روش های درمان اگزما
- مجموعه: سلامت پوست
راههای درمان اگزما
اگزما (که به نام درماتیت نیز شناخته میشود) یک بیماری التهابی پوست است که باعث خارش، قرمزی و خشکی پوست میشود. این بیماری میتواند بهطور موقت یا مزمن ظاهر شود و معمولاً در مناطقی از بدن که در معرض تحریکات محیطی قرار دارند، مانند صورت، دستها و پاها، خود را نشان میدهد. درمان اگزما معمولاً شامل ترکیبی از داروها، تغییرات سبک زندگی و درمانهای خانگی است. در این مقاله، به بررسی روشهای مختلف درمان اگزما پرداخته خواهد شد.
روشهای مختلف درمان اگزما
1. درمانهای دارویی اگزما
الف) استفاده از کرمها و پمادهای موضعی
کرمها و پمادهای ضد التهاب و کورتیکواستروئیدی، معمولاً اولین خط درمان اگزما هستند. این داروها میتوانند التهاب و خارش پوست را کاهش دهند. برخی از کرمهای رایج عبارتند از:
- کورتیکواستروئیدها: این کرمها التهاب پوست را کاهش میدهند. از پمادهای حاوی هیدروکورتیزون برای اگزمای خفیف و از داروهای قویتر برای انواع شدیدتر استفاده میشود.
- کرمهای ضد قارچ: در صورت وجود عفونت قارچی، پزشک ممکن است داروهای ضد قارچ را تجویز کند.
- کرمهای مرطوبکننده: این کرمها برای کمک به حفظ رطوبت پوست و جلوگیری از خشکی و ترک خوردگی پوست تجویز میشوند. استفاده منظم از مرطوبکنندهها به بهبود وضعیت پوست کمک میکند.
ب) داروهای خوراکی
در موارد شدیدتر اگزما، داروهای خوراکی ممکن است تجویز شوند:
- آنتیهیستامینها: برای کاهش خارش و جلوگیری از التهاب استفاده میشوند.
- کورتیکواستروئیدهای خوراکی: در مواردی که اگزما بهطور گسترده و شدید گسترش یافته است، ممکن است کورتیکواستروئیدهای خوراکی تجویز شوند.
- داروهای ایمونوساپرسنت: داروهایی مانند سیکلوسپورین که عملکرد سیستم ایمنی بدن را سرکوب میکنند، برای درمان اگزماهای شدید و مقاوم به درمان استفاده میشوند.
ج) درمانهای بیولوژیک
این داروها معمولاً برای اگزماهای مقاوم به درمان تجویز میشوند. داروهای بیولوژیک مانند Dupilumab برای درمان اگزمای شدید در بزرگسالان مورد تایید قرار گرفتهاند.
2. درمانهای طبیعی و خانگی
الف) استفاده از روغنهای طبیعی
برخی از روغنهای گیاهی میتوانند برای کاهش التهاب و خشکی پوست موثر باشند. از جمله این روغنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- روغن نارگیل: روغن نارگیل دارای خواص ضد التهابی و مرطوبکننده است که میتواند برای تسکین اگزما مفید باشد.
- روغن زیتون: این روغن غنی از آنتیاکسیدانها است و میتواند به بهبود سلامت پوست و کاهش التهاب کمک کند.
- روغن درخت چای: این روغن ضد باکتری و ضد قارچ است و میتواند برای درمان اگزمای ناشی از عفونتهای میکروبی مفید باشد.
-روغن شترمرغ : روغن شتر مرغ به دلیل خواص ضد التهابی و مرطوبکنندگیاش، برای درمان اگزما مفید است. این روغن میتواند به تسکین خارش، کاهش التهاب و بهبود وضعیت پوست کمک کند.
ب) حمامهای درمانی
- حمام با جو دوسر: جو دوسر طبیعی میتواند برای تسکین خارش و التهاب پوست استفاده شود. میتوان پودر جو دوسر را در آب حمام حل کرده و در آن خیس خورد.
- حمام با سرکه سیب: سرکه سیب میتواند به تعادل pH پوست کمک کرده و التهاب و خارش را کاهش دهد.
ج) رژیم غذایی و تغییرات سبک زندگی
- مصرف مکملهای غذایی: مصرف مکملهای اسید چرب امگا-۳ میتواند به کاهش التهاب پوست کمک کند. مواد غذایی غنی از این اسیدها شامل ماهیهای چرب مانند سالمون و ساردین هستند.
- حذف مواد آلرژن: در برخی از موارد، اگزما میتواند به دلیل حساسیت به غذاهایی مانند شیر، تخممرغ، آجیل یا گندم ایجاد شود. شناسایی و حذف این مواد از رژیم غذایی میتواند به تسکین علائم کمک کند.
