بوستان سعدی
- مجموعه: شعر و ترانه
بوستان نخستین اثر سعدی شاعر و حکیم نامدار ایرانی است
«بوستان» سعدی یا «سعدی نامه» نخستین اثر سعدی شاعر و حکیم نامدار ایرانی است که کار سرودن آن در سال ۶۵۵ هجری قمری پایان یافته است.
شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی این اثر را در زمانی که در سفر بوده است، سروده و هنگام بازگشت به شیراز آن را بر دوستانش عرضه کرد. این اثر در قالب مثنوی و در بحر متقارب سروده شده است، و از نظر قالب و وزن شعری حماسی است هر چند که از نظر محتوا به اخلاق و تربیت و سیاست و اجتماعیات پرداخته است. ویژگی مهم این اثر روانی و سادگی زبان آن در کنار مفاهیم عمیقاخلاقی حکمی است که شیخ شیراز در ضمن حکایات به آنها اشاره میکند.
کتاب بوستان سعدی از یک سرآغاز (دیباچه) و ده باب تشکیل شده است که ترتیب آن به شرح زیر است:
دیباچه
باب اول - در عدل و تدبیر و رای
باب دوم - در احسان
باب سوم - در عشق و مستی و شور
باب چهارم - در تواضع
باب پنجم - در رضا
باب ششم - در قناعت
باب هفتم - در عالم تربیت
باب هشتم - در شکر بر عافیت
باب نهم - در توبه و راه صواب
باب دهم - در مناجات و ختم کتاب
این کتاب حدود چهارهزار بیت دارد، و سعدی آن را به نام «اتابک ابوبکر بن سعد زنگی» کرده است. بر این کتاب شرحهای فراوانی هم نگاشته شده است و البته نسخههای فراوانی هم از آن تجدید طبع شده است که نسخه تصحیح زندهیاد محمدعلی فروغی و نسخه تصحیح با تحشیهنویسی و مقابله با سایر نسخهها به کوشش مرحوم دکتر غلامحسین یوسفی(انتشارات خوارزمی) از جمله مهمترین این کتابها به شمار میروند.
نمونهٔ اشعار بوستان سعدی
شبی یاد دارم که چشمم نخفت شنیدم که پروانه با شمع گفت:
که من عاشقم گر بسوزم رواست تو را گریه و سوگواری چراست؟
بگفت ای هوادار مسکین من برفت انگبین[۱] یار شیرین من
چو شیرینی از من به در میرود چو فرهادم آتش به سر میرود
همیگفت و هر لحظه سیلاب درد فرو میدویدش به رخسار زرد
کهای مدعی! عشق کار تو نیست که نه صبر داری، نه یارای ایست
تو بگریزی از پیش یک شعله خام من استادهام تا بسوزم تمام
تو را آتش عشق گر پر بسوخت مرا بین که از پای تا سر بسوخت
نمانده ز شب همچنان بهرهای به زاری بکشتش پریچهرهای
همی گفت و میرفت دودش به سر که اینست پایان عشق ای پسر
اگر عاشقی خواهی آموختن به کشتن فرج یابی از سوختن
بوستان سعدی در زبانهای دیگر
گارسن دوتاسی (به فرانسوی: Garcin de Tassy)، نخستین کسی بود که در ۱۸۵۹ بوستان سعدی را به طور کامل به فرانسه برگرداند. پس از او مترجمان دیگری نیز این اثر را به فرانسه ترجمه کردند که از معروفترین آنها میتوان از ژانباتیست نیکولا (به فرانسوی: J. -B. Nicolas)، باربیه دومنار (به فرانسوی: A. Barbier de Meynard) نام برد.[۲]
بوستان سعدی برای نخستین بار در ۱۳۰ سال پیش و برای دومین بار و به طور کامل این روزها از سوی بنگاه انتشاراتی والشتاین در ۴۷۲ صفحه به زبان آلمانی نیز منتشر شده است. این کتاب با همکاری نشر حافظ و گوته در شهر بن آلمان انتشار یافته و جلال رستمی، سرپرست آن بوده است.
برگهای از بوستان سعدی نوشته شده در بخارا به سال ۱۵۳۹ میلادی. این اثر ارزشمند امروزه در موزه هنر نلسون اتکینز واقع در کانزاس سیتی در ایالات متحده نگاهداری میشود.
برای دیدن عکس در سایز بزرگ روی آن کلیک کنید
برگهای از بوستان سعدی نوشته شده در بخارا به سال ۱۵۳۹ میلادی
گردآوری : بخش فرهنگ و هنر بیتوته
منابع : fa.wikipedia.org
hamshahrionline.ir