قرص مدافینیل؛ فواید، خطرات و نحوه مصرف

• نام دارو: مدافینیل

• نام لاتین: Modafinil

• نام تجاری: Provigil

• رده دارویی: محرک سیستم عصبی مرکزی (CNS Stimulant) و عامل تقویت‌کننده بیداری

• اشکال دارویی: قرص خوراکی

• فروش دارو: با نسخه

• درمان نارکولپسی (حملات خواب‌آلودگی در طول روز)

• درمان اختلال خواب ناشی از شیفت کاری (SWSD)

• درمان آپنه خواب انسدادی (OSA) به عنوان درمان کمکی همراه با CPAP

• بهبود بیداری و تمرکز در افراد سالم (استفاده خارج از برچسب - Off-label)

• درمان خستگی مزمن در برخی بیماری‌های عصبی مانند MS

• کمک به تمرکز در اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی (ADHD) (استفاده خارج از برچسب)

• کاهش خستگی در بیماران مبتلا به سرطان یا افسردگی

• تقویت عملکرد شناختی در شرایط کمبود خواب

• درمان خواب‌آلودگی بیش از حد ایدیوپاتیک

• حساسیت شناخته‌شده به مدافینیل یا آرمودافینیل

• سابقه بیماری‌های قلبی عروقی شدید (مانند آنژین ناپایدار، انفارکتوس میوکارد اخیر)

• فشار خون کنترل‌نشده شدید

>مقدار، نوع و توالی زمانی داروهایی که مصرف می کنید به موارد زیر بستگی دارد:

• سن بیمار

• نوع و شدت بیماری تحت درمان

• نحوه واکنش به اولین مقدار مصرفی دارو

• سایر شرایط پزشکی بیمار

 

• نارکولپسی یا OSA : ۲۰۰ میلی‌گرم یک بار در روز صبح

• اختلال خواب شیفت کاری: ۲۰۰ میلی‌گرم یک ساعت قبل از شروع شیفت

• حداکثر دوز روزانه: ۴۰۰ میلی‌گرم (در موارد خاص و تحت نظر پزشک)

• مصرف با یا بدون غذا مجاز است

• قرص را کامل ببلعید و از خرد کردن یا جویدن خودداری کنید

• در سالمندان با احتیاط و دوز کمتر شروع شود

• در بیماران کلیوی یا کبدی دوز کاهش یابد

• مصرف طولانی‌مدت نیاز به پایش دارد

• قطع ناگهانی ممکن است علائم ترک ایجاد کند

• در صورت فراموشی یک دوز، آن را در زمان یادآوری مصرف کنید مگر نزدیک دوز بعدی باشد

• از مصرف دو دوز همزمان خودداری کنید

• مصرف همزمان با الکل ممنوع است

• از رانندگی یا کارهای خطرناک تا اطمینان از عدم خواب‌آلودگی خودداری کنید

• در صورت عدم بهبود پس از ۳ ماه، درمان بازنگری شود

• مصرف در کودکان زیر ۱۶ سال تأیید نشده است

• دوزهای بالاتر از ۴۰۰ میلی‌گرم توصیه نمی‌شود

• سردرد

• تهوع

• عصبی بودن یا اضطراب

• بی‌خوابی

• سرگیجه

• خشکی دهان

• اسهال

• درد پشت

• احتقان بینی

• کاهش اشتها

• تپش قلب

• افزایش فشار خون

• بثورات پوستی

• واکنش‌های آلرژیک شدید (آنافیلاکسی)

• سندرم استیونس-جانسون (SJS)

• توهم

• افسردگی

• افکار خودکشی

• درد قفسه سینه

• تنگی نفس

• تب

• تورم صورت یا گلو

• زردی پوست یا چشم

• ادرار تیره

• کبودی یا خونریزی غیرعادی

• ضعف عضلانی شدید

• تشنج

• ضربان قلب نامنظم

• گیجی شدید

نکته: در صورت مشاهده هر کدام از این علائم حتما به پرشک خود اطلاع دهید.

• داروهای ضد افسردگی (SSRIs، SNRIs، TCA)

• داروهای ضد روان‌پریشی (هالوپریدول، ریسپریدون)

• وارفارین (افزایش خطر خونریزی)

• قرص‌های ضد بارداری هورمونی (کاهش اثر پیشگیری)

• سیکلوسپورین (کاهش غلظت خونی)

• فنی‌توئین و کاربامازپین (کاهش اثر مدافینیل)

• دیازپام و سایر بنزودیازپین‌ها

• مهارکننده‌های MAO (خطر بحران فشار خون)

• ایتراکونازول و کتوکونازول

• ریفامپین (کاهش اثر مدافینیل)

• پروپرانولول

• داروهای حاوی کافئین یا محرک‌ها

• الکل (افزایش عوارض جانبی)

نکته: برای جلوگیری از این تداخل، لیست تمام داروهایی که مصرف می کنید را در اختیار پزشکتان قرار دهید.

• حساسیت به داروهای دیگر: در صورت حساسیت به آرمودافینیل یا سایر داروها، به پزشک اطلاع دهید.

 

• مصرف مدافینیل در دوران بارداری: فقط در صورت ضرورت و با تجویز پزشک (رده C).

 

• مصرف مدافینیل در دوران شیردهی: ترشح در شیر مادر مشخص نیست؛ با احتیاط و تحت نظر پزشک.

 

• مصرف مدافینیل در سالمندان: با دوز کمتر و پایش عملکرد کبدی و کلیوی.

 

• مصرف مدافینیل در کودکان: ایمنی و اثربخشی در کودکان زیر ۱۶ سال تأیید نشده است.

• مدافینیل یک عامل تقویت‌کننده بیداری با مکانیسم نامشخص است.

• افزایش آزادسازی دوپامین در مغز (بدون اثر مستقیم روی گیرنده‌ها).

• مهار بازجذب نوراپی‌نفرین و افزایش فعالیت در هیپوتالاموس.

• تأثیر بر هیستامین، اورکسین و گلوتامات برای حفظ بیداری.

• فاقد اثرات محرک آمفتامینی شدید و اعتیادآوری کمتر.

• در دمای اتاق (۲۰-۲۵ درجه سانتی‌گراد) نگهداری شود.

• دور از رطوبت و نور مستقیم خورشید.

• دور از دسترس کودکان نگهداری شود.

• از نگهداری در حمام یا محیط مرطوب خودداری کنید.

• دارو را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید.

• از افزایش خودسرانه دوز خودداری کنید.

• در صورت بروز علائم پوستی شدید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

• فشار خون و ضربان قلب به طور منظم کنترل شود.

• از مصرف همزمان با الکل یا مواد مخدر خودداری کنید.

• در صورت برنامه‌ریزی برای بارداری، پزشک خود را مطلع کنید.

• دارو را به دیگران توصیه یا واگذار نکنید.

• در صورت نیاز به قطع دارو، به تدریج و تحت نظر پزشک انجام شود.

مطلبی که مطالعه می‌کنید صرفا جنبه‌ی افزایش آگاهی دارد؛ خود درمانی و تجویز دارو با تکیه بر این مطالب جایز نیست. برای مصرف دارو حتما به پزشک متخصص مراجعه نمایید.