علت خونریزی های بعد از یائسگی و راه های درمان آن ها
- مجموعه: بهداشت بانوان
علت خونریزی های بعد از یائسگی و راه های درمان آن ها
خونریزی های بعد از یائسگی چه علتی دارد و چگونه درمان می شود ؟
خونریزی بعد از یائسگی: علل، درمان در طب سنتی و درمان های خانگی
خونریزی بعد از یائسگی (Postmenopausal Bleeding) به هرگونه خونریزی واژینال که پس از حداقل ۱۲ ماه قطع کامل قاعدگی در زنان یائسه رخ دهد، اطلاق می شود. این وضعیت می تواند نشانه ای از یک مشکل خوش خیم یا جدی باشد و نیازمند بررسی دقیق پزشکی است. در این مقاله، به علل خونریزی بعد از یائسگی، روش های درمان در طب سنتی، و راهکارهای خانگی برای مدیریت این مشکل پرداخته خواهد شد.
علل خونریزی بعد از یائسگی
خونریزی پس از یائسگی می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. برخی از این علل خوش خیم و برخی دیگر نیازمند توجه فوری پزشکی هستند. در زیر به مهم ترین علل این مشکل اشاره می کنیم:
آتروفی رحم یا واژن
شایع ترین علت خونریزی پس از یائسگی، نازک شدن دیواره رحم یا واژن به دلیل کاهش سطح استروژن است. این وضعیت می تواند باعث شکنندگی بافت ها و خونریزی خفیف شود.
پولیپ های رحمی یا دهانه رحم
پولیپ ها رشد غیرسرطانی در دیواره رحم یا دهانه رحم هستند که ممکن است باعث خونریزی شوند.
هیپرپلازی آندومتر
ضخیم شدن غیرطبیعی دیواره داخلی رحم (آندومتر) به دلیل افزایش استروژن یا عدم تعادل هورمونی می تواند منجر به خونریزی شود.
سرطان آندومتر یا رحم
یکی از جدی ترین علل خونریزی پس از یائسگی، سرطان آندومتر است که نیاز به تشخیص و درمان فوری دارد.
مصرف داروهای هورمونی
استفاده از هورمون درمانی (مانند استروژن یا پروژسترون) در دوران یائسگی می تواند باعث خونریزی شود.
عفونت های واژینال یا رحمی
عفونت های باکتریایی یا قارچی در واژن یا رحم ممکن است با خونریزی همراه باشند.
سایر علل
بیماری های انعقادی، مصرف برخی داروها (مانند رقیق کننده های خون)، یا وجود ضایعات در دهانه رحم می توانند از دیگر علل باشند.
نکته مهم: هرگونه خونریزی پس از یائسگی باید توسط پزشک متخصص زنان بررسی شود تا علت دقیق آن مشخص گردد. تشخیص زودهنگام، به ویژه در موارد جدی مانند سرطان، حیاتی است.
تشخیص خونریزی بعد از یائسگی
برای شناسایی علت خونریزی، پزشک ممکن است روش های زیر را توصیه کند:
• سونوگرافی ترانس واژینال: برای بررسی ضخامت آندومتر و وجود پولیپ یا ضایعات.
• بیوپسی آندومتر: نمونه برداری از دیواره رحم برای بررسی سلول های غیرطبیعی.
• هیستروسکوپی: مشاهده مستقیم داخل رحم با استفاده از دوربین کوچک.
• آزمایش خون: برای بررسی سطح هورمون ها یا علائم عفونت.
خونریزی پس از یائسگی چگونه درمان می شود؟
درمان به علت خونریزی بستگی دارد و شامل دارو یا جراحی است.
داروها شامل:
• آنتی بیوتیک ها: برای درمان عفونت ها
• استروژن: برای درمان خونریزی ناشی از آتروفی واژن، به صورت کرم، حلقه یا قرص واژینال یا به صورت سیستمیک (قرص یا پچ).
• پروژستین: برای درمان هیپرپلازی آندومتر، به صورت قرص، تزریق، کرم یا دستگاه داخل رحمی (IUD).
درمان های جراحی شامل:
• هیستروسکوپی: برای تشخیص و درمان علل خونریزی رحمی مانند پولیپ ها.
• کورتاژ (D&C): برای برداشتن پوشش و محتویات رحم، گاهی همراه با هیستروسکوپی.
• هیسترکتومی: جراحی برای برداشتن رحم و دهانه رحم، معمولاً برای سرطان رحم.
• سونوگرافی با تزریق سالین: برای مشاهده بهتر ناهنجاری های داخل رحم.
جراحی ها برای درمان خونریزی بعد از یائسگی
پزشکان چگونه خدمات درمانی علت خونریزی پس از یائسگی را تعیین می کنند؟
پزشک شما ممکن است تمام یا برخی از آزمایش های زیر را برای تعیین علت خونریزی واژینال پس از یائسگی انجام دهد:
• معاینه لگن برای بررسی واژن و دهانه رحم.
• پاپ اسمیر برای بررسی سلول های نامنظم در دهانه رحم شما.
• سونوگرافی ترانس واژینال .
• بیوپسی آندومتر برای جمع آوری سلول های پوشش رحم.
پزشک شما همچنین ممکن است در مورد زمان پایان پریود، داروهای مصرفی یا سایر بیماری های شما سوالاتی بپرسد.
درمان خونریزی بعد از یائسگی در طب سنتی
در طب سنتی، به ویژه طب ایرانی، رویکردهای درمانی بر اساس تعادل مزاج، تقویت بدن و استفاده از گیاهان دارویی متمرکز است. با این حال، باید توجه داشت که درمان های طب سنتی باید تحت نظر پزشک یا متخصص طب سنتی انجام شود، به ویژه در مواردی که خونریزی ممکن است نشانه یک مشکل جدی باشد.
1. گیاهان دارویی برای کاهش خونریزی
• رازیانه: رازیانه به دلیل خواص تنظیم کننده هورمونی و تقویت کننده رحم، می تواند به کاهش خونریزی های خفیف کمک کند.
روش مصرف: دم کرده رازیانه (یک قاشق چای خوری دانه رازیانه در یک لیوان آب جوش به مدت ۱۰ دقیقه) روزانه یک فنجان مصرف شود.
• پنج انگشت (Vitex agnus-castus): این گیاه به تنظیم هورمون ها کمک می کند و ممکن است در مواردی که خونریزی به دلیل عدم تعادل هورمونی است، مؤثر باشد.
روش مصرف: عصاره یا کپسول پنج انگشت تحت نظر پزشک مصرف شود.
• بومادران: بومادران به دلیل خواص قابض و ضدخونریزی، می تواند به کاهش خونریزی های خفیف کمک کند.
روش مصرف: دم کرده بومادران (یک قاشق چای خوری در یک لیوان آب جوش) روزانه یک بار مصرف شود.
• شاتره: این گیاه به پاکسازی کبد و بهبود تعادل هورمونی کمک می کند.
روش مصرف: دم کرده شاتره به صورت روزانه مصرف شود.
2. اصلاح مزاج و رژیم غذایی
در طب سنتی، خونریزی غیرطبیعی ممکن است به دلیل غلبه سردی یا گرمی در بدن باشد. متخصص طب سنتی با بررسی مزاج بیمار، رژیم غذایی خاصی را توصیه می کند.
غذاهای گرم و خشک: مصرف غذاهایی مانند گوشت گوسفندی، عسل، خرما و ادویه هایی مانند دارچین و زعفران برای تقویت رحم توصیه می شود.
اجتناب از غذاهای سرد: غذاهایی مانند ماست، خیار و ترشیجات که طبع سرد دارند، باید محدود شوند.
3. روغن مالی و ماساژ
ماساژ ملایم شکم و کمر با روغن های گرم مانند روغن کنجد یا روغن سیاه دانه می تواند به بهبود گردش خون و کاهش التهاب کمک کند.
4. زالودرمانی
در برخی موارد، زالودرمانی برای پاکسازی خون و بهبود جریان خون توصیه می شود، اما این روش باید توسط متخصص انجام شود.
هشدار: قبل از استفاده از هرگونه درمان گیاهی یا سنتی، با پزشک مشورت کنید، زیرا برخی گیاهان ممکن است با داروهای دیگر تداخل داشته باشند یا برای شرایط خاص مناسب نباشند.
درمان های خانگی برای خونریزی بعد از یائسگی
درمان های خانگی می توانند به تسکین علائم خفیف و بهبود سلامت عمومی کمک کنند، اما نباید جایگزین درمان پزشکی شوند. در زیر چند روش خانگی ذکر شده است:
1. رژیم غذایی سالم
• افزایش مصرف فیبر: مصرف میوه ها، سبزیجات و غلات کامل به بهبود سلامت هورمونی و کاهش التهاب کمک می کند.
• غذاهای غنی از آهن: اگر خونریزی باعث کم خونی شود، مصرف غذاهایی مانند اسفناج، جگر، و عدس توصیه می شود.
• مصرف امگا-۳: ماهی های چرب، گردو و دانه چیا می توانند به کاهش التهاب و بهبود سلامت عروق کمک کنند.
2. مدیریت استرس
استرس می تواند تعادل هورمونی را مختل کند. تمرینات آرام سازی مانند یوگا، مدیتیشن و تنفس عمیق می توانند مفید باشند.
3. حفظ رطوبت واژن
در مواردی که خونریزی ناشی از آتروفی واژن است، استفاده از مرطوب کننده های طبیعی مانند روغن نارگیل یا ژل آلوئه ورا (با مشورت پزشک) می تواند به کاهش خشکی و تحریک کمک کند.
4. نوشیدن دمنوش های گیاهی
دمنوش هایی مانند دمنوش بابونه یا نعناع می توانند به آرامش بدن و کاهش التهاب کمک کنند.
5. فعالیت بدنی منظم
ورزش های سبک مانند پیاده روی یا شنا می توانند به بهبود گردش خون و سلامت کلی بدن کمک کنند. از ورزش های سنگین که ممکن است خونریزی را تشدید کنند، اجتناب کنید.
چه کسانی بیشتر در معرض خونریزی پس از یائسگی هستند؟
هر کسی می تواند پس از یائسگی خونریزی واژینال داشته باشد. برخی از علل شایع تر خونریزی پس از یائسگی، مانند سرطان رحم و هیپرپلازی آندومتر، عوامل خطر زیر را دارند:
ابتلا به چاقی.
سیگار کشیدن.
ابتلا به دیابت یا بیماری تیروئید.
ابتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS).
رسیدن به یائسگی در سنی بالاتر از میانگین (سن متوسط ۵۱ سال).
خونریزی واژینال بعد از یائسگی اغلب بی ضرر است. اما خونریزی پس از یائسگی می تواند نشانه یک بیماری جدی تر مانند سرطان رحم، دهانه رحم یا تخمدان باشد. از آنجا که احتمال دارد خونریزی ناشی از سرطان باشد، بهتر است برای تعیین وقت ملاقات با پزشک خود تماس بگیرید.
زمان مراجعه به پزشک برای خونریزی بعد از یائسگی
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
هرگونه خونریزی پس از یائسگی باید جدی گرفته شود. در موارد زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:
• خونریزی شدید یا مداوم
• همراه بودن خونریزی با درد، تب یا ترشحات غیرعادی
• خونریزی بیش از یک سال پس از آخرین قاعدگی
• سابقه خانوادگی سرطان رحم یا تخمدان
• کاهش وزن غیرطبیعی یا خستگی شدید
سوالات متداول :
خونریزی پس از یائسگی چقدر شایع است؟
خونریزی پس از یائسگی در حدود 10٪ از زنان بالای 55 سال رخ می دهد.
آیا استرس فیزیکی می تواند باعث خونریزی پس از یائسگی شود؟
نه، استرس فیزیکی (مانند ورزش شدید) علت خونریزی بعد از یائسگی نیست.
آیا پریود شدید بعد از یائسگی طبیعی است؟
خیر. داشتن یک دوره قاعدگی شدید پس از نداشتن آن برای بیش از یک سال طبیعی نیست. شما باید با پزشک خود تماس بگیرید و او را در جریان آنچه تجربه می کنید قرار دهید.
جمع بندی
خونریزی پس از یائسگی می تواند علل مختلفی از جمله آتروفی واژن، پولیپ، یا حتی سرطان داشته باشد. در حالی که روش های طب سنتی و درمان های خانگی مانند مصرف گیاهان دارویی (رازیانه، بومادران) و اصلاح رژیم غذایی می توانند به بهبود علائم خفیف کمک کنند، تشخیص دقیق و درمان مناسب تنها با مراجعه به پزشک امکان پذیر است. درمان های خانگی و سنتی نباید جایگزین معاینات پزشکی شوند، به ویژه در مواردی که احتمال بیماری جدی وجود دارد. برای سلامت خود، همیشه با پزشک متخصص زنان مشورت کنید و از خوددرمانی پرهیز کنید.
گردآوری: بخش سلامت بیتوته