- پرهیز از استرس: استرس میتواند به شدت علائم اگزما را تشدید کند. تمرینهای کاهش استرس مانند یوگا و مدیتیشن میتوانند در مدیریت اگزما موثر باشند.
3. درمانهای نوری و لیزری
در مواردی که اگزما به درمانهای دارویی و طبیعی پاسخ نمیدهد، درمانهای نوری و لیزری میتوانند به عنوان گزینههای درمانی مطرح شوند. درمان با نور ماوراء بنفش (UV) که به نام فوتوتراپی شناخته میشود، میتواند در تسکین التهاب و بهبود وضعیت پوست موثر باشد. این درمان با تاباندن نور UV به مناطق آسیبدیده از پوست انجام میشود و میتواند به کاهش التهاب و خارش کمک کند.
توصیههای پیشگیری و مراقبت از پوست
برای جلوگیری از تشدید اگزما و مدیریت بهتر آن، رعایت برخی از نکات مراقبتی میتواند مفید باشد:
- مرطوب نگهداشتن پوست: استفاده از مرطوبکنندههای مناسب پس از حمام یا شستشو برای جلوگیری از خشکی و ترک خوردن پوست ضروری است.
- پرهیز از تحریکات پوست: استفاده از صابونهای خشن، لباسهای تنگ یا مواد شیمیایی میتواند پوست را تحریک کند. استفاده از لباسهای نخی و لوازم بهداشتی ملایم توصیه میشود.
- کنترل دمای محیط: هوای خشک و گرم میتواند باعث خشکی پوست و تشدید اگزما شود. استفاده از دستگاههای رطوبتساز و تنظیم دمای اتاق میتواند مفید باشد.
عوارض و پیچیدگیهای احتمالی درمان اگزما
در حالی که بسیاری از روشهای درمانی اگزما مؤثر هستند، برخی از درمانها میتوانند عوارض جانبی یا پیچیدگیهایی به همراه داشته باشند. شناخت این مشکلات و آماده بودن برای مدیریت آنها میتواند به بهبود نتایج درمان کمک کند.
الف) عوارض استفاده از داروهای کورتیکواستروئیدی
کورتیکواستروئیدها، که از درمانهای رایج برای اگزما هستند، در صورت استفاده طولانیمدت یا نادرست میتوانند عوارضی نظیر نازک شدن پوست، رشد غیرطبیعی مو، یا حتی عفونتهای پوستی ایجاد کنند. برای جلوگیری از این مشکلات، بهتر است داروهای کورتیکواستروئیدی بهطور متناوب و تحت نظر پزشک استفاده شوند.
ب) عوارض داروهای سیستمیک
داروهای خوراکی مانند کورتیکواستروئیدها یا داروهای ایمونوساپرسنت میتوانند به سیستم ایمنی بدن فشار بیاورند و عوارضی نظیر افزایش خطر ابتلا به عفونت، مشکلات گوارشی، و اختلالات هورمونی ایجاد کنند. در صورت تجویز این داروها، پزشک باید به دقت وضعیت بیمار را تحت نظر قرار دهد.
ج) عوارض درمانهای نوری
درمان با نور UV برای بعضی افراد مفید است، اما در برخی موارد میتواند پوست را نسبت به نور حساستر کرده و خطر ابتلا به سرطان پوست را در آینده افزایش دهد. از این رو، استفاده از این درمان باید با دقت و تحت نظر پزشک انجام شود.
سوالات متداول درباره درمان اگزما
1. آیا اگزما درمان قطعی دارد؟
بیشتر اوقات اگزما یک بیماری مزمن است که درمان قطعی برای آن وجود ندارد. با این حال، درمانها میتوانند علائم آن را کنترل کرده و مدت زمان بروز علائم را کاهش دهند. استفاده از داروهای ضد التهاب، کرمهای مرطوبکننده، و تغییرات سبک زندگی میتواند به تسکین علائم و پیشگیری از عود بیماری کمک کند.
2. کورتیکواستروئیدها برای درمان اگزما مفید هستند؟
بله، کورتیکواستروئیدها یکی از داروهای رایج برای درمان اگزما هستند و معمولاً به صورت کرم یا پماد تجویز میشوند. این داروها میتوانند التهاب و خارش پوست را کاهش دهند. با این حال، استفاده طولانیمدت از این داروها میتواند عوارض جانبی مانند نازک شدن پوست داشته باشد، بنابراین باید تحت نظر پزشک مصرف شوند.
3. آیا درمانهای خانگی برای اگزما مؤثر هستند؟
بله، برخی از درمانهای خانگی میتوانند به کاهش علائم اگزما کمک کنند. روغنهای طبیعی مانند روغن نارگیل و زیتون، حمام جو دوسر، و استفاده از سرکه سیب بهعنوان درمانهای طبیعی میتوانند التهاب و خشکی پوست را کاهش دهند. اما برای مدیریت مؤثرتر بیماری، بهتر است درمانهای خانگی را همراه با داروهای تجویزی پزشک استفاده کنید.
