از کل دنیا به نمایش درآمد.
خارج از مسابقه
تعدادی از مهمترین تولیدات یکسال گذشتهٔ جهان، به ویژه آثاری که کارگردانان شان در دوره‌های پیشین جشنواره حضور داشند به صورت غیر رقابتی در این بخش روی پرده می‌روند. در سال ۲۰۱۱، یازده فیلم در این بخش نمایش داده شدند. حداکثر شش فیلم از این بخش در نیمه شب نمایش داده می‌شوند، که آثاری مناسب برای پخش در آن ساعت شب هستند.
اوریزونتی (افق)
این بخش اختصاص به فیلم‌هایی از گرایش‌های جدید دنیای سینما بدون توجه به ژانر یا مدت زمان آنها دارد. آثاری که تلاش کرده‌اند هنر سینما را مجددا تعریف کنند در این بخش نمایش داده می‌شوند. این بخش پذیرای همه آثار از فیلم‌های بلند و نیمه بلند و کوتاه است و حداکثر ۲۱ فیلم را به صورت رقابتی و غیر رقابتی شامل می‌شود.
سینمای جدید ایتالیا
این بخش اختصاص به فیلم‌هایی از گرایش‌های جدید سینمای ایتالیا دارد و پذیرای حداکثر ۷ فیلم در بخش مسابقه و یک فیلم به صورت غیر رقابتی است.
ایران در جشنواره ونیز
بخش‌های مستقل و موازی
هفته منتقدان
در این بخش حدود ۷ یا ۸ فیلم به انتخاب سندیکای ملی منتقدان فیلم ایتالیا نمایش داده می‌شوند. این بخش قوانین و مقررات مخصوص خود را دارد.
بخش روزهای ونیز
در این بخش حدود ۱۰ تا ۱۲ فیلم به انتخاب انجمن فیلمسازان ایتالیایی و انجمن کارگردانان و تهیه‌کنندگان مستقل نمایش داده می‌شوند. این بخش هم قوانین و مقررات مخصوص خود را دارد.
بازار فیلم
به جز بخش‌های بالا، جشنواره فیلم ونیز برنامه‌ها مروری بر آثار برای تجلیل از فیلمسازان و چهره‌های برجسته دنیای سینما برگزار می‌کند. همین طور بازار فیلمی به نام دفتر صنعت در این جشنواره برای تهیه‌کنندگان و شرکت‌های فروش فیلم برگزار می شود.
گردآوری: بخش فرهنگ و هنر بیتوته