4. آیا رژیم غذایی میتواند به درمان اگزما کمک کند؟
رژیم غذایی میتواند تأثیر زیادی در مدیریت اگزما داشته باشد. برخی از مواد غذایی، مانند غذاهای آلرژن (شیر، تخممرغ، آجیل، گندم)، ممکن است باعث تشدید علائم اگزما شوند. همچنین، مصرف مکملهای اسید چرب امگا-۳ و غذاهای ضد التهاب میتواند به کاهش التهاب کمک کند. تغییرات رژیم غذایی باید تحت نظر پزشک یا متخصص تغذیه انجام شود.
5. آیا استرس میتواند باعث تشدید اگزما شود؟
بله، استرس یکی از عوامل رایج تشدیدکننده اگزما است. استرس میتواند باعث بروز یا بدتر شدن علائم اگزما شود. یادگیری روشهای مدیریت استرس، مانند یوگا، مدیتیشن و ورزش، میتواند به کاهش علائم بیماری کمک کند.
6. چگونه میتوان از خشکی پوست ناشی از اگزما جلوگیری کرد؟
مرطوب نگهداشتن پوست یکی از مهمترین راهها برای جلوگیری از خشکی و تحریک آن است. استفاده از کرمهای مرطوبکننده بلافاصله پس از شستشوی پوست، استفاده از صابونهای ملایم و انتخاب لباسهای نخی و راحت میتواند به کاهش خشکی پوست کمک کند.
7. آیا درمان با نور UV برای اگزما مؤثر است؟
درمان با نور ماوراء بنفش (UV) یا فوتوتراپی برای برخی از افراد مبتلا به اگزما مؤثر است، بهویژه برای کسانی که به درمانهای دارویی پاسخ نمیدهند. این درمان به کاهش التهاب و خارش پوست کمک میکند، اما باید تحت نظر پزشک انجام شود تا خطرات جانبی احتمالی کاهش یابد.
8. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟
اگر علائم اگزما شما شدیدتر شده یا درمانهای خانگی و داروهای بدون نسخه مؤثر نبودهاند، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. همچنین، اگر پوست شما دچار عفونت شده، زخمهای باز ایجاد شده یا علائم جدیدی مثل تب و تورم مشاهده کردید، مراجعه به پزشک ضروری است.
9. آیا اگزما باعث ایجاد اسکار یا لکههای دائمی روی پوست میشود؟
اگزما ممکن است باعث لکههای قرمز یا تیره بر روی پوست شود، اما معمولاً این لکهها با درمان مناسب از بین میروند. با این حال، در برخی از افراد، به ویژه در صورت عدم درمان صحیح، ممکن است جای زخم یا تغییر رنگ پوست باقی بماند. بنابراین، پیگیری درمان به موقع و صحیح از اهمیت بالایی برخوردار است.
10. آیا اگزما واگیر دارد؟
خیر، اگزما یک بیماری غیر واگیر است و از فردی به فرد دیگر منتقل نمیشود. اگزما به علت عوامل ژنتیکی، محیطی یا آلرژیک به وجود میآید و هیچگونه ارتباطی با عفونتهای ویروسی یا باکتریایی ندارد.
11. آیا درمانهای دارویی برای کودکان مبتلا به اگزما امن هستند؟
بله، داروهایی که برای درمان اگزما در بزرگسالان تجویز میشوند، در دوزهای مناسب میتوانند برای کودکان نیز مورد استفاده قرار گیرند. با این حال، باید همیشه تحت نظر پزشک متخصص استفاده شوند، زیرا پوست کودکان حساستر است و برخی داروها ممکن است عوارض جانبی بیشتری داشته باشند.
12. چگونه میتوان از تحریک پوست ناشی از مواد شوینده و صابونها جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از تحریک پوست، از صابونها و شویندههای بدون عطر و مواد شیمیایی خشن استفاده کنید. همچنین، پس از شستشو، پوست را با دستمال نرم و نخی خشک کرده و از کرمهای مرطوبکننده برای حفظ رطوبت پوست استفاده کنید.
جمعبندی:
درمان اگزما نیاز به رویکرد جامع دارد که شامل داروهای تجویزی، درمانهای خانگی، تغییرات رژیم غذایی و سبک زندگی، و مدیریت استرس است. آگاهی از عوامل تشدیدکننده بیماری و پیروی از توصیههای پزشکی میتواند به کنترل بهتر علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران مبتلا به اگزما کمک کند. در صورتی که درمانهای خانگی و دارویی مؤثر نباشند، مشاوره با یک متخصص پوست و درمانهای پیشرفتهتر میتواند گزینههای مناسبی باشد.
گردآوری: بخش آرایش و زیبایی بیتوته